ਜ਼ੋਰਕੁਲ ਝੀਲ
| ਜ਼ੋਰਕੁਲ ਝੀਲ | |
|---|---|
 ਜ਼ੋਰਕੁਲ ਝੀਲ ਦਾ ਪੱਛਮੀ ਸਿਰਾ, ਜਿੱਥੇ ਪਾਮੀਰ ਨਦੀ ਆਪਣਾ ਰਾਹ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰਦਾ ਹੈ। | |
| ਸਥਿਤੀ | ਪਾਮੀਰ ਪਹਾੜ, ਹਿੰਦੂ ਕੁਸ਼ |
| ਗੁਣਕ | 37°27′N 73°42′E / 37.450°N 73.700°E |
| Primary outflows | ਪਾਮੀਰ ਨਦੀ |
| Basin countries | ਤਜ਼ਾਕਿਸਤਾਨ |
| Surface area | 38.9 km2 (15.0 sq mi) |
| Surface elevation | 4,130 m (13,550 ft) |
ਜ਼ੋਰਕੁਲ ਝੀਲ ( Persian: زارکول) ਪਾਮੀਰ ਪਹਾੜਾਂ ਦੀ ਇੱਕ ਝੀਲ ਹੈ ਜੋ ਅਫਗਾਨਿਸਤਾਨ ਅਤੇ ਤਾਜਿਕਸਤਾਨ ਦੀ ਸਰਹੱਦ ਦੇ ਨਾਲ-ਨਾਲ ਹੈ।
ਭੂਗੋਲ[ਸੋਧੋ]
ਜ਼ੋਰਕੁਲ ਝੀਲ ਪੂਰਬ ਤੋਂ ਪੱਛਮ ਤੱਕ ਲਗਭਗ 25 ਕਿਲੋਮੀਟਰ ਤੱਕ ਫੈਲੀ ਹੋਈ ਹੈ ਅਫਗਾਨਿਸਤਾਨ-ਤਾਜਿਕਸਤਾਨ ਸਰਹੱਦ ਪੂਰਬ ਤੋਂ ਪੱਛਮ ਵੱਲ ਝੀਲ ਦੇ ਨਾਲ ਚੱਲਦੀ ਹੈ, ਦੱਖਣ ਵੱਲ ਕੋਨਕੋਰਡ ਪੀਕ (5,469 ਮੀਟਰ) ਹੈ। ਝੀਲ ਦਾ ਉੱਤਰੀ ਅੱਧਾ ਹਿੱਸਾ ਤਜ਼ਾਕਿਸਤਾਨ ਵਿੱਚ ਹੈ ਜਿੱਥੇ ਇਹ ਜ਼ੋਰਕੁਲ ਨੇਚਰ ਰਿਜ਼ਰਵ ਦੇ ਹਿੱਸੇ ਵਜੋਂ ਸੁਰੱਖਿਅਤ ਹੈ। ਝੀਲ ਤੋਂ ਬਾਹਰ, ਪੱਛਮ ਵੱਲ, ਅਫਗਾਨ - ਤਾਜਿਕ ਸਰਹੱਦ ਦਾ ਪਤਾ ਲਗਾਉਂਦੇ ਹੋਏ, ਪਾਮੀਰ ਨਦੀ ਵਗਦੀ ਹੈ। ਇਸ ਲਈ ਇਹ ਅਮੂ ਦਰਿਆ ਜਾਂ ਔਕਸਸ ਨਦੀ ਦਾ ਇੱਕ ਸਰੋਤ ਹੈ। ਮਹਾਨ ਪਾਮੀਰ ਝੀਲ ਦੇ ਦੱਖਣ ਵੱਲ ਫੈਲਿਆ ਹੋਇਆ ਹੈ।[2][3]
ਇਤਿਹਾਸ[ਸੋਧੋ]
ਇਹ ਝੀਲ ਸਿਲਕ ਰੋਡ ਦੇ ਰਸਤੇ 'ਤੇ ਹੈ। ਇਸਨੂੰ "ਗ੍ਰੇਟ ਡਰੈਗਨ ਪੂਲ" ( Chinese: 大龍池 ) ਚੀਨੀ ਇਤਿਹਾਸਕ ਰਿਕਾਰਡਾਂ ਵਿੱਚ ਕਿਹਾ ਗਿਆ ਹੈ।[4]
ਇਹ ਝੀਲ ਕਿਸੇ ਸਮੇਂ ਵਾਖਾਨ ਦੇ ਮੀਰ ਦੇ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਸੀ, ਪਰ 1895 ਵਿੱਚ ਰੂਸੀਆਂ ਅਤੇ ਅੰਗਰੇਜ਼ਾਂ ਵਿਚਕਾਰ ਸਮਝੌਤੇ ਦੁਆਰਾ ਝੀਲ ਅਤੇ ਨਦੀ ਨੂੰ ਰੂਸ ਅਤੇ ਅਫਗਾਨਿਸਤਾਨ ਦੀ ਸਰਹੱਦ ਵਜੋਂ ਸਥਾਪਿਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ।[5]
ਹਾਲਾਂਕਿ ਮਾਰਕੋ ਪੋਲੋ ਦੇ ਬਿਰਤਾਂਤ ਵਿੱਚ ਝੀਲ ਦਾ ਸੰਭਾਵਿਤ ਹਵਾਲਾ ਹੈ,[6] ਝੀਲ ਦਾ ਦੌਰਾ ਕਰਨ ਵਾਲਾ ਪਹਿਲਾ ਯੂਰਪੀ 1838 ਵਿੱਚ ਬ੍ਰਿਟਿਸ਼ ਜਲ ਸੈਨਾ ਅਧਿਕਾਰੀ ਜੌਨ ਵੁੱਡ ਸੀ।[7] ਬ੍ਰਿਟਿਸ਼ ਮਹਾਰਾਣੀ ਦੇ ਬਾਅਦ, ਸਰ-ਇ-ਕੋਲ ਬ੍ਰਿਟਿਸ਼ ਨੂੰ ਝੀਲ ਵਿਕਟੋਰੀਆ ਵਜੋਂ ਜਾਣਿਆ ਜਾਂਦਾ ਸੀ, ਹਾਲਾਂਕਿ ਵੁੱਡ ਨੇ ਇਸਦਾ ਨਾਮ ਦੇਣ ਤੋਂ ਇਨਕਾਰ ਕਰ ਦਿੱਤਾ।[8] ਇਸਨੂੰ ਅਫ਼ਰੀਕਾ ਦੀ ਬਹੁਤ ਵੱਡੀ ਝੀਲ ਵਿਕਟੋਰੀਆ ਤੋਂ ਵੱਖ ਕਰਨ ਲਈ "ਪਾਮੀਰਸ ਵਿੱਚ ਵਿਕਟੋਰੀਆ ਝੀਲ" ਵਜੋਂ ਵੀ ਜਾਣਿਆ ਜਾਂਦਾ ਸੀ।[9][10]
ਇਹ ਵੀ ਵੇਖੋ[ਸੋਧੋ]
ਹਵਾਲੇ[ਸੋਧੋ]
- ↑ "Lake Victoria, Great Pamir, May 2nd, 1874"
- ↑ Diment, Alex; Hotham, Paul; Mallon, David (January 2012). "First biodiversity survey of Zorkul reserve, Pamir Mountains, Tajikistan". Oryx (in ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ). 46 (1): 13. doi:10.1017/S0030605311002146. ISSN 1365-3008.
- ↑ Annieandpaddy (2016-08-10). "Pamirs 2: Murghab to Khargush via Zorkul Lake". COMPLETE TANDEMONIUM (in ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ). Retrieved 2020-07-24.
- ↑ 孙燕 (2013-09-05). ""世界屋顶"的中国痕迹 –". 中国民族宗教网 (mzb.com.cn) (in ਚੀਨੀ). Archived from the original on 2017-02-03. Retrieved 2017-02-02.
这个"大龙池"，学界已经基本形成共识，就是塔吉克斯坦境内的佐库里湖（Zorkul）
- ↑ Shahrani, M. Nazif. (1979) The Kirghiz and Wakhi of Afghanistan: Adaptation to Closed Frontiers and War University of Washington Press, Seattle, ISBN 0-295-95669-0; 1st paperback edition with new preface and epilogue (2002), ISBN 0-295-98262-4 p.37
- ↑ The Travels of Marco Polo, Book 1, Chapter 32: "Of the Great River of Badahshan; and the Plain of Pamier" (...you find a great lake between two mountains, and out of it a fine river running through a plain).
- ↑ Keay, J. (1983) When Men and Mountains Meet ISBN 0-7126-0196-1 Chapter 9
- ↑ H.C. Rawlinson, "Monograph of the Oxus", Journal of the Royal Geographical Society of London, Vol. 42 (1872), pp. 482–513.
- ↑ Centre, UNESCO World Heritage. "Zorkul State Reserve". UNESCO World Heritage Centre (in ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ). Retrieved 2020-07-24.
- ↑ "BirdLife Data Zone". datazone.birdlife.org. Retrieved 2020-07-24.