ਤੁਰਕੀ ਪਕਵਾਨ
ਤੁਰਕੀ ਪਕਵਾਨ | |
|---|---|
 | |
ਤੁਰਕੀ ਪਕਵਾਨ (ਤੁਰਕੀਃ Türk mutfağıı) ਤੁਰਕੀ ਅਤੇ ਤੁਰਕੀ ਪ੍ਰਵਾਸੀ ਦਾ ਪਕਵਾਨ ਹੈ। ਪਕਵਾਨਾਂ ਨੇ ਸਦੀਆਂ ਦੌਰਾਨ ਕਈ ਸੱਭਿਆਚਾਰਕ ਪਰਸਪਰ ਕ੍ਰਿਆਵਾਂ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਆਪਣਾ ਮੌਜੂਦਾ ਰੂਪ ਲਿਆ ਹੈ, ਜੋ ਤੁਰਕੀ ਪਕਵਾਨਾਂ, ਓਟੋਮੈਨ ਪਕਵਾਨਾਂ, ਓਸ੍ਮਾਨਲੀ ਮੁਤਫਾਗ ਅਤੇ ਸੇਲਜੁਕ ਪਕਵਾਨਾਂ ਦੇ ਸ਼ੁਰੂਆਤੀ ਪੜਾਵਾਂ ਤੋਂ ਹੇਠਾਂ ਆ ਰਿਹਾ ਹੈ।[1] ਰਵਾਇਤੀ ਤੁਰਕੀ ਤੱਤਾਂ ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਦਹੀਂ, ਏਰਾਨ, ਕੇਮਕ, ਦੇ ਨਾਲ ਤੁਰਕੀ ਪਕਵਾਨ, ਮੈਡੀਟੇਰੀਅਨ, ਬਾਲਕਨ, ਮੱਧ ਪੂਰਬੀ, ਮੱਧਮ ਏਸ਼ੀਆਈ ਅਤੇ ਪੂਰਬੀ ਯੂਰਪੀਅਨ ਪਕਵਾਨਾਂ ਨੂੰ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਕਰਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਿਲ ਵੀ ਕਰਦੇ ਹਨ।
ਤੁਰਕੀ ਪਕਵਾਨ ਪੂਰੇ ਤੁਰਕੀ ਵਿੱਚ ਭਿੰਨਤਾ ਦਿਖਾਉਂਦੇ ਹਨ। ਇਸਤਾਂਬੁਲ, ਬੁਰਸਾ, ਇਜ਼ਮੀਰ ਅਤੇ ਬਾਕੀ ਅਨਾਤੋਲੀਆ ਦਾ ਖਾਣਾ ਪਕਾਉਣ ਵਿੱਚ ਓਟਓਟੋਮੈਨ ਅਦਾਲਤ ਪਕਵਾਨ ਦੇ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਤੱਤ ਵਿਰਾਸਤ ਵਿੱਚ ਮਿਲਦੇ ਹਨ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਮਸਾਲਿਆਂ ਦੀ ਦਰਮਿਆਨੀ ਵਰਤੋਂ, ਬਲਗੁਰ, ਕੌਫਟਸ ਸਬਜ਼ੀਆਂ ਦੇ ਸਟਯੂਜ਼ (ਟਰਲੂੰਟ) ਦੀ ਵਿਆਪਕ ਉਪਲਬਧਤਾ ਸ਼ਾਮਲ ਹੈ। ਕਾਲੇ ਸਾਗਰ ਖੇਤਰ ਦੇ ਪਕਵਾਨਾਂ ਵਿੱਚ ਮੱਛੀਆਂ ਦੀ ਵਿਆਪਕ ਵਰਤੋਂ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ, ਖਾਸ ਤੌਰ ਉੱਤੇ ਕਾਲੇ ਸਾਗਰ ਦੀ ਐਂਕੋਵੀ (ਹਮਸੀ) ਅਤੇ ਇਸ ਵਿੱਚ ਮਕਈ ਦੇ ਪਕਵਾਨ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ। ਦੱਖਣ-ਪੂਰਬ ਦਾ ਪਕਵਾਨ (ਜਿਵੇਂ ਉਰਫ਼ਾ, ਗਾਜ਼ੀਅਨਟੇਪ, ਅਦਯਾਮਨ ਅਤੇ ਅਦਾਨਾ) ਇਸ ਦੇ ਕਈ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੇ ਕਬਾਬ, ਮੇਜ਼ ਅਤੇ ਆਟੇ-ਅਧਾਰਤ ਮਿਠਾਈਆਂ ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਬਕਲਾਵਾ, ਕਦਾਈਫ, ਕਟਮੇਰ ਅਤੇ ਕੁਨੇਫ ਲਈ ਮਸ਼ਹੂਰ ਹੈ।
ਖ਼ਾਸ ਕਰਕੇ ਤੁਰਕੀ ਦੇ ਪੱਛਮੀ ਹਿੱਸਿਆਂ ਵਿੱਚ, ਜਿੱਥੇ ਜੈਤੂਨ ਦੇ ਦਰੱਖਤ ਭਰਪੂਰ ਮਾਤਰਾ ਵਿੱਚ ਉੱਗਦੇ ਹਨ, ਜੈਤੂਨ ਦਾ ਤੇਲ ਖਾਣਾ ਪਕਾਉਣ ਲਈ ਵਰਤਿਆ ਜਾਣ ਵਾਲਾ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਕਿਸਮ ਦਾ ਤੇਲ ਹੈ।[2] ਏਜੀਅਨ, ਮਾਰਮਾਰਾ ਅਤੇ ਮੈਡੀਟੇਰੀਅਨ ਖੇਤਰਾਂ ਦੇ ਪਕਵਾਨ ਸਬਜ਼ੀਆਂ, ਜੜੀ-ਬੂਟੀਆਂ ਅਤੇ ਮੱਛੀਆਂ ਨਾਲ ਭਰਪੂਰ ਹਨ। ਕੇਂਦਰੀ ਅਨਾਤੋਲੀਆ ਵਿੱਚ ਬਹੁਤ ਸਾਰੀਆਂ ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ਤਾਵਾਂ ਹਨ, ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਕੇਕ, ਮੰਟੀ ਖਾਸ ਤੌਰ 'ਤੇ ਕੈਸੇਰੀ ਅਤੇ ਗੋਜ਼ਲੇਮ ਤੋਂ ਬਣੀ ਹੋਈ। ਮੰਟੀ ਨਾਲ ਸਿੱਧੇ ਤੌਰ 'ਤੇ ਸੰਬੰਧਿਤ ਭੋਜਨ ਦੇ ਨਾਮ ਚੀਨੀ (ਮੰਟੂ ਜਾਂ ਉਬਾਲੇ ਹੋਏ ਬਨ) ਵਿੱਚ ਵੀ ਪਾਏ ਜਾਂਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਇਹ ਪਕਵਾਨ ਆਮ ਤੌਰ' ਤੇ ਮੰਗੋਲੀਆ ਵਿੱਚ 13 ਵੀਂ ਸਦੀ ਦੌਰਾਨ ਪੈਦਾ ਹੋਇਆ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।[3]
ਇਤਿਹਾਸ
[ਸੋਧੋ]ਗਣਤੰਤਰ ਦੇ ਸ਼ੁਰੂਆਤੀ ਸਾਲਾਂ ਵਿੱਚ, ਖੇਤਰੀ ਐਨਾਟੋਲੀਅਨ ਪਕਵਾਨਾਂ ਬਾਰੇ ਕੁਝ ਅਧਿਐਨ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਿਤ ਕੀਤੇ ਗਏ ਸਨ, ਪਰ 1980 ਦੇ ਦਹਾਕੇ ਤੱਕ ਤੁਰਕੀ ਦੇ ਲੋਕ ਕਥਾਵਾਂ ਦੇ ਅਧਿਐਨ ਵਿੱਚ ਪਕਵਾਨਾਂ ਦੀ ਬਹੁਤ ਜ਼ਿਆਦਾ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ਤਾ ਨਹੀਂ ਸੀ। ਸਿਪੋਜ਼ੀਆ ਵਿੱਚ ਪੇਸ਼ ਕੀਤੇ ਗਏ ਕਾਗਜ਼ਾਤ ਇੱਕ "ਇਤਿਹਾਸਕ ਨਿਰੰਤਰਤਾ" ਉੱਤੇ ਤੁਰਕੀ ਪਕਵਾਨਾਂ ਦੇ ਇਤਿਹਾਸ ਨੂੰ ਪੇਸ਼ ਕਰਦੇ ਹਨ ਜੋ ਮੱਧ ਏਸ਼ੀਆ ਵਿੱਚ ਤੁਰਕੀ ਮੂਲ ਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਸੇਲਜੁਕ ਅਤੇ ਓਟੋਮੈਨ ਪੀਰੀਅਡ ਵਿੱਚ ਜਾਰੀ ਰਹੇ।
ਸਿੰਪੋਜ਼ੀਆ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ, ਤੁਰਕੀ ਦੇ ਰਸੋਈ ਸੱਭਿਆਚਾਰ ਦੇ ਅਧਿਐਨ ਨੂੰ ਪਹਿਲੀ ਵਾਰ 1948 ਵਿੱਚ ਤੁਰਕੀ ਦੇ ਇਤਿਹਾਸ ਵਿੱਚ ਸੁਹੇਇਲ ਐਨਵਰ ਦੇ ਪੰਜਾਹ ਪਕਵਾਨਾਂ ਦੇ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਨ ਦੁਆਰਾ ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ। ਇਹ ਕਿਤਾਬ 18ਵੀਂ ਸਦੀ ਦੀ ਓਟੋਮੈਨ ਹੱਥ-ਲਿਖਤ ਵਿੱਚ ਮਿਲੇ ਪਕਵਾਨਾਂ ਉੱਤੇ ਅਧਾਰਿਤ ਸੀ। ਉਸ ਦੀ ਦੂਜੀ ਕਿਤਾਬ ਸੁਲਤਾਨ ਮਹਿਮੂਦ ਦੂਜੇ ਦੇ ਰਾਜ ਦੌਰਾਨ 15ਵੀਂ ਸਦੀ ਦੇ ਮਹਿਲ ਦੇ ਪਕਵਾਨਾਂ ਬਾਰੇ ਸੀ। ਉਨਵਰ ਦੀ ਕਿਤਾਬ ਦੇ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਨ ਦੇ ਬਾਅਦ, ਬਾਅਦ ਦੇ ਅਧਿਐਨ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਿਤ ਕੀਤੇ ਗਏ ਸਨ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ 1978 ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਇਤਿਹਾਸਕਾਰ ਬਹਾਈਟਿਨ ਓਗਲ ਦੁਆਰਾ ਤੁਰਕੀ ਪਕਵਾਨਾਂ ਦੇ ਮੱਧ ਏਸ਼ੀਆਈ ਮੂਲ ਬਾਰੇ ਅਧਿਐਨ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ।
ਰਸੋਈ ਰਿਵਾਜ
[ਸੋਧੋ]ਸਵੇਰ ਦਾ ਖਾਣਾ
[ਸੋਧੋ]
ਇੱਕ ਰਵਾਇਤੀ ਤੁਰਕੀ ਸਵੇਰ ਦਾ ਖਾਣਾ ਵਿਭਿੰਨਤਾ ਨਾਲ ਭਰਪੂਰ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਇੱਕ ਆਮ ਪਰੋਸੇ ਜਾਣ ਵਾਲੇ ਪਨੀਰ ਵਿੱਚ (ਬੇਜ਼ ਪਾਈਨਿਰ, ਕਸਾਰ, ਆਦਿ) ਮੱਖਣ, ਜੈਤੂਨ, ਅੰਡੇ, ਮੁਹੰਮਾਰਾ, ਟਮਾਟਰ, ਖੀਰੇ, ਜੈਮ, ਸ਼ਹਿਦ ਅਤੇ ਕੇਮਕ, ਸੁਕੁਕ ਵਿਕਲਪਿਕ ਤੌਰ 'ਤੇ ਮਸਾਲੇਦਾਰ ਤੁਰਕੀ ਸੌਸੇਜ ਪਾਪੇਸਟਰਿਮਾ, ਬੋਰੇਕ, ਸਿਮਿਟ, ਪੋਗਾਕਾ, ਅੱਮਾ, ਤਲੇ ਹੋਏ ਆਟੇ ਜਿਸ ਨੂੰ ਪੀਸਿਆ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਇਸਦੇ ਨਾਲ-ਨਾਲ ਸੂਪ ਤੁਰਕੀ ਵਿੱਚ ਸਵੇਰ ਦੇ ਭੋਜਨ ਵਜੋਂ ਖਾਧਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਸਵੇਰ ਦੇ ਖਾਣੇ ਲਈ ਇੱਕ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ਤਾ ਨੂੰ ਮੈਨਮੈਨ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਜੋ ਟਮਾਟਰ, ਹਰੀ ਮਿਰਚ, ਪਿਆਜ਼, ਜੈਤੂਨ ਦਾ ਤੇਲ ਅਤੇ ਅੰਡੇ ਨਾਲ ਤਿਆਰ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਬ੍ਰੇਕਫਾਸਟ ਮੀਨੂ ਵਿੱਚ ਕੁਯਮਕ ਵੀ ਸ਼ਾਮਲ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਪ੍ਰਾਂਤ ਦੇ ਅਧਾਰ ਤੇ ਪਕਵਾਨ ਨੂੰ ਮੁਹਲਾਮਾ, ਮੁਹਲਾਮਾ ਅਤੇ ਯਗਲਾਸ ਵੀ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇੱਕ ਹੋਰ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ਤਾ ਬਾਲਕਨ ਤੁਰਕੀ ਪਕਵਾਨ çılbır ਹੈ, ਜਿਸ ਨੂੰ ਤੁਰਕੀ ਦੇ ਅੰਡੇ ਵੀ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਜੋ ਕਿ ਅੰਡੇ ਅਤੇ ਦਹੀਂ ਨਾਲ ਬਣਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਹਮੇਸ਼ਾ ਤੁਰਕੀ ਚਾਹ ਨੂੰ ਸਵੇਰ ਦੇ ਖਾਣੇ 'ਤੇ ਪਰੋਸਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਤੁਰਕੀ ਸ਼ਬਦ ਦਾ ਅਰਥ ਹੈ "ਕੌਫੀ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ"।
ਘਰੇਲੂ ਭੋਜਨ
[ਸੋਧੋ]ਤੁਰਕੀ ਦੇ ਲੋਕ ਅਜੇ ਵੀ ਘਰ ਦਾ ਬਣਿਆ ਭੋਜਨ ਪਸੰਦ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਹਾਲਾਂਕਿ ਜੀਵਨ ਦਾ ਨਵਾਂ ਪੇਸ਼ ਕੀਤਾ ਤਰੀਕਾ ਨਵੀਂ ਪੀੜ੍ਹੀ ਨੂੰ ਬਾਹਰ ਖਾਣ ਲਈ ਮਜਬੂਰ ਕਰਦਾ ਹੈ, ਪਰ ਤੁਰਕੀ ਦੇ ਲੋਕ ਆਮ ਤੌਰ 'ਤੇ ਘਰ ਵਿੱਚ ਖਾਣਾ ਪਸੰਦ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਇੱਕ ਆਮ ਭੋਜਨ ਸੂਪ ਨਾਲ ਸ਼ੁਰੂ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਖਾਸ ਤੌਰ 'ਤੇ ਸਰਦੀਆਂ ਦੇ ਸਮੇਂ ਵਿੱਚ, ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਸਬਜ਼ੀਆਂ (ਜੈਤੂਨ ਦਾ ਤੇਲ ਜਾਂ ਉਥੋਂ ਦੇ ਮੀਟ ਨਾਲ) ਮੀਟ ਜਾਂ ਫਲ਼ੀਦਾਰ ਇੱਕ ਘੜੇ ਵਿੱਚ ਉਬਾਲੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ, ਆਮ ਤੌਰ' ਤੇ ਮੀਟ ਜਾਂ ਬਾਰੀਕ ਮੀਟ ਨਾਲ ਅਕਸਰ ਤੁਰਕੀ ਦੇ ਪਿਲਾਵ ਨਾਲ ਜਾਂ ਇਸ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ, ਪਾਸਤਾ ਜਾਂ ਬਲਗੁਰ ਪਿਲਾਵ ਦੇ ਨਾਲ ਸਲਾਦ ਜਾਂ ਕੈਕਕ (ਲਸਣ, ਨਮਕ ਅਤੇ ਖੀਰੇ ਦੇ ਟੁਕੜਿਆਂ ਨਾਲ ਠੰਡੇ ਦਹੀਂ ਵਾਲਾ ਪਕਵਾਨ) ਨਾਲ ਸਵੇਰ ਦੇ ਖਾਣਏ ਦੀ ਸ਼ੂਰੁਆਤ ਹੁੰਦੀ ਹੈ।[4] ਗਰਮੀਆਂ ਦੇ ਮੌਸਮ ਵਿੱਚ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਲੋਕ ਸੂਪ ਦੀ ਬਜਾਏ ਜੈਤੂਨ ਦੇ ਤੇਲ ਨਾਲ ਪਕਾਏ ਸਬਜ਼ੀਆਂ ਦਾ ਇੱਕ ਠੰਡਾ ਪਕਵਾਨ ਖਾਣਾ ਪਸੰਦ ਕਰਦੇ ਹਨ, ਜਾਂ ਤਾਂ ਮੁੱਖ ਕੋਰਸ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਜਾਂ ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ, ਜੋ ਕਿ ਚਿਕਨ, ਮੀਟ ਜਾਂ ਮੱਛੀ ਦੀ ਪਲੇਟ ਵੀ ਹੋ ਸਕਦੀ ਹੈ।
ਹਵਾਲੇ
[ਸੋਧੋ]- ↑ "Phases of Turkish Cuisine - Seljuk Cuisine". Phases of Turkish Cuisine - Seljuk Cuisine (in ਤੁਰਕੀ). Retrieved 2024-01-13.
- ↑ "Ethnic Cuisine - Turkey by Terrie Wright Chrones". Archived from the original on 29 April 2007. Retrieved 17 February 2007.
- ↑ Warren, Ozlem (18 December 2013). "Mantı, Turkish Dumplings with Ground Meat, Onions, and Spices". Ozlem's Turkish Table. Archived from the original on 7 December 2022. Retrieved 23 March 2021.
- ↑ Sommer, Peter. "Pilav - Turkish Rice". Peter Sommer Travels. Archived from the original on 23 April 2021. Retrieved 23 March 2021.