ਨਰਗਿਸ ਨੇਹਾਨ

ਵਿਕੀਪੀਡੀਆ, ਇੱਕ ਅਜ਼ਾਦ ਗਿਆਨਕੋਸ਼ ਤੋਂ

ਨਰਗਿਸ ਨੇਹਾਨ (ਜਨਮ ਕਾਬੁਲ, ਅਫ਼ਗਾਨਿਸਤਾਨ, 1981[1] ) ਇੱਕ ਅਫ਼ਗਾਨ ਸਾਬਕਾ ਸਿਆਸਤਦਾਨ ਹੈ ਜਿਸ ਨੇ ਖਾਣਾਂ, ਪੈਟਰੋਲੀਅਮ ਅਤੇ ਉਦਯੋਗਾਂ ਦੇ ਕਾਰਜਕਾਰੀ ਮੰਤਰੀ ਵਜੋਂ ਕੰਮ ਕੀਤਾ।[2]

ਆਰੰਭਕ ਜੀਵਨ[ਸੋਧੋ]

ਆਪਣੀ ਪੀੜ੍ਹੀ ਦੇ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਅਫ਼ਗਾਨ ਲੋਕਾਂ ਵਾਂਗ, ਨੇਹਾਨ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਦੇਸ਼ ਦੇ ਦਹਾਕਿਆਂ ਦੇ ਯੁੱਧ ਤੋਂ ਬਚਣ ਲਈ ਇੱਕ ਬੱਚੇ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ (12[3] ਦੀ ਉਮਰ ਵਿੱਚ) ਅਫ਼ਗਾਨਿਸਤਾਨ ਤੋਂ ਭੱਜਣ ਲਈ ਮਜਬੂਰ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ। ਨੇਹਾਨ ਦਾ ਪਰਿਵਾਰ ਅਫ਼ਗਾਨ ਘਰੇਲੂ ਯੁੱਧ (1992-1996) ਦੌਰਾਨ ਕਾਬੁਲ ਤੋਂ ਭੱਜ ਗਿਆ ਸੀ ਅਤੇ ਨੇਹਾਨ ਉਨ੍ਹਾਂ ਲੱਖਾਂ ਅਫਗਾਨ ਸ਼ਰਨਾਰਥੀਆਂ ਵਿੱਚ ਵੱਡਾ ਹੋਇਆ ਸੀ ਜੋ 1980 ਦੇ ਦਹਾਕੇ ਦੌਰਾਨ ਆਪਣੇ ਦੇਸ਼ ਉੱਤੇ ਸੋਵੀਅਤ ਕਬਜ਼ੇ ਤੋਂ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋ ਕੇ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਵਿੱਚ ਵਸ ਗਏ ਸਨ। ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਵਿੱਚ, ਨੇਹਾਨ ਨੇ ਅਫ਼ਗਾਨ ਸ਼ਰਨਾਰਥੀ ਭਾਈਚਾਰੇ ਨੂੰ ਮਦਦ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਗੈਰ-ਸਰਕਾਰੀ ਸੰਗਠਨਾਂ ਨਾਲ ਕੰਮ ਕਰਕੇ ਆਪਣੀ ਸਿੱਖਿਆ ਦਾ ਖਰਚਾ ਪੂਰਾ ਕੀਤਾ।[4]

ਕਰੀਅਰ[ਸੋਧੋ]

ਨੇਹਾਨ, ਜਿਸ ਨੇ ਬਿਜ਼ਨਸ ਐਡਮਿਨਿਸਟ੍ਰੇਸ਼ਨ ਵਿੱਚ ਮਾਸਟਰ ਡਿਗਰੀ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤੀ,[5] 2001 ਵਿੱਚ ਸੰਯੁਕਤ ਰਾਜ ਦੇ ਅਫ਼ਗਾਨਿਸਤਾਨ ਦੇ ਹਮਲੇ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਨਾਰਵੇਈ ਸ਼ਰਨਾਰਥੀ ਕੌਂਸਲ ਨਾਲ ਕੰਮ ਕਰ ਰਹੀ ਸੀ। ਉਸ ਹਮਲੇ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਅਫ਼ਗਾਨਿਸਤਾਨ ਦੀ ਤਾਲਿਬਾਨ ਸ਼ਾਸਨ ਨੂੰ ਖ਼ਤਮ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ, ਨਾਰਵੇਈ ਸਹਾਇਤਾ ਸੰਗਠਨ ਨੇ ਉਸ ਨੂੰ ਕਾਬੁਲ ਵਾਪਸ ਜਾਣ ਲਈ ਸੌਂਪਿਆ ਤਾਂ ਕਿ ਉਹ ਉੱਥੇ ਆਪਣਾ ਦਫ਼ਤਰ ਖੋਲ੍ਹ ਸਕੇ। ਨੇਹਾਨ ਨੇ ਅਜਿਹਾ ਕੀਤਾ ਅਤੇ ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ ਅਫ਼ਗਾਨ ਅੰਤਰਿਮ ਪ੍ਰਸ਼ਾਸਨ ਵਿੱਚ ਅਹੁਦਿਆਂ ਦੀ ਇੱਕ ਲੜੀ ਲੈਣ ਲਈ ਸੰਗਠਨ ਨੂੰ ਛੱਡ ਦਿੱਤਾ।[6] ਉਸ ਸਮੇਂ ਤੋਂ, ਉਸ ਦੇ ਸਰਕਾਰੀ ਅਹੁਦਿਆਂ ਵਿੱਚ: ਵਿੱਤ ਮੰਤਰਾਲੇ ਵਿੱਚ ਖਜ਼ਾਨਾ ਵਿਭਾਗ ਦੇ ਡਾਇਰੈਕਟਰ ਜਨਰਲ, ਕਾਬੁਲ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਸ਼ਾਸਨ ਅਤੇ ਵਿੱਤ ਲਈ ਉਪ-ਕੁਲਪਤੀ ਅਤੇ ਸਿੱਖਿਆ ਤੇ ਉੱਚ ਸਿੱਖਿਆ ਦੇ ਮੰਤਰੀਆਂ ਦੇ ਸੀਨੀਅਰ ਪ੍ਰਬੰਧਕੀ ਸਲਾਹਕਾਰ ਅਹੁਦੇ ਸ਼ਾਮਿਲ ਹਨ। ਨੇਹਾਨ ਨੇ ਵਿੱਤ ਮੰਤਰਾਲੇ ਦੇ ਖਜ਼ਾਨਾ ਵਿਭਾਗ ਵਿੱਚ ਸੁਧਾਰਾਂ ਦਾ ਪ੍ਰਬੰਧਨ ਕੀਤਾ, ਅਤੇ ਸਿੱਖਿਆ ਮੰਤਰਾਲੇ ਲਈ ਵਿਸ਼ਵ ਬੈਂਕ ਦੁਆਰਾ ਫੰਡ ਪ੍ਰਾਪਤ, ਪੰਜ ਸਾਲਾ ਰਣਨੀਤਕ ਯੋਜਨਾ ਦੇ ਵਿਕਾਸ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਸੀ।[7][8]

ਨੇਹਾਨ ਨੂੰ 2017 ਵਿੱਚ ਖਾਨ, ਪੈਟਰੋਲੀਅਮ ਅਤੇ ਉਦਯੋਗ ਮੰਤਰੀ ਵਜੋਂ ਨਿਯੁਕਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ। 2016 ਵਿੱਚ ਦਾਊਦ ਸ਼ਾਹ ਸਾਬਾ ਦੇ ਅਸਤੀਫ਼ੇ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਉਹ ਇਸ ਭੂਮਿਕਾ ਵਿੱਚ ਦੂਜੀ ਕਾਰਜਕਾਰੀ ਮੰਤਰੀ ਹੈ।[9]

ਅਗਸਤ 2021 ਵਿੱਚ ਕਾਬੁਲ ਉੱਤੇ ਤਾਲਿਬਾਨ ਦਾ ਕੰਟਰੋਲ ਹਾਸਲ ਕਰਨ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਨੇਹਾਨ ਨਾਰਵੇ ਚਲਾ ਗਿਆ।

ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਨ[ਸੋਧੋ]

2007 ਵਿੱਚ, ਨੇਹਾਨ ਨੇ ਅਸ਼ਰਫ਼ ਗਨੀ ਅਹਿਮਦਜ਼ਈ ਦੇ ਨਾਲ ਇੱਕ ਕਿਤਾਬ ਦਾ ਸਹਿ-ਲੇਖਕ ਕੀਤਾ, ਜਿਸ ਦਾ ਸਿਰਲੇਖ ਦ ਬਜਟ ਐਜ਼ ਏ ਲਿੰਚਪਿਨ ਆਫ਼ ਦ ਸਟੇਟ: ਲੈਸਨਜ਼ ਫਰਾਮ ਅਫ਼ਗਾਨਿਸਤਾਨ ਹੈ।[10][5]

ਸਰਗਰਮੀ[ਸੋਧੋ]

ਨੇਹਾਨ ਸ਼ਾਂਤੀ ਅਤੇ ਜਮਹੂਰੀਅਤ ਲਈ ਬਰਾਬਰੀ ਦੀ[11] ਸੰਸਥਾਪਕ ਹੈ,[12][11] ਇੱਕ ਸੰਸਥਾ ਜਿਸ ਦਾ ਦੱਸਿਆ ਗਿਆ ਮਿਸ਼ਨ "ਔਰਤਾਂ ਅਤੇ ਨੌਜਵਾਨਾਂ ਨੂੰ ਸਰਗਰਮ ਫੈਸਲੇ ਲੈਣ ਵਾਲੇ ਬਣਨ ਲਈ ਸ਼ਕਤੀ ਪ੍ਰਦਾਨ, ਵੋਟਿੰਗ ਦੁਆਰਾ ਆਪਣੇ ਨੇਤਾਵਾਂ ਅਤੇ ਪ੍ਰਤੀਨਿਧਾਂ ਨੂੰ ਚੁਣ ਕੇ, ਨਿਗਰਾਨੀ ਰਾਜ ਕਰਨਾ ਹੈ। ਸੰਸਥਾਵਾਂ ਦੀ ਕਾਰਗੁਜ਼ਾਰੀ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਜਨਤਕ ਨੀਤੀਆਂ ਅਤੇ ਸਰੋਤਾਂ ਲਈ ਜਵਾਬਦੇਹ ਬਣਾਉਣਾ, ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਭਾਈਚਾਰਿਆਂ ਅਤੇ ਰੋਜ਼ਾਨਾ ਜੀਵਨ ਵਿੱਚ ਤਬਦੀਲੀ ਦੇ ਏਜੰਟ ਬਣਨਾ।"[13]

ਨੇਹਾਨ ਸਿਵਲ ਸੁਸਾਇਟੀ ਜੁਆਇੰਟ ਵਰਕਿੰਗ ਗਰੁੱਪ (CS-JWG), ਪਾਰਦਰਸ਼ਤਾ ਅਤੇ ਜਵਾਬਦੇਹੀ ਲਈ ਅਫ਼ਗਾਨ ਗੱਠਜੋੜ (ACTA), ਅਤੇ ਦੇਸ਼ ਦੇ ਕੇਂਦਰੀ ਬੈਂਕ, ਦਾ ਅਫ਼ਗਾਨਿਸਤਾਨ ਬੈਂਕ ਦੀ ਸੁਪਰੀਮ ਕੌਂਸਲ ਦਾ ਮੈਂਬਰ ਹੈ। ਉਹ ਕੇਂਦਰੀ ਬੈਂਕ ਦੀ ਲੀਡਰਸ਼ਿਪ ਦੀ ਮੈਂਬਰ ਬਣਨ ਵਾਲੀ ਪਹਿਲੀ ਔਰਤ ਸੀ।[5]

ਹਵਾਲੇ[ਸੋਧੋ]

  1. "Afghan Biographies: Nehan, Nargis Mrs".
  2. "Tidlegare afghansk minister evakuert". www.nrk.no. 27 August 2021. Retrieved 27 August 2021.
  3. "Biography of Ms. Nargis Nehan, Acting Minister for Ministry of Mines and Petroleum | Ministry of Mines". momp.gov.af. Archived from the original on 2019-08-11. Retrieved 2019-08-11.
  4. "Afghan minister for mines: As a woman I realise I have to work very hard". The National (in ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ). 3 June 2019. Retrieved 2019-08-11.
  5. 5.0 5.1 5.2 "Afghan Biographies: Nehan, Nargis Mrs"."Afghan Biographies: Nehan, Nargis Mrs".
  6. "Afghan minister for mines: As a woman I realise I have to work very hard". The National (in ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ). 3 June 2019. Retrieved 2019-08-11."Afghan minister for mines: As a woman I realise I have to work very hard". The National. 3 June 2019. Retrieved 11 August 2019.
  7. "Ministry of Mines, Petroleum and Industries: Biography of Ms. Nargis Nehan". Archived from the original on 2022-02-16. Retrieved 2023-08-09.
  8. "Database". www.afghan-bios.info. Retrieved 2019-08-11.
  9. "Nargis Nehan Takes Over As Acting Minister of Mines". Tolo News. Archived from the original on 2019-04-22. Retrieved 2023-08-09.
  10. "The Budget as the Linchpin of the State: Lessons from Afghanistan" (PDF).
  11. 11.0 11.1 "Ms. Nargis Nehan |". www.epd-afg.org (in ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ (ਅਮਰੀਕੀ)). Archived from the original on 2019-08-11. Retrieved 2019-08-11.
  12. "Message from the Founder". www.epd-afg.org (in ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ (ਅਮਰੀਕੀ)). Retrieved 2019-08-11.{{cite web}}: CS1 maint: url-status (link)
  13. "EQUALITY for Peace and Democracy: Message from the Founder". Archived from the original on 2020-11-28. Retrieved 2023-08-09.

ਬਾਹਰੀ ਲਿੰਕ[ਸੋਧੋ]