ਨਸੀਰੂਦੀਨ ਮਹਿਮੂਦ
| ਨਸੀਰੂਦੀਨ ਮਹਿਮੂਦ | |
|---|---|
 ਨਸੀਰੂਦੀਨ ਮਹਿਮੂਦ ਦੇ ਸਿੱਕੇ | |
| 8ਵਾਂ ਦਿੱਲੀ ਦਾ ਸੁਲਤਾਨ | |
| ਸ਼ਾਸਨ ਕਾਲ | 10 ਜੂਨ 1246 – 18 ਫਰਵਰੀ 1266 |
| ਤਾਜਪੋਸ਼ੀ | 10 ਜੂਨ 1246 |
| ਪੂਰਵ-ਅਧਿਕਾਰੀ | ਅਲਾਉ ਦੀਨ ਮਸੂਦ |
| ਵਾਰਸ | ਗ਼ਿਆਸੁੱਦੀਨ ਬਲਬਨ |
| ਜਨਮ | 1229 ਜਾਂ 1230 ਦਿੱਲੀ |
| ਮੌਤ | 18 ਫਰਵਰੀ 1266 (ਉਮਰ 35–37) ਦਿੱਲੀ |
| ਜੀਵਨ-ਸਾਥੀ | ਮਲਿਕਾ-ਏ-ਜਹਾਨ ਕਹਾਨੀ (ਗ਼ਿਆਸੁੱਦੀਨ ਬਲਬਨ ਦੀ ਪੁੱਤਰੀ) |
| ਘਰਾਣਾ | ਗ਼ੁਲਾਮ ਖ਼ਾਨਦਾਨ |
| ਪਿਤਾ | ਇਲਤੁਤਮਿਸ਼ |
| ਮਾਤਾ | ਮਲਿਕਾ-ਏ-ਜਹਾਨ(ਜਲਾਲ-ਉਦ-ਦੁਨੀਆ-ਵਾ-ਉੱਦੀਨ) |
ਨਸੀਰੂਦੀਨ ਮਹਿਮੂਦ ਸ਼ਾਹ ਇੱਕ ਤੁਰਕ ਸੀ, ਜੋ ਦਿੱਲੀ ਸਲਤਨਤ ਦਾ ਅੱਠਵਾਂ ਸੁਲਤਾਨ ਬਣਿਆ। ਇਹ ਵੀ ਗੁਲਾਮ ਖ਼ਾਨਦਾਨ ਵਿੱਚੋਂ ਸੀ। ਦਰਬਾਰੀ ਇਤਿਹਾਸਕਾਰ ਮਿਨਹਾਜ-ਏ-ਸਿਰਾਜ ਦੁਆਰਾ ਲਿਖੀ ਤਬਾਕਤ-ਏ-ਨਸੀਰੀ, ਉਸ ਨੂੰ ਸਮਰਪਿਤ ਹੈ। ਇਹ ਉਸਦੇ ਸ਼ਾਸਨ ਦੇ ਇਤਿਹਾਸ ਦਾ ਇੱਕੋ ਇੱਕ ਉਪਲਬਧ ਸਮਕਾਲੀ ਸਰੋਤ ਹੈ ਅਤੇ ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਬਿਨਾਂ ਸ਼ੱਕ ਸਭ ਤੋਂ ਭਰੋਸੇਮੰਦ ਸਰੋਤ ਹੈ।[1]ਉਹ ਸੁਲਤਾਨ ਇਲਤੁਤਮਿਸ਼ ਦਾ ਪੁੱਤਰ ਸੀ, (ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਤਬਾਕਤ-ਏ-ਨਸੀਰੀ ਵਿੱਚ ਮਿਨਹਾਜ ਦੁਆਰਾ ਸਪਸ਼ਟ ਤੌਰ 'ਤੇ ਜ਼ਿਕਰ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ)।[2]ਉਹ 1246 ਵਿੱਚ 17 ਜਾਂ 18 ਸਾਲ ਦੀ ਕੋਮਲ ਉਮਰ ਵਿੱਚ ਦਿੱਲੀ ਸਲਤਨਤ ਦੇ ਸਿੰਘਾਸਣ ਉੱਤੇ ਚੜ੍ਹਿਆ ਜਦੋਂ ਸਰਦਾਰਾਂ ਨੇ ਅਲਾਉ ਦੀਨ ਮਸੂਦ ਦੀ ਥਾਂ ਲੈ ਲਈ, ਜਦੋਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਲੱਗਾ ਕਿ ਮਸੂਦ ਇੱਕ ਜ਼ਾਲਮ ਵਾਂਗ ਵਿਵਹਾਰ ਕਰਨ ਲੱਗ ਪਿਆ ਸੀ।
ਇੱਕ ਸ਼ਾਸਕ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ, ਮਹਿਮੂਦ ਨੂੰ ਬਹੁਤ ਧਾਰਮਿਕ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਸੀ, ਉਹ ਆਪਣਾ ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਸਮਾਂ ਪ੍ਰਾਰਥਨਾ ਅਤੇ ਕੁਰਾਨ ਦੀ ਨਕਲ ਵਿੱਚ ਬਿਤਾਉਂਦਾ ਸੀ। ਹਾਲਾਂਕਿ, ਇਹ ਅਸਲ ਵਿੱਚ ਉਸਦਾ ਸਹੁਰਾ ਅਤੇ ਨਾਇਬ, ਗ਼ਿਆਸੁੱਦੀਨ ਬਲਬਨ ਸੀ, ਜੋ ਮੁੱਖ ਤੌਰ 'ਤੇ ਰਾਜ ਦੇ ਮਾਮਲਿਆਂ ਨਾਲ ਨਜਿੱਠਦਾ ਸੀ।[3]
1266 ਵਿੱਚ ਮਹਿਮੂਦ ਦੀ ਮੌਤ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਬਲਬਨ (1266-87) ਸੱਤਾ ਵਿੱਚ ਆਇਆ ਕਿਉਂਕਿ ਮਹਿਮੂਦ ਕੋਲ ਉਸਦੇ ਵਾਰਸ ਬਣਨ ਲਈ ਕੋਈ ਬਚਿਆ ਬੱਚਾ ਨਹੀਂ ਸੀ।
ਹਵਾਲੇ
[ਸੋਧੋ]- ↑ Minhaj-i-Siraj Jurjani, Abu-'Umar-i-'Usman (1873). The Tabakat-i-Nasiri. Translated by Major H.G. Raverty. London: Asiatic Society. pp. 633–676.
- ↑ Minhaj-i-Siraj Jurjani, Abu-'Umar-i-'Usman (1873). The Tabaqat-i-Nasiri. London: Asiatic Society of Bengal. pp. 633–676.
- ↑ Sen, Sailendra (2013). A Textbook of Medieval Indian History. Primus Books. pp. 74–76. ISBN 978-9-38060-734-4.
ਬਾਹਰੀ ਲਿੰਕ
[ਸੋਧੋ]https://indianexpresss.in/sultan-nasiruddin-mahmud-nasir-ud-din-firuz-shah-slave-dynasty/