ਨਾਗ ਕੇਸਰ
ਮੇਸੁਆ ਫੇਰੀਆ, ਸੀਲੋਨ ਆਇਰਨਵੁੱਡ, ਜਾਂ ਨਾਗ ਕੇਸਰ,[1] ਕੈਲੋਫਿਲੇਸੀ ਪਰਿਵਾਰ ਦੀ ਇੱਕ ਪ੍ਰਜਾਤੀ ਹੈ। ਇਸ ਹੌਲੀ-ਹੌਲੀ ਵਧਣ ਵਾਲੇ ਰੁੱਖ ਦਾ ਨਾਮ ਹੈ, ਜੋ ਇਸਦੀ ਲੱਕੜ ਦੇ ਭਾਰ ਅਤੇ ਕਠੋਰਤਾ ਦੇ ਨਾਮ 'ਤੇ ਰੱਖਿਆ ਗਿਆ ਹੈ। ਇਸਦੀ ਸੁੰਦਰ ਸ਼ਕਲ, ਸਲੇਟੀ-ਹਰੇ ਪੱਤਿਆਂ ਦੇ ਨਾਲ ਇੱਕ ਸੁੰਦਰ ਗੁਲਾਬੀ ਤੋਂ ਲਾਲ ਰੰਗ ਦੇ ਝੁਕੇ ਹੋਏ ਪੱਤਿਆਂ ਅਤੇ ਵੱਡੇ, ਸੁਗੰਧਿਤ ਚਿੱਟੇ ਫੁੱਲਾਂ ਦੇ ਕਾਰਨ ਇਸਦੀ ਵਿਆਪਕ ਤੌਰ 'ਤੇ ਸਜਾਵਟੀ ਵਜੋਂ ਕਾਸ਼ਤ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਇਹ ਸ਼੍ਰੀਲੰਕਾ, ਭਾਰਤ, ਦੱਖਣੀ ਨੇਪਾਲ, ਬਰਮਾ, ਥਾਈਲੈਂਡ, ਇੰਡੋਚਾਈਨਾ, ਫਿਲੀਪੀਨਜ਼, ਮਲੇਸ਼ੀਆ ਅਤੇ ਸੁਮਾਤਰਾ ਦੇ ਗਿੱਲੇ, ਗਰਮ ਖੰਡੀ ਹਿੱਸਿਆਂ ਦਾ ਜੱਦੀ ਹੈ, ਜਿੱਥੇ ਇਹ ਸਦਾਬਹਾਰ ਜੰਗਲਾਂ ਵਿੱਚ ਉੱਗਦਾ ਹੈ, ਖਾਸ ਕਰਕੇ ਨਦੀਆਂ ਦੀਆਂ ਘਾਟੀਆਂ ਵਿੱਚ। ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਪੂਰਬੀ ਹਿਮਾਲਿਆ ਅਤੇ ਪੱਛਮੀ ਘਾਟ ਵਿੱਚ ਇਹ 1,500 m (4,900 ft) ਦੀ ਉਚਾਈ ਤੱਕ ਵਧਦਾ ਹੈ, ਜਦੋਂ ਕਿ ਸ਼੍ਰੀਲੰਕਾ ਵਿੱਚ 1,000 m (3,300 ft) ਤੱਕ ਵੱਧਦਾ ਹੈ।[2][3][4] ਇਹ ਸ਼੍ਰੀਲੰਕਾ ਦਾ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਰੁੱਖ, ਮਿਜ਼ੋਰਮ ਦਾ ਰਾਜ ਰੁੱਖ ਅਤੇ ਤ੍ਰਿਪੁਰਾ ਦਾ ਰਾਜ ਫੁੱਲ ਹੈ।[5]
ਵਰਣਨ
[ਸੋਧੋ]
ਰੁੱਖ 30 m (98 ft) ਤੋਂ ਵੱਧ ਵਧ ਸਕਦਾ ਹੈ , ਅਕਸਰ 2 m (6 ft 7 in) ਤੱਕ ਤਣੇ ਦੇ ਨਾਲ ਅਧਾਰ 'ਤੇ ਦਬਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਛੋਟੇ ਦਰੱਖਤਾਂ ਦੀ ਸੱਕ ਦਾ ਰੰਗ ਸੁਆਹ ਸਲੇਟੀ ਰੰਗ ਦਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਜਿਸਦਾ ਛਿੱਲਕਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ, ਜਦੋਂ ਕਿ ਪੁਰਾਣੇ ਰੁੱਖਾਂ ਦੀ ਸੱਕ ਲਾਲ-ਭੂਰੇ ਬਲੇਜ਼ ਦੇ ਨਾਲ ਗੂੜ੍ਹੀ ਸੁਆਹ-ਸਲੇਟੀ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਇਸ ਵਿੱਚ ਸਾਧਾਰਨ, ਉਲਟ, ਤੰਗ, ਲੰਗੋਟੀ ਤੋਂ ਆਇਤਾਕਾਰ, ਨੀਲੇ-ਸਲੇਟੀ ਤੋਂ ਗੂੜ੍ਹੇ ਹਰੇ ਪੱਤੇ ਹੁੰਦੇ ਹਨ ਜੋ 7–15 cm (2.8–5.9 in) ਲੰਬੇ ਅਤੇ 1.5–3.5 cm (0.59–1.38 in) ਚੌੜੇ, ਹੇਠਲੇ ਹਿੱਸੇ ਤੋਂ ਚਿੱਟੇ ਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਉੱਭਰ ਰਹੇ ਨੌਜਵਾਨ ਪੱਤੇ ਲਾਲ ਤੋਂ ਪੀਲੇ ਗੁਲਾਬੀ ਅਤੇ ਝੁਕੇ ਹੋਏ ਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਸ਼ਾਖਾਵਾਂ ਪਤਲੀਆਂ, ਟੇਰੇਟ ਅਤੇ ਚਮਕਦਾਰ ਹੁੰਦੀਆਂ ਹਨ। ਲਿੰਗੀ ਫੁੱਲ 4–7.5 cm (1.6–3.0 in) ਹੁੰਦੇ ਹਨ, ਚਾਰ ਚਿੱਟੇ ਪੱਤੇ ਅਤੇ ਕਈ ਸੰਤਰੀ ਪੀਲੇ ਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਫਲ ਇੱਕ ਤੋਂ ਦੋ ਬੀਜਾਂ ਵਾਲਾ ਇੱਕ ਅੰਡਕੋਸ਼ ਤੋਂ ਗਲੋਬੋਜ਼ ਕੈਪਸੂਲ ਹੁੰਦਾ ਹੈ।[2]
ਗੈਲਰੀ
[ਸੋਧੋ]-
ਜਵਾਨ ਪੱਤੇ ਅਤੇ ਫੁੱਲ -
ਜਵਾਨ ਪੱਤੇ ਅਤੇ ਫੁੱਲ -
ਜਵਾਨ ਫਲ -
ਪੱਕੇ ਫਲ
ਹਵਾਲੇ
[ਸੋਧੋ]- ↑ "Nag Kesar". Flowers of India.
- ↑ 2.0 2.1 "Mesua ferrea L. – Clusiaceae". biotik.org. Archived from the original on 2016-03-04. Retrieved 2012-12-06. ਹਵਾਲੇ ਵਿੱਚ ਗ਼ਲਤੀ:Invalid
<ref>tag; name "biotik" defined multiple times with different content - ↑ Kostermans, A.J.G.H. (1980). "Clusiaceae (Guttiferae)". In Dassanayaka, M.D.; Fosberg, F.R. (eds.). A revised handbook to the flora of Ceylon. Vol. I. New Delhi. pp. 107–110.
{{cite book}}: CS1 maint: location missing publisher (link) - ↑ Ashton, M; Gunatilleke, S; de Zoysa, N; Dassanayake, MD; Gunatilleke, N; Wijesundera, S (1997). A Field Guide to the Common Trees and Shrubs of Sri Lanka (PDF). Colombo. p. 140. Archived from the original (PDF) on 2013-06-06. Retrieved 2012-12-06.
{{cite book}}: CS1 maint: location missing publisher (link) - ↑ "State Symbols of Tripura | Tripura Tourism Development Corporation Ltd". tripuratourism.gov.in. Retrieved 2017-04-28.