ਪੁਸ਼ਪਲਤਾ ਦਾਸ
ਪੁਸ਼ਪਲਤਾ ਦਾਸ | |
|---|---|
| ਜਨਮ | 27 ਮਾਰਚ 1915 |
| ਮੌਤ | 9 ਨਵੰਬਰ 2003 (ਉਮਰ 88) ਕਲਕੱਤਾ, ਪੱਛਮੀ ਬੰਗਾਲ, ਭਾਰਤ |
| ਪੇਸ਼ਾ | ਭਾਰਤੀ ਸੁਤੰਤਰਤਾ ਕਾਰਕੁਨ ਸਮਾਜ ਸੇਵਿਕਾ |
| ਸਰਗਰਮੀ ਦੇ ਸਾਲ | 1940–2003 |
| ਸੰਗਠਨ | ਬਾਨਰ ਸੇਨਾ ਕਸਤੂਰਬਾ ਗਾਂਧੀ ਨੈਸ਼ਨਲ ਮੈਮੋਰੀਅਲ ਟ੍ਰਸਟ |
| ਜੀਵਨ ਸਾਥੀ | Omeo Kumar Das |
| ਬੱਚੇ | 1 ਧੀ |
| Parent(s) | ਰਾਮੇਸ਼ਵਰ ਸਾਇਕਿਆ ਸਵਰਨਲਤਾ |
| ਪੁਰਸਕਾਰ | ਪਦਮ ਭੂਸ਼ਣ ਤਾਮ੍ਰਾਪਾਤਰਾ ਆਜ਼ਾਦੀ ਲੜਾਕੂ ਅਵਾਰਡ |
ਪੁਸ਼ਪਲਤਾ ਦਾਸ (1915-2003) ਇੱਕ ਭਾਰਤੀ ਆਜ਼ਾਦੀ ਕਾਰਕੁਨ, ਸੋਸ਼ਲ ਵਰਕਰ, ਗਾਂਧੀਵਾਦੀ ਅਤੇ ਭਾਰਤੀ ਰਾਜ ਅਸਾਮ ਦੇ ਉੱਤਰ ਪੂਰਬ ਰਾਜ ਦੀ ਵਿਧਾਇਕ ਸੀ।[1] ਉਹ 1951 ਤੋਂ 1961 ਤੱਕ ਰਾਜ ਸਭਾ ਦੀ ਮੈਂਬਰ ਰਹੀ, ਆਸਾਮ ਵਿਧਾਨ ਸਭਾ ਦੀ ਇੱਕ ਮੈਂਬਰ ਬਣੀ ਅਤੇ ਭਾਰਤੀ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਕਾਗਰਸ ਦੀ ਵਰਕਿੰਗ ਕਮੇਟੀ ਦੀ ਇੱਕ ਮੈਂਬਰ ਸੀ। ਉਸਨੇ ਕਸਤੂਰਬਾ ਗਾਂਧੀ ਨੈਸ਼ਨਲ ਮੈਮੋਰੀਅਲ ਟਰੱਸਟ ਅਤੇ ਖਾਦੀ ਅਤੇ ਪਿੰਡ ਉਦਯੋਗ ਕਮਿਸ਼ਨ ਦੀ ਬਤੌਰ ਇੱਕ ਚੇਅਰਪਰਸਨ ਕੰਮ ਕੀਤਾ।<[2] ਭਾਰਤ ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਉਸਨੂੰ ਤੀਜੇ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡੇ ਨਾਗਰਿਕ ਦੇ ਸਨਮਾਨ, ਪਦਮ ਭੂਸ਼ਣ, ਨਾਲ 1999 ਵਿੱਚ, ਉਸਦੇ ਸਮਾਜ ਲਈ ਉਸਦੇ ਯੋਗਦਾਨ ਲਈ ਸਨਮਾਨਿਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ।[3]
ਸ਼ੁਰੂਆਤੀ ਜੀਵਨ
[ਸੋਧੋ]
ਉਸਦਾ ਜਨਮ 27 ਮਾਰਚ 1915[4] ਨੂੰ ਰਾਮੇਸ਼ਵਰ ਸਾਈਕਿਆ ਅਤੇ ਸਵਰਨਲਤਾ ਦੇ ਘਰ ਆਸਾਮ ਦੇ ਉੱਤਰੀ ਲਖੀਮਪੁਰ ਵਿੱਖੇ ਹੋਇਆ, ਦਾਸ ਨੇ ਆਪਣੀ ਪੰਬਾਜ਼ਰ ਗਰਲਜ਼ ਹਾਈ ਸਕੂਲ ਵਿੱਚ ਆਪਣੀ ਸਕੂਲੀ ਪੜ੍ਹਾਈ ਪੂਰੀ ਕੀਤੀ।
ਸਿਆਸੀ ਜੀਵਨ
[ਸੋਧੋ]ਨੈਸ਼ਨਲ ਪਲੈਨਿੰਗ ਕਮੇਟੀ ਨਾਲ ਇਸ ਦੀ ਮਹਿਲਾ ਸਬ-ਕਮੇਟੀ ਦੇ ਮੈਂਬਰ ਦੇ ਤੌਰ 'ਤੇ ਜੁੜੇ ਹੋਣ ਕਾਰਨ, ਦਾਸ ਉਸ ਸਾਲ ਮੁੰਬਈ ਚਲੀ ਗਈ ਅਤੇ ਦੋ ਸਾਲ ਉੱਥੇ ਰਹੀ। ਉਸ ਦੀਆਂ ਗਤੀਵਿਧੀਆਂ ਨੇ ਉਸ ਨੂੰ ਮ੍ਰਿਦੁਲਾ ਸਾਰਾਭਾਈ ਅਤੇ ਵਿਜੇ ਲਕਸ਼ਮੀ ਪੰਡਿਤ ਦੇ ਨਾਲ-ਨਾਲ ਓਮੀਓ ਕੁਮਾਰ ਦਾਸ, ਉਸ ਸਮੇਂ ਅਸਾਮ ਵਿਧਾਨ ਸਭਾ ਦੇ ਮੌਜੂਦਾ ਮੈਂਬਰ, ਦੇ ਨਾਲ ਕੰਮ ਕਰਨ ਦੇ ਮੌਕੇ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕੀਤੇ[5], ਜਿਸ ਨਾਲ ਉਸ ਨੇ 1942 ਵਿੱਚ ਵਿਆਹ ਕੀਤਾ। ਉਹ ਆਪਣੇ ਵਿਆਹ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਅਸਮ ਵਾਪਸ ਆ ਗਈ ਅਤੇ ਦੋ ਸੰਸਥਾਵਾਂ, ਸ਼ਾਂਤੀ ਬਾਹਿਨੀ ਅਤੇ ਮ੍ਰਿਤਿਊ ਬਾਹਿਨੀ, ਬਣਾਈਆਂ।[6] ਸਤੰਬਰ 1942 ਵਿੱਚ, ਦਾਸ ਅਤੇ ਮ੍ਰਿਤਿਊ ਬਹਿਨੀ ਦੇ ਉਸ ਦੇ ਸਾਥੀਆਂ ਨੇ ਭਾਰਤ ਦੇ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਝੰਡੇ ਨੂੰ ਫੜ ਕੇ ਸਥਾਨਕ ਪੁਲਿਸ ਸਟੇਸ਼ਨ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਵਿਰੋਧ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨ ਦੀ ਅਗਵਾਈ ਕੀਤੀ ਅਤੇ ਇਸ ਜਲੂਸ ਵਿੱਚ, ਪੁਲਿਸ ਨੇ ਗੋਲੀ ਚਲਾ ਦਿੱਤੀ ਜਿਸ ਨਾਲ ਉਸ ਦੀ ਸਾਥੀ, ਕਨਕਲਤਾ ਬਰੂਆ ਦੀ ਮੌਤ ਹੋ ਗਈ।[7] ਉਸ ਸਮੇਂ ਤੱਕ, ਉਹ ਪਹਿਲਾਂ ਹੀ ਆਲ ਇੰਡੀਆ ਕਾਂਗਰਸ ਕਮੇਟੀ ਦੀ ਮੈਂਬਰ ਅਤੇ ਅਸਾਮ ਕਾਂਗਰਸ ਕਮੇਟੀ ਦੇ ਮਹਿਲਾ ਵਿੰਗ ਦੀ ਕਨਵੀਨਰ ਬਣ ਚੁੱਕੀ ਸੀ ਅਤੇ ਕਥਿਤ ਤੌਰ 'ਤੇ ਪੂਰਬੀ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਦੇ ਨਾਲ ਅਸਾਮ ਨੂੰ ਸਮੂਹਿਕ ਰੂਪ ਤੋਂ ਬਾਹਰ ਕੱਢਣ ਲਈ ਕੰਮ ਕਰਦੀ ਸੀ।[1]
1947 ਵਿੱਚ ਭਾਰਤ ਦੀ ਆਜ਼ਾਦੀ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਦਾਸ ਜੋੜੇ ਨੇ ਆਸਾਮ ਵਿੱਚ ਢੇਕਿਆਜੁਲੀ ਵਿੱਚ ਆਪਣੀਆਂ ਗਤੀਵਿਧੀਆਂ ਨੂੰ ਕੇਂਦਰਿਤ ਕੀਤਾ ਜਿਸ ਨੂੰ ਓਮੀਓ ਕੁਮਾਰ ਦਾਸ ਨੇ 1951 ਤੋਂ 1967 ਤੱਕ ਲਗਾਤਾਰ ਕਾਰਜਕਾਲ ਲਈ ਅਸਾਮ ਵਿਧਾਨ ਸਭਾ ਵਿੱਚ ਨੁਮਾਇੰਦਗੀ ਦਿੱਤੀ।[8] ਪੁਸ਼ਪਲਤਾ ਦਾਸ ਖੁਦ 1951 ਵਿੱਚ ਰਾਜ ਸਭਾ ਲਈ ਨਾਮਜ਼ਦ ਕੀਤੀ ਗਈ ਸੀ ਅਤੇ 1961 ਵਿੱਚ ਇਸ ਅਹੁਦੇ 'ਤੇ ਰਹੀ ਸੀ।[9] ਇਸ ਸਮੇਂ ਦੌਰਾਨ ਉਸਨੇ ਬਜਾਲੀ ਹਲਕੇ ਤੋਂ ਚੰਦਰਪ੍ਰਵਾ ਸੈਕਿਆਨੀ ਦੀ 1957 ਦੀ ਚੋਣ ਮੁਹਿੰਮ ਦੀ ਅਗਵਾਈ ਕੀਤੀ।[10] ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ, ਉਹ 1958 ਵਿੱਚ ਕਾਂਗਰਸ ਵਰਕਿੰਗ ਕਮੇਟੀ ਲਈ ਚੁਣੀ ਗਈ ਅਤੇ ਅਗਲੇ ਸਾਲ, ਉਸ ਨੇ ਸੰਸਦੀ ਪ੍ਰਤੀਨਿਧੀ ਮੰਡਲ ਦੇ ਮੈਂਬਰ ਵਜੋਂ ਕਈ ਪੂਰਬੀ ਯੂਰਪੀਅਨ ਦੇਸ਼ਾਂ ਦਾ ਦੌਰਾ ਕੀਤਾ। 1967 ਵਿੱਚ, ਉਸ ਨੇ ਢੇਕਿਆਜੁਲੀ ਤੋਂ ਚੋਣ ਲੜੀ ਜਦੋਂ ਉਸ ਦੇ ਪਤੀ ਨੇ ਹਲਕਾ ਛੱਡ ਦਿੱਤਾ, ਭਾਰਤੀ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਕਾਂਗਰਸ[11] ਦੀ ਨੁਮਾਇੰਦਗੀ ਕਰਦੇ ਹੋਏ ਚੋਣ ਜਿੱਤੀ ਅਤੇ 1971 ਵਿੱਚ ਸਫਲਤਾ ਨੂੰ ਦੁਹਰਾਇਆ।[8] 23 ਜਨਵਰੀ 1975 ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਪਤੀ ਦੀ ਮੌਤ ਤੋਂ ਬਾਅਦ,[5] ਦਾਸ ਨੇ ਹੋਰ ਸਮਾਜ ਸੇਵਾ ਲਈ ਧਿਆਨ ਕੇਂਦਰਿਤ ਕਰਦੇ ਹੋਏ ਸੰਸਦੀ ਰਾਜਨੀਤੀ ਤੋਂ ਹੱਟ ਗਈ।[12] ਉਸ ਨੇ ਆਲ ਇੰਡੀਆ ਖਾਦੀ ਬੋਰਡ ਦੇ ਅਸਾਮ ਚੈਪਟਰ ਦੀ ਚੇਅਰਪਰਸਨ ਵਜੋਂ ਸੇਵਾ ਕੀਤੀ ਅਤੇ ਭੂਦਾਨ ਤੇ ਗ੍ਰਾਮਦਾਨ ਪਹਿਲਕਦਮੀਆਂ ਦੇ ਰਾਜ ਬੋਰਡਾਂ ਦੀ ਪ੍ਰਧਾਨਗੀ ਕੀਤੀ।[9] ਉਹ ਕੇਂਦਰੀ ਸਮਾਜ ਭਲਾਈ ਬੋਰਡ ਨਾਲ ਵੀ ਜੁੜੀ ਹੋਈ ਸੀ ਅਤੇ ਉਸਨੇ ਕਾਂਗਰਸ ਯੋਜਨਾ ਕਮੇਟੀ ਦੇ ਮਹਿਲਾ ਸੈਕਸ਼ਨ ਅਤੇ ਸੈਂਸਰ ਬੋਰਡ ਆਫ਼ ਇੰਡੀਆ ਦੇ ਈਸਟ ਇੰਡੀਆ ਵਿੰਗ ਦੀ ਮੈਂਬਰ ਵਜੋਂ ਸੇਵਾ ਕੀਤੀ ਸੀ। ਉਸ ਨੇ ਅਸਾਮੀ ਮੈਗਜ਼ੀਨ, ਜੈਅੰਤੀ ਦਾ ਸੰਪਾਦਨ ਕੀਤਾ ਅਤੇ ਇੱਕ ਨਿਸ਼ਚਿਤ ਸਮੇਂ ਲਈ ਕਸਤੂਰਬਾ ਗਾਂਧੀ ਨੈਸ਼ਨਲ ਮੈਮੋਰੀਅਲ ਟਰੱਸਟ ਦੀ ਅਸਾਮ ਸ਼ਾਖਾ ਦੀ ਅਗਵਾਈ ਕੀਤੀ। ਉਸ ਨੇ 1976 ਵਿੱਚ ਜਾਰੀ ਕੀਤੀ ਇੱਕ ਕਿਤਾਬ, ਰਾਜਾਰਾਮ ਸੁਕਲ ਰਾਸ਼ਟਰੀਅਤਮਾ ਵਰਕਸਵ ਇਵਮ ਕ੍ਰਿਤਵਾ, ਸੈਨ 1898-1962 ਵੀ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਿਤ ਕੀਤੀ।[1] She also published one book, Rajarama Sukla rashtriyaatma varcasva evam krtitva, san 1898-1962, released in 1976.[13]
ਇਨਾਮ ਅਤੇ ਸਨਮਾਨ
[ਸੋਧੋ]ਭਾਰਤ ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਉਸ ਨੂੰ ਤਾਮਰਪੱਤਰ ਸੁਤੰਤਰਤਾ ਸੈਨਾਨੀ ਪੁਰਸਕਾਰ ਨਾਲ ਸਨਮਾਨਿਤ ਕੀਤਾ ਪਰ ਉਸ ਨੇ ਇਹ ਕਹਿ ਕੇ ਇਨਕਾਰ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਕਿ ਉਸ ਨੇ ਵਾਪਸੀ ਦੀ ਉਮੀਦ ਕੀਤੇ ਬਿਨਾਂ ਭਾਰਤੀ ਸੁਤੰਤਰਤਾ ਸੰਗਰਾਮ ਵਿੱਚ ਹਿੱਸਾ ਲਿਆ ਸੀ।[6] 1999 ਵਿੱਚ, ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਉਸ ਨੂੰ ਪਦਮ ਭੂਸ਼ਣ ਦੇ ਤੀਜੇ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡੇ ਨਾਗਰਿਕ ਸਨਮਾਨ ਨਾਲ ਸਨਮਾਨਿਤ ਕੀਤਾ।[3] ਆਪਣੀ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਦੇ ਬਾਅਦ ਦੇ ਦਿਨਾਂ ਵਿੱਚ, ਉਹ ਉਮਰ-ਸੰਬੰਧਤ ਬਿਮਾਰੀਆਂ ਤੋਂ ਪੀੜਤ ਸੀ[14] ਅਤੇ ਉਸ ਨੂੰ ਕੋਲਕਾਤਾ ਦੇ ਇੱਕ ਵੁੱਡਲੈਂਡਜ਼ ਨਰਸਿੰਗ ਹੋਮ ਵਿੱਚ ਲਿਜਾਣਾ ਪਿਆ, ਜਿੱਥੇ ਉਸ ਦੀ 9 ਨਵੰਬਰ 2003 ਨੂੰ 88 ਸਾਲ ਦੀ ਉਮਰ ਵਿੱਚ ਮੌਤ ਹੋ ਗਈ, ਉਸ ਦੀ ਧੀ, ਨੰਦਿਨੀ ਅਤੇ ਉਸ ਦੇ ਪਤੀ, ਸ਼ਸ਼ੰਕਾ ਦੱਤਾ ਵਲੋਂ ਉਸ ਦੀ ਸੰਭਾਲ ਕੀਤੀ ਗਈ।[15]
ਇਹ ਵੀ ਦੇਖੋ
[ਸੋਧੋ]ਹਵਾਲੇ
[ਸੋਧੋ]- ↑ 1.0 1.1 1.2 "Pushpa Lata Das (1951-2003)". India Online. 2016. Archived from the original on 18 ਮਈ 2016. Retrieved 26 May 2016.
- ↑ "Puspa Lata Das Biography". Maps of India. 2016. Retrieved 26 May 2016.
- ↑ 3.0 3.1 "Padma Awards" (PDF). Ministry of Home Affairs, Government of India. 2016. Archived from the original (PDF) on 15 ਨਵੰਬਰ 2014. Retrieved 3 January 2016.
{{cite web}}: Unknown parameter|dead-url=ignored (|url-status=suggested) (help) - ↑ Guptajit Pathak (2008). Assamese Women in Indian Independence Movement: With a Special Emphasis on Kanaklata Barua. Mittal Publications. pp. 118–. ISBN 978-81-8324-233-2.
- ↑ 5.0 5.1 "Lokanayak Omeo Okumar Das". Free India. 2016. Archived from the original on 21 April 2016. Retrieved 26 May 2016.
- ↑ 6.0 6.1 "Freedom Struggle in Assam". Press Information Bureau, Government of India. 2016. Retrieved 27 May 2016.
- ↑ Guptajit Pathak (2008). Assamese Women in Indian Independence Movement: With a Special Emphasis on Kanaklata Barua. Mittal Publications. pp. 52–. ISBN 978-81-8324-233-2.
- ↑ 8.0 8.1 "List of Winning MLA's from Dhekiajuli Till Date". Maps of India. 2016. Retrieved 27 May 2016.
- ↑ 9.0 9.1 "Puspa Lata Das – Freedom Fighter of India". Indian GK. 2016. Archived from the original on 5 ਜੁਲਾਈ 2015. Retrieved 27 May 2016.
{{cite web}}: Unknown parameter|dead-url=ignored (|url-status=suggested) (help) - ↑ Nirupamā Baragohāñi (1999). One Life Many Rivers. Sahitya Akademi. pp. 156–. ISBN 978-81-260-0688-5.
- ↑ "Assam Legislative Assembly - MLA 1967-72". Assam Legislative Assembly. 2016. Retrieved 27 May 2016.
- ↑ Samir Kumar Das (4 June 2013). Governing India's Northeast: Essays on Insurgency, Development and the Culture of Peace. Springer Science & Business Media. pp. 36–. ISBN 978-81-322-1146-4.
- ↑ Pushpalata Das (1976). Rajarama Sukla rashtriyaatma varcasva evam krtitva, san 1898-1962. Durga Prakasana. p. 359. ASIN B0000CR6XS.
- ↑ "Freedom fighter Pushpalata Das dead". Zee News. 9 November 2003. Archived from the original on 28 ਸਤੰਬਰ 2016. Retrieved 27 May 2016.
{{cite web}}: Unknown parameter|dead-url=ignored (|url-status=suggested) (help) - ↑ "Freedom fighter Pushpalata Das passes away". Times of India. 10 November 2003. Retrieved 27 May 2016.