ਪ੍ਰਫੁੱਲ ਕੁਮਾਰ ਸੇਨ
ਪ੍ਰਫੁੱਲ ਕੁਮਾਰ ਸੇਨ (ਮੌਤ 24 ਮਾਰਚ 1942), ਜਿਸਨੂੰ ਸਵਾਮੀ ਸਤਿਆਨੰਦ ਪੁਰੀ ਵੀ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਇੱਕ ਭਾਰਤੀ ਕ੍ਰਾਂਤੀਕਾਰੀ ਅਤੇ ਦਾਰਸ਼ਨਿਕ ਸੀ। ਪੁਰੀ ਨੇ ਆਪਣੀ ਜਵਾਨੀ ਵਿੱਚ ਕਲਕੱਤਾ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਅਤੇ ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਂਤੀਨਿਕੇਤਨ ਵਿਖੇ ਰਾਬਿੰਦਰਨਾਥ ਟੈਗੋਰ ਦੀ ਵਿਸ਼ਵ-ਭਾਰਤੀ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਵਿੱਚ ਪੂਰਬੀ ਫਿਲਾਸਫੀ ਪੜ੍ਹਾਈ ਸੀ। ਟੈਗੋਰ ਦੁਆਰਾ ਉਤਸ਼ਾਹਿਤ, ਉਹ 1932 ਵਿੱਚ ਥਾਈਲੈਂਡ ਪਹੁੰਚਿਆ, ਅਤੇ 1939 ਵਿੱਚ, ਉਸਨੇ ਇੱਕ ਸੱਭਿਆਚਾਰਕ ਮੰਚ, ਥਾਈ-ਭਾਰਤ ਲੌਜ ਦੀ ਸਥਾਪਨਾ ਕੀਤੀ।[1] ਥਾਈਲੈਂਡ ਪਹੁੰਚਣ 'ਤੇ, ਪੁਰੀ ਨੂੰ ਪੁਰਾਤਨ ਭਾਰਤੀ ਅਤੇ ਥਾਈ ਭਾਸ਼ਾਵਾਂ ਵਿੱਚ ਲੈਕਚਰ ਦੇਣ ਵਾਲੇ ਚੁਲਾਲੋਂਗਕੋਰਨ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਪ੍ਰੋਫੈਸਰ ਨਿਯੁਕਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ, ਅਤੇ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਉਸਨੇ ਛੇ ਮਹੀਨਿਆਂ ਵਿੱਚ ਥਾਈ ਭਾਸ਼ਾ ਵਿੱਚ ਮੁਹਾਰਤ ਹਾਸਲ ਕੀਤੀ ਅਤੇ ਕਈ ਭਾਰਤੀ ਦਾਰਸ਼ਨਿਕ ਕੰਮਾਂ ਅਤੇ ਜੀਵਨੀਆਂ ਦਾ ਅਨੁਵਾਦ ਕੀਤਾ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਰਾਮਾਇਣ ਅਤੇ ਗਾਂਧੀ ਤੋਂ ਥਾਈ ਦੀਆਂ ਜੀਵਨੀਆਂ। ਉਸਦਾ ਸਾਹਿਤਕ ਕੰਮ ਆਖਰਕਾਰ ਵੀਹ ਜਿਲਦਾਂ ਤੋਂ ਵੱਧ ਸੀ।[1]
1939 ਵਿੱਚ ਦੂਜੇ ਵਿਸ਼ਵ ਯੁੱਧ ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਵਿੱਚ, ਪੁਰੀ ਨੇ ਇੰਡੀਅਨ ਨੈਸ਼ਨਲ ਕੌਂਸਲ ਦਾ ਗਠਨ ਵੀ ਕੀਤਾ, ਜੋ ਕਿ ਗਿਆਨੀ ਪ੍ਰੀਤਮ ਸਿੰਘ ਦੀ ਇੰਡੀਅਨ ਇੰਡੀਪੈਂਡੈਂਸ ਲੀਗ ਦੇ ਨਾਲ, ਭਾਰਤੀ ਸੁਤੰਤਰਤਾ ਅੰਦੋਲਨ ਲਈ ਹਥਿਆਰਬੰਦ ਭਾਰਤੀ ਵਿਰੋਧ ਦਾ ਸਮਰਥਨ ਕਰਨ ਵਿੱਚ ਵਿਕਸਤ ਹੋ ਰਹੀ ਜਾਪਾਨੀ ਦਿਲਚਸਪੀ ਨੂੰ ਉਤੇਜਿਤ ਕਰਨ ਵਿੱਚ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਭੂਮਿਕਾ ਨਿਭਾ ਰਹੀ ਸੀ। . ਸਿੰਘ ਅਤੇ ਪੁਰੀ ਉਹਨਾਂ ਪਹਿਲੇ ਲੋਕਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਸਨ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਫੂਜੀਵਾਰਾ ਇਵੈਚੀ ਅਤੇ ਐਫ ਕਿਕਨ ਨਾਲ ਜਾਪਾਨੀ ਨੀਤੀਆਂ ਦੇ ਸਬੰਧ ਵਿੱਚ ਗੱਲਬਾਤ ਕੀਤੀ ਸੀ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਅੰਦੋਲਨ ਦੇ ਸਮਰਥਨ ਬਾਰੇ ਇੱਕ ਵਚਨਬੱਧਤਾ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰਨ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕੀਤੀ ਗਈ ਸੀ ਜਿਸਨੇ ਆਖਰਕਾਰ ਇੰਡੀਅਨ ਇੰਡੀਪੈਂਡੈਂਸ ਲੀਗ ਅਤੇ ਇੰਡੀਅਨ ਨੈਸ਼ਨਲ ਆਰਮੀ ਦੀ ਨੀਂਹ ਰੱਖੀ ਸੀ।[2] ਪੁਰੀ ਅਤੇ ਪ੍ਰੀਤਮ ਸਿੰਘ ਦੋਵੇਂ ਮਾਰਚ 1942 ਵਿੱਚ ਟੋਕੀਓ ਕਾਨਫਰੰਸ ਲਈ ਜਾਂਦੇ ਸਮੇਂ ਇੱਕ ਜਹਾਜ਼ ਹਾਦਸੇ ਵਿੱਚ ਮਾਰੇ ਗਏ ਭਾਰਤੀ ਡੈਲੀਗੇਟਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਸਨ। ਸਵਾਮੀ ਸਤਿਆਨੰਦ ਪੁਰੀ ਫਾਊਂਡੇਸ਼ਨ ਦੀ ਸਥਾਪਨਾ ਥਾਈ-ਭਾਰਤ ਕਲਚਰਲ ਲਾਜ ਦੁਆਰਾ 1942 ਵਿੱਚ ਉਸਦੇ ਸਨਮਾਨ ਵਿੱਚ ਕੀਤੀ ਗਈ ਸੀ। SSPF ਲਾਇਬ੍ਰੇਰੀ ਅੱਜ ਇੱਕ ਹਵਾਲਾ ਲਾਇਬ੍ਰੇਰੀ ਹੈ ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਪੁਰਾਣੇ ਅਤੇ ਦੁਰਲੱਭ ਭਾਰਤੀ ਟੈਕਸਟ ਹਨ। ਫਾਊਂਡੇਸ਼ਨ ਭਾਰਤੀ ਸੰਸਕ੍ਰਿਤੀ, ਖਾਸ ਕਰਕੇ ਰਾਮਾਇਣ 'ਤੇ ਕੰਮ ਨੂੰ ਉਤਸ਼ਾਹਿਤ ਕਰਨ ਵਿੱਚ ਵੀ ਸ਼ਾਮਲ ਹੈ।
ਹਵਾਲੇ
[ਸੋਧੋ]- ↑ 1.0 1.1 Kratoska 2002, pp. 173–175
- ↑ Indian National Army in East Asia. Hindustan Times Archived 2 July 2007 at the Wayback Machine.