ਪ੍ਰਹਿਲਾਦ
| ਪ੍ਰਹਿਲਾਦ | |
|---|---|
 Prahlada overcoming a herd of elephants | |
| ਦੇਵਨਾਗਰੀ | प्रह्लाद |
| ਮਾਨਤਾ | Vaishnavism |
| ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ | Hiranyakashipu |
| ਤੋਂ ਬਾਅਦ | Virochana |
| ਧਰਮ ਗ੍ਰੰਥ | Bhagavad Purana, Vishnu Purana, Yoga Vasistha |
| ਲਿੰਗ | Male |
| ਨਿੱਜੀ ਜਾਣਕਾਰੀ | |
| ਮਾਤਾ ਪਿੰਤਾ |
|
| ਭੈਣ-ਭਰਾ | Ahlada (Elder brother) |
| ਜੀਵਨ ਸਾਥੀ | Dhriti |
| ਬੱਚੇ | Virochana |
ਪ੍ਰਹਿਲਾਦ (IAST: Prahlāda) ਇੱਕ ਅਸੁਰ ਰਾਜਾ ਹੈ, ਹਿਰਣਯਾਕਸ਼ਪ ਅਤੇ ਕਯਾਧੁ ਦਾ ਪੁੱਤਰ ਹੈ, ਅਤੇ ਵਿਰੋਚਨ ਦਾ ਪਿਤਾ ਹੈ। ਉਹ ਕਸ਼ਯਪ ਗੋਤਰਾ ਨਾਲ ਸਬੰਧ ਰੱਖਦਾ ਹੈ। ਉਸ ਨੂੰ ਪੁਰਾਣਾਂ ਦੇ ਇੱਕ ਸੰਤ ਲੜਕੇ ਵਜੋਂ ਦਰਸਾਇਆ ਗਿਆ ਹੈ ਜੋ ਵਿਸ਼ਨੂੰ ਨੂੰ ਆਪਣੀ ਧਾਰਮਿਕਤਾ ਅਤੇ ਭਗਤੀ ਲਈ ਜਾਣਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਆਪਣੇ ਪਿਤਾ, ਹਿਰਣਯਾਕਸ਼ਪ ਦੇ ਅਪਮਾਨਜਨਕ ਸੁਭਾਅ ਦੇ ਬਾਵਜੂਦ, ਉਸ ਨੇ ਭਗਵਾਨ ਵਿਸ਼ਨੂੰ ਪ੍ਰਤੀ ਆਪਣੀ ਭਗਤੀ ਜਾਰੀ ਰੱਖੀ।[1] ਵੈਸ਼ਨਵ ਪਰੰਪਰਾਵਾਂ ਦੇ ਪੈਰੋਕਾਰਾਂ ਦੁਆਰਾ ਉਸਨੂੰ ਇੱਕ ਮਹਜਨਾ, ਜਾਂ ਮਹਾਨ ਭਗਤ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਨਰਸਿੰਘ ਅਵਤਾਰ ਦੇ ਭਗਤਾਂ ਲਈ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਮਹੱਤਵ ਰੱਖਦਾ ਹੈ। ਭਗਵਤ ਪੁਰਾਣ ਵਿੱਚ ਉਸ ਨੂੰ ਇੱਕ ਗ੍ਰੰਥ ਮਾਨਤਾ ਪ੍ਰਾਪਤ ਹੈ ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਹਿਲਾਦ ਵਿਸ਼ਨੂੰ ਦੀ ਪ੍ਰੇਮ ਪੂਜਾ ਦੀ ਪ੍ਰਕਿਰਿਆ ਦਾ ਵਰਣਨ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਪੁਰਾਣਾਂ ਦੀਆਂ ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਕਹਾਣੀਆਂ ਪ੍ਰਹਿਲਾਦ ਦੀਆਂ ਛੋਟੀ ਉਮਰ ਦੇ ਮੁੰਡੇ ਦੀਆਂ ਸਰਗਰਮੀਆਂ 'ਤੇ ਆਧਾਰਿਤ ਹਨ, ਅਤੇ ਉਸ ਨੂੰ ਆਮ ਤੌਰ 'ਤੇ ਚਿੱਤਰਾਂ ਅਤੇ ਦ੍ਰਿਸ਼ਟਾਂਤਾਂ ਵਿੱਚ ਦਰਸਾਇਆ ਗਿਆ ਹੈ।
ਕਹਾਣੀ[ਸੋਧੋ]
ਪ੍ਰਹਲਦਾ ਦਾ ਜਨਮ ਕਾਇਆਡੂ ਅਤੇ ਹਿਰਣਯਾਕਸ਼ਪ ਦੇ ਘਰ ਹੋਇਆ ਸੀ, ਜੋ ਇੱਕ ਦੁਸ਼ਟ ਦੈਤਿਆ ਰਾਜਾ ਸੀ, ਜਿਸ ਨੂੰ ਇੱਕ ਵਰਦਾਨ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਸੀ ਕਿ ਉਸ ਨੂੰ ਜੀਵਿਤ ਕੁੱਖ ਤੋਂ ਪੈਦਾ ਹੋਈ ਕਿਸੇ ਵੀ ਚੀਜ਼ ਦੁਆਰਾ ਨਹੀਂ ਮਾਰਿਆ ਜਾ ਸਕਦਾ, ਨਾ ਹੀ ਕਿਸੇ ਆਦਮੀ ਦੁਆਰਾ ਮਾਰਿਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਨਾ ਹੀ ਕਿਸੇ ਜਾਨਵਰ ਦੁਆਰਾ ਮਾਰਿਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ, ਨਾ ਦਿਨ ਦੇ ਦੌਰਾਨ ਅਤੇ ਨਾ ਹੀ ਰਾਤ ਨੂੰ, ਨਾ ਘਰ ਦੇ ਅੰਦਰ ਅਤੇ ਨਾ ਹੀ ਬਾਹਰ, ਨਾ ਜ਼ਮੀਨ 'ਤੇ, ਨਾ ਹਵਾ ਵਿੱਚ, ਨਾ ਹੀ ਪਾਣੀ ਵਿੱਚ ਅਤੇ ਨਾ ਹੀ ਮਨੁੱਖ ਦੁਆਰਾ ਬਣਾਏ ਗਏ ਹਥਿਆਰਾਂ ਨਾਲ। ਹਾਲਾਂਕਿ, ਹਿਰਣਯਾਕਸ਼ਪ ਦੁਆਰਾ ਪ੍ਰਹਲਦਾ ਨੂੰ ਵਾਰ-ਵਾਰ ਮਾਰਨ ਦੀਆਂ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ਾਂ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਪ੍ਰਹਲਦਾ ਨੂੰ ਆਖਰਕਾਰ ਭਗਵਾਨ ਨਰਸਿੰਘ ਦੁਆਰਾ ਬਚਾ ਲਿਆ ਗਿਆ, ਜੋ ਭਗਵਾਨ ਵਿਸ਼ਨੂੰ ਦਾ ਇੱਕ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਅਵਤਾਰ ਸੀ, ਜੋ ਰਾਖਸ਼ ਰਾਜੇ ਨੂੰ ਮਾਰ ਕੇ ਦੈਵੀ ਕ੍ਰੋਧ ਅਤੇ ਮੁਕਤੀ ਦੇ ਗੁਣ ਨੂੰ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਿਤ ਕਰਨ ਲਈ ਉਤਰਿਆ ਸੀ। "ਨਰਸਿੰਘ" ਸ਼ਬਦ ਸੰਸਕ੍ਰਿਤ ਦੇ ਸ਼ਬਦ "ਨਾਰਾ" ਤੋਂ ਲਿਆ ਗਿਆ ਹੈ ਜਿਸਦਾ ਅਰਥ ਹੈ ਮਨੁੱਖ ਅਤੇ "ਸਿੰਘ" ਦਾ ਅਰਥ ਹੈ ਸ਼ੇਰ। ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ, ਪ੍ਰਭੂ ਨੇ ਅਸੁਰ ਨੂੰ ਮਾਰਨ ਲਈ ਇੱਕ ਅੰਸ਼ਕ ਮਨੁੱਖ, ਅੰਸ਼ਕ ਸ਼ੇਰ ਦਾ ਰੂਪ ਧਾਰ ਲਿਆ।
ਪਾਪੁਲਰ ਸਭਿਆਚਾਰ ਵਿਚ[ਸੋਧੋ]
ਪ੍ਰਹਿਲਾਦ ਦੀ ਕਹਾਣੀ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਫਿਲਮਾਂ ਦਾ ਵਿਸ਼ਾ ਰਹੀ ਹੈ
| Year | Title | Language | Ref. |
|---|---|---|---|
| 1917 | ਭਗਤ ਪ੍ਰਹਿਲਾਦ | ਸਾਂਤ | [2] |
| 1932 | ਭਗਤ ਪ੍ਰਹਿਲਾਦ | ਕੰਨੜ | [3] |
| 1939 | ਪ੍ਰਹਿਲਾਦ | ਤਾਮਿਲ | [4] |
| 1941 | ਪ੍ਰਹਿਲਾਦ | ਮਲਿਆਲਮ | [5] |
| 1942 | ਭਗਤ ਪ੍ਰਹਿਲਾਦ | ਤੇਲਗੁ | [3] |
| 1942 | ਭਗਤ ਪ੍ਰਹਿਲਾਦ | ਕੰਨੜ | |
| 1946 | ਭਗਤ ਪ੍ਰਹਿਲਾਦ | ਹਿੰਦੀ | |
| 1958 | ਭਗਤ ਪ੍ਰਹਿਲਾਦ | ਆਸਾਮੀ | |
| 1958 | ਭਗਤ ਪ੍ਰਹਿਲਾਦ | ਕੰਨੜ | [6] |
| 1967 | ਭਗਤ ਪ੍ਰਹਿਲਾਦ | ਤੇਲਗੁ | [3] |
| 1972 | ਹਰੀ ਦਰਸ਼ਨ | ਹਿੰਦੀ | [7] |
| 1983 | ਭਗਤ ਪ੍ਰਹਿਲਾਦ | ਕੰਨੜ | [8] |
ਹਵਾਲੇ[ਸੋਧੋ]
- ↑ "The story of Prahlada". Ramakrishnavivekananda.info.
- ↑ Rajadhyaksha, Ashish; Willemen, Paul (1999). Encyclopaedia of Indian cinema. British Film Institute. Retrieved 12 ਅਗਸਤ 2012.
- ↑ 3.0 3.1 3.2 Narasimham, M. L. (23 ਨਵੰਬਰ 2018). "The story of a devotee". The Hindu. Retrieved 17 ਸਤੰਬਰ 2020.
- ↑ Guy, Randor (14 ਅਗਸਤ 2011). "Prahalada 1939". The Hindu (in Indian English). ISSN 0971-751X. Retrieved 17 ਸਤੰਬਰ 2020.
- ↑ Vijayakumar, B. (10 ਅਪਰੈਲ 2011). "Prahlada (1941)". The Hindu. Retrieved 17 ਸਤੰਬਰ 2020.
- ↑ Rajadhyaksha, Ashish; Willemen, Paul, eds. (1998) [1994]. Encyclopaedia of Indian Cinema (PDF). Oxford University Press. p. 353. ISBN 0-19-563579-5.
- ↑ ":: Rajshri Films - Hari Darshan (1972) ::". rajshri.com. Retrieved 17 ਸਤੰਬਰ 2020.
- ↑ "On Rajkumar birthday, a Top 5 list by grandson". Deccan Herald (in ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ). 24 ਅਪਰੈਲ 2019. Retrieved 17 ਸਤੰਬਰ 2020.