ਬਿੰਦੂਮਾਧਵ ਖੀਰੇ

ਵਿਕੀਪੀਡੀਆ, ਇੱਕ ਅਜ਼ਾਦ ਗਿਆਨਕੋਸ਼ ਤੋਂ
ਬਿੰਦੂਮਾਧਵ ਖੀਰੇ
ਜਨਮ
ਪੁਣੇ, ਮਹਾਰਾਸ਼ਟਰ, ਭਾਰਤ
ਰਾਸ਼ਟਰੀਅਤਾਭਾਰਤੀ
ਹੋਰ ਨਾਮਬਿੰਦੂ
ਪੇਸ਼ਾਸਮਾਜ ਸੇਵੀ
ਲੇਖਕ
ਨਾਟਕਕਾਰ
ਜ਼ਿਕਰਯੋਗ ਕੰਮ
ਪੁਰਸਕਾਰFull list

ਬਿੰਦੂਮਾਧਵ ਖੀਰੇ ਪੁਣੇ, ਮਹਾਰਾਸ਼ਟਰ, ਭਾਰਤ ਤੋਂ ਇੱਕ ਐਲ.ਜੀ.ਬੀ.ਟੀ.+ ਅਧਿਕਾਰ ਕਾਰਕੁੰਨ ਹੈ। ਉਹ ਸਮਪਾਥਿਕ ਟਰੱਸਟ ਨਾਮੀ[1] ਇੱਕ ਐਨ.ਜੀ.ਓ. ਚਲਾਉਂਦਾ ਹੈ, ਜੋ ਪੁਣੇ ਜ਼ਿਲ੍ਹੇ ਵਿੱਚ ਐਲ.ਜੀ.ਬੀ.ਟੀ+ ਮੁੱਦਿਆਂ 'ਤੇ ਕੰਮ ਕਰਦੀ ਹੈ।[2] ਉਸਨੇ 2002 ਵਿੱਚ ਪੁਣੇ ਸ਼ਹਿਰ ਵਿੱਚ ਮੈਨ ਹੈਵਿੰਗ ਸੈਕਸ ਵਿਦ ਮੈਨ (ਐਮ.ਐਸ.ਐਮ.) ਨੂੰ ਚਲਾਉਣ ਲਈ ਸਮਪਾਥਿਕ ਟਰੱਸਟ ਦੀ ਸਥਾਪਨਾ ਕੀਤੀ।[3] ਉਸਨੇ ਸੰਪਾਦਿਤ ਸੰਗ੍ਰਹਿ, ਨਾਟਕ, ਛੋਟੀਆਂ-ਕਹਾਣੀਆਂ ਅਤੇ ਜਾਣਕਾਰੀ ਭਰਪੂਰ ਕਿਤਾਬਚੇ ਸਮੇਤ ਕਾਲਪਨਿਕ ਅਤੇ ਗੈਰ-ਕਾਲਪਨਿਕ ਰੂਪਾਂ ਵਿੱਚ ਲਿੰਗਕਤਾ ਦੇ ਮੁੱਦਿਆਂ 'ਤੇ ਵੀ ਲਿਖਿਆ ਹੈ।[4]

ਨਿੱਜੀ ਜੀਵਨ[ਸੋਧੋ]

ਖੀਰੇ ਨੇ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਐਲ.ਜੀ.ਬੀ.ਟੀ. ਭਾਈਚਾਰੇ ਨਾਲ ਕੰਮ ਕਰਨ ਲਈ ਇੱਕ ਯੂ.ਐਸ.-ਅਧਾਰਤ ਆਈ.ਟੀ. ਪੇਸ਼ੇਵਰ ਵਜੋਂ ਆਪਣਾ ਕਰੀਅਰ ਛੱਡ ਕੇ 2000 ਵਿੱਚ ਆਪਣੇ ਜੱਦੀ ਸ਼ਹਿਰ ਪੁਣੇ ਪਰਤ ਆਇਆ ਸੀ।[5] ਸੈਨ ਫਰਾਂਸਿਸਕੋ ਸਥਿਤ ਭਾਰਤੀ ਗੇਅ ਮੈਗਜ਼ੀਨ ਟ੍ਰਿਕੋਨ ਦੀਆਂ ਗਤੀਵਿਧੀਆਂ ਨਾਲ ਜੁੜੇ ਹੋਣ ਨਾਲ ਬਿੰਦੂਮਾਧਵ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਆਪ ਨੂੰ ਗੇਅ ਵਿਅਕਤੀ ਵਜੋਂ ਸਵੀਕਾਰ ਕਰਨ ਵਿੱਚ ਮਦਦ ਮਿਲੀ।[3] ਭਾਰਤੀ ਹੋਣ ਦੇ ਨਾਤੇ ਅਤੇ ਸਾਨ ਫਰਾਂਸਿਸਕੋ ਵਿੱਚ ਸਥਾਨਕ ਕਵੀ ਭਾਈਚਾਰੇ ਦੁਆਰਾ ਆਯੋਜਿਤ ਸਮਾਗਮਾਂ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਹੋਣਾ ਅਤੇ ਹਮੇਸ਼ਾ ਅਮਰੀਕਾ ਵਿੱਚ ਆਪਣੇ ਠਹਿਰਨ ਦੇ ਕੇਂਦਰ ਵਿੱਚ ਰਿਹਾ; ਇਸ ਪ੍ਰਕਿਰਿਆ ਦਾ ਨਤੀਜਾ ਇਹ ਹੋਇਆ ਕਿ ਉਹ ਆਪਣੇ ਮਾਤਾ-ਪਿਤਾ ਕੋਲ ਭਾਰਤ ਵਾਪਸ ਆ ਗਿਆ ਅਤੇ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਐਲ.ਜੀ.ਬੀ.ਟੀ. ਭਾਈਚਾਰੇ ਨਾਲ ਕੰਮ ਕੀਤਾ।[5][6]

ਸਰਗਰਮੀ[ਸੋਧੋ]

ਸਮਪਾਥਿਕ ਟਰੱਸਟ[ਸੋਧੋ]

ਅਸ਼ੋਕ ਰਾਓ ਕਵੀ ਅਤੇ ਹਮਸਫ਼ਰ ਟਰੱਸਟ ਦੀ ਸਹਾਇਤਾ ਨਾਲ, ਬਿੰਦੂਮਾਧਵ ਖੀਰੇ ਨੇ 2002 ਵਿੱਚ ਪੁਣੇ ਵਿੱਚ ਸਮਪਾਥਿਕ ਟਰੱਸਟ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤਾ।[7][1] ਉਦੋਂ ਤੋਂ ਸਮਪਾਥਿਕ ਟਰੱਸਟ ਨੇ ਪੁਣੇ ਸ਼ਹਿਰ ਵਿੱਚ ਐਲ.ਜੀ.ਬੀ.ਟੀ. ਭਾਈਚਾਰੇ ਤੱਕ ਪਹੁੰਚਣ, ਦਖ਼ਲ ਦੇਣ ਅਤੇ ਲਾਮਬੰਦ ਕਰਨ ਲਈ ਕਈ ਪਹਿਲਕਦਮੀਆਂ ਕੀਤੀਆਂ ਹਨ।[8]

  • ਐਚ.ਆਈ.ਵੀ./ਏਡਜ਼, ਹੈਲਪਲਾਈਨ - ਬਿੰਦੂਮਾਧਵ ਨੇ ਐਮ.ਐਸ.ਐਮ.ਭਾਈਚਾਰੇ ਲਈ 2008 ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਟੈਲੀਫੋਨ ਹੈਲਪਲਾਈਨ ਸੇਵਾ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤੀ,[9]
  • ਡ੍ਰੌਪ ਇਨ ਸੈਂਟਰ - ਕਮਿਊਨਿਟੀ ਮੀਟਿੰਗਾਂ, ਗੈਰ ਰਸਮੀ ਇਕੱਠਾਂ ਲਈ ਡੀ.ਆਈ.ਸੀ. ਜੁਲਾਈ 2015 ਤੱਕ ਕਾਰਜਸ਼ੀਲ ਸੀ ਅਤੇ ਫੰਡਾਂ ਦੀ ਘਾਟ ਕਾਰਨ ਇਹ ਬੰਦ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਸੀ।[10]
  • ਸਮੇਂ-ਸਮੇਂ 'ਤੇ ਐਚ.ਆਈ.ਵੀ. ਜਾਂਚ ਕੈਂਪ -
  • ਬਿਊਟੀ ਪਾਰਲਰ/ਸਿਖਲਾਈ ਕੇਂਦਰ - ਬਿਊਟੀ ਪਾਰਲਰ ਅਤੇ ਸਿਖਲਾਈ ਕੇਂਦਰ ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਪਰਪਲ ਲੋਟਸ ਬਿਊਟੀ ਸੈਲੂਨ ਐਂਡ ਟਰੇਨਿੰਗ ਅਕੈਡਮੀ ਦੇ ਨਾਂ ਨਾਲ ਕੀਤੀ ਗਈ ਸੀ, ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਤੌਰ 'ਤੇ ਪੁਣੇ ਸ਼ਹਿਰ ਵਿੱਚ ਟਰਾਂਸਜੈਂਡਰ ਭਾਈਚਾਰੇ ਦੀਆਂ ਲੋੜਾਂ ਪੂਰੀਆਂ ਕਰਨ ਲਈ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਕਦੇ ਵੀ ਔਰਤਾਂ ਲਈ ਬਣੇ ਹੋਰ ਬਿਊਟੀ ਪਾਰਲਰ ਵਿੱਚ ਸੇਵਾਵਾਂ ਦੇਣ ਤੋਂ ਇਨਕਾਰ ਕੀਤਾ ਸੀ।[11][12] ਹਾਲਾਂਕਿ ਇਹ ਗਤੀਵਿਧੀ ਜ਼ਿਆਦਾ ਦੇਰ ਤੱਕ ਨਹੀਂ ਚੱਲ ਸਕੀ ਅਤੇ ਕਮਿਊਨਿਟੀ ਦੇ ਹੁੰਗਾਰੇ ਅਤੇ ਹੋਰ ਤਕਨੀਕੀ ਕਾਰਨਾਂ ਕਰਕੇ ਅਗਲੇ ਕੁਝ ਮਹੀਨਿਆਂ ਵਿੱਚ ਇਸਨੂੰ ਬੰਦ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਸੀ।

ਪੁਣੇ ਪ੍ਰਾਈਡ ਪਰੇਡ[ਸੋਧੋ]

ਬਿੰਦੂਮਾਧਵ ਨੇ 2011 ਵਿੱਚ ਪੁਣੇ ਪ੍ਰਾਈਡ [13] ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਕੀਤੀ, ਜਿਸ ਨੇ 100 ਕਮਿਊਨਿਟੀ ਮੈਂਬਰਾਂ ਦੇ ਨਾਲ ਪਹਿਲੇ ਮਾਰਚ ਵਿੱਚ ਹਿੱਸਾ ਲਿਆ ਅਤੇ 2018 ਤੱਕ ਇਹ ਵਧ ਕੇ 800 ਪ੍ਰਤੀਯੋਗੀਆਂ ਤੱਕ ਪਹੁੰਚ ਗਿਆ।[14]

ਅਦਵੈਤ ਕੁਈਰ ਫ਼ਿਲਮ ਫੈਸਟੀਵਲ[ਸੋਧੋ]

ਇਸ ਵਿਸ਼ਵਾਸ ਨਾਲ ਕਿ ਫ਼ਿਲਮਾਂ ਸਿੱਖਿਆ ਦਾ ਚੰਗਾ ਮਾਧਿਅਮ ਹਨ, ਬਿੰਦੂਮਾਧਵ ਨੇ 2014 ਵਿੱਚ ਫ਼ਿਲਮ ਫੈਸਟੀਵਲ ਪਹਿਲਾ ਪੁਣੇ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤਾ।[15] ਫੈਸਟੀਵਲ ਦੇ ਪਹਿਲੇ ਸਾਲ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਇਸ ਨੂੰ ਮੇਜ਼ਬਾਨੀ ਲਈ ਲੋੜੀਂਦੇ ਫੰਡ ਇਕੱਠੇ ਹੋਣ ਤੱਕ ਉਡੀਕ ਕਰਨੀ ਪਈ। ਦਸੰਬਰ 2017 ਵਿੱਚ ਪੁਣੇ ਵਿੱਚ ਆਪਣਾ ਦੂਜਾ ਫ਼ਿਲਮ ਫੈਸਟੀਵਲ ਸੀ।[16] ਅਕਤੂਬਰ 2018 ਵਿੱਚ ਤੀਜਾ ਫ਼ਿਲਮ ਫੈਸਟੀਵਲ ਆਯੋਜਿਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ, ਫ਼ਿਲਮ ਫੈਸਟੀਵਲ ਲਈ ਫੰਡਾਂ ਦੀ ਕਮੀ ਇੱਕ ਵੱਡਾ ਮੁੱਦਾ ਬਣਿਆ ਹੋਇਆ ਹੈ।[17][18]

ਮੁਕਨਾਇਕ - ਐਲਜੀਬੀਟੀ ਸਾਹਿਤ ਉਤਸਵ[ਸੋਧੋ]

ਐਲ.ਜੀ.ਬੀ.ਟੀ. ਭਾਈਚਾਰੇ ਦੇ ਉੱਭਰ ਰਹੇ ਲੇਖਕਾਂ ਲਈ ਇੱਕ ਪਲੇਟਫਾਰਮ ਬਣਾਉਣ ਲਈ ਅਤੇ ਮੁਕਨਾਇਕ ਐਲ.ਜੀ.ਬੀ.ਟੀ. ਸਾਹਿਤ ਉਤਸਵ ਬਿੰਦੂਮਾਧਵ ਦੁਆਰਾ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ। ਮੁਕਨਾਇਕ ਤਿਉਹਾਰ ਦਾ ਨਾਮ ਬਾਬਾ ਸਾਹਿਬ ਅੰਬੇਡਕਰ ਦੇ ਅਖ਼ਬਾਰ ਮੁਕਨਾਇਕ ਤੋਂ ਪ੍ਰੇਰਿਤ ਹੈ। ਦਸੰਬਰ 2018 ਵਿੱਚ, ਪਹਿਲਾ ਮਰਾਠੀ ਐਲ.ਜੀ.ਬੀ.ਟੀ. ਸਾਹਿਤ ਉਤਸਵ ਪੁਣੇ ਵਿਖੇ ਆਯੋਜਿਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ।[19][20] ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਗੇਅ, ਲੈਸਬੀਅਨ, ਟਰਾਂਸ-ਪਰਸਨ ਜੋ ਕਵਿਤਾਵਾਂ ਲਿਖ ਰਹੇ ਹਨ, ਪ੍ਰਿੰਟ/ਪ੍ਰੈੱਸ ਅਤੇ ਇੱਥੋਂ ਤੱਕ ਕਿ ਸਵੈ-ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਿਤ ਪਲੇਟਫਾਰਮਾਂ ਵਿੱਚ ਨਾਟਕ ਵੀ ਲਿਖ ਰਹੇ ਹਨ, ਨੇ ਇਸ ਉਤਸ਼ਵ ਵਿੱਚ ਹਿੱਸਾ ਲਿਆ ਅਤੇ ਆਪਣੀਆਂ ਲਿਖਤਾਂ ਪੇਸ਼ ਕੀਤੀਆਂ। ਫੈਸਟੀਵਲ ਵਿੱਚ ਸਵੈ-ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਨ ਪਲੇਟਫਾਰਮਾਂ ਦੇ ਮਾਹਿਰਾਂ ਦੁਆਰਾ ਸੈਸ਼ਨ ਵੀ ਰੱਖੇ ਗਏ ਸਨ।[21]

ਕੁਈਰ ਕਟਾ - ਗੈਰ ਰਸਮੀ ਸਹਾਇਤਾ ਸਮੂਹ ਬੈਠਕਾਂ[ਸੋਧੋ]

ਡੀ.ਆਈ.ਸੀ., ਕਾਉਂਸਲਿੰਗ ਕੇਂਦਰਾਂ ਅਤੇ ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੀਆਂ ਰਸਮੀ ਬਣਤਰਾਂ ਦੀਆਂ ਰੁਕਾਵਟਾਂ ਨੂੰ ਧਿਆਨ ਵਿੱਚ ਰੱਖਦੇ ਹੋਏ, ਬਿੰਦੂਮਾਧਵ ਨੇ ਗੈਰ ਰਸਮੀ ਮੀਟਿੰਗਾਂ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤੀਆਂ,[22] ਜਿੱਥੇ ਕੋਈ ਵੀ ਐਲ.ਜੀ.ਬੀ.ਟੀ. ਕਮਿਊਨਿਟੀ ਜਾਂ ਗੈਰ-ਸਮੁਦਾਏ ਤੋਂ ਆ ਕੇ ਬਿੰਦੂਮਾਧਵ ਅਤੇ ਹੋਰਾਂ ਨੂੰ ਮਿਲਣ ਲਈ ਉਸੇ ਮੀਟਿੰਗ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ।[23] ਅਜਿਹੀਆਂ ਮੀਟਿੰਗਾਂ ਮਹੀਨੇ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਵਾਰ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਆਮ ਚਿਟ ਚੈਟ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਕੋਈ ਏਜੰਡਾ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦਾ ਅਤੇ ਇਹ ਬਗੀਚਿਆਂ/ਕਾਲਜ ਦੀਆਂ ਕੰਟੀਨਾਂ/ਜਨਤਕ ਸਥਾਨਾਂ ਵਿੱਚ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ, ਜਿੱਥੇ ਕੋਈ ਵੀ ਆ ਕੇ ਸ਼ਾਮਲ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ।[24]

ਵਿਵਾਦ[ਸੋਧੋ]

ਪੁਣੇ ਪ੍ਰਾਈਡ 2017[ਸੋਧੋ]

2017 ਵਿੱਚ, ਪੁਣੇ ਪ੍ਰਾਈਡ ਮਾਰਚ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਸਵਾਲਾਂ ਦਾ ਸਥਾਨ ਬਣ ਗਿਆ,[25] ਜਦੋਂ ਪੁਣੇ ਪ੍ਰਾਈਡ ਦੇ ਆਯੋਜਕ ਬਿੰਦੂਮਾਧਵ ਖੀਰੇ ਨੇ ਘੋਸ਼ਣਾ ਕੀਤੀ ਕਿ ਭਾਗੀਦਾਰਾਂ ਨੂੰ ਚੰਗੇ ਕੱਪੜੇ ਪਹਿਨਣੇ ਚਾਹੀਦੇ ਹਨ।[26] ਬਿੰਦੂਮਾਧਵ ਦਾ ਵਿਰੋਧ ਦਿਖਾਉਣ ਲਈ ਕੁਝ ਭਾਗੀਦਾਰਾਂ ਨੇ ਅਸਲ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਾਈਡ ਦਾ ਬਾਈਕਾਟ ਕੀਤਾ। ਪਰ ਪ੍ਰਾਈਡ ਡੇ 'ਤੇ ਲਗਭਗ 800 ਪ੍ਰਤੀਭਾਗੀ ਪੂਰੇ ਭਾਰਤ ਤੋਂ ਸਮਰਥਨ ਅਤੇ ਇਕਜੁੱਟਤਾ ਦਿਖਾਉਂਦੇ ਹੋਏ ਆਏ ਸਨ।[27]

ਲਿਖਤਾਂ[ਸੋਧੋ]

ਸੰਪਾਦਿਤ ਪੁਸਤਕਾਂ[ਸੋਧੋ]

  • ਮਾਨਾਚੀਏ ਗੁਣੀ (ਮਰਾਠੀ)[28] /ਬਿਉਟੀਫੁੱਲ ਪੀਪਲ (ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ)[29] – ਐਲ.ਜੀ.ਬੀ.ਟੀ. ਲੋਕਾਂ ਦੇ ਮਾਪਿਆਂ ਦੀਆਂ ਕਹਾਣੀਆਂ ਦਾ ਸੰਗ੍ਰਹਿ[30]
  • ਸਪਤਰੰਗਾ (ਮਰਾਠੀ) - ਤੀਜੇ ਲਿੰਗ ਅਤੇ ਟ੍ਰਾਂਸਜੈਂਡਰ ਲੋਕਾਂ ਦੀਆਂ ਕਹਾਣੀਆਂ ਦਾ ਸੰਗ੍ਰਹਿ[31]
  • ਅੰਤਰੰਗਾ (ਮਰਾਠੀ) - ਮਹਾਰਾਸ਼ਟਰ ਦੇ ਮਰਾਠੀ ਗੇਅ ਅਤੇ ਲੈਸਬੀਅਨਾਂ ਦੁਆਰਾ ਸਵੈ-ਜੀਵਨੀ ਦਾ ਇੱਕ ਸੰਗ੍ਰਹਿ[32]

ਗਲਪ[ਸੋਧੋ]

  • ਪਾਰਟਨਰ (ਮਰਾਠੀ/ਹਿੰਦੀ)[33]

ਜਾਣਕਾਰੀ ਭਰਪੂਰ ਕਿਤਾਬਚੇ/ਕਿਤਾਬਾਂ[ਸੋਧੋ]

  • ਮਾਨਵੀ ਲੰਗਿਕਾਕਤਾ : ਏਕ ਓਲਖ (ਮਰਾਠੀ) (ਮਨੁੱਖੀ ਲਿੰਗਕਤਾ ਦੀ ਜਾਣ ਪਛਾਣ)[34]
  • ਇੰਦਰਧਨੁ: ਸਮਾਲਿਂਗਿਕਤੇਚੇ ਵਿਵਿਧ ਰੰਗਾ (ਮਰਾਠੀ) (ਸਮਲਿੰਗਿਕਤਾ ਦੇ ਵੱਖੋ ਵੱਖਰੇ ਰੰਗ)[35]
  • ਇੰਟਰਸੈਕਸ – ਏਕ ਪ੍ਰਥਮਿਕ ਓਲਖ (ਮਰਾਠੀ) (ਇੰਟਰਸੈਕਸ ਦੀ ਮੁੱਢਲੀ ਜਾਣ-ਪਛਾਣ)[36]

ਨਾਟਕ[ਸੋਧੋ]

  • ਜਸਵੰਦਾ (ਮਰਾਠੀ) [37]
  • ਪੁਰਸ਼ੋਤਮ (ਮਰਾਠੀ) [38]
  • ਫਰੈਡੀ (ਮਰਾਠੀ) [39]

ਹਵਾਲੇ[ਸੋਧੋ]

  1. 1.0 1.1 "Who We Are | Samapathik". Archived from the original on 13 May 2019. Retrieved 2 February 2019.
  2. 29 Jul, Pune Mirror | Updated; 2016; Ist, 17:38. "Pune Heroes: Bindumadhav Khire". Pune Mirror. Archived from the original on 13 ਮਈ 2019. Retrieved 2 February 2019. {{cite web}}: Unknown parameter |dead-url= ignored (help)CS1 maint: numeric names: authors list (link)
  3. 3.0 3.1 "Now, we are rid of the code that disempowered us: Bindumadhav Khire". The Times of India. Retrieved 2 February 2019.
  4. Chanda-Vaz, Urmi. "Gay literature is firmly out of the closet in India, and winning readers over". Scroll.in. Retrieved 2 February 2019.
  5. 5.0 5.1 Rao, R. Raj; Sarma, Dibyajyoti (2009). Whistling in the Dark: Twenty-One Queer Interviews. SAGE Publications. pp. 257–259. ISBN 9788178299211.
  6. "Project Bolo. vol 1, 2010–2011 [videorecording] : a collection of oral histories of Indian LGBT persons : Bindumadhav Khire, Manvendra Singh Gohil / | University of Toronto Libraries". search.library.utoronto.ca. Retrieved 4 February 2019.
  7. Trikone. Trikone. 2002.
  8. "Fund crunch forces NGOs to quit HIV prevention project". The Indian Express. 13 October 2015. Retrieved 3 February 2019.
  9. "Now, a helpline for the gay fraternity – Indian Express". The Indian Express. Retrieved 3 February 2019.
  10. Mukherjee, Jui (23 July 2015). "Not so 'gay' after all". SIMC Wire. Archived from the original on 29 ਜੂਨ 2019. Retrieved 4 February 2019. {{cite web}}: Unknown parameter |dead-url= ignored (help)
  11. 8 Mar, Vijay ChavanVijay Chavan | Updated; 2011; Ist, 00:32. "Trans-cending borders of beauty". Pune Mirror. Archived from the original on 29 ਜੂਨ 2019. Retrieved 3 February 2019. {{cite web}}: Unknown parameter |dead-url= ignored (help)CS1 maint: numeric names: authors list (link)
  12. Indiamarks (19 June 2012). "Pune's First Beauty Parlor Exclusively for Transgenders". Indiamarks. Archived from the original on 8 ਫ਼ਰਵਰੀ 2019. Retrieved 3 February 2019.
  13. "LGBT community holds rally in city". The Times of India. Retrieved 2 February 2019.
  14. "Pune pride raises a toast to equality". dna. 4 June 2018. Retrieved 2 February 2019.
  15. "City to host its 1st LGBT film festival". The Indian Express. 23 August 2014. Retrieved 2 February 2019.
  16. "On pause for three years due to lack of funding, Pune queer film festival makes a comeback tomorrow". The Indian Express. 29 December 2017. Retrieved 2 February 2019.
  17. "'Advait' Queer Film Festival to be held on Oct 6". sakaltimes.com. Retrieved 2 February 2019.
  18. "An interview with Bindumadhav Khire". TEDxPICT BLOG. 12 September 2018. Retrieved 3 February 2019.
  19. "'Not his or her story, it is time to tell our stories'". The Times of India. Retrieved 2 February 2019.
  20. "मूकनायकांचा संवेदनशील हुंकार". esakal.com (in ਮਰਾਠੀ). Retrieved 2 February 2019.
  21. "एलजीबीटीआय साहित्य संमेलन होणार दरवर्षी". Maharashtra Times (in ਮਰਾਠੀ). 26 November 2018. Retrieved 2 February 2019.
  22. "No 'safe zone' for transgenders on Pune campuses, still". 31 August 2018. Retrieved 3 February 2019.
  23. "First meet of LGBT community held in a canteen near Garware College". The Times of India. Retrieved 3 February 2019.
  24. "No judgement, only acceptance and support at this queer katta". The Times of India. Retrieved 3 February 2019.
  25. "Flamboyance or decency? Queer community in a dilemma". The Times of India. Retrieved 4 February 2019.
  26. "Sec 377 is history. It is battle won, but war to get social equality remains". 7 September 2018. Retrieved 4 February 2019.
  27. "From Engineer in US To LGBT Rights Activist in India: Meet The Man Who Organised Pune's Biggest Pride Parade". The Logical Indian. 15 June 2017. Retrieved 4 February 2019.
  28. "Marathi book to help parents understand homosexual sons, daughters – Indian Express". The Indian Express. Retrieved 3 February 2019.
  29. Cornelious, Deborah (19 November 2016). "Accepting queer children". The Hindu. ISSN 0971-751X. Retrieved 5 February 2019.
  30. "जब एक पिता को पता चला कि बेटा समलैंगिक है". 11 September 2018. Retrieved 3 February 2019.
  31. "सप्तरंगी लिखाण". divyamarathi (in ਮਰਾਠੀ). 29 June 2013. Archived from the original on 13 May 2019. Retrieved 3 February 2019.
  32. "Antarang – giving words to travails of same-sex relationship – Indian Express". The Indian Express. Retrieved 2 February 2019.
  33. Khire, Bindumadhav (2008). Partner (in ਮਰਾਠੀ). Bindumadhav Khire.
  34. "मानवी लैंगिकता एक प्राथमिक ओळख-Manavi Laingikata Ek Prathamik Olakh by Bindumadhav Khire - Samapathik Trust". bookganga.com. Archived from the original on 13 May 2019. Retrieved 2 February 2019.
  35. Khire, Bindumadhav (2008). Indradhanu: Samalaingikateche Vividh Ranga (in ਮਰਾਠੀ). Bindumadhav Khire.
  36. Khan, Ashwin. "Insight into intersex". Pune Mirror. Archived from the original on 13 ਮਈ 2019. Retrieved 4 February 2019. {{cite web}}: Unknown parameter |dead-url= ignored (help)
  37. Bende, Anurag. "THEATRE CENSURE WITH GAY ABANDON". Pune Mirror. Archived from the original on 13 ਮਈ 2019. Retrieved 4 February 2019. {{cite web}}: Unknown parameter |dead-url= ignored (help)
  38. "Pune's gay rights group to host queer play readings". The Times of India. Retrieved 4 February 2019.
  39. "Marathi play locks horns with censor". The Times of India. Retrieved 3 February 2019.