ਭਾਗਵੰਤੀ ਨਾਵਾਨੀ
ਭਾਗਵੰਤੀ ਨਾਵਾਨੀ | |
|---|---|
| ਜਨਮ | 1 ਫਰਵਰੀ 1940 |
| ਮੌਤ | 22 ਅਕਤੂਬਰ 1986 (ਉਮਰ 46) |
| ਰਾਸ਼ਟਰੀਅਤਾ | ਭਾਰਤੀ |
| ਹੋਰ ਨਾਮ | ਸਿੰਧੀ ਕੋਇਲ |
| ਪੇਸ਼ਾ | ਪਲੇਬੈਕ ਗਾਇਕਾ, ਲੋਕ ਗਾਇਕਾ, ਅਭਿਨੇਤਰੀ |
| ਸਰਗਰਮੀ ਦੇ ਸਾਲ | 1960–1980 |
ਭਾਗਵੰਤੀ ਨਾਵਾਨੀ (1 ਫਰਵਰੀ 1940 – 22 ਅਕਤੂਬਰ 1986) ਇੱਕ ਭਾਰਤੀ ਗਾਇਕਾ ਅਤੇ ਅਭਿਨੇਤਰੀ ਸੀ ਜੋ ਸਿੰਧੀ -ਭਾਸ਼ਾ ਦੇ ਸੰਗੀਤ ਅਤੇ ਫਿਲਮਾਂ ਵਿੱਚ ਆਪਣੇ ਕੰਮ ਲਈ ਜਾਣੀ ਜਾਂਦੀ ਸੀ। ਉਹ ਇੱਕ ਲੋਕ ਦੇ ਨਾਲ-ਨਾਲ ਪਲੇਬੈਕ ਗਾਇਕਾ ਵੀ ਸੀ। ਆਪਣੀ ਸੁਰੀਲੀ ਅਤੇ ਮਿੱਠੀ ਆਵਾਜ਼ ਦੇ ਕਾਰਨ, ਉਹ "ਸਿੰਧੀ ਕੋਇਲ" ਵਜੋਂ ਮਸ਼ਹੂਰ ਸੀ। ਉਸਦੇ ਵਿਆਹ ਦੇ ਗੀਤ, "ਲਾਡਾ" ਭਾਰਤ ਅਤੇ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਹਨ। ਉਹ ਫਿਲਮ ਸਿੰਧੂ ਜੈ ਕਿਨਾਰੇ ਵਿੱਚ ਨਾਇਕਾ ਵਜੋਂ ਦਿਖਾਈ ਦਿੱਤੀ ਅਤੇ ਅੱਠ ਫਿਲਮਾਂ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਪਲੇਬੈਕ ਗਾਇਕਾ ਵਜੋਂ ਕੰਮ ਕੀਤਾ।
ਜੀਵਨੀ
[ਸੋਧੋ]ਭਾਗਵੰਤੀ ਦਾ ਜਨਮ 1 ਫਰਵਰੀ 1940 ਨੂੰ ਕਰਾਚੀ, ਸਿੰਧ, ਬ੍ਰਿਟਿਸ਼ ਭਾਰਤ (ਹੁਣ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਵਿੱਚ) ਵਿੱਚ ਹੋਇਆ ਸੀ। ਉਸਦੇ ਮਾਤਾ-ਪਿਤਾ ਸਿੰਧ ਦੇ ਇੱਕ ਇਤਿਹਾਸਕ ਸ਼ਹਿਰ ਨਸੇਰਪੁਰ ਤੋਂ ਸਨ।[1] ਉਸਦੇ ਪਿਤਾ ਦਾ ਨਾਮ ਜੱਸੂ ਮੱਲ ਨਵੀ ਅਤੇ ਮਾਤਾ ਦਾ ਨਾਮ ਵਿਸ਼ਨੀ ਬਾਈ ਸੀ।[2] ਉਸ ਦੇ ਤਿੰਨ ਭਰਾ ਅਤੇ ਦੋ ਭੈਣਾਂ ਸਨ। ਉਹ ਸਿਰਫ਼ ਸੱਤ ਸਾਲ ਦੀ ਸੀ ਜਦੋਂ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਬਣਾਇਆ ਗਿਆ ਸੀ ਅਤੇ ਉਸ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਮਾਤਾ-ਪਿਤਾ ਨਾਲ ਬੰਬਈ, ਭਾਰਤ (ਹੁਣ ਮੁੰਬਈ ) ਵਿੱਚ ਪਰਵਾਸ ਕਰਨਾ ਪਿਆ ਸੀ। ਪਰਵਾਸ ਦੇ ਸਮੇਂ, ਉਹ ਇੰਡੀਅਨ ਗਰਲਜ਼ ਪ੍ਰਾਇਮਰੀ ਸਕੂਲ ਕਰਾਚੀ ਵਿੱਚ ਪੜ੍ਹ ਰਹੀ ਸੀ।[3] ਮੁੰਬਈ ਵਿੱਚ, ਉਸਨੇ ਕਮਲਾ ਗਰਲਜ਼ ਹਾਈ ਸਕੂਲ ਅਤੇ ਫਿਰ ਸਿੰਧੀਆਂ ਲਈ ਹਾਈ ਸਕੂਲ ਵਿੱਚ ਪੜ੍ਹਾਈ ਕੀਤੀ। ਉਸਨੇ 1957 ਵਿੱਚ ਦਸਵੀਂ ਦੀ ਪ੍ਰੀਖਿਆ ਪਾਸ ਕੀਤੀ।
ਉਸਨੇ ਦੇਵਘਰ ਸੰਗੀਤ ਸਕੂਲ, ਅਰੁਣ ਸੰਗੀਤ ਵਿਦਿਆਲਾ ਤੋਂ ਸੰਗੀਤ ਦੀ ਰਸਮੀ ਸਿੱਖਿਆ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤੀ। ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ, ਉਹ ਪੀਪਲ ਥੀਏਟਰ ਐਸੋਸੀਏਸ਼ਨ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਹੋ ਗਈ ਜਿੱਥੇ ਉਸਦੀ ਸੰਗੀਤਕ ਪ੍ਰਤਿਭਾ ਕਾਨੂ ਘੋਸ਼ ਅਤੇ ਕਨੂੰ ਰੇ ਦੇ ਮਾਰਗਦਰਸ਼ਨ ਵਿੱਚ ਵਧੀ।[4] ਉਸ ਨੂੰ ਸਿੰਧੀ ਲੋਕ ਸੰਗੀਤ ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਭਜਨ, ਦੋਹੀਰਾ, ਕਲਾਮ, ਓਰੰਸ, ਲੋਰੀ, ਲਾਡਸ, ਸਖੀਆਂ ਅਤੇ ਸਹਿਰਾ ਆਦਿ ਦੀ ਵਿਆਖਿਆਕਾਰ ਵਜੋਂ ਜਾਣਿਆ ਜਾਂਦਾ ਸੀ। ਉਸਨੇ ਹਿੰਦੀ ਫਿਲਮ ਉਦਯੋਗ ਲਈ ਗਾਉਣ ਦੇ ਨਾਲ-ਨਾਲ ਮਹਿੰਦਰ ਕਪੂਰ, ਸੀਐਚ ਆਤਮਾ, ਅਤੇ ਆਪਣੇ ਸਮੇਂ ਦੇ ਹੋਰ ਦਿੱਗਜ ਕਲਾਕਾਰਾਂ ਨਾਲ ਦੋਗਾਣੇ ਗਾਏ।
ਉਹ 1960 ਅਤੇ 1970 ਦੇ ਦਹਾਕੇ ਦੀਆਂ ਸਿੰਧੀ ਫਿਲਮਾਂ ਵਿੱਚ ਸਭ ਤੋਂ ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਪਲੇਬੈਕ ਗਾਇਕਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਸੀ। ਉਹਨਾਂ ਫਿਲਮਾਂ ਵਿੱਚ ਝੂਲੇਲਾਲ, ਲਾਡਲੀ, ਸਿੰਧੂਆ ਜੇ ਕਿਨਾਰੇ, [5] ਸ਼ਾਲ ਧੀਰ ਨਾ ਜਮਾਂ, ਹੋਜਾਮਾਲੋ, ਕੰਵਰ ਰਾਮ, ਹਲੂ ਤਾ ਭਾਜੀ ਹਲੂਣ, ਅਤੇ ਪ੍ਰਦੇਸੀ ਪ੍ਰੀਤਮ ਸ਼ਾਮਲ ਸਨ।[6]
ਭਾਗਵੰਤੀ ਇੱਕ ਬਹੁਮੁਖੀ ਅਦਾਕਾਰਾ ਵੀ ਸੀ। ਉਹ ਸਿੰਧੀ ਭਾਸ਼ਾ ਦੇ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਲੇਖਕ ਗੋਬਿੰਦ ਮੱਲ੍ਹੀ ਦੁਆਰਾ ਸਥਾਪਿਤ ਕਲਾਕਰ ਮੰਡਲ ਦਾ ਹਿੱਸਾ ਸੀ। ਉਸਨੇ ਭਾਰਤ ਅਤੇ ਵਿਦੇਸ਼ਾਂ ਵਿੱਚ 3,000 ਤੋਂ ਵੱਧ ਸਟੇਜ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨ ਦਿੱਤੇ। ਉਸ ਦੇ ਸਭ ਤੋਂ ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਨਾਟਕ ਮਹਿਮਨ, ਗੁਸਤਾਖੀ ਮਾਫ਼, ਤੁਹੀਂਜੋ ਸੋ ਮੁਹਿੰਜੋ ਅਤੇ ਦੇਸ਼ ਜੀ ਲਲਕਾਰ ਸਨ। ਉਹ 1968 ਦੀ ਮਸ਼ਹੂਰ ਸਿੰਧੀ ਫਿਲਮ ਸਿੰਧੂ ਜੇ ਕਿਨਾਰੇ (ਸਿੰਧ ਨਦੀ ਦੇ ਕੰਢੇ) ਵਿੱਚ ਹੀਰੋਇਨ ਸੀ।[7]
ਮੌਤ
[ਸੋਧੋ]22 ਅਕਤੂਬਰ 1986 ਨੂੰ ਉਸਦੀ ਮੌਤ ਹੋ ਗਈ। ਉਸ ਦੀ ਯਾਦ ਵਿੱਚ 3 ਅਕਤੂਬਰ 1987 ਨੂੰ "ਭਗਵੰਤੀ ਨਾਵਣੀ ਚੈਰੀਟੇਬਲ ਟਰੱਸਟ" ਦਾ ਗਠਨ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ[8]
ਹਵਾਲੇ
[ਸੋਧੋ]- ↑ "Bhagwanti Navani". Sindhyat (in ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ). Retrieved 2020-05-25.
- ↑ Dr Asha, Dayal (2021-01-31). "سنڌين جي ڪوئل ڀڳونتي نواڻي". Hindvasi: 2.
- ↑ "سنڌوءَ جي ڪناري". Encyclopedia Sindhiana (in ਸਿੰਧੀ). Retrieved 2020-05-25.
- ↑ "Bhagwanti Navani". The Sindhu World. Retrieved 2020-05-25.
- ↑ "Sindhu-a Je Kinare". sindhiwiki.org. Encyclopedia of Sindhi.
- ↑ "Bhagwanti Navani". The Sindhu World. Retrieved 2020-05-25.
- ↑ "سنڌوءَ جي ڪناري". Encyclopedia Sindhiana (in ਸਿੰਧੀ). Retrieved 2020-05-25.
- ↑ "Bhagwanti Navani Trust". gobindmalhi.com. Retrieved 2020-05-25.