ਮਸ਼ੀਨ
ਮਸ਼ੀਨ ਇੱਕ ਤਰਾਂ ਦਾ ਊਰਜਾ ਨਾਲ ਚੱਲਣ ਵਾਲਾ ਉਪਕਰਣ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਮਸ਼ੀਨਾਂ ਜਾਨਵਰਾਂ ਅਤੇ ਮਨੁੱਖੀ ਸ਼ਕਤੀ ਦੁਆਰਾ, ਹਵਾ ਅਤੇ ਪਾਣੀ ਵਰਗੀਆਂ ਕੁਦਰਤੀ ਸ਼ਕਤੀਆਂ ਦੁਆਰਾ, ਅਤੇ ਰਸਾਇਣਕ, ਥਰਮਲ, ਜਾਂ ਬਿਜਲੀ ਸ਼ਕਤੀ ਦੁਆਰਾ ਚਲਾਈਆਂ ਜਾ ਸਕਦੀਆਂ ਹਨ, ਅਤੇ ਉਹਨਾਂ ਵਿੱਚ ਵਿਧੀਆਂ ਦੀ ਇੱਕ ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਸ਼ਾਮਲ ਹੁੰਦੀ ਹੈ ਜੋ ਲਗਾਏ ਬਲਾਂ ਅਤੇ ਗਤੀ ਦੇ ਇੱਕ ਖਾਸ ਉਪਯੋਗ ਨੂੰ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰਨ ਲਈ ਐਕਟੁਏਟਰ ਕੀਤੇ ਗਏ ਕੰਮ ਨੂੰ ਆਕਾਰ ਦਿੰਦੀਆਂ ਹਨ। ਉਹਨਾਂ ਵਿੱਚ ਕੰਪਿਊਟਰ ਅਤੇ ਸੈਂਸਰ ਵੀ ਸ਼ਾਮਲ ਹੋ ਸਕਦੇ ਹਨ ਜੋ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨ ਦੀ ਨਿਗਰਾਨੀ ਕਰਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਗਤੀ ਦੀ ਯੋਜਨਾ ਬਣਾਉਂਦੇ ਹਨ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਅਕਸਰ ਮਕੈਨੀਕਲ ਪ੍ਰਣਾਲੀਆਂ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।
ਪੁਨਰਜਾਗਰਣ ਦੇ ਦਾਰਸ਼ਨਿਕਾਂ ਨੇ ਛੇ ਸਧਾਰਨ ਮਸ਼ੀਨਾਂ ਦੀ ਪਛਾਣ ਕੀਤੀ ਜੋ ਕਿ ਮੁੱਢਲੇ ਯੰਤਰ ਸਨ ਜੋ ਇੱਕ ਭਾਰ ਨੂੰ ਗਤੀ ਵਿੱਚ ਪਾਉਂਦੇ ਸਨ, ਜਿਸਨੂੰ ਅੱਜ ਮਕੈਨੀਕਲ ਲਾਭ ਵਜੋਂ ਜਾਣਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। [1]
ਇੱਕ ਸਧਾਰਨ ਮਸ਼ੀਨ ਇੱਕ ਯੰਤਰ ਹੁੰਦੀ ਹੈ ਜੋ ਕਿ ਸਿਰਫ਼ ਜ਼ੋਰ ਦੀ ਤੀਬਰਤਾ ਦੀ ਦਿਸ਼ਾ ਬਦਲਦੀ ਹੈ, ਪਰ ਹੋਰ ਕਈ ਗੁੰਝਲਦਾਰ ਮਸ਼ੀਨਾਂ ਵੀ ਇੱਕ ਵੱਡੀ ਗਿਣਤੀ ਵਿੱਚ ਮੌਜੂਦ ਹਨ। ਉਦਾਹਰਨ ਵਜੋਂ ਇਹਨਾਂ ਵਿੱਚ ਵਾਹਨ, ਇਲੈਕਟ੍ਰਾਨਿਕ ਸਿਸਟਮ, ਅਣੂ ਮਸ਼ੀਨ, ਕੰਪਿਊਟਰ, ਟੈਲੀਵਿਜ਼ਨ, ਰੇਡੀਓ,ਆਦਿ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ।
ਆਧੁਨਿਕ ਮਸ਼ੀਨਾਂ ਗੁੰਝਲਦਾਰ ਪ੍ਰਣਾਲੀਆਂ ਹਨ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚ ਢਾਂਚਾਗਤ ਤੱਤ, ਵਿਧੀਆਂ ਅਤੇ ਨਿਯੰਤਰਣ ਭਾਗ ਹੁੰਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਸੁਵਿਧਾਜਨਕ ਵਰਤੋਂ ਲਈ ਇੰਟਰਫੇਸ ਸ਼ਾਮਲ ਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਉਦਾਹਰਣਾਂ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ: ਵਾਹਨਾਂ ਦੀ ਇੱਕ ਵਿਸ਼ਾਲ ਸ਼੍ਰੇਣੀ, ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਰੇਲਗੱਡੀਆਂ, ਆਟੋਮੋਬਾਈਲ, ਕਿਸ਼ਤੀਆਂ ਅਤੇ ਹਵਾਈ ਜਹਾਜ਼ ; ਘਰ ਅਤੇ ਦਫਤਰ ਵਿੱਚ ਉਪਕਰਣ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਕੰਪਿਊਟਰ, ਇਮਾਰਤ ਦੀ ਹਵਾ ਸੰਭਾਲ ਅਤੇ ਪਾਣੀ ਸੰਭਾਲ ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਸ਼ਾਮਲ ਹੈ; ਨਾਲ ਹੀ ਖੇਤੀ ਮਸ਼ੀਨਰੀ, ਮਸ਼ੀਨ ਟੂਲ ਅਤੇ ਫੈਕਟਰੀ ਆਟੋਮੇਸ਼ਨ ਪ੍ਰਣਾਲੀਆਂ ਅਤੇ ਰੋਬੋਟ।
ਸ਼ਬਦਾਵਲੀ
[ਸੋਧੋ]ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ ਸ਼ਬਦ ਮਸ਼ੀਨ ਮੱਧ ਫਰਾਂਸੀਸੀ ਤੋਂ ਲੈਟਿਨ machina ਤੋਂ ਆਇਆ ਹੈ।, [2] ਜੋ ਕਿ ਬਦਲੇ ਵਿੱਚ ਯੂਨਾਨੀ ( ਡੋਰਿਕ μαχανά ਤੋਂ ਲਿਆ ਗਿਆ ਹੈ। makhana, ਆਇਓਨਿਕ μηχανή mekhane 'ਕੰਟਰੀਵੈਂਸ, ਮਸ਼ੀਨ, ਇੰਜਣ', [3] μῆχος ਤੋਂ ਬਣਿਆ ਹੈ। mekhos 'ਦਾ ਅਰਥ ਹੈ, ਲਾਭਕਾਰੀ, ਉਪਾਅ' [4] )। [5] ਮਕੈਨੀਕਲ ਸ਼ਬਦ (ਯੂਨਾਨੀ: μηχανικός ) ਇੱਕੋ ਯੂਨਾਨੀ ਮੂਲ ਤੋਂ ਆਇਆ ਹੈ। 'ਫੈਬਰਿਕ, ਬਣਤਰ' ਦਾ ਇੱਕ ਵਿਆਪਕ ਅਰਥ ਕਲਾਸੀਕਲ ਲਾਤੀਨੀ ਵਿੱਚ ਪਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਪਰ ਯੂਨਾਨੀ ਵਰਤੋਂ ਵਿੱਚ ਨਹੀਂ। ਇਹ ਅਰਥ ਮੱਧਯੁਗੀ ਦੇ ਅਖੀਰਲੇ ਫ੍ਰੈਂਚ ਵਿੱਚ ਪਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਅਤੇ 16ਵੀਂ ਸਦੀ ਦੇ ਮੱਧ ਵਿੱਚ ਫ੍ਰੈਂਚ ਤੋਂ ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ ਵਿੱਚ ਅਪਣਾਇਆ ਗਿਆ ਸੀ।
17ਵੀਂ ਸਦੀ ਵਿੱਚ, ਮਸ਼ੀਨ ਸ਼ਬਦ ਦਾ ਅਰਥ ਇੱਕ ਯੋਜਨਾ ਜਾਂ ਪਲਾਟ ਵੀ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ, ਜਿਸਦਾ ਅਰਥ ਹੁਣ ਪ੍ਰਾਪਤ ਮਸ਼ੀਨ ਦੇ ਸਬੰਧ ਦਰਸਾਇਆ ਗਿਆ ਹੈ। ਆਧੁਨਿਕ ਅਰਥ 16ਵੀਂ ਸਦੀ ਦੇ ਅਖੀਰ ਅਤੇ 17ਵੀਂ ਸਦੀ ਦੇ ਸ਼ੁਰੂ ਵਿੱਚ, ਥੀਏਟਰ ਵਿੱਚ ਵਰਤੇ ਜਾਣ ਵਾਲੇ ਸਟੇਜ ਇੰਜਣਾਂ ਅਤੇ ਫੌਜੀ ਸੀਜ ਇੰਜਣਾਂ ਲਈ ਸ਼ਬਦ ਦੇ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਉਪਯੋਗ ਤੋਂ ਵਿਕਸਤ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। OED ਨੇ ਜੌਨ ਹੈਰਿਸ ਦੇ ਲੈਕਸੀਕਨ ਟੈਕਨਿਕਮ (1704) ਦਾ ਰਸਮੀ, ਆਧੁਨਿਕ ਅਰਥ ਦਾ ਪਤਾ ਲਗਾਇਆ ਹੈ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਹੈ:
- ਮਕੈਨਿਕਸ ਵਿੱਚ ਮਸ਼ੀਨ, ਜਾਂ ਇੰਜਣ, ਉਹ ਸਭ ਕੁਝ ਹੈ ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਕਿਸੇ ਚੀਜ ਦੀ ਗਤੀ ਨੂੰ ਵਧਾਉਣ ਜਾਂ ਰੋਕਣ ਲਈ ਕਾਫ਼ੀ ਬਲ ਹੋਵੇ। ਸਧਾਰਨ ਮਸ਼ੀਨਾਂ ਨੂੰ ਆਮ ਤੌਰ 'ਤੇ ਗਿਣਤੀ ਵਿੱਚ ਛੇ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਬੈਲੈਂਸ, ਲੀਵਰ, ਪੁਲੀ, ਵ੍ਹੀਲ, ਵੇਜ ਅਤੇ ਪੇਚ। ਮਿਸ਼ਰਿਤ ਮਸ਼ੀਨਾਂ, ਜਾਂ ਇੰਜਣ, ਅਣਗਿਣਤ ਹਨ।
ਹੈਰਿਸ ਦੁਆਰਾ ਅਤੇ ਬਾਅਦ ਦੀ ਭਾਸ਼ਾ ਵਿੱਚ (ਨੇੜੇ-) ਸਮਾਨਾਰਥੀ ਵਜੋਂ ਵਰਤਿਆ ਜਾਣ ਵਾਲਾ ਸ਼ਬਦ ਇੰਜਣ ਅੰਤ ਵਿੱਚ ( ਪੁਰਾਣੀ ਫ੍ਰੈਂਚ ਰਾਹੀਂ) ਲਾਤੀਨੀ ingenium ਤੋਂ ਆਇਆ ਹੈ। 'ਚਲਾਕ, ਇੱਕ ਕਾਢ'।
ਇਤਿਹਾਸ
[ਸੋਧੋ]ਹੱਥ ਦੀ ਕੁਹਾੜੀ, ਜੋ ਕਿ ਚਕਮਕ ਪੱਥਰ ਨੂੰ ਕੱਟ ਕੇ ਇੱਕ ਫਾਲਾ ਬਣਾ ਕੇ ਬਣਾਈ ਜਾਂਦੀ ਹੈ, ਮਨੁੱਖ ਦੇ ਹੱਥਾਂ ਵਿੱਚ ਔਜ਼ਾਰ ਦੀ ਤਾਕਤ ਅਤੇ ਗਤੀ ਨੂੰ ਕੰਮ ਦੇ ਇੱਕ ਟ੍ਰਾਂਸਵਰਸ ਸਪਲਿਟਿੰਗ ਬਲਾਂ ਅਤੇ ਗਤੀ ਵਿੱਚ ਬਦਲ ਦਿੰਦੀ ਹੈ। ਹੱਥ ਦੀ ਕੁਹਾੜੀ ਇੱਕ ਫਾਲੇ ਦੀ ਪਹਿਲੀ ਉਦਾਹਰਣ ਹੈ, ਛੇ ਕਲਾਸਿਕ ਸਧਾਰਨ ਮਸ਼ੀਨਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਸਭ ਤੋਂ ਪੁਰਾਣੀ, ਜਿਸ ਤੇ ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਮਸ਼ੀਨਾਂ ਅਧਾਰਤ ਹਨ। ਦੂਜੀ ਸਭ ਤੋਂ ਪੁਰਾਣੀ ਸਧਾਰਨ ਮਸ਼ੀਨ ਢਲਾਣ (ਰੈਂਪ) ਸੀ, [6] ਜੋ ਕਿ ਪੂਰਵ-ਇਤਿਹਾਸਕ ਸਮੇਂ ਤੋਂ ਭਾਰੀ ਵਸਤੂਆਂ ਨੂੰ ਹਿਲਾਉਣ ਲਈ ਵਰਤੀ ਜਾਂਦੀ ਰਹੀ ਹੈ। [7] [8]
ਬਾਕੀ ਚਾਰ ਸਧਾਰਨ ਮਸ਼ੀਨਾਂ ਦੀ ਖੋਜ ਪ੍ਰਾਚੀਨ ਨੇੜ ਪੂਰਬ ਵਿੱਚ ਕੀਤੀ ਗਈ ਸੀ। [9] ਪਹੀਏ, ਪਹੀਏ ਅਤੇ ਐਕਸਲ ਵਿਧੀ ਦੇ ਨਾਲ, 5 ਹਜ਼ਾਰ ਸਾਲ ਬੀਸੀ ਦੌਰਾਨ ਮੇਸੋਪੋਟੇਮੀਆ (ਆਧੁਨਿਕ ਇਰਾਕ) ਵਿੱਚ ਕੀਤੀ ਗਈ ਸੀ। [10] ਲੀਵਰ ਵਿਧੀ ਪਹਿਲੀ ਵਾਰ ਲਗਭਗ 5,000 ਸਾਲ ਪਹਿਲਾਂ ਨੇੜ ਪੂਰਬ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਗਟ ਹੋਈ ਸੀ, ਜਿੱਥੇ ਇਸਨੂੰ ਇੱਕ ਸਧਾਰਨ ਸੰਤੁਲਨ ਸਕੇਲ ਵਿੱਚ ਵਰਤਿਆ ਜਾਂਦਾ ਸੀ, [11] ਅਤੇ ਪ੍ਰਾਚੀਨ ਮਿਸਰੀ ਤਕਨਾਲੋਜੀ ਵਿੱਚ ਵੱਡੀਆਂ ਵਸਤੂਆਂ ਨੂੰ ਹਿਲਾਉਣ ਲਈ। [12] ਲੀਵਰ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਸ਼ੈਡੋਫ ਵਾਟਰ-ਲਿਫਟਿੰਗ ਡਿਵਾਈਸ ਵਿੱਚ ਵੀ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਸੀ, ਪਹਿਲੀ ਕਰੇਨ ਮਸ਼ੀਨ, ਜੋ ਕਿ ਮੇਸੋਪੋਟੇਮੀਆ ਵਿੱਚ ਵਰਤੀ ਗਈ ਸੀ ਅੰ. 3000 BC, [11] ਅਤੇ ਫਿਰ ਪ੍ਰਾਚੀਨ ਮਿਸਰੀ ਤਕਨਾਲੋਜੀ ਵਿੱਚ ਅੰ. 2000 BC । [13] ਪੁਲੀ ਦੇ ਸਭ ਤੋਂ ਪੁਰਾਣੇ ਸਬੂਤ ਦੂਜੀ ਸਦੀ ਈਸਾ ਪੂਰਵ ਦੇ ਸ਼ੁਰੂ ਵਿੱਚ ਮੇਸੋਪੋਟੇਮੀਆ ਵਿੱਚ ਹਨ, [14] ਅਤੇ ਬਾਰ੍ਹਵੀਂ ਰਾਜਵੰਸ਼ (1991–1802 ਈਸਾ ਪੂਰਵ) ਦੌਰਾਨ ਪ੍ਰਾਚੀਨ ਮਿਸਰ । [15] ਪੇਚ, ਖੋਜੀਆਂ ਜਾਣ ਵਾਲੀਆਂ ਸਧਾਰਨ ਮਸ਼ੀਨਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਆਖਰੀ, [16] ਪਹਿਲੀ ਵਾਰ ਮੇਸੋਪੋਟੇਮੀਆ ਵਿੱਚ ਨਵ-ਅੱਸ਼ੂਰੀਅਨ ਕਾਲ (911–609) ਈਸਾ ਪੂਰਵ ਦੌਰਾਨ ਵਰਤਿਆ ਗਿਆ। [14] ਮਿਸਰੀ ਪਿਰਾਮਿਡ ਛੇ ਸਧਾਰਨ ਮਸ਼ੀਨਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਤਿੰਨ, ਢਲਾਣ, ਫਾਲਾ ਅਤੇ ਲੀਵਰ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਕੇ ਬਣਾਏ ਗਏ ਸਨ। [17]
ਯੂਨਾਨੀ ਦਾਰਸ਼ਨਿਕ ਆਰਕੀਮੀਡੀਜ਼ ਦੁਆਰਾ ਤੀਜੀ ਸਦੀ ਈਸਾ ਪੂਰਵ ਦੇ ਆਸਪਾਸ ਤਿੰਨ ਸਧਾਰਨ ਮਸ਼ੀਨਾਂ ਦਾ ਅਧਿਐਨ ਅਤੇ ਵਰਣਨ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ: ਲੀਵਰ, ਪੁਲੀ ਅਤੇ ਪੇਚ। [18] ਆਰਕੀਮੀਡੀਜ਼ ਨੇ ਲੀਵਰ ਵਿੱਚ ਮਕੈਨੀਕਲ ਫਾਇਦੇ ਦੇ ਸਿਧਾਂਤ ਦੀ ਖੋਜ ਕੀਤੀ। [19] ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ ਯੂਨਾਨੀ ਦਾਰਸ਼ਨਿਕਾਂ ਨੇ ਕਲਾਸਿਕ ਪੰਜ ਸਧਾਰਨ ਮਸ਼ੀਨਾਂ (ਢਲਾਣ ਨੂੰ ਛੱਡ ਕੇ) ਨੂੰ ਪਰਿਭਾਸ਼ਿਤ ਕੀਤਾ ਅਤੇ ਉਹਨਾਂ ਦੇ ਮਕੈਨੀਕਲ ਫਾਇਦੇ ਦੀ ਮੋਟੇ ਤੌਰ 'ਤੇ ਗਣਨਾ ਕਰਨ ਦੇ ਯੋਗ ਹੋਏ। [20] ਅਲੈਗਜ਼ੈਂਡਰੀਆ ਦਾ ਹੀਰੋ ( ਅੰ. 10 ਈ.) ਆਪਣੀ ਰਚਨਾ "ਮਕੈਨਿਕਸ " ਵਿੱਚ ਪੰਜ ਵਿਧੀਆਂ ਦੀ ਸੂਚੀ ਦਿੰਦਾ ਹੈ ਜੋ "ਲੋਡ ਨੂੰ ਗਤੀ ਵਿੱਚ ਸੈੱਟ" ਕਰ ਸਕਦੇ ਹਨ; ਲੀਵਰ, ਵਿੰਡਲੈਸ, ਪੁਲੀ, ਫਾਲਾ, ਅਤੇ ਪੇਚ, [18] ਅਤੇ ਉਹਨਾਂ ਦੇ ਨਿਰਮਾਣ ਅਤੇ ਵਰਤੋਂ ਦਾ ਵਰਣਨ ਕਰਦਾ ਹੈ। [21] ਹਾਲਾਂਕਿ, ਯੂਨਾਨੀਆਂ ਦੀ ਸਮਝ ਸਥਿਰਤਾ (ਬਲਾਂ ਦਾ ਸੰਤੁਲਨ) ਤੱਕ ਸੀਮਿਤ ਸੀ ਅਤੇ ਇਸ ਵਿੱਚ ਗਤੀਸ਼ੀਲਤਾ (ਬਲ ਅਤੇ ਦੂਰੀ ਵਿਚਕਾਰ ਵਪਾਰ) ਜਾਂ ਕੰਮ ਦੀ ਧਾਰਨਾ ਸ਼ਾਮਲ ਨਹੀਂ ਸੀ।
ਸਭ ਤੋਂ ਪੁਰਾਣੀਆਂ ਵਿਹਾਰਕ ਹਵਾ ਨਾਲ ਚੱਲਣ ਵਾਲੀਆਂ ਮਸ਼ੀਨਾਂ, ਵਿੰਡਮਿਲ ਅਤੇ ਵਿੰਡ ਪੰਪ, ਪਹਿਲੀ ਵਾਰ ਮੁਸਲਿਮ ਸੰਸਾਰ ਵਿੱਚ ਇਸਲਾਮੀ ਸੁਨਹਿਰੀ ਯੁੱਗ ਦੌਰਾਨ, ਜੋ ਹੁਣ ਈਰਾਨ, ਅਫਗਾਨਿਸਤਾਨ ਅਤੇ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਹਨ, 9ਵੀਂ ਸਦੀ ਈਸਵੀ ਤੱਕ ਪ੍ਰਚਲਿਤ ਹੋਈਆਂ। [22] [23] [24] [25] ਸਭ ਤੋਂ ਪੁਰਾਣੀ ਵਿਹਾਰਕ ਭਾਫ਼ ਨਾਲ ਚੱਲਣ ਵਾਲੀ ਮਸ਼ੀਨ ਇੱਕ ਭਾਫ਼ ਟਰਬਾਈਨ ਦੁਆਰਾ ਚਲਾਈ ਜਾਣ ਵਾਲੀ ਇੱਕ ਭਾਫ਼ ਜੈਕ ਸੀ, ਜਿਸਦਾ ਵਰਣਨ 1551 ਵਿੱਚ ਤਾਕੀ ਅਦ-ਦੀਨ ਮੁਹੰਮਦ ਇਬਨ ਮਾਰੂਫ਼ ਦੁਆਰਾ ਓਟੋਮੈਨ ਮਿਸਰ ਵਿੱਚ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ। [26] [27]
ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ 6ਵੀਂ ਸਦੀ ਈਸਵੀ ਤੱਕ ਕਪਾਹ ਪਿੰਜਣ ਖੋਜ ਕੀਤੀ ਗਈ ਸੀ, [28] ਅਤੇ ਇਸਲਾਮੀ ਸੰਸਾਰ ਵਿੱਚ ਚਰਖੇ ਦੀ ਖੋਜ 11ਵੀਂ ਸਦੀ ਦੇ ਸ਼ੁਰੂ ਵਿੱਚ ਕੀਤੀ ਗਈ ਸੀ, [29] ਇਹ ਦੋਵੇਂ ਹੀ ਕਪਾਹ ਉਦਯੋਗ ਦੇ ਵਿਕਾਸ ਲਈ ਬੁਨਿਆਦੀ ਸਨ। ਚਰਖਾ ਵੀ ਧਾਗਾ ਮਿਲ ਦਾ ਪੂਰਵਗਾਮੀ ਸੀ। [30]
ਮਸ਼ੀਨਾਂ ਦੀ ਗਤੀਸ਼ੀਲਤਾ
[ਸੋਧੋ]ਮਸ਼ੀਨਾਂ ਦਾ ਗਤੀਸ਼ੀਲ ਵਿਸ਼ਲੇਸ਼ਣ ਬੇਅਰਿੰਗਾਂ 'ਤੇ ਪ੍ਰਤੀਕ੍ਰਿਆਵਾਂ ਨੂੰ ਨਿਰਧਾਰਤ ਕਰਨ ਲਈ ਇੱਕ ਸਖ਼ਤ-ਚੀਜ ਮਾਡਲ ਨਾਲ ਸ਼ੁਰੂ ਹੁੰਦਾ ਹੈ, ਜਿਸ ਬਿੰਦੂ 'ਤੇ ਲਚਕਤਾ ਪ੍ਰਭਾਵਾਂ ਨੂੰ ਸ਼ਾਮਲ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਸਖ਼ਤ-ਸਰੀਰ ਗਤੀਸ਼ੀਲਤਾ ਬਾਹਰੀ ਤਾਕਤਾਂ ਦੀ ਕਿਰਿਆ ਅਧੀਨ ਆਪਸ ਵਿੱਚ ਜੁੜੇ ਪੁਰਜਿਆਂ ਦੇ ਸਿਸਟਮਾਂ ਦੀ ਗਤੀ ਦਾ ਅਧਿਐਨ ਕਰਦੀ ਹੈ। ਇਹ ਧਾਰਨਾ ਕਿ ਇਹ ਸਖ਼ਤ ਹਨ, ਜਿਸਦਾ ਅਰਥ ਹੈ ਕਿ ਉਹ ਲਾਗੂ ਬਲਾਂ ਦੀ ਕਿਰਿਆ ਅਧੀਨ ਵਿਗੜਦੇ ਨਹੀਂ ਹਨ, ਉਹਨਾਂ ਮਾਪਦੰਡਾਂ ਨੂੰ ਘਟਾ ਕੇ ਵਿਸ਼ਲੇਸ਼ਣ ਨੂੰ ਸਰਲ ਬਣਾਉਂਦਾ ਹੈ ਜੋ ਹਰੇਕ ਨਾਲ ਜੁੜੇ ਸੰਦਰਭ ਫਰੇਮਾਂ ਦੇ ਅਨੁਵਾਦ ਅਤੇ ਰੋਟੇਸ਼ਨ ਲਈ ਸਿਸਟਮ ਦੀ ਸੰਰਚਨਾ ਦਾ ਵਰਣਨ ਕਰਦੇ ਹਨ। [31] [32]
ਮਸ਼ੀਨਾਂ ਦੀ ਗਤੀ ਵਿਗਿਆਨ
[ਸੋਧੋ]ਕਿਸੇ ਮਸ਼ੀਨ ਦੇ ਗਤੀਸ਼ੀਲ ਵਿਸ਼ਲੇਸ਼ਣ ਲਈ ਇਸਦੇ ਕੰਪੋਨੈਂਟ ਹਿੱਸਿਆਂ ਦੀ ਗਤੀ, ਜਾਂ ਕਿਨੇਮੈਟਿਕਸ ਦੇ ਨਿਰਧਾਰਨ ਦੀ ਲੋੜ ਹੁੰਦੀ ਹੈ, ਜਿਸਨੂੰ ਕਿਨੇਮੈਟਿਕ ਵਿਸ਼ਲੇਸ਼ਣ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਧਾਰਨਾ ਕਿ ਸਿਸਟਮ ਸਖ਼ਤ ਹਿੱਸਿਆਂ ਦਾ ਇੱਕ ਸਮੂਹ ਹੈ, ਰੋਟੇਸ਼ਨਲ ਅਤੇ ਟ੍ਰਾਂਸਲੇਸ਼ਨਲ ਗਤੀ ਨੂੰ ਯੂਕਲੀਡੀਅਨ, ਜਾਂ ਸਖ਼ਤ, ਪਰਿਵਰਤਨ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਗਣਿਤਿਕ ਤੌਰ 'ਤੇ ਮਾਡਲ ਕਰਨ ਦੀ ਆਗਿਆ ਦਿੰਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਇੱਕ ਕੰਪੋਨੈਂਟ ਵਿੱਚ ਸਾਰੇ ਬਿੰਦੂਆਂ ਦੀ ਸਥਿਤੀ, ਵੇਗ ਅਤੇ ਪ੍ਰਵੇਗ ਨੂੰ ਇੱਕ ਸੰਦਰਭ ਬਿੰਦੂ ਲਈ ਇਹਨਾਂ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ਤਾਵਾਂ ਤੋਂ ਨਿਰਧਾਰਤ ਕਰਨ ਦੀ ਆਗਿਆ ਦਿੰਦਾ ਹੈ, ਅਤੇ ਕੰਪੋਨੈਂਟ ਦੀ ਕੋਣੀ ਸਥਿਤੀ, ਕੋਣੀ ਵੇਗ ਅਤੇ ਕੋਣੀ ਪ੍ਰਵੇਗ ।
ਮਸ਼ੀਨ ਡਿਜ਼ਾਈਨ
[ਸੋਧੋ]ਮਸ਼ੀਨ ਡਿਜ਼ਾਈਨ ਮਸ਼ੀਨ ਦੇ ਜੀਵਨ ਚੱਕਰ ਦੇ ਤਿੰਨ ਪੜਾਵਾਂ ਨੂੰ ਸੰਬੋਧਿਤ ਕਰਨ ਲਈ ਵਰਤੀਆਂ ਜਾਂਦੀਆਂ ਪ੍ਰਕਿਰਿਆਵਾਂ ਅਤੇ ਤਕਨੀਕਾਂ ਨੂੰ ਦਰਸਾਉਂਦਾ ਹੈ:
- ਕਾਢ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਲੋੜ ਦੀ ਪਛਾਣ, ਲੋੜਾਂ ਦਾ ਵਿਕਾਸ, ਸੰਕਲਪ ਉਤਪਤੀ, ਪ੍ਰੋਟੋਟਾਈਪ ਵਿਕਾਸ, ਨਿਰਮਾਣ, ਅਤੇ ਤਸਦੀਕ ਟੈਸਟਿੰਗ ਸ਼ਾਮਲ ਹੈ;
- ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨ ਇੰਜੀਨੀਅਰਿੰਗ ਵਿੱਚ ਨਿਰਮਾਣ ਕੁਸ਼ਲਤਾ ਨੂੰ ਵਧਾਉਣਾ, ਸੇਵਾ ਅਤੇ ਰੱਖ-ਰਖਾਅ ਦੀਆਂ ਮੰਗਾਂ ਨੂੰ ਘਟਾਉਣਾ, ਵਿਸ਼ੇਸ਼ਤਾਵਾਂ ਜੋੜਨਾ ਅਤੇ ਪ੍ਰਭਾਵਸ਼ੀਲਤਾ ਵਿੱਚ ਸੁਧਾਰ ਕਰਨਾ, ਅਤੇ ਪ੍ਰਮਾਣਿਕਤਾ ਟੈਸਟਿੰਗ ਸ਼ਾਮਲ ਹੈ;
- ਰੀਸਾਈਕਲ ਡੀਕਮਿਸ਼ਨਿੰਗ ਅਤੇ ਡਿਸਪੋਜ਼ਲ ਪੜਾਅ ਹੈ ਅਤੇ ਇਸ ਵਿੱਚ ਸਮੱਗਰੀ ਅਤੇ ਹਿੱਸਿਆਂ ਦੀ ਰਿਕਵਰੀ ਅਤੇ ਮੁੜ ਵਰਤੋਂ ਸ਼ਾਮਲ ਹੈ।
ਇਹ ਵੀ ਵੇਖੋ
[ਸੋਧੋ]- ਆਟੋਮੇਸਨ
- ਗੇਅਰ ਟ੍ਰੇਨ
- ਤਕਨਾਲੋਜੀ ਦਾ ਇਤਿਹਾਸ
- ਲਿੰਕੇਜ (ਮਕੈਨੀਕਲ)
- ਮਾਲੀਏ ਦੇ ਹਿਸਾਬ ਨਾਲ ਮਕੈਨੀਕਲ, ਇਲੈਕਟ੍ਰੀਕਲ ਅਤੇ ਇਲੈਕਟ੍ਰਾਨਿਕ ਉਪਕਰਣ ਬਣਾਉਣ ਵਾਲੀਆਂ ਕੰਪਨੀਆਂ ਦੀ ਸੂਚੀ
- ਵਿਧੀ (ਇੰਜੀਨੀਅਰਿੰਗ)
- ਮਕੈਨੀਕਲ ਫਾਇਦਾ
- ਆਟੋਮੇਸ਼ਨ ਦੀ ਰੂਪ-ਰੇਖਾ
- ਮਸ਼ੀਨਾਂ ਦੀ ਰੂਪ-ਰੇਖਾ
- ਸ਼ਕਤੀ (ਭੌਤਿਕ ਵਿਗਿਆਨ)
- ਸਧਾਰਨ ਮਸ਼ੀਨਾਂ
- ਤਕਨਾਲੋਜੀ
- ਵਰਚੁਅਲ ਕੰਮ
- ਕੰਮ (ਭੌਤਿਕ ਵਿਗਿਆਨ)
ਮਸ਼ੀਨਾਂ ਦੀਆਂ ਕਿਸਮਾਂ
[ਸੋਧੋ]| ਵਰਗੀਕਰਨ | ਮਸ਼ੀਨ | |
|---|---|---|
| ਸਧਾਰਨ ਮਸ਼ੀਨ | ਇਨਕਲਾਇੰਡ ਜਹਾਜ਼, ਪਹੀਆ ਅਤੇ ਐਕਸਲ, ਲੀਵਰ, ਪੁੱਲੀ, ਪਾੜਾ, ਪੇਚ | |
| ਮਕੈਨੀਕਲ ਹਿੱਸੇ | ਐਕਸਲ, ਬਿਅਰਿੰਗ, ਬੈਲਟ, ਬਾਲਟੀ, ਫਾਸਟਨਰ, ਗੇਅਰ, ਕੁੰਜੀ, ਲਿੰਕ ਚੇਨ, ਰੈਕ ਅਤੇ ਪੀਨੀਅਨ, ਰੋਲਰ ਚੇਨ, ਰੋਪ, ਸੀਲ (ਮਕੈਨੀਕਲ) ਸੀਲ, ਸਪਰਿੰਗ, ਪਹੀਆ | |
| ਘੜੀ | ਪ੍ਰਮਾਣੂ ਘੜੀ, ਵਾਚ, ਪ੍ਰਚਲਤ ਘੜੀ, ਕੁਆਰਟਜ਼ ਘੜੀ | |
| ਕੰਪ੍ਰੈਸ਼ਰ ਅਤੇ ਪੰਪ | ਹਾਈਡ੍ਰੌਲਿਕ ਰੈਮ, ਪੰਪ, ਟ੍ਰੋਮਪੀ, ਵੈੱਕਯੁਮ ਪੰਪ | |
| ਹੀਟ ਇੰਜਣ | ਬਾਹਰੀ ਬਲਨ ਇੰਜਣ | ਭਾਫ ਇੰਜਣ, ਸਟਿਰਲਿੰਗ ਇੰਜਣ |
| ਅੰਦਰੂਨੀ ਬਲਨ ਇੰਜਣ | ਰੈਸੀਪਰੋਕੇਟਿੰਗ ਇੰਜਣ, ਗੈਸ ਟਰਬਾਇਨ | |
| ਹੀਟ ਪੰਪ | ਸਮਾਈ ਫਰਿੱਜ, ਥਰਮੋਇਲੈਕਟ੍ਰਿਕ ਫਰਿੱਜ, ਉਪਜਾਊ ਕੂਲਿੰਗ | |
| ਲਿੰਕੇਜ | ਪੈਂਟੋਗ੍ਰਾਫ਼, ਕੈਮਰਾ | |
| ਟਰਬਾਈਨ | ਗੈਸ ਟਰਬਾਈਨ, ਜੈਟ ਇੰਜਣ, ਭਾਫ ਟਰਬਾਈਨ, ਜਲ ਟਰਬਾਈਨ, ਹਵਾ ਜਰਨੇਟਰ, ਪੌਣ ਚੱਕੀ | |
| ਏਅਰਫੁਆਇਲ | ਜਹਾਜ਼, ਵਿੰਗ, ਪਤਵਾਰ, ਫਲੈਪ, ਪ੍ਰੋਪੇਲਰ | |
| ਜਾਣਕਾਰੀ ਤਕਨਾਲੋਜੀ | ਕੰਪਿਊਟਰ, ਕੈਲਕੂਲੇਟਰ, ਦੂਰਸੰਚਾਰ ਨੈੱਟਵਰਕ | |
| ਬਿਜਲੀ | ਵੈੱਕਯੁਮ ਟਿਊਬ, ਡਾਇਡ, ਰਸਿਸਟਰ, ਕਪੈਸੀਕੇਟਰ, ਸੈਮੀਕੰਡਕਟਰ | |
| ਰੋਬੋਟ | ਐਕਟੂਏਟਰ, ਸਰਵੋ, ਸਟਿੱਪਰ ਮੋਟਰ | |
| ਫੁਟਕਲ | ਵਿਕਰੀ ਮਸ਼ੀਨ, ਹਵਾ ਸੁਰੰਗ | |
ਹਵਾਲੇ
[ਸੋਧੋ]- ↑ . USA.
{{cite book}}: Missing or empty|title=(help) - ↑ The American Heritage Dictionary, Second College Edition. Houghton Mifflin Co., 1985.
- ↑ "μηχανή" Archived 2011-06-29 at the Wayback Machine., Henry George Liddell, Robert Scott, A Greek-English Lexicon, on Perseus project
- ↑ "μῆχος" Archived 2011-06-29 at the Wayback Machine., Henry George Liddell, Robert Scott, A Greek-English Lexicon, on Perseus project
- ↑ Oxford Dictionaries, machine
- ↑ Karl von Langsdorf (1826) Machinenkunde, quoted in
{{cite book}}: Empty citation (help) - ↑ Therese McGuire, Light on Sacred Stones, in
{{cite book}}: Empty citation (help) - ↑ Dutch, Steven (1999). "Pre-Greek Accomplishments". Legacy of the Ancient World. Prof. Steve Dutch's page, Univ. of Wisconsin at Green Bay. Archived from the original on August 21, 2016. Retrieved March 13, 2012.
- ↑
{{cite book}}: Empty citation (help) - ↑
{{cite book}}: Empty citation (help) - ↑ 11.0 11.1
{{cite book}}: Empty citation (help) - ↑
{{cite book}}: Empty citation (help) - ↑
{{cite book}}: Empty citation (help) - ↑ 14.0 14.1
{{cite book}}: Empty citation (help) - ↑
{{cite book}}: Empty citation (help) - ↑ . USA.
{{cite book}}: Missing or empty|title=(help) - ↑ . Minneapolis, MN.
{{cite book}}: Missing or empty|title=(help) - ↑ 18.0 18.1 Chiu, Y. C. (2010), An introduction to the History of Project Management, Delft: Eburon Academic Publishers, p. 42, ISBN 978-90-5972-437-2, archived from the original on 2016-08-18
- ↑
{{cite book}}: Empty citation (help) - ↑ . USA.
{{cite book}}: Missing or empty|title=(help) - ↑ Strizhak, Viktor; Igor Penkov; Toivo Pappel (2004). Evolution of design, use, and strength calculations of screw threads and threaded joints. Kluwer Academic publishers. p. 245. ISBN 1-4020-2203-4. Archived from the original on 2013-06-07. Retrieved 2008-05-21.
- ↑ Ahmad Y Hassan, Donald Routledge Hill (1986). Islamic Technology: An illustrated history, p. 54. Cambridge University Press. ISBN 0-521-42239-6.
- ↑ Lucas, Adam (2006), Wind, Water, Work: Ancient and Medieval Milling Technology, Brill Publishers, p. 65, ISBN 90-04-14649-0
- ↑ . New York.
{{cite book}}: Missing or empty|title=(help) - ↑ . Singapore.
{{cite book}}: Missing or empty|title=(help) - ↑ Taqi al-Din and the First Steam Turbine, 1551 A.D. Archived 2008-02-18 at the Wayback Machine., web page, accessed on line 23 October 2009; this web page refers to Ahmad Y Hassan (1976), Taqi al-Din and Arabic Mechanical Engineering, pp. 34–5, Institute for the History of Arabic Science, University of Aleppo.
- ↑ Ahmad Y. Hassan (1976), Taqi al-Din and Arabic Mechanical Engineering, p. 34–35, Institute for the History of Arabic Science, University of Aleppo
- ↑
{{cite book}}: Empty citation (help) - ↑ . Cambridge MA.
{{cite book}}: Missing or empty|title=(help) - ↑
{{cite book}}: Empty citation (help) - ↑ B. Paul, Kinematics and Dynamics of Planar Machinery, Prentice-Hall, NJ, 1979
- ↑ L. W. Tsai, Robot Analysis: The mechanics of serial and parallel manipulators, John-Wiley, NY, 1999.