ਮੁਹੰਮਦ ਅਲਵੀ

ਵਿਕੀਪੀਡੀਆ, ਇੱਕ ਅਜ਼ਾਦ ਗਿਆਨਕੋਸ਼ ਤੋਂ

ਮੁਹੰਮਦ ਅਲਵੀ (10 ਅਪ੍ਰੈਲ 1927 – 29 ਜਨਵਰੀ 2018; ਕਈ ਵਾਰੀ ਮੁਹੰਮਦ ਅਲਵੀ ਦੀ ਸਪੈਲਿੰਗ) ਇੱਕ ਭਾਰਤੀ ਕਵੀ ਸੀ ਜੋ ਉਰਦੂ ਗਜ਼ਲਾਂ ਲਿਖਣ ਲਈ ਜਾਣਿਆ ਜਾਂਦਾ ਸੀ, ਖਾਸ ਤੌਰ 'ਤੇ ਚੌਥਾ ਆਸਮਾਨ (ਚੌਥਾ ਅਸਮਾਨ) ਨਾਮਕ ਉਰਦੂ ਗਜ਼ਲਾਂ ਦਾ ਸੰਗ੍ਰਹਿ, ਜੋ ਮੁਸਲਮਾਨ ਵਿਦਵਾਨਾਂ ਵਿਚਕਾਰ ਵਿਵਾਦ ਦਾ ਵਿਸ਼ਾ ਬਣ ਗਿਆ ਸੀ। ਉਸਨੇ "ਇੱਕ ਚੰਗਾ ਨਬੀ ਭੇਜੋ" ਸਿਰਲੇਖ ਵਾਲਾ ਇੱਕ ਦੋਹਾ ਲਿਖਿਆ। ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ 1994 ਵਿੱਚ ਜਾਮਾ ਮਸਜਿਦ ਦੇ ਇਮਾਮ ਦੁਆਰਾ ਇੱਕ ਫਤਵੇ ਦੁਆਰਾ ਉਸਨੂੰ " ਕਾਫਿਰ " ਕਿਹਾ ਗਿਆ ਸੀ, ਅਤੇ ਉਸਨੇ ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ ਇਸਲਾਮਿਕ ਧਰਮ ਸ਼ਾਸਤਰ ਸਕੂਲ, ਅਹਿਮਦਾਬਾਦ ਦੁਆਰਾ ਉਸਦੀ ਆਲੋਚਨਾ ਕੀਤੇ ਜਾਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਆਪਣੀ ਕਿਤਾਬ ਵਿੱਚੋਂ ਇਹ ਲਾਈਨ ਵਾਪਸ ਲੈ ਲਈ ਸੀ।[1]

1992 ਵਿੱਚ ਚੌਥਾ ਆਸਮਾਨ ਕਵਿਤਾ ਲਈ ਸਾਹਿਤ ਅਕੈਡਮੀ ਅਵਾਰਡ ਅਤੇ ਗਾਲਿਬ ਅਕਾਦਮੀ ਦੁਆਰਾ ਗਾਲਿਬ ਅਵਾਰਡ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰਨ ਵਾਲਾ, ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਉਸਨੇ ਉਰਦੂ ਸਾਹਿਤ ਵਿੱਚ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਯੋਗਦਾਨ ਪਾਇਆ ਹੈ।[2] ਉਸ ਦੀ ਲੇਖਣੀ ਵਿੱਚ ਛਿਆਸੀ ਗਜ਼ਲਾਂ, ਸੱਠ ਨਜ਼ਮਾਂ, ਕੁਝ ਦੋਹੇ ਅਤੇ ਛੇ ਕਿਤਾਬਾਂ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਖਲੀ ਮੱਕਾਨ, ਗਜ਼ਲਾਂ ਵਾਲੀ ਕਾਵਿ ਪੁਸਤਕ ਵੀ ਸ਼ਾਮਲ ਹੈ।[3]

ਜੀਵਨੀ[ਸੋਧੋ]

ਉਸਦਾ ਜਨਮ 10 ਅਪ੍ਰੈਲ 1927 ਨੂੰ ਅਹਿਮਦਾਬਾਦ, ਗੁਜਰਾਤ ਵਿੱਚ ਹੋਇਆ ਸੀ। ਉਸ ਨੇ ਮੁੱਢਲੀ ਸਿੱਖਿਆ ਆਪਣੇ ਜੱਦੀ ਸ਼ਹਿਰ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤੀ। ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ, ਉਹ ਦਿੱਲੀ ਚਲਾ ਗਿਆ ਜਿੱਥੇ ਉਸਨੇ ਜਾਮੀਆ ਮਿਲੀਆ ਇਸਲਾਮੀਆ ਤੋਂ ਉੱਚ ਸਿੱਖਿਆ ਪੂਰੀ ਕੀਤੀ।

ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਨ[ਸੋਧੋ]

# ਸਿਰਲੇਖ[4] ਸਾਲ ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਟਾਈਪ/ਕ੍ਰੈਡਿਟ ਕੀਤਾ ਗਿਆ
1 ਖਲੀ ਮੱਕਾਨ 1963 ਕਿਤਾਬ
2 ਅਖਰੀ ਦਿਨ ਕੀ ਤਲਾਸ਼ 1967 ਕਿਤਾਬ
3 ਤਿਸਰੀ ਕਿਤਾਬ 1978 ਕਿਤਾਬ
4 ਜੋ ਥਾ ਆਸਮਾਨ 1991 ਕਿਤਾਬ
5 ਚੌਥੇ ਆਸਮਾਨ 1992 ਕਿਤਾਬ
6 ਰਾਤ ਇਧਰ ਉਧਰ ਰੌਸ਼ਨ 1995 ਕਿਤਾਬ

ਹਵਾਲੇ[ਸੋਧੋ]

  1. UDAY MAHURKAR (May 31, 1995). "Islamic theological school passes fatwa on Sahitya Akademi Award-winning poet Mohammed Alvi". India Today.
  2. "Urdu poet Mohammed Alvi no more | Ahmedabad News - Times of India". The Times of India.
  3. "All writings of Mohammad Alvi". Rekhta.
  4. "Urdu Books of Mohammad Alvi". Rekhta.

ਬਾਹਰੀ ਲਿੰਕ[ਸੋਧੋ]