ਯਸੋਮਤੀ

ਯਸੋਮਤੀ
ਯਸੋਮਤੀ
ਜੀਵਨ-ਸਾਥੀ	ਪ੍ਰਭਾਕਰਵਰਧਨ
ਔਲਾਦ	3

ਯਸੋਮਤੀ (ਅੰਗ੍ਰੇਜ਼ੀ: Yasomati; ਮੌਤ 604 ਜਾਂ 605 ਜਾਂ 606 ਈਸਵੀ) ਥਾਨੇਸਰ ਦੇ ਰਾਜਾ ਪ੍ਰਭਾਕਰਵਰਧਨ ਦੀ ਮੁੱਖ ਪਤਨੀ ਵਜੋਂ ਇੱਕ ਪ੍ਰਾਚੀਨ ਭਾਰਤੀ ਰਾਣੀ ਸੀ।^[1]

ਨਾਮ[ਸੋਧੋ]

ਯਸੋਮਤੀ ਨੂੰ ਯਸੋਵਤੀ,^[2] ਅਤੇ ਯਸੋਮਤੀ ਦੇਵੀ^[3] ("ਦੇਵੀ" ਭਾਵ 'ਦੇਵੀ') ਵਜੋਂ ਵੀ ਜਾਣਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਕਿਉਂਕਿ ਉਸਦੇ ਨਾਮ ਦੀ ਆਮ ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ ਸਪੈਲਿੰਗ ਵਿੱਚ "s" ਦਾ ਉਚਾਰਨ "sh" (ਜਿਵੇਂ "fish" ਵਿੱਚ ਹੁੰਦਾ ਹੈ), ਉਸਦੇ ਨਾਮ ਦੀ ਸਪੈਲਿੰਗ ਯਸ਼ੋਮਤੀ ਵੀ ਹੈ।

ਜੀਵਨੀ[ਸੋਧੋ]

ਇੱਕ ਸਿਧਾਂਤ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਯਸੋਮਤੀ ਮਾਲਵੇ ਦੇ ਰਾਜਾ ਯਸ਼ੋਧਰਮਨ ਦੀ ਇੱਕ ਧੀ ਅਤੇ ਮਾਲਵੇ ਦੇ ਰਾਜਾ ਸ਼ਿਲਾਦਿਤਯ ਦੀ ਇੱਕ ਭੈਣ ਸੀ।^[4]

ਯਸੋਮਤੀ ਨੇ ਪ੍ਰਭਾਕਰਵਰਧਨ ( ਪੁਸ਼ਯਭੂਤੀ ਰਾਜਵੰਸ਼ ਦਾ ਮੈਂਬਰ) ਨਾਲ ਵਿਆਹ ਕੀਤਾ, ਅਤੇ ਉਸਦੇ ਨਾਲ ਉਸਦੇ ਤਿੰਨ ਬੱਚੇ ਸਨ:

ਰਾਜਾ ਰਾਜਵਰਧਨ
ਰਾਜਾ ਹਰਸ਼ ^[5] ^[6] (हर्षवर्धन)
ਰਾਜਸ਼੍ਰੀ, ਕੰਨੌਜ ਦੀ ਰਾਣੀ ਪਤਨੀ

ਯਸੋਮਤੀ ਨੇ ਆਪਣੇ ਆਪ ਨੂੰ ਸਾੜ ਦਿੱਤਾ। ਇਸ ਨੂੰ ਕਈ ਵਾਰ ਸਤੀ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਹਾਲਾਂਕਿ ਸਤੀ ਇੱਕ ਸ਼ਬਦ ਹੈ ਜੋ ਆਮ ਤੌਰ 'ਤੇ ਵਿਧਵਾਵਾਂ ਲਈ ਵਰਤਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਜੋ ਆਤਮ-ਦਾਹ ਦੁਆਰਾ ਮਰ ਗਈਆਂ ਸਨ, ਜਦੋਂ ਕਿ ਯਸੋਮਤੀ ਨੇ ਆਪਣੇ ਪਤੀ ਦੀ ਮੌਤ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਆਪਣੇ ਆਪ ਨੂੰ ਮਾਰਿਆ ਸੀ। ਕਵੀ ਬੰਭਟ ਨੇ ਹਰਸ਼ਚਰਿਤ ਵਿਚ ਜ਼ਿਕਰ ਕੀਤਾ ਹੈ ਕਿ ਯਸੋਮਤੀ ਨੇ ਆਪਣੇ ਆਪ ਨੂੰ ਮਾਰਨ ਤੋਂ ਥੋੜ੍ਹੀ ਦੇਰ ਪਹਿਲਾਂ ਆਪਣੇ ਗਹਿਣੇ ਸ਼ਾਹੀ ਦਰਬਾਰ ਦੇ ਹੋਰ ਮੈਂਬਰਾਂ ਨੂੰ ਵੰਡ ਦਿੱਤੇ ਸਨ।^[7]

ਭੰਡੀ, ਯਸੋਮਤੀ ਦਾ ਭਤੀਜਾ, ਹਰਸ਼ ਦਾ ਸਾਥੀ ਸੀ।^[8]

ਹਵਾਲੇ[ਸੋਧੋ]

↑ Although it is not known if she had an official title, she was probably a Rani
↑ Bireshwar Nath Srivastava (1976). Harsha and His Times: A Glimpse of Political History During the Seventh Century A.D.
↑ Epigraphia Indica Archaeological Survey of India. Published in 1971
↑ Chintaman Vinayak Vaidya (1979). History of Mediaeval Hindu India: Rise of Hindu kingdoms. Yasomati is mentioned on the pages 38 and 39.
↑ Abraham Eraly (2011). The First Spring: The Golden Age of India. p. 372. "Two centuries later, in another celebrated incident, Harsha's mother Yasomati committed sati..."
↑ Andrea Major (2007). Sati: A Historical Anthology. Oxford University Press.
↑ Jakub Pigoń, ed. (18 December 2008). The Children of Herodotus: Greek and Roman Historiography and Related Genres. Cambridge Scholars Publishing. p. 126. ISBN 978-1443802512.
↑ Journal of the Royal Asiatic Society of Great Britain and Ireland. Published in 1909. Cambridge University Press for the Royal Asiatic Society.

[1] Although it is not known if she had an official title, she was probably a Rani

[2] Bireshwar Nath Srivastava (1976). Harsha and His Times: A Glimpse of Political History During the Seventh Century A.D.

[3] Epigraphia Indica Archaeological Survey of India. Published in 1971

[4] Chintaman Vinayak Vaidya (1979). History of Mediaeval Hindu India: Rise of Hindu kingdoms. Yasomati is mentioned on the pages 38 and 39.

[5] Abraham Eraly (2011). The First Spring: The Golden Age of India. p. 372. "Two centuries later, in another celebrated incident, Harsha's mother Yasomati committed sati..."

[6] Andrea Major (2007). Sati: A Historical Anthology. Oxford University Press.

[7] Jakub Pigoń, ed. (18 December 2008). The Children of Herodotus: Greek and Roman Historiography and Related Genres. Cambridge Scholars Publishing. p. 126. ISBN 978-1443802512.

[8] Journal of the Royal Asiatic Society of Great Britain and Ireland. Published in 1909. Cambridge University Press for the Royal Asiatic Society.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]