ਯੁੱਗਧਰਮ

ਯੁਗਧਰਮ ਹਿੰਦੂ ਦਰਸ਼ਨ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਯੁੱਗ ਜਾਂ ਯੁੱਗ ਦਾ ਧਰਮ ਹੈ।^[1]^[2] ਯੁਗਧਰਮ ਦਾ ਸੰਕਲਪ ਸਨਾਤਨ ਧਰਮ ਦਾ ਪ੍ਰਤੀਬਿੰਬ ਹੋਣ ਲਈ ਨਿਰਧਾਰਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ, ਸਦੀਵੀ ਧਰਮ ਜੋ ਸਮੇਂ ਦੇ ਬੀਤਣ ਤੋਂ ਪਾਰ ਹੁੰਦਾ ਹੈ।^[3]

ਹਿੰਦੂ ਗ੍ਰੰਥਾਂ ਨੂੰ (ਜਿਵੇਂ ਕਿਵੇਦ) ਵਿੱਚ ਸ਼੍ਰੇਣੀਬੱਧ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ, ਜੋ ਕਿ ਚਰਿੱਤਰ ਵਿੱਚ ਸਦੀਵੀ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਸਮ੍ਰਿਤੀ (ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਮਨੁਸਮ੍ਰਿਤੀ ), ਅਧੀਨ ਲਿਖਤ ਜੋ ਘੱਟ ਅਧਿਕਾਰਤ ਹਨ ਅਤੇ ਸਿਰਫ਼ ਇੱਕ ਦਿੱਤੇ ਸਮੇਂ ਲਈ ਲਾਗੂ ਹੁੰਦੇ ਹਨ।^[4] ਸਨਾਤਨ ਧਰਮ ਸ਼ਰੂਤੀ ਗ੍ਰੰਥਾਂ 'ਤੇ ਆਧਾਰਿਤ ਹੈ, ਜਦਕਿ ਯੁਗਧਰਮ ਸਮ੍ਰਿਤੀ ਗ੍ਰੰਥਾਂ 'ਤੇ ਆਧਾਰਿਤ ਹੈ।^[5]

ਸਾਹਿਤ[ਸੋਧੋ]

ਭਗਵਤ ਪੁਰਾਣ ਵਿੱਚ ਕਿਹਾ ਗਿਆ ਹੈ ਕਿ ਸਤਯੁਗ ਵਿਚ ਵਿਸ਼ਨੂੰ ਦੇ ਸਿਮਰਨ, ਤ੍ਰੇਤਾ ਯੁੱਗ ਵਿਚ ਬਲੀਦਾਨ ਕਰਨ, ਦਵਾਪਰ ਯੁੱਗ ਵਿਚ ਮੰਦਰ ਵਿਚ ਪੂਜਾ ਕਰਨ ਨਾਲ ਜੋ ਵੀ ਗੁਣ ਪ੍ਰਾਪਤ ਹੋਏ ਸਨ, ਉਹ ਜੋ ਕਿ ਕਲਿਯੁਗ ਯੁੱਗ ਵਿਚ ਕ੍ਰਿਸ਼ਨ ਦੇ ਨਾਮ ਦੇ ਜਾਪ ਨਾਲ ਪ੍ਰਾਪਤ ਹੋਣਗੇ।^[6]

ਵਾਯੂ ਪੁਰਾਣ ਦੱਸਦਾ ਹੈ ਕਿ ਜਦੋਂ ਵੀਯੁਗਧਰਮ ਨੂੰ ਕਿਸੇ ਦਿੱਤੇ ਯੁੱਗ ਵਿੱਚ ਨਹੀਂ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਵਿਸ਼ਨੂੰ ਧਰਤੀ ਉੱਤੇ ਅਵਤਾਰ ਧਾਰਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਯੁੱਗ ਦੇ ਅਭਿਆਸਾਂ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ ਕੰਮ ਕਰਦਾ ਹੈ।^[7]

ਵਿਆਖਿਆ[ਸੋਧੋ]

ਅਜੋਕੇ ਯੁੱਗ ਲਈ ਮੌਜੂਦਾਯੁਗਧਰਮ ਜਿਸਨੂੰਕਲਯੁਗ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਹਿੰਦੂ ਧਰਮ ਦੀਆਂ ਪਰੰਪਰਾਵਾਂ ਵਿੱਚ ਬਹਿਸ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ।

ਗੌੜੀਆ ਵੈਸ਼ਨਵਵਾਦ[ਸੋਧੋ]

ਗੌੜੀਆ ਵੈਸ਼ਨਵ ਮੱਤ ਦੇ ਅਨੁਯਾਈ ਇਹ ਵਿਸ਼ਵਾਸ ਰੱਖਦੇ ਹਨ ਕਿ ਹਰੇ ਕ੍ਰਿਸ਼ਨ ਮੰਤਰ ਦਾ ਸਮੂਹਿਕ ਨੱਚਣਾ, ਗਾਉਣਾ ਅਤੇ ਜਾਪ ( ਜਪ ) ਕਰਨਾ ਯੁਗਧਰਮ ਹੈ।^[8]

ਸ਼੍ਰੀ ਵੈਸ਼ਨਵਵਾਦ[ਸੋਧੋ]

ਸ਼੍ਰੀ ਵੈਸ਼ਨਵ ਧਰਮ ਦੇ ਅਨੁਯਾਈ ਮੰਨਦੇ ਹਨ ਕਿ ਪੰਚਸੰਸਕਰਾ ਨਾਮਕ ਰੀਤੀ ਦੁਆਰਾ ਸ਼ਰਣਗਤੀ ਦਾ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨ, ਵੇਦਾਂ ਦੀ ਉਹਨਾਂ ਦੀ ਵਿਆਖਿਆ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਯੁਗਧਰਮ ਹੈ। ਯੁਗਧਰਮ ਦਾ ਇੱਕ ਹੋਰ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਹਿੱਸਾ ਜੋ ਕਿ ਸ਼ਾਸਤਰੀ ਹਵਾਲਿਆਂ ਤੋਂ ਹਵਾਲਾ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਹੈ, ਅਸ਼ਟਕਾਸ਼ਰ ਮੰਤਰ ਅਤੇ ਵਿਸ਼ਨੂੰ ਸਹਸ੍ਰਨਾਮ ਦਾ ਜਾਪ ਹੈ।^[9] ਵੈਂਕਟੇਸ਼ਵਰ ਪ੍ਰਤੀ ਸ਼ਰਧਾ, ਵਿਸ਼ਨੂੰ ਦਾ ਇੱਕ ਰੂਪ, ਕਲਿਯੁਗ ਲਈ ਯੁਗਧਰਮ ਵੀ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।

ਹਵਾਲੇ[ਸੋਧੋ]

↑ Prasad, Rajendra (2009). A Historical-developmental Study of Classical Indian Philosophy of Morals (in ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ). Concept Publishing Company. p. 98. ISBN 978-81-8069-595-7.
↑ Easwaran, Eknath (2020-11-10). The Bhagavad Gita for Daily Living: A Verse-by-Verse Commentary: Vols 1–3 (The End of Sorrow, Like a Thousand Suns, To Love Is to Know Me) (in ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ). Nilgiri Press. p. 1113. ISBN 978-1-58638-145-5.
↑ Mehta, Rohit (1970). The Call of the Upanishads (in ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ). Motilal Banarsidass Publ. p. 201. ISBN 978-81-208-0749-5.
↑ Mittal, Sushil; Thursby, Gene (2006-04-18). Religions of South Asia: An Introduction (in ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ). Routledge. p. 37. ISBN 978-1-134-59321-7.
↑ Ranganathananda, Swami (2000). Universal Message of the Bhagavad Gita: An exposition of the Gita in the Light of Modern Thought and Modern Needs (in ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ). Advaita Ashrama (A Publication House of Ramakrishna Math, Belur Math). p. 986. ISBN 978-81-7505-933-7.
↑ Bromley, David G.; Shinn, Larry D. (1989). Krishna Consciousness in the West (in ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ). Bucknell University Press. p. 67. ISBN 978-0-8387-5144-2.
↑ Patil, Rajaram D. K. (1973). Cultural History From The Vayu Purana (in ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ). Motilal Banarsidass Publishe. p. 71. ISBN 978-81-208-2085-2.
↑ Lewis, James R.; Petersen, Jesper Aagaard (2014). Controversial New Religions (in ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ). Oxford University Press. p. 146. ISBN 978-0-19-931531-4.
↑ Bryant, Edwin F. (2017-07-11). Bhakti Yoga: Tales and Teachings from the Bhagavata Purana (in ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ). Farrar, Straus and Giroux. p. 31. ISBN 978-0-374-71439-0.

[1] Prasad, Rajendra (2009). A Historical-developmental Study of Classical Indian Philosophy of Morals (in ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ). Concept Publishing Company. p. 98. ISBN 978-81-8069-595-7.

[2] Easwaran, Eknath (2020-11-10). The Bhagavad Gita for Daily Living: A Verse-by-Verse Commentary: Vols 1–3 (The End of Sorrow, Like a Thousand Suns, To Love Is to Know Me) (in ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ). Nilgiri Press. p. 1113. ISBN 978-1-58638-145-5.

[3] Mehta, Rohit (1970). The Call of the Upanishads (in ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ). Motilal Banarsidass Publ. p. 201. ISBN 978-81-208-0749-5.

[4] Mittal, Sushil; Thursby, Gene (2006-04-18). Religions of South Asia: An Introduction (in ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ). Routledge. p. 37. ISBN 978-1-134-59321-7.

[5] Ranganathananda, Swami (2000). Universal Message of the Bhagavad Gita: An exposition of the Gita in the Light of Modern Thought and Modern Needs (in ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ). Advaita Ashrama (A Publication House of Ramakrishna Math, Belur Math). p. 986. ISBN 978-81-7505-933-7.

[6] Bromley, David G.; Shinn, Larry D. (1989). Krishna Consciousness in the West (in ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ). Bucknell University Press. p. 67. ISBN 978-0-8387-5144-2.

[7] Patil, Rajaram D. K. (1973). Cultural History From The Vayu Purana (in ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ). Motilal Banarsidass Publishe. p. 71. ISBN 978-81-208-2085-2.

[8] Lewis, James R.; Petersen, Jesper Aagaard (2014). Controversial New Religions (in ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ). Oxford University Press. p. 146. ISBN 978-0-19-931531-4.

[9] Bryant, Edwin F. (2017-07-11). Bhakti Yoga: Tales and Teachings from the Bhagavata Purana (in ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ). Farrar, Straus and Giroux. p. 31. ISBN 978-0-374-71439-0.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]