ਰੋਜ਼ਾ ਨਾਮਿਸਸ
ਵਿਸੋਲੀਲਾ ਰੋਜ਼ਾਲਿੰਡਾ "ਰੋਜ਼ਾ" ਨਾਮੀਸਸ (ਜਨਮ 1958), ਜਿਸ ਦਾ ਉਪਨਾਮ "ਨਾਮੀਬੀਆ ਦੀ ਰੋਜ਼ਾ ਲਕਸਮਬਰਗ" ਹੈ, ਇੱਕ ਨਾਮੀਬੀਆ ਦਾ ਸਿਆਸਤਦਾਨ, ਮਨੁੱਖੀ ਅਧਿਕਾਰ ਕਾਰਕੁਨ ਅਤੇ ਦਮਾਰਾ ਲੋਕਾਂ ਦੇ ਇੱਕ ਕਬੀਲੇ, ਖੋਮੈਨਿਨ ਦੇ ਇੱਕੋ ਧਡ਼ੇ ਦਾ ਮੁਖੀ ਹੈ।[1][2] ਉਹ ਸੰਸਦ ਦੀ ਸਾਬਕਾ ਮੈਂਬਰ ਅਤੇ ਨਾਮੀਬੀਅਨ ਕਾਂਗਰਸ ਆਫ਼ ਡੈਮੋਕਰੇਟਸ (ਸੀਓਡੀ) ਦੀ ਸੰਸਥਾਪਕ ਮੈਂਬਰ ਅਤੇ ਸਾਬਕਾ ਸਕੱਤਰ-ਜਨਰਲ ਹੈ। ਨਾਮੀਬੀਆ ਵਿੱਚ ਲਿੰਗ ਦੇ ਮੁੱਦਿਆਂ, ਮਨੁੱਖੀ ਅਧਿਕਾਰਾਂ ਦੀ ਉਲੰਘਣਾ ਅਤੇ ਔਰਤਾਂ ਅਤੇ ਬੱਚਿਆਂ ਵਿਰੁੱਧ ਹਿੰਸਾ ਬਾਰੇ ਇੱਕ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਆਵਾਜ਼, ਉਹ ਵੂਮੈਨ ਸੋਲਿਡੇਰਿਟੀ ਨਾਮੀਬੀਆ ਦੀ ਡਾਇਰੈਕਟਰ ਹੈ ਅਤੇ ਡੋਲਮ ਰਿਹਾਇਸ਼ੀ ਬਾਲ ਦੇਖਭਾਲ ਕੇਂਦਰ ਵਿੱਚ ਕੰਮ ਕਰਦੀ ਹੈ, ਜੋ ਕਮਜ਼ੋਰ ਬੱਚਿਆਂ ਲਈ ਇੱਕ ਦਿਨ ਦੀ ਦੇਖਭਾਲ ਕੇਂਦਰ ਹੈ।
ਮੁੱਢਲਾ ਜੀਵਨ ਅਤੇ ਸਿੱਖਿਆ
[ਸੋਧੋ]ਨਾਮੀਸ ਦਾ ਜਨਮ 20 ਅਪ੍ਰੈਲ 1958 ਨੂੰ ਨਾਮੀਬੀਆ ਦੀ ਰਾਜਧਾਨੀ ਵਿੰਡਹੋਕ ਦੇ ਪੁਰਾਣੇ ਸਥਾਨ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਅੰਗੋਲਾ ਦੇ ਪਿਤਾ ਅਤੇ ਦਾਮਾਰਾ ਮਾਂ ਦੇ ਨੌਂ ਬੱਚਿਆਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਵਜੋਂ ਹੋਇਆ ਸੀ।[3] ਉਹ 15 ਸਾਲ ਦੀ ਉਮਰ ਤੱਕ ਆਪਣੇ ਪਿਤਾ ਨਾਲ ਵੱਡੀ ਹੋਈ ਅਤੇ ਵਿੰਡਹੋਕ ਦੇ ਆਗਸਟੀਨਮ ਸੈਕੰਡਰੀ ਸਕੂਲ ਵਿੱਚ ਪਡ਼੍ਹੀ। ਗ੍ਰੈਜੂਏਸ਼ਨ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਉਸਨੇ ਪਹਿਲਾਂ ਇੱਕ ਕਲੀਨਰ ਵਜੋਂ ਕੰਮ ਕੀਤਾ, ਫਿਰ ਇੱਕ ਨਰਸਿੰਗ ਸਹਾਇਕ ਵਜੋਂ, ਅਤੇ ਸਮਾਨਾਂਤਰ ਵਿੱਚ ਉਸਨੇ ਸੁਕਸ ਕਾਲਜ ਨਾਲ ਇੱਕ ਪੱਤਰ ਵਿਹਾਰ ਕੋਰਸ ਰਾਹੀਂ ਆਪਣੀ ਮੈਟ੍ਰਿਕ ਪੂਰੀ ਕੀਤੀ।[4]
ਉਸ ਦੀ ਰਾਜਨੀਤਿਕ ਸਰਗਰਮੀ ਨੇ ਪਹਿਲਾਂ ਉਸ ਨੂੰ ਜੇਲ੍ਹ ਵਿੱਚ ਸੁੱਟ ਦਿੱਤਾ ਅਤੇ ਫਿਰ ਉਸ ਨੂੰ ਜਲਾਵਤਨੀ ਵਿੱਚ ਲੈ ਗਿਆ, ਅਜਿਹੀਆਂ ਸਥਿਤੀਆਂ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਉਸ ਨੂੰ ਆਪਣੀ ਸਿੱਖਿਆ ਬੰਦ ਕਰਨ ਲਈ ਮਜਬੂਰ ਕਰ ਦਿੱਤਾ।[1] ਸਿਰਫ 1990 ਵਿੱਚ ਜਦੋਂ ਨਾਮੀਬੀਆ ਸੁਤੰਤਰ ਹੋਇਆ ਤਾਂ ਉਸਨੇ ਪਡ਼੍ਹਾਈ ਜਾਰੀ ਰੱਖੀ। ਉਸ ਨੇ ਯੂ. ਐੱਨ. ਆਈ. ਐੱਸ. ਏ. ਤੋਂ ਬਾਲਗ ਅਤੇ ਬੁਨਿਆਦੀ ਸਿੱਖਿਆ ਵਿੱਚ ਡਿਪਲੋਮਾ ਅਤੇ ਲੰਡਨ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਤੋਂ ਲਿੰਗ ਵਿਕਾਸ ਅਤੇ ਯੋਜਨਾਬੰਦੀ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਡਿਪਲੋਮਾ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤਾ। ਉਸ ਨੇ ਪ੍ਰਬੰਧਨ ਵਿੱਚ ਔਰਤਾਂ ਵਿੱਚ ਡਿਪਲੋਮਾ ਵੀ ਕੀਤਾ ਹੈ, ਕੁਝ ਪੈਰਾਲੀਗਲ ਸਿੱਖਿਆ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤੀ ਹੈ, ਅਤੇ ਸਲਾਹ ਅਤੇ ਸਹੂਲਤ ਦੇ ਹੁਨਰ ਹਾਸਲ ਕੀਤੇ ਹਨ।[4]
ਸਿਆਸੀ ਕੈਰੀਅਰ
[ਸੋਧੋ]1980 ਦੇ ਦਹਾਕੇ ਦੇ ਸ਼ੁਰੂ ਵਿੱਚ ਨਾਮੀਜ਼ ਉਸ ਸਮੇਂ ਦੀ ਗੈਰ ਕਾਨੂੰਨੀ ਸਵਾਪੋ ਪਾਰਟੀ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਹੋ ਗਏ। ਉਸ ਨੇ ਮੀਟਿੰਗਾਂ ਦਾ ਪ੍ਰਬੰਧ ਕੀਤਾ, ਨਵੇਂ ਮੈਂਬਰ ਹਾਸਲ ਕੀਤੇ ਅਤੇ ਪ੍ਰਚਾਰ ਸਮੱਗਰੀ ਵੰਡੀ। ਉਹ ਫਡ਼ੀ ਗਈ ਅਤੇ ਦੋ ਮਹੀਨੇ ਇਕਾਂਤਵਾਸ ਵਿੱਚ ਰਹੀ ਪਰ ਛੇਤੀ ਹੀ ਉਹ ਆਪਣੀਆਂ ਕਾਰਕੁਨਾਂ ਦੀਆਂ ਗਤੀਵਿਧੀਆਂ ਵਿੱਚ ਵਾਪਸ ਆ ਗਈ।[5] 1985 ਵਿੱਚ ਨਸਲੀ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਹੋਣ ਬਾਰੇ ਨਸਲਵਾਦ ਕਾਨੂੰਨ ਦੀ ਉਲੰਘਣਾ ਕਰਦਿਆਂ, ਇੱਕ ਗੋਰੇ ਡਾਕਟਰ ਨਾਲ ਜਨਤਕ ਤੌਰ 'ਤੇ ਹੱਥ ਫਡ਼ਦੇ ਹੋਏ ਵੇਖੇ ਜਾਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਉਸ ਨੇ ਹਸਪਤਾਲ ਵਿੱਚ ਆਪਣੀ ਨੌਕਰੀ ਗੁਆ ਦਿੱਤੀ।[1][1] ਉਸ ਨੂੰ ਆਪਣੀ ਰਾਜਨੀਤਿਕ ਗਤੀਵਿਧੀਆਂ ਲਈ ਦੂਜੀ ਵਾਰ ਜੇਲ੍ਹ ਵੀ ਭੇਜਿਆ ਗਿਆ ਸੀ, ਇਸ ਵਾਰ 14 ਮਹੀਨਿਆਂ ਲਈ।[1][5]
ਰਿਹਾਅ ਹੋਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਉਸ ਨੂੰ ਕੈਥੋਲਿਕ ਚਰਚ ਦੁਆਰਾ ਕਮਿਊਨਿਟੀ ਡਿਵੈਲਪਮੈਂਟ ਅਫਸਰ ਵਜੋਂ ਨੌਕਰੀ ਦੀ ਪੇਸ਼ਕਸ਼ ਕੀਤੀ ਗਈ ਸੀ। ਉਸੇ ਸਾਲ ਬੇਨ ਉਲੇਂਗਾ ਨੂੰ ਰੋਬੇਨ ਟਾਪੂ ਦੀ ਜੇਲ੍ਹ ਤੋਂ ਰਿਹਾਅ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਸੀ। ਨਾਮੀਸਸ ਅਤੇ ਉਲੇਂਗਾ ਦੀ ਮੁਲਾਕਾਤ ਹੋਈ ਅਤੇ ਇਸ ਤੋਂ ਤੁਰੰਤ ਬਾਅਦ ਇੱਕ ਜੋਡ਼ਾ ਬਣ ਗਿਆ। ਜਦੋਂ ਉਹ 1987 ਵਿੱਚ ਆਪਣੇ ਦੂਜੇ ਬੱਚੇ ਨਾਲ ਗਰਭਵਤੀ ਸੀ ਪਰ ਫਿਰ ਵੀ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਇੱਕ ਦੂਜੇ ਨਾਲ ਵਿਆਹ ਕਰਨ ਤੋਂ ਇਨਕਾਰ ਕਰ ਦਿੱਤਾ, ਤਾਂ ਨਾਮੀਸ ਨੂੰ ਬਰਖਾਸਤ ਕਰ ਦਿੱਤੀ ਗਈ। ਉਸ ਨੇ ਉਸ ਸਮੇਂ ਆਪਣੇ ਕੈਥੋਲਿਕ ਧਰਮ ਨੂੰ ਵੀ ਛੱਡ ਦਿੱਤਾ ਸੀ, ਅਤੇ ਇਸੇ ਕਾਰਨ ਕਰਕੇ। ਫਿਰ ਨਾਮੀਸਸ ਜਲਾਵਤਨੀ ਵਿੱਚ ਚਲੇ ਗਏ ਅਤੇ ਯੂਰਪ ਅਤੇ ਅਮਰੀਕਾ ਵਿੱਚ ਕੰਮ ਕੀਤਾ। ਉਹ 1990 ਵਿੱਚ ਨਾਮੀਬੀਆ ਦੀ ਆਜ਼ਾਦੀ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਹੀ ਵਾਪਸ ਆਈ ਸੀ। ਇਸ ਤੋਂ ਥੋਡ਼੍ਹੀ ਦੇਰ ਬਾਅਦ ਹੀ ਐੱਸ. ਡਬਲਿਊ. ਏ. ਪੀ. ਓ. ਦੁਆਰਾ ਪਿਛਲੇ ਕਈ ਮਨੁੱਖੀ ਅਧਿਕਾਰਾਂ ਦੀ ਉਲੰਘਣਾ ਦਾ ਪਰਦਾਫਾਸ਼ ਕੀਤਾ ਗਿਆ। ਜਦੋਂ ਪਾਰਟੀ ਨੇ ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ ਜੋ ਹੋਇਆ ਸੀ ਉਸ ਦਾ ਮੁਡ਼ ਮੁਲਾਂਕਣ ਕਰਨ ਦੀ ਬਜਾਏ ਚੁੱਪ ਦੀ ਕੰਧ ਬਣਾਈ, ਤਾਂ ਨਾਮੀਸ ਨੇ 1992 ਵਿੱਚ ਆਪਣੀ ਐਸਡਬਲਯੂਏਪੀਓ ਮੈਂਬਰਸ਼ਿਪ ਬੰਦ ਕਰ ਦਿੱਤੀ।[5]
ਜਦੋਂ ਕਾਂਗਰਸ ਆਫ਼ ਡੈਮੋਕਰੇਟਸ (ਸੀ. ਓ. ਡੀ.) ਦੀ ਸਥਾਪਨਾ 1999 ਵਿੱਚ ਕੀਤੀ ਗਈ ਸੀ, ਤਾਂ ਨਾਮੀਸਿਸ ਇਸ ਦੇ ਸੰਸਥਾਪਕ ਮੈਂਬਰਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਸੀ। ਬਾਅਦ ਦੀਆਂ ਸੰਸਦ ਚੋਣਾਂ ਵਿੱਚ, ਸੀਓਡੀ ਨੇ ਸੱਤ ਸੀਟਾਂ ਜਿੱਤੀਆਂ, ਅਤੇ ਸੱਕਤਰ-ਜਨਰਲ ਵਜੋਂ ਨਾਮੀਸਸ ਤੀਜੀ ਨੈਸ਼ਨਲ ਅਸੈਂਬਲੀ ਲਈ ਸੰਸਦ ਮੈਂਬਰ ਬਣ ਗਏ। ਜਦੋਂ 2004 ਵਿੱਚ ਅਗਲੀਆਂ ਚੋਣਾਂ ਵਿੱਚ ਸੀਓਡੀ ਨੂੰ ਸਿਰਫ ਪੰਜ ਸੀਟਾਂ ਮਿਲੀਆਂ ਸਨ, ਤਾਂ ਨਾਮੀਸਸ ਸੰਸਦ ਵਿੱਚ ਵਾਪਸ ਨਾ ਆਉਣ ਵਾਲੇ ਸਿਆਸਤਦਾਨਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਸੀ। ਹਾਲਾਂਕਿ, 2009 ਵਿੱਚ ਪਾਰਟੀ ਦੁਆਰਾ ਨੋਰਾ ਸ਼ਿਮਿੰਗ-ਚੇਜ਼ ਨੂੰ ਕੱਢੇ ਜਾਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਨਾਮਿਸਸ ਨੇ ਬਾਕੀ ਵਿਧਾਨਕ ਅਵਧੀ ਲਈ ਆਪਣੀ ਸੀਟ ਲੈ ਲਈ।[6]
ਐਕਟਿਵਵਾਦ
[ਸੋਧੋ]ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਨਾਮੀਸੇਜ਼ ਰਾਜਨੀਤੀ ਵਿੱਚ ਆਉਂਦੀ ਅਤੇ ਜਾਂਦੀ ਰਹੀ, ਉਸਨੇ ਇੱਕ ਕਾਰਕੁਨ ਅਤੇ ਲਾਬਿਸਟ ਵਜੋਂ ਸਮਾਂ ਬਿਤਾਇਆ। ਉਸ ਦੀ ਪਹਿਲੀ ਰਸਮੀ ਭੂਮਿਕਾ 1990 ਦੇ ਦਹਾਕੇ ਦੇ ਸ਼ੁਰੂ ਵਿੱਚ ਕਾਨੂੰਨੀ ਸਹਾਇਤਾ ਕੇਂਦਰ ਵਿੱਚ ਉਸ ਦਾ ਕੰਮ ਸੀ, ਇੱਕ ਨੌਕਰੀ ਜੋ ਉਸ ਨੇ ਸਵਾਪੋ ਛੱਡਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਲਈ ਸੀ। ਉਸ ਨੇ ਉੱਥੇ ਮਨੁੱਖੀ ਅਧਿਕਾਰਾਂ ਦੀ ਉਲੰਘਣਾ ਨੂੰ ਲੱਭਣ ਅਤੇ ਲਡ਼ਨ ਵਿੱਚ ਸਹਾਇਤਾ ਕੀਤੀ, ਇੱਕ ਕਦਮ ਜਿਸ ਨੂੰ ਉਸ ਨੇ "ਬਦਲਾ" ਦੱਸਿਆ।[5]
ਉਹ ਔਰਤਾਂ ਅਤੇ ਬੱਚਿਆਂ ਵਿਰੁੱਧ ਹਿੰਸਾ ਨਾਲ ਲਡ਼ਨ ਵਾਲੀ ਸੰਸਥਾ, ਵੂਮੈਨ ਸੋਲਿਡੇਰਿਟੀ ਨਾਮੀਬੀਆ ਦੀ ਡਾਇਰੈਕਟਰ ਹੈ। ਨਾਮੀਸਸ ਡੋਲਮ ਰੈਜ਼ੀਡੈਂਸ਼ੀਅਲ ਚਾਈਲਡ ਕੇਅਰ ਦਾ ਸੰਸਥਾਪਕ ਅਤੇ ਮੁੱਖ ਸੰਚਾਲਕ ਵੀ ਹੈ, ਜੋ ਕਮਜ਼ੋਰ ਬੱਚਿਆਂ ਲਈ ਇੱਕ ਡੇ-ਕੇਅਰ ਸਹੂਲਤ ਹੈ। ਇਸ ਵੇਲੇ ਕੇਂਦਰ ਵਿੱਚ 21 ਬੱਚੇ ਹਨ।[4]
ਮੀਡੀਆ ਵਿੱਚ
[ਸੋਧੋ]- ਰੋਜ਼ਾ ਅੰਡ ਯੂਰੀਆ, ਨਾਮੀਬੀਆ ਦੀ ਆਜ਼ਾਦੀ ਦੀ ਪੂਰਵ ਸੰਧਿਆ 'ਤੇ ਰੋਜ਼ਾ ਨੈਮਿਸਸ ਅਤੇ ਯੂਰੀਆ ਕੈਰੀਅਰ ਦੇ ਜੀਵਨ ਬਾਰੇ ਇੱਕ ਜਰਮਨ ਫ਼ਿਲਮ[7]
- ਪੋਰਟਰੇਟ ਈਨਰ ਬੀਇੰਡ੍ਰੂਕੈਂਡਨ ਫ੍ਰਾਊ [ਇੱਕ ਪ੍ਰਭਾਵਸ਼ਾਲੀ ਔਰਤ ਦਾ ਪੋਰਟਰੇਟ], ਡੋਰਾ ਬੋਰਰ ਦੁਆਰਾ[8]
ਹਵਾਲੇ
[ਸੋਧੋ]- ↑ 1.0 1.1 1.2 Dregger, Leila (6 March 2014). "Ich liebe die Welt!" [I love the world!]. Die Wochenzeitung (in German).
{{cite news}}: CS1 maint: unrecognized language (link) - ↑ Kahiurika, Ndanki (22 May 2018). "/Khomanin group elects Namises as chief". The Namibian. p. 1.
- ↑ "Namises Visolela Rosalinda". Parliament of Namibia. Archived from the original on 28 ਜੁਲਾਈ 2018. Retrieved 12 October 2016.
- ↑ 4.0 4.1 4.2 Nghidengwa, Marianne (18 December 2012). "Rosa Namises: Human Rights Activist with a passion". Confidente. Archived from the original on 10 October 2018. Retrieved 19 July 2016.
- ↑ 5.0 5.1 5.2 5.3 von Wietersheim, Erika (2001). "Namibia: Rosa Namises kämpft für Gerechtigkeit" [Rosa Namises fights for justice]. Der Überblick (in German) (1): 85.
{{cite journal}}: CS1 maint: unrecognized language (link) - ↑ "Namises back in Parliament". The Namibian. 25 September 2009.
- ↑ "Rosa und Uria" [Rosa and Uria] (in German). ARD. 21 March 2010.
{{cite web}}: CS1 maint: unrecognized language (link) - ↑ Borer, Dora (8 March 2015). "Portrait einer beeindruckenden Frau" [Portrait of an impressive woman] (in German). Kunsthalle Kleinbasel. Archived from the original on 8 December 2016. Retrieved 22 September 2016.
{{cite web}}: CS1 maint: unrecognized language (link)