ਸਫ਼ਰਨਾਮਾ (ਡਾਇਰੀ)
ਸਫ਼ਰਨਾਮਾ ( Persian: سفرنامه) ਨਾਸਿਰ ਖੁਸਰੋ (1003-1077) ਦੁਆਰਾ 11ਵੀਂ ਸਦੀ ਦੌਰਾਨ ਲਿਖੀ ਗਈ ਯਾਤਰਾ ਸਾਹਿਤ ਦੀ ਇੱਕ ਕਿਤਾਬ ਹੈ। ਇਸ ਨੂੰ ਬੁੱਕ ਆਫ਼ ਟਰੈਵਲਜ਼ ਵਜੋਂ ਵੀ ਜਾਣਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਇਸਲਾਮੀ ਸੰਸਾਰ ਵਿੱਚ ਖੁਸਰੋ ਦੀ ਸੱਤ ਸਾਲਾਂ ਦੀ ਯਾਤਰਾ ਦਾ ਬਿਰਤਾਂਤ ਹੈ।[1] ਉਹ ਸ਼ੁਰੂ ਵਿੱਚ ਮੱਕਾ ਲਈ ਇੱਕ ਲਾਜ਼ਮੀ ਤੀਰਥ ਯਾਤਰਾ ਲਈ ਹੱਜ ਲਈ ਨਿਕਲਿਆ ਸੀ। 5 ਮਾਰਚ, 1046 ਨੂੰ ਰਵਾਨਾ ਹੋ ਕੇ, ਖੁਸਰੋ ਨੇ ਕੈਸਪੀਅਨ ਸਾਗਰ ਵੱਲ ਉੱਤਰ ਵੱਲ ਵਧਦੇ ਹੋਏ, ਸਿੱਧੇ ਤੋਂ ਘੱਟ ਰਸਤਾ ਲਿਆ। ਆਪਣੀ ਸਾਰੀ ਯਾਤਰਾ ਦੌਰਾਨ ਉਹ ਸੰਖੇਪ 'ਚ ਨੋਟ ਕਰਦੇ ਰਹੇ, ਜੋ 11ਵੀਂ ਸਦੀ ਦੇ ਇਸਲਾਮੀ ਸੰਸਾਰ ਵਿੱਚ ਜੀਵਨ ਦੇ ਕਈ ਪਹਿਲੂਆਂ ਨੂੰ ਸਪਸ਼ਟ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਬਿਆਨ ਕਰਦਾ ਹੈ।
ਨਾਸਿਰ ਖੁਸਰੋ ਨੇ ਆਪਣੇ ਜੀਵਨ ਦੇ ਬਾਅਦ ਦੇ ਸਮੇਂ ਵਿੱਚ ਸਫ਼ਰਨਾਮਾ ਦਾ ਸੰਕਲਨ ਕੀਤਾ, ਉਹਨਾਂ ਨੋਟਸ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਦੇ ਹੋਏ ਜੋ ਉਸਨੇ ਆਪਣੇ ਸੱਤ ਸਾਲਾਂ ਦੇ ਸਫ਼ਰ ਵਿੱਚ ਲਏ ਸਨ। ਉਹ ਵਾਰਤਕ ਹੈ, ਜੋ ਕਿ ਉਸ ਦੇ ਵਧੇਰੇ ਕਾਵਿਕ ਅਤੇ ਦਾਰਸ਼ਨਿਕ ਦੀਵਾਨ ਦੇ ਉਲਟ ਸਫ਼ਰਨਾਮਾ ਵਰਗੀ ਹੈ।[2] ਖੁਸਰੋ ਆਪਣਾ ਸਫ਼ਰਨਾਮਾ ਆਪਣੇ ਆਪ, ਆਪਣੇ ਜੀਵਨ ਅਤੇ ਮੱਕਾ ਦੀ ਯਾਤਰਾ ਕਰਨ ਦੇ ਆਪਣੇ ਯਾਦਗਾਰੀ ਫੈਸਲੇ ਦੇ ਵਰਣਨ ਨਾਲ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰਦਾ ਹੈ।[3] ਉਹ ਇਸਨੂੰ ਇੱਕ ਅਸਾਧਾਰਣ ਸੁਪਨਾ ਦੱਸਦਾ ਹੈ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਉਹ ਇੱਕ ਆਦਮੀ ਨਾਲ ਗੱਲ ਕਰਦਾ ਹੈ ਜੋ ਉਸਨੂੰ ਉਹ ਚੀਜ਼ ਲੱਭਣ ਲਈ ਉਤਸ਼ਾਹਿਤ ਕਰਦਾ ਹੈ ਜੋ ਬੁੱਧੀ ਲਈ ਲਾਭਦਾਇਕ ਹੈ। ਸੁਪਨਾ ਖ਼ਤਮ ਹੋਣ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ, ਆਦਮੀ ਕਥਿਤ ਤੌਰ 'ਤੇ ਕਿਬਲਾ ਵੱਲ ਇਸ਼ਾਰਾ ਕਰਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਹੋਰ ਕੁਝ ਨਹੀਂ ਕਹਿੰਦਾ।
ਸਫ਼ਰਨਾਮੇ ਦੇ ਬਾਕੀ ਭਾਗਾਂ ਵਿੱਚ, ਖੁਸਰੋ ਨੇ ਮੱਕਾ, ਯਰੂਸ਼ਲਮ ਅਤੇ ਕਾਹਿਰਾ (ਉਸ ਸਮੇਂ ਫਾਤਿਮ ਖ਼ਲੀਫ਼ਤ ਦੀ ਰਾਜਧਾਨੀ) 'ਤੇ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਧਿਆਨ ਕੇਂਦ੍ਰਤ ਕਰਦੇ ਹੋਏ, ਆਪਣੀ ਯਾਤਰਾ ਦੇ ਮਾਰਗ ਦੇ ਨਾਲ-ਨਾਲ ਸ਼ਹਿਰਾਂ ਅਤੇ ਕਸਬਿਆਂ ਦਾ ਵਰਣਨ ਕੀਤਾ ਹੈ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਸ਼ਹਿਰਾਂ ਦੇ ਵਿਸਤ੍ਰਿਤ ਵਰਣਨ ਲਈ ਖੁਸਰੋ ਦੇ ਕੰਮ ਦੀ ਸ਼ਲਾਘਾ ਕੀਤੀ ਗਈ ਹੈ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਸ਼ਹਿਰੀ ਇਮਾਰਤਾਂ ਅਤੇ ਬਾਜ਼ਾਰਾਂ ਦੇ ਸਟੀਕ ਬਿਰਤਾਂਤ ਹਨ।[4]
ਹਵਾਲੇ
[ਸੋਧੋ]- ↑ "Institute of Ismaili Studies". Archived from the original on 2013-05-12. Retrieved 2022-10-18.
{{cite web}}: Unknown parameter|dead-url=ignored (|url-status=suggested) (help) - ↑ Hunsberger, Alice C. (2003). Nasir Khusraw, The Ruby of Badakhshan. London: I.B.Tauris & Co Ltd. ISBN 1-85043-926-5.
- ↑ Thackston, Wheeler Jr. (1986). Naser-e Khosraw's Book of Travels (Safarnama). Albany, N.Y. ISBN 0-88706-067-6.
{{cite book}}: CS1 maint: location missing publisher (link) - ↑ Hunsberger, Alice C. (2003). Nasir Khusraw, The Ruby of Badakhshan. London: I.B.Tauris & Co Ltd. ISBN 1-85043-926-5.Hunsberger, Alice C. (2003). Nasir Khusraw, The Ruby of Badakhshan. London: I.B.Tauris & Co Ltd. ISBN 1-85043-926-5.
ਬਾਹਰੀ ਲਿੰਕ
[ਸੋਧੋ]- ਨਾਸਿਰ ਖੁਸਰਾ ਦੀ ਯਾਤਰਾ ਦਾ ਨਕਸ਼ਾ
- ਨਾਸਿਰ ਖੁਸਰੋ 'ਤੇ ਪਹਿਲੀ ਇਸਮਾਈਲੀ ਇਲੈਕਟ੍ਰਾਨਿਕ ਲਾਇਬ੍ਰੇਰੀ ਅਤੇ ਡੇਟਾਬੇਸ ਪੰਨੇ