ਸਲਾਰੀ

ਕਾਲੇ ਰੰਗ ਦੀ ਧਾਰੀਆਂ ਵਾਲੀ ਖੱਦਰ ਦੀ ਚਾਦਰ ਨੂੰ, ਜੋ ਇਸਤਰੀਆਂ ਜਿਆਦਾ ਸਰਦੀ ਦੇ ਮੌਸਮ ਵਿਚ ਸਿਰ ਉੱਪਰ ਲੈਂਦੀਆਂ ਸਨ, ਸਲਾਰੀ ਕਹਿੰਦੇ ਹਨ। ਕਈ ਸਲਾਰੀਆਂ ਵਿਚ ਲਾਲ ਰੰਗ ਦੀਆਂ ਧਾਰੀਆਂ ਵੀ ਹੁੰਦੀਆਂ ਸਨ। ਪਰ ਜਿਆਦਾ ਕਾਲੀਆਂ ਹੀ ਹੁੰਦੀਆਂ ਸਨ। ਅੱਜ ਤੋਂ ਕੋਈ ਡੇਢ ਕੁ ਸਦੀ ਪਹਿਲਾਂ ਖੱਦਰ ਹੀ ਮੁੱਖ ਕੱਪੜਾ ਹੁੰਦਾ ਸੀ। ਪਹਿਰਾਵਾ ਖੱਦਰ ਦਾ ਹੁੰਦਾ ਸੀ। ਉੱਤੇ ਲੈਣ ਲਈ ਤੇ ਹੇਠਾਂ ਵਿਛਾਉਣ ਲਈ ਚੁਤਹੀਆਂ, ਵਿਛਾਈਆਂ, ਦੁਪੱਟੇ, ਖੇਸ, ਗਦੈਲੇ, ਰਜਾਈਆਂ, ਸਰਹਾਣੇ ਸਭ ਖੱਦਰ ਦੇ ਹੁੰਦੇ ਸਨ। ਜੁਲਾਹੇ ਖੱਦਰ ਬਣਦੇ ਸਨ। ਜਦ ਅੰਗਰੇਜ਼ ਭਾਰਤ ਵਿਚ ਆਏ, ਉਸ ਸਮੇਂ ਹੀ ਜ਼ਿਆਦਾ ਮਸ਼ੀਨੀ ਕੱਪੜਾ ਆਇਆ। ਸਲਾਰੀਆਂ ਦੀ ਥਾਂ ਫੇਰ ਭਾਰੇ ਮਸ਼ੀਨੀ ਕੱਪੜੇ ਸਰਦੀਆਂ ਦੇ ਮੌਸਮ ਵਿਚ ਜਨਾਨੀਆਂ ਸਿਰਾਂ ਉੱਪਰ ਲੈਣ ਲੱਗੀਆਂ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਸ਼ਾਲਾਂ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।

ਹੁਣ ਖੱਦਰ ਦਾ ਯੁੱਗ ਨਹੀਂ ਰਿਹਾ। ਏਸੇ ਲਈ ਪੰਜਾਬ ਵਿਚੋਂ ਸਲਾਰੀ ਤੁਹਾਨੂੰ ਭਾਲਿਆਂ ਵੀ ਨਹੀਂ ਮਿਲੇਗੀ ? ਸਲਾਰੀ ਖੱਦਰ ਦੀ ਏਕ ਲੋਕ-ਪਸੰਦ ਪਰਿਭਾਸ਼ਾ ਹੈ, ਜੋ ਸਰਦੀਆਂ ਦੇ ਮੌਸਮ ਵਿੱਚ ਆਮ ਤੌਰ 'ਤੇ ਇਸਤਰੀਆਂ ਵੱਲੋਂ ਪਹਿਨੀ ਜਾਂਦੀ ਸੀ। ਇਹ ਚਾਦਰ ਕਾਲੇ ਰੰਗ ਦੀ ਹੁੰਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਕਈ ਵਾਰ ਲਾਲ ਧਾਰੀਆਂ ਵੀ ਹੁੰਦੀਆਂ ਹਨ। ਇਸ ਚਾਦਰ ਦੀ ਵਿਸਥਾਪਨਾ ਵਿੱਚ, ਹੇਠਾਂ ਵਰਨੀਆਂ ਸ਼ਾਮਲ ਹੁੰਦੀਆਂ ਸਨ: ਚੁੱਟਹੀਆਂ, ਵਿੱਛਾਈਆਂ, ਦੁਪੱਟੇ, ਖੇਸ, ਗਦੈਲੇ, ਰਜਾਈਆਂ, ਸਰਹਾਣੇ, ਆਦਿ। ਵਕਤਾਂ ਬਾਜ਼ਾਰਾਂ ਵਿੱਚ ਸਲਾਰੀਆਂ ਦੀ ਦਿਖਾਈ ਜਾਂਦੀ ਸੀ ਅਤੇ ਇਹਨਾਂ ਨੂੰ ਵਿਧੀ ਨਾਲ ਬਣਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਸੀ। ਜੁਲਾਹਿਆਂ ਵੀ ਇਸਤਰੀਆਂ ਨੂੰ ਬਣਾਉਂਦੇ ਸਨ। ਜਦੋਂ ਅੰਗਰੇਜ਼ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਆਏ, ਤਾਂ ਸਲਾਰੀਆਂ ਦੀ ਵਿਸਥਾਪਨਾ ਵੱਲੋਂ ਵਿਚਾਰਿਤ ਸ਼ਾਲਾਂ ਦਾ ਮਿਆਰ ਵਿਸਥਾਪਨਾ ਨੂੰ ਬਦਲ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਭਾਰੇ ਮਸ਼ੀਨੀ ਕੱਪੜਾ ਸਰਦੀਆਂ ਦੇ ਮੌਸਮ ਵਿੱਚ ਜਨਾਨਾ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋ ਗਿਆ। ਸਲਾਰੀਆਂ ਵਿੱਚ ਲੋਕ ਸਰਦੀਆਂ ਵਿੱਚ ਸਰਦੀ ਤੋਂ ਬਚਣ ਲਈ ਪਹਿਰਦੇ ਸਨ।

ਸਲਾਰੀ ਖੱਦਰ ਦੀ ਚਾਦਰ ਪੰਜਾਬੀ ਸਭਿਆਚਾਰ ਦਾ ਏਕ ਮੁੱਖ ਅਬਜੈਕਟ ਹੈ। ਇਹ ਚਾਦਰ ਕਾਲੇ ਰੰਗ ਦੀ ਹੁੰਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਇਸ ਤੇ ਲਾਲ ਰੰਗ ਦੀਆਂ ਧਾਰੀਆਂ ਹੁੰਦੀਆਂ ਹਨ। ਸਲਾਰੀ ਚਾਦਰ ਦੇ ਨਾਲ ਕੁਝ ਸਮੇਂ ਸ਼ਾਲਾਂ, ਪਰਵਾਨੇ, ਜਨਮਦਿਨ ਜਗਾਵਾਂ ਅਤੇ ਸਮਾਜਿਕ ਸਮਾਗਮਾਂ ਵਿੱਚ ਪਹਿਰਦਾਰ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਸਲਾਰੀ ਚਾਦਰ ਪੰਜਾਬੀ ਲੋਕ-ਸੰਗੀਤ ਅਤੇ ਰੰਗ-ਬਿਰੰਗੀ ਨਾਚਣ ਵਿੱਚ ਵੀ ਵਰਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਇਹ ਚਾਦਰ ਪੁਰਾਣੀ ਅਤੇ ਨਵੀਂ ਪੀੜ੍ਹੀਆਂ ਦੇ ਲੋਕ-ਸੰਗੀਤ ਅਤੇ ਸੰਸਕਾਰ ਦਾ ਪ੍ਰਤੀਕ ਹੈ। ਇਸਤਰਾਂ ਪੰਜਾਬੀ ਸਭਿਆਚਾਰ ਦੀ ਭਾਵਨਾਵਾਂ ਅਤੇ ਰਿਵਾਜ਼ਾਂ ਨੂੰ ਨਿਰਮਾਣ ਕਰਦੀ ਹੈ। ਸਲਾਰੀ ਚਾਦਰ ਦੀ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ਤਾ ਹੈ ਕਿ ਇਸ ਦੇ ਰੰਗ ਅਤੇ ਧਾਰੀਆਂ ਪੰਜਾਬੀ ਸਭਿਆਚਾਰ ਦੇ ਅਵਿਰਤ ਅੰਸ ਹਨ। ਇਹ ਪੰਜਾਬੀ ਸਭਿਆਚਾਰ ਦੇ ਅਧਿਆਤਮਿਕ ਅਤੇ ਸਾਮਾਜਿਕ ਵੇਰਵੇ ਨੂੰ ਦਰਸਾਉਂਦੀ ਹੈ। ਇਸ ਲਈ, ਸਲਾਰੀ ਚਾਦਰ ਨੂੰ ਵਧੀਆਂ ਅਤੇ ਮੁੱਖ ਦੇਖਭਾਲ ਦੀ ਲੋੜ ਹੁੰਦੀ ਹੈ ਤਾਂ ਪੰਜਾਬੀ ਸਭਿਆਚਾਰ ਨੂੰ ਸੰਭਾਲ ਸਕਾਂ।

ਬਾਹਰੀ ਲਿੰਕ

• ਸੁੱਭਰ