ਸੰਤੋਕਬੇਨ ਜਡੇਜਾ
ਸੰਤੋਕਬੇਨ ਜਡੇਜਾ | |
|---|---|
| ਤਸਵੀਰ:SantokbenJadejaImage.jpg ਸੰਤੋਕਬੇਨ ਜਡੇਜਾ | |
| ਮਹਾਰਾਸ਼ਟਰ ਵਿਧਾਨ ਸਭਾ, ਗੁਜਰਾਤ ਤੋਂ ਵਿਧਾਨ ਸਭਾ ਦੇ ਮੈਂਬਰ (ਐਮ.ਐਲ.ਏ.) | |
| ਦਫ਼ਤਰ ਵਿੱਚ 1990–1995 | |
| ਹਲਕਾ | ਕੁਟੀਆਣਾ (ਵਿਧਾਨ ਸਭਾ ਹਲਕਾ) |
| ਨਿੱਜੀ ਜਾਣਕਾਰੀ | |
| ਮੌਤ | 31 ਮਾਰਚ 2011 ਪੋਰਬੰਦਰ, ਗੁਜਰਾਤ |
| ਕੌਮੀਅਤ | ਭਾਰਤੀ |
| ਸਿਆਸੀ ਪਾਰਟੀ | ਜਨਤਾ ਦਲ (1995 ਤੱਕ) ਅਜਾਦ (1995 ਤੋਂ) |
| ਬੱਚੇ | 4 |
ਸੰਤੋਕਬੇਨ ਸਰਮਨਭਾਈ ਜਡੇਜਾ (ਅੰਗ੍ਰੇਜ਼ੀ: Santokben Sarmanbhai Jadeja) ਗੁਜਰਾਤ ਤੋਂ ਇੱਕ ਭਾਰਤੀ ਗੈਂਗਸਟਰ ਅਤੇ ਸਿਆਸਤਦਾਨ ਸੀ। ਉਹ ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਤੌਰ 'ਤੇ ਗੌਡਮਦਰ ਵਜੋਂ ਜਾਣੀ ਜਾਂਦੀ ਸੀ।[1] ਉਸ ਦੇ ਕੰਮ ਦਾ ਖੇਤਰ ਪੋਰਬੰਦਰ ਅਤੇ ਇਸ ਦੇ ਆਸ-ਪਾਸ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਹਾਲਾਂਕਿ ਹੁਣ ਹਾਸ਼ੀਏ 'ਤੇ ਪਹੁੰਚ ਗਈ ਹੈ, ਉਹ ਕਦੇ ਪੋਰਬੰਦਰ ਦੇ ਅਪਰਾਧਿਕ ਕਾਰਵਾਈਆਂ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਖਿਡਾਰੀ ਸੀ। ਸੰਤੋਖਬੇਨ 'ਤੇ 14 ਕਤਲਾਂ ਦਾ ਦੋਸ਼ ਸੀ ਅਤੇ ਉਸ ਦੇ ਗੈਂਗ ਦੇ ਮੈਂਬਰਾਂ ਵਿਰੁੱਧ 500 ਕੇਸ ਸਨ। ਉਸਨੇ 1990 ਤੋਂ 1995 ਤੱਕ ਕੁਟੀਆਣਾ ਤੋਂ ਵਿਧਾਨ ਸਭਾ ਦੀ ਮੈਂਬਰ ਵਜੋਂ ਸੇਵਾ ਨਿਭਾਈ।[2]
ਅਰੰਭ ਦਾ ਜੀਵਨ[ਸੋਧੋ]
ਉਸਦਾ ਵਿਆਹ ਸਰਮਨ ਮੁੰਜਾ ਜਡੇਜਾ ਨਾਲ ਹੋਇਆ ਸੀ, ਜੋ ਮਹਾਰਾਣਾ ਮਿੱਲ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਆਮ ਮਿੱਲ ਵਰਕਰ ਸੀ, ਪਰ ਇੱਕ ਗੈਂਗਸਟਰ ਅਤੇ ਡੌਨ ਬਣ ਗਿਆ ਜਦੋਂ ਉਸਨੇ ਸਥਾਨਕ ਗੈਂਗਸਟਰ ਦੇਵੂ ਵਘੇਰ ਨੂੰ ਮਾਰ ਦਿੱਤਾ, ਜਿਸਨੂੰ ਮਿੱਲ ਮਾਲਕ ਦੁਆਰਾ ਹੜਤਾਲ ਤੋੜਨ ਲਈ ਕਿਰਾਏ 'ਤੇ ਲਿਆ ਗਿਆ ਸੀ।
1986 ਤੱਕ ਸੰਤੋਖਬੇਨ ਘਰ ਬਣਾਉਣ ਵਾਲੀ ਅਤੇ ਮਾਂ ਦੀ ਭੂਮਿਕਾ ਨਿਭਾ ਰਹੀ ਸੀ। ਜਦੋਂ ਸਵਾਧਿਆਏ ਅੰਦੋਲਨ ਦੇ ਪਾਂਡੁਰੰਗ ਸ਼ਾਸਤਰੀ ਦੇ ਪ੍ਰਭਾਵ ਹੇਠ ਉਸਦੇ ਪਤੀ ਸਰਮਨ ਨੇ ਹਥਿਆਰਾਂ ਅਤੇ ਅਪਰਾਧ ਨੂੰ ਅਲਵਿਦਾ ਕਹਿ ਦਿੱਤਾ ਸੀ। ਪਰ ਦਸੰਬਰ 1986 ਵਿੱਚ ਪੁਰਾਣੀ ਰੰਜਿਸ਼ ਕਾਰਨ ਕਾਲਾ ਕੇਸ਼ਵ ਗੈਂਗ ਵੱਲੋਂ ਉਸ ਦੇ ਪਤੀ ਦੀ ਗੋਲੀ ਮਾਰ ਕੇ ਹੱਤਿਆ ਕਰ ਦਿੱਤੀ ਗਈ। ਇਸ ਨੇ ਸੰਤੋਖਬੇਨ ਨੂੰ ਸਭ ਤੋਂ ਅੱਗੇ ਲਿਆਇਆ, ਜਿਸ ਨੇ ਆਪਣੇ ਜੀਵਨ ਸਾਥੀ ਦੇ ਪੁਰਾਣੇ ਤਰੀਕੇ ਨਾਲ ਵਾਪਸ ਜਾਣ ਦਾ ਫੈਸਲਾ ਕੀਤਾ, ਜੋ ਕਿ ਬਰਾਬਰ ਹੈ।[3] ਉਹ ਪੋਰਬੰਦਰ ਜ਼ਿਲ੍ਹੇ ਦੇ ਕੁਟੀਆਣਾ ਸ਼ਹਿਰ ਦੀ ਰਹਿਣ ਵਾਲੀ ਸੀ। ਉਹ ਜਨਤਾ ਦਲ ਦੀ ਉਮੀਦਵਾਰ ਵਜੋਂ 1990 ਤੋਂ 1995 ਤੱਕ ਵਿਧਾਇਕ ਰਹੀ ਅਤੇ ਚਿਮਨਭਾਈ ਪਟੇਲ ਦੇ ਕਰੀਬੀ ਸੀ।
ਅਪਰਾਧਿਕ ਗਤੀਵਿਧੀਆਂ[ਸੋਧੋ]
ਉਸ 'ਤੇ 14 ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਹੱਤਿਆ ਦੇ ਪਿੱਛੇ ਦੋਸ਼ ਲਗਾਇਆ ਗਿਆ ਸੀ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਉਹ ਆਪਣੇ ਪਤੀ ਦੇ ਕਤਲ ਲਈ ਜ਼ਿੰਮੇਵਾਰ ਮੰਨਦੀ ਸੀ।[4] ਉਸ ਨੂੰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਪਨਾਹ ਦੇਣ ਲਈ ਗ੍ਰਿਫਤਾਰ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਦੋ ਲੜਕੀਆਂ ਨਾਲ ਬਲਾਤਕਾਰ ਕੀਤਾ ਸੀ।[5]
2007 ਵਿੱਚ, ਉਹ ਸੰਤੋਖਬੇਨ ਦੇ ਸਾਲੇ ਅਰਸੀ ਜਡੇਜਾ ਦੇ ਪੁੱਤਰ ਨਵਘਨ ਅਰਸੀ ਦੀ ਹੱਤਿਆ ਨਾਲ ਇੱਕ ਵਾਰ ਫਿਰ ਸੁਰਖੀਆਂ ਵਿੱਚ ਆਈ।[6] ਉਹ 2008 'ਚ ਉਸ ਸਮੇਂ ਸੁਰਖੀਆਂ 'ਚ ਆਈ ਸੀ ਜਦੋਂ ਉਸ ਦੀ ਨੂੰਹ ਨੂੰ ਉਸ ਦੇ ਬੇਟੇ ਕਰਨ ਜਡੇਜਾ ਨੇ ਗੋਲੀ ਮਾਰ ਦਿੱਤੀ ਸੀ।[7]
ਪੁਲਿਸ ਰਿਕਾਰਡ ਦੱਸਦੇ ਹਨ ਕਿ 80 ਦੇ ਦਹਾਕੇ ਦੇ ਅਖੀਰ ਅਤੇ 90 ਦੇ ਦਹਾਕੇ ਦੇ ਸ਼ੁਰੂ ਵਿੱਚ, ਉਸਦੇ ਗਿਰੋਹ ਨੇ ਆਪਣੇ ਸਿਖਰ 'ਤੇ ਲਗਭਗ 525 ਅਪਰਾਧਿਕ ਮਾਮਲੇ ਦਰਜ ਕੀਤੇ ਸਨ। ਦੱਸਿਆ ਗਿਆ ਸੀ ਕਿ ਉਸਦੇ ਗਿਰੋਹ ਵਿੱਚ 100 ਆਦਮੀ ਸ਼ਾਮਲ ਸਨ, ਮੁੱਖ ਤੌਰ 'ਤੇ ਮੇਰ ਭਾਈਚਾਰੇ ਦੇ। ਉਸ 'ਤੇ ਕਤਲ ਦੇ ਕਈ ਕੇਸ ਦਰਜ ਸਨ। ਉਸਦਾ ਨਾਮ 2005 ਵਿੱਚ ਪੋਰਬੰਦਰ ਨਗਰਪਾਲਿਕਾ ਦੇ ਕੌਂਸਲਰ ਕੇਸ਼ੂ ਓਡੇਦਾਰਾ ਦੇ ਕਤਲ ਵਿੱਚ ਆਇਆ ਸੀ।[8]
ਉਸ ਦੇ ਆਪਰੇਸ਼ਨ ਦੀ ਮਿਆਦ 1980 ਦੇ ਦਹਾਕੇ ਦੌਰਾਨ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋਈ ਅਤੇ ਲਗਭਗ ਇੱਕ ਦਹਾਕੇ ਤੱਕ ਚੱਲੀ, ਜਦੋਂ ਤੱਕ ਉਸਨੂੰ ਰਾਜਕੋਟ ਵਿੱਚ ਤਬਦੀਲ ਨਹੀਂ ਕੀਤਾ ਗਿਆ।[9]
ਰਾਜਨੀਤੀ[ਸੋਧੋ]
ਉਹ ਪੋਰਬੰਦਰ ਜ਼ਿਲ੍ਹੇ ਦੇ ਕੁਟੀਆਣਾ ਹਲਕੇ ਤੋਂ ਜਨਤਾ ਦਲ ਦੀ ਟਿਕਟ 'ਤੇ ਚੁਣੀ ਗਈ ਸੀ। ਉਸਨੇ 1990 ਤੋਂ 1995 ਤੱਕ ਵਿਧਾਇਕ ਵਜੋਂ ਸੇਵਾ ਨਿਭਾਈ।
ਦਸੰਬਰ 2002 ਵਿੱਚ, ਉਸਨੇ ਕੁਟੀਆਣਾ ਵਿਧਾਨ ਸਭਾ ਸੀਟ ਤੋਂ ਚੋਣ ਲੜਨ ਲਈ ਆਪਣੀ ਨਾਮਜ਼ਦਗੀ ਦਾਖਲ ਕੀਤੀ ਪਰ ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ ਭਾਰਤੀ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਕਾਂਗਰਸ ਦੇ ਉਮੀਦਵਾਰ ਦੇ ਹੱਕ ਵਿੱਚ ਪਿੱਛੇ ਹਟ ਗਈ।[10]
ਮੌਤ[ਸੋਧੋ]
31 ਮਾਰਚ 2011 ਨੂੰ ਗੁਜਰਾਤ ਦੇ ਪੋਰਬੰਦਰ ਵਿੱਚ ਦਿਲ ਦਾ ਦੌਰਾ ਪੈਣ ਕਾਰਨ ਉਸਦੀ ਮੌਤ ਹੋ ਗਈ।[11]
ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਸਭਿਆਚਾਰ ਵਿੱਚ[ਸੋਧੋ]
ਉਹ ਇੱਕ ਹਿੰਦੀ ਫਿਲਮ, ਗੌਡਮਦਰ (1999) ਦਾ ਵਿਸ਼ਾ ਸੀ, ਜਿੱਥੇ ਉਸਦੀ ਭੂਮਿਕਾ ਸ਼ਬਾਨਾ ਆਜ਼ਮੀ ਦੁਆਰਾ ਨਿਭਾਈ ਗਈ ਸੀ, ਜਿਸਨੇ ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ ਸਰਬੋਤਮ ਅਭਿਨੇਤਰੀ ਲਈ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਫਿਲਮ ਅਵਾਰਡ ਜਿੱਤਿਆ। ਉਹ ਇਸ ਗੱਲ ਤੋਂ ਖੁਸ਼ ਨਹੀਂ ਸੀ ਕਿ ਫਿਲਮ ਵਿਚ ਉਸ ਨੂੰ ਕਿਵੇਂ ਦਿਖਾਇਆ ਗਿਆ ਹੈ।
ਹਵਾਲੇ[ਸੋਧੋ]
- ↑ "Santokben, Godmother". Outlook India. February 5, 2022.
- ↑ "'Godmother' in fray for polls". The Times of India. 25 November 2002.
- ↑ Life of Godmother comes to an End
- ↑ Underworld don Santokben Jadeja dead
- ↑ "Santokben Jadeja". The Times of India. Archived from the original on 2012-08-26.
- ↑ Santokben’s nephew killed, Jadeja family war revives Indian Express, 16 January 2007.
- ↑ Hiral Dave (31 May 2008). "New daughter-in-law, another twist to Santokben saga". Indian Express.
- ↑ "`Godmother' Santokben Jadeja arrested". Zee News. August 12, 2005.
- ↑ Vyas, Sudhir (27 Nov 2002). "'Godmother' seeks that magic touch". The Times of India. Archived from the original on 19 June 2012.
- ↑ Swaminathan, R (11 December 2002). "Porbandar witnesses battle of the dons". rediff.com. Kutiyana. Archived from the original on 19 February 2003. Retrieved 6 May 2011.
- ↑ Dasgupta, Manas (1 April 2011). "Underworld don Santokben Jadeja dead". The Hindu. AHMEDABAD. Retrieved 6 May 2011.