ਹਿੰਦੁਸਤਾਨ ਯੂਨੀਲਿਵਰ

ਵਿਕੀਪੀਡੀਆ, ਇੱਕ ਅਜ਼ਾਦ ਗਿਆਨਕੋਸ਼ ਤੋਂ
ਹਿੰਦੁਸਤਾਨ ਯੂਨੀਲਿਵਰ
ਕਿਸਮਜਨਤਕ
ISININE030A01027
ਉਦਯੋਗਖਪਤਕਾਰ ਵਸਤੂਆਂ
ਪਹਿਲਾਂਭਾਰਤੀ ਵਨਸਪਤੀ ਨਿਰਮਾਣ ਕੰਪਨੀ (1931–1956)
ਲਿਵਰ ਬ੍ਰਦਰਜ਼, ਇੰਡੀਆ ਲਿਮਿਟੇਡ (1933–1956)
ਯੂਨਾਈਟਿਡ ਟਰੇਡਰਜ਼ ਲਿਮਿਟੇਡ (1935–1956)
ਹਿੰਦੁਸਤਾਨ ਲਿਵਰ ਲਿਮਿਟੇਡ (1956–2007)
ਸਥਾਪਨਾ1933; 91 ਸਾਲ ਪਹਿਲਾਂ (1933)
ਮੁੱਖ ਦਫ਼ਤਰ,
ਭਾਰਤ
ਮੁੱਖ ਲੋਕ
ਸੰਜੀਵ ਮਹਿਤਾ (CEO)[1]
ਉਤਪਾਦਭੋਜਨ, ਪੀਣ ਵਾਲੇ ਪਦਾਰਥ, ਸਫਾਈ ਉਤਪਾਦ, ਨਿੱਜੀ ਦੇਖਭਾਲ ਉਤਪਾਦ, ਵਾਟਰ ਪਿਊਰੀਫਾਇਰ ਆਦਿ
ਕਮਾਈIncrease 61,092 crore (US$7.7 billion) (2023)[2]
Increase 13,409 crore (US$1.7 billion) (2023)[2]
Increase 10,143 crore (US$1.3 billion) (2023)[2]
ਕੁੱਲ ਸੰਪਤੀIncrease 73,087 crore (US$9.2 billion) (2023)[2]
ਕੁੱਲ ਇਕੁਇਟੀIncrease 50,522 crore (US$6.3 billion) (2023)[2]
ਕਰਮਚਾਰੀ
21,000 (2020)[2]
ਹੋਲਡਿੰਗ ਕੰਪਨੀਯੂਨੀਲਿਵਰ ਪੀਐਲਸੀ (61.90%)
ਵੈੱਬਸਾਈਟwww.hul.co.in

ਹਿੰਦੁਸਤਾਨ ਯੂਨੀਲਿਵਰ ਲਿਮਿਟੇਡ (HUL) ਇੱਕ ਬ੍ਰਿਟਿਸ਼ ਮਲਕੀਅਤ ਵਾਲੀ ਭਾਰਤੀ ਖਪਤਕਾਰ ਵਸਤੂਆਂ ਦੀ ਕੰਪਨੀ ਹੈ ਜਿਸਦਾ ਮੁੱਖ ਦਫਤਰ ਮੁੰਬਈ ਵਿੱਚ ਹੈ।[3] ਇਹ ਬ੍ਰਿਟਿਸ਼ ਕੰਪਨੀ ਯੂਨੀਲਿਵਰ ਦੀ ਸਹਾਇਕ ਕੰਪਨੀ ਹੈ। ਇਸ ਦੇ ਉਤਪਾਦਾਂ ਵਿੱਚ ਭੋਜਨ, ਪੀਣ ਵਾਲੇ ਪਦਾਰਥ, ਸਫਾਈ ਉਤਪਾਦ, ਨਿੱਜੀ ਦੇਖਭਾਲ ਉਤਪਾਦ, ਵਾਟਰ ਪਿਊਰੀਫਾਇਰ ਅਤੇ ਹੋਰ ਜ਼ਿਆਦਾ ਵਰਤੇ ਜਾਣ ਵਾਲੀਆਂ ਖਪਤਕਾਰ ਵਸਤੂਆਂ (FMCGs) ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ।

ਹਿੰਦੁਸਤਾਨ ਯੂਨੀਲਿਵਰ ਦੀ ਸਥਾਪਨਾ 1931 ਵਿੱਚ ਹਿੰਦੁਸਤਾਨ ਵਨਸਪਤੀ ਮੈਨੂਫੈਕਚਰਿੰਗ ਕੰਪਨੀ ਵਜੋਂ ਕੀਤੀ ਗਈ ਸੀ। 1956 ਵਿੱਚ ਸੰਘਟਕ ਸਮੂਹਾਂ ਦੇ ਰਲ ਜਾਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਇਸਦਾ ਨਾਮ ਬਦਲ ਕੇ ਹਿੰਦੁਸਤਾਨ ਲੀਵਰ ਲਿਮਿਟੇਡ ਰੱਖਿਆ ਗਿਆ ਸੀ। ਕੰਪਨੀ ਦਾ ਜੂਨ 2007 ਵਿੱਚ ਮੁੜ ਨਾਮ ਬਦਲ ਕੇ ਹਿੰਦੁਸਤਾਨ ਯੂਨੀਲਿਵਰ ਲਿਮਟਿਡ ਰੱਖਿਆ ਗਿਆ।[4]

ਹਿੰਦੁਸਤਾਨ ਯੂਨੀਲਿਵਰ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਵਿਵਾਦਾਂ ਦੇ ਘੇਰੇ ਵਿੱਚ ਰਹੀ ਹੈ, ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਬਹੁਤ ਜ਼ਿਆਦਾ ਜ਼ਹਿਰੀਲਾ ਪਾਰਾ -ਦੂਸ਼ਿਤ ਰਹਿੰਦ-ਖੂੰਹਦ ਨੂੰ ਨਿਯਮਤ ਡੰਪਾਂ ਵਿੱਚ ਡੰਪ ਕਰਨਾ, ਕੋਡੈਕਨਾਲ ਦੀ ਜ਼ਮੀਨ ਅਤੇ ਪਾਣੀ ਨੂੰ ਦੂਸ਼ਿਤ ਕਰਨਾ। (ਵੇਖੋ: ਕੋਡੈਕਨਾਲ ਪਾਰਾ ਜ਼ਹਿਰ )। ਇਸ ਕੰਪਨੀ ਨੂੰ ਕੁੰਭ ਮੇਲੇ 'ਤੇ ਹਿੰਦੂ ਤੀਰਥ ਅਸਥਾਨ ਉੱਤੇ ਮਾੜੀ ਟਿੱਪਣੀ ਕਰਨ ਵਾਲੀ ਇਸ਼ਤਿਹਾਰਬਾਜ਼ੀ ਲਈ ਵੀ ਵੱਡੀ ਆਲੋਚਨਾ ਦਾ ਸਾਹਮਣਾ ਕਰਨਾ ਪਿਆ ਕਿਉਂਕਿ ਇੱਕ ਟਵੀਟ ਵਿੱਚ ਕੰਪਨੀ ਨੇ ਕੁੰਭ ਬਾਰੇ ਕਿਹਾ ਸੀ ਕਿ "ਇੱਕ ਅਜਿਹੀ ਜਗ੍ਹਾ ਜਿੱਥੇ ਬੁੱਢੇ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਛੱਡ ਦਿੱਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।"[5][6] ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਇਸ ਟਵੀਟ ਨੂੰ ਨਸਲਵਾਦੀ ਅਤੇ ਅਸੰਵੇਦਨਸ਼ੀਲ ਕਿਹਾ ਗਿਆ ਸੀ।[5]

2019 ਤੱਕ, ਹਿੰਦੁਸਤਾਨ ਯੂਨੀਲਿਵਰ ਦੀਆਂ 14 ਸ਼੍ਰੇਣੀਆਂ ਵਿੱਚ 50 ਤੋਂ ਵੱਧ ਉਤਪਾਦ ਬ੍ਰਾਂਡ ਸਨ। ਕੰਪਨੀ ਦੇ 21,000 ਕਰਮਚਾਰੀ ਹਨ ਅਤੇ ਵਿੱਤੀ ਸਾਲ 2017-18 ਵਿੱਚ ₹34,619 ਕਰੋੜ ਦੀ ਵਿਕਰੀ ਦਰਜ ਕੀਤੀ ਗਈ ਹੈ।[7]

ਦਸੰਬਰ 2018 ਵਿੱਚ, ਇਸ ਕੰਪਨੀ ਨੇ 1:4.39 ਅਨੁਪਾਤ ਦੇ ਨਾਲ ਇੱਕ ਸਾਰੇ ਇਕੁਇਟੀ ਰਲੇਵੇਂ ਦੇ ਸੌਦੇ ਵਿੱਚ ਇੰਡੀਆ ਦੇ ਖਪਤਕਾਰ ਕਾਰੋਬਾਰ ਗਲੈਕਸੋਸਮਿਥਕਲਾਈਨ ਨੂੰ US$3.8 ਬਿਲੀਅਨ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰਨ ਦੀ ਘੋਸ਼ਣਾ ਕੀਤੀ।[8][9] ਹਾਲਾਂਕਿ GSK ਦੇ 3,800 ਕਰਮਚਾਰੀਆਂ ਦਾ ਏਕੀਕਰਨ ਅਨਿਸ਼ਚਿਤ ਰਿਹਾ ਕਿਉਂਕਿ HUL ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਸੌਦੇ ਵਿੱਚ ਕਰਮਚਾਰੀਆਂ ਨੂੰ ਬਰਕਰਾਰ ਰੱਖਣ ਲਈ ਕੋਈ ਧਾਰਾ ਨਹੀਂ ਹੈ।[9] ਅਪ੍ਰੈਲ 2020 ਵਿੱਚ, HUL ਨੇ ਸਾਰੀਆਂ ਕਾਨੂੰਨੀ ਪ੍ਰਕਿਰਿਆਵਾਂ ਨੂੰ ਪੂਰਾ ਕਰਨ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਗਲੈਕਸੋਸਮਿਥਕਲਾਈਨ ਕੰਜ਼ਿਊਮਰ ਹੈਲਥਕੇਅਰ (GSKCH India) ਵਿੱਚ ਆਪਣਾ ਸ਼ਾਮਲ ਕਰ ਲਿਆ।[10] ਦਸੰਬਰ 2022 ਵਿੱਚ, HUL ਦੀ ਮਾਰਕੀਟ ਕੈਪ 638548.42 ਕਰੋੜ ਰੁਪਏ ਸੀ।[11]

ਮੌਜੂਦਗੀ[ਸੋਧੋ]

ਹਿੰਦੁਸਤਾਨ ਯੂਨੀਲਿਵਰ ਦਾ ਕਾਰਪੋਰੇਟ ਹੈੱਡਕੁਆਰਟਰ ਅੰਧੇਰੀ, ਮੁੰਬਈ ਵਿੱਚ ਸਥਿਤ ਹੈ। ਕੈਂਪਸ 12.5 ਏਕੜ ਜ਼ਮੀਨ ਵਿੱਚ ਫੈਲਿਆ ਹੋਇਆ ਹੈ ਅਤੇ 1,600 ਤੋਂ ਵੱਧ ਕਰਮਚਾਰੀ ਹਨ। ਕਰਮਚਾਰੀਆਂ ਲਈ ਉਪਲਬਧ ਕੁਝ ਸੁਵਿਧਾਵਾਂ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਸੁਵਿਧਾ ਸਟੋਰ, ਇੱਕ ਫੂਡ ਕੋਰਟ, ਇੱਕ ਕਿੱਤਾਮੁਖੀ ਸਿਹਤ ਕੇਂਦਰ, ਇੱਕ ਜਿਮ, ਇੱਕ ਖੇਡ ਅਤੇ ਮਨੋਰੰਜਨ ਕੇਂਦਰ ਅਤੇ ਇੱਕ ਬਾਲ ਦਿਵਸ ਦੇਖਭਾਲ ਕੇਂਦਰ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ।[12] ਕੈਂਪਸ ਨੂੰ ਮੁੰਬਈ ਸਥਿਤ ਆਰਕੀਟੈਕਚਰ ਫਰਮ ਕਪਾਡੀਆ ਐਸੋਸੀਏਟਸ ਦੁਆਰਾ ਡਿਜ਼ਾਈਨ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ।[13]

ਕੰਪਨੀ ਦਾ ਪਿਛਲਾ ਹੈੱਡਕੁਆਰਟਰ ਬੈਕਬੇ ਰੀਕਲੇਮੇਸ਼ਨ, ਮੁੰਬਈ ਵਿੱਚ ਲੀਵਰ ਹਾਊਸ ਵਿੱਚ ਸਥਿਤ ਸੀ, ਜਿੱਥੇ ਇਹ 46 ਸਾਲਾਂ ਤੋਂ ਵੱਧ ਸਮੇਂ ਲਈ ਰੱਖਿਆ ਗਿਆ ਸੀ।[14]

ਹਿੰਦੁਸਤਾਨ ਯੂਨੀਲਿਵਰ ਰਿਸਰਚ ਸੈਂਟਰ (ਐਚਯੂਆਰਸੀ) ਦੀ ਸਥਾਪਨਾ 1966 ਵਿੱਚ ਮੁੰਬਈ ਵਿੱਚ ਅਤੇ ਯੂਨੀਲਿਵਰ ਰਿਸਰਚ ਇੰਡੀਆ ਬੰਗਲੌਰ ਵਿੱਚ 1997 ਵਿੱਚ ਕੀਤੀ ਗਈ ਸੀ। 2006 ਵਿੱਚ, ਕੰਪਨੀ ਦੀਆਂ ਖੋਜ ਸਹੂਲਤਾਂ ਬੰਗਲੌਰ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਸਿੰਗਲ ਸਾਈਟ 'ਤੇ ਇਕੱਠੀਆਂ ਕੀਤੀਆਂ ਗਈਆਂ ਸਨ।[15]

ਕੋਡਾਈਕਨਾਲ ਝੀਲ, ਦੱਖਣੀ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਸਭ ਤੋਂ ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਸੈਲਾਨੀ ਆਕਰਸ਼ਣ, ਯੂਨੀਲਿਵਰ ਦੁਆਰਾ ਪਾਰੇ ਦੇ ਗੈਰ-ਕਾਨੂੰਨੀ ਡੰਪਿੰਗ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਦੂਸ਼ਿਤ ਹੋ ਗਈ ਸੀ।[16]

ਵਿਵਾਦ[ਸੋਧੋ]

ਪਾਰਾ ਪ੍ਰਦੂਸ਼ਣ[ਸੋਧੋ]

2001 ਵਿੱਚ ਹਿੰਦੁਸਤਾਨ ਯੂਨੀਲਿਵਰ ਦੁਆਰਾ ਕੋਡਾਈਕਨਾਲ ਵਿੱਚ ਚਲਾਈ ਜਾ ਰਹੀ ਥਰਮਾਮੀਟਰ ਫੈਕਟਰੀ ਦਾ ਦੂਸ਼ਿਤ ਪਾਰਾ ਡੰਪ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਅਤੇ ਸਕ੍ਰੈਪ ਵਪਾਰੀਆਂ ਨੂੰ ਵੇਚ ਦਿੱਤਾ ਜੋ ਇਸ ਨਾਲ ਸਹੀ ਢੰਗ ਨਾਲ ਨਜਿੱਠਣ ਵਿੱਚ ਅਸਮਰੱਥ ਸੀ।[17] ਸਥਾਨਕ ਗੈਰ-ਸਰਕਾਰੀ ਸੰਗਠਨਾਂ ਅਤੇ ਗ੍ਰੀਨਪੀਸ ਦੇ ਵਿਰੋਧ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨਾਂ ਨੇ ਮਾਰਚ 2001 ਵਿੱਚ ਫੈਕਟਰੀ ਨੂੰ ਬੰਦ ਕਰ ਦਿੱਤਾ।[18] ਇੰਡੀਅਨ ਇੰਸਟੀਚਿਊਟ ਆਫ ਮੈਨੇਜਮੈਂਟ ਬੰਗਲੌਰ ਦੇ ਦੀਪਕ ਮਲਘਨ ਦੀ ਅਗਵਾਈ ਵਿੱਚ ਕਾਰਕੁਨਾਂ ਵੱਲੋਂ ਕੀਤੇ ਗਏ ਵਿਰੋਧ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਹਿੰਦੁਸਤਾਨ ਯੂਨੀਲਿਵਰ ਨੇ 2010 ਵਿੱਚ ਅਦਾਲਤ ਵਿੱਚ ਇਸ ਕੇਸ ਵਿੱਚ ਦੋਸ਼ੀ ਮੰਨਿਆ।[19][20]

ਰੰਗ ਗੋਰਾ ਕਰਨ ਵਾਲੀਆਂ ਕਰੀਮਾਂ[ਸੋਧੋ]

ਹਿੰਦੁਸਤਾਨ ਯੂਨੀਲਿਵਰ ਦੀ "ਗਲੋ ਐਂਡ ਲਵਲੀ" ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਔਰਤਾਂ ਲਈ ਰੰਗ ਗੋਰਾ ਕਰਨ ਵਾਲੀ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਕਰੀਮ ਹੈ।[21] ਕੰਪਨੀ ਨੂੰ 2007 ਵਿੱਚ ਉਤਪਾਦ ਲਈ ਟੈਲੀਵਿਜ਼ਨ ਇਸ਼ਤਿਹਾਰਾਂ ਨੂੰ ਬੰਦ ਕਰਨਾ ਪਿਆ ਸੀ। ਇਸ਼ਤਿਹਾਰਾਂ ਵਿੱਚ ਉਦਾਸ, ਕਾਲੇ ਰੰਗ ਦੀਆਂ ਔਰਤਾਂ ਨੂੰ ਦਰਸਾਇਆ ਗਿਆ ਸੀ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਮਾਲਕਾਂ ਅਤੇ ਮਰਦਾਂ ਦੁਆਰਾ ਅਣਡਿੱਠ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਸੀ ਅਤੇ ਇਸ ਕਰੀਮ ਲਗਾ ਕੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਰੰਗ ਗੋਰਾ ਹੋ ਗਿਆ ਅਤੇ ਫਿਰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਅਚਾਨਕ ਨਵੇਂ ਬੁਆਏਫ੍ਰੈਂਡ ਅਤੇ ਗਲੈਮਰਸ ਕਰੀਅਰ ਮਿਲ ਗਏ ਸਨ।[22] 2008 ਵਿੱਚ, ਹਿੰਦੁਸਤਾਨ ਯੂਨੀਲਿਵਰ ਨੇ ਸਾਬਕਾ ਮਿਸ ਵਰਲਡ ਪ੍ਰਿਯੰਕਾ ਚੋਪੜਾ ਨੂੰ ਪੌਂਡਜ਼,[23] ਲਈ ਇੱਕ ਬ੍ਰਾਂਡ ਅੰਬੈਸਡਰ ਬਣਾਇਆ ਅਤੇ ਫਿਰ ਉਹ ਸੈਫ ਅਲੀ ਖਾਨ ਅਤੇ ਨੇਹਾ ਧੂਪੀਆ ਦੇ ਨਾਲ, ਇੱਕ ਹੋਰ ਰੰਗ ਗੋਰਾ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਉਤਪਾਦ, 'ਵਾਈਟ ਬਿਊਟੀ' ਲਈ ਟੈਲੀਵਿਜ਼ਨ ਵਿਗਿਆਪਨਾਂ ਦੀ ਇੱਕ ਮਿੰਨੀ-ਸੀਰੀਜ਼ ਵਿੱਚ ਦਿਖਾਈ ਦਿੱਤੀ। ਇਹਨਾਂ ਇਸ਼ਤਿਹਾਰਾਂ ਵਿੱਚ, ਪ੍ਰਿਅੰਕਾ ਦਾ ਰੰਗ ਸਾਂਵਲਾ ਅਤੇ ਨੇਹਾ ਧੂਪੀਆ ਦਾ ਰੰਗ ਗੋਰਾ ਦਿਖਾਇਆ ਗਿਆ ਸੀ। ਇਸ ਇਸ਼ਤਿਹਾਰ ਦੀ ਨਸਲਵਾਦ ਫੈਲਾਉਣ ਅਤੇ ਭਾਰਤ ਭਰ ਵਿੱਚ ਔਰਤਾਂ ਅਤੇ ਕੁੜੀਆਂ ਦੇ ਸਵੈ-ਮਾਣ ਨੂੰ ਘਟਾਉਣ ਲਈ ਵਿਆਪਕ ਤੌਰ 'ਤੇ ਆਲੋਚਨਾ ਕੀਤੀ ਗਈ ਸੀ ਅਤੇ ਇਹ ਕਿ HUL ਦੁਆਰਾ ਔਰਤਾਂ ਨੂੰ ਗੁੰਮਰਾਹ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ ਕਿ ਸੁੰਦਰ ਹੋਣ ਲਈ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਗੋਰੀਆਂ ਹੋਣਾ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੈ। ਕੰਪਨੀ ਨੇ ਬ੍ਰਾਂਡ ਤੋਂ ਫੇਅਰ ਸ਼ਬਦ ਨੂੰ ਹਟਾ ਦਿੱਤਾ ਅਤੇ ਫੇਅਰ ਐਂਡ ਲਵਲੀ ਤੋਂ ਗਲੋ ਐਂਡ ਲਵਲੀ ਕਰੀਮ ਦਾ ਪੁਨਰ-ਬ੍ਰਾਂਡ ਕੀਤਾ।

ਟ੍ਰਿਕਲੋਸਨ[ਸੋਧੋ]

ਕਈ ਅਕਾਦਮਿਕ ਪੇਪਰਾਂ ਨੇ ਫਰਮ ਵੱਲੋਂ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਐਂਟੀਬੈਕਟੀਰੀਅਲ ਏਜੰਟ ਟ੍ਰਾਈਕਲੋਸਾਨ ('ਐਕਟਿਵ ਬੀ') ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਨੂੰ ਜਾਰੀ ਰੱਖਣ ਵੱਲ ਇਸ਼ਾਰਾ ਕੀਤਾ ਹੈ ਕਿਉਂਕਿ ਇਹ ਅਮਰੀਕਨ ਫੂਡ ਐਂਡ ਡਰੱਗ ਐਡਮਨਿਸਟ੍ਰੇਸ਼ਨ (ਯੂਐਸ ਐਫਡੀਏ) ਦੁਆਰਾ ਸਮੀਖਿਆ ਅਧੀਨ ਹੈ।[24]

ਕੁੰਭ ਮੇਲਾ ਇਸ਼ਤਿਹਾਰ[ਸੋਧੋ]

ਮਾਰਚ 2019 ਵਿੱਚ, HUL ਦੇ ਆਪਣੇ ਪੀਣ ਵਾਲੇ ਪਦਾਰਥ ਬਰੂਕ ਬਾਂਡ ਰੈੱਡ ਲੇਬਲ ਚਾਹ ਦੇ ਇਸ਼ਤਿਹਾਰ ਦੀ ਸੋਸ਼ਲ ਮੀਡੀਆ 'ਤੇ ਆਲੋਚਨਾ ਕੀਤੀ ਗਈ ਸੀ। ਕੰਪਨੀ ਨੇ ਟਵੀਟ ਕਰਕੇ ਕੁੰਭ ਮੇਲੇ ਦਾ ਜ਼ਿਕਰ ਕੀਤਾ ਹੈ, ਜਿੱਥੇ ਬਜ਼ੁਰਗ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਪਰਿਵਾਰਕ ਮੈਂਬਰਾਂ ਦੁਆਰਾ ਛੱਡ ਦਿੱਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।[25][26] ਇਸ ਦੇ ਨਤੀਜੇ ਵਜੋਂ ਟਵਿੱਟਰ ਉੱਤੇ #BoycottHindustanUnilever' ਟ੍ਰੈਂਡਿੰਗ ਵਿੱਚ ਚੱਲਿਆ।[27]

ਪੁਰਸਕਾਰ[ਸੋਧੋ]

ਇੰਸਟੀਚਿਊਟ ਆਫ ਕੰਪੀਟੀਟਿਵਨੈਸ, ਇੰਡੀਆ ਨੇ ਹਿੰਦੁਸਤਾਨ ਯੂਨੀਲਿਵਰ ਲਿਮਟਿਡ ਦੇ ਪ੍ਰੋਜੈਕਟ ਸ਼ਕਤੀ ਨੂੰ 'ਸਾਂਝਾ ਮੁੱਲ ਬਣਾਉਣ' ਲਈ ਮਾਨਤਾ ਦਿੱਤੀ ਹੈ ਅਤੇ ਕੰਪਨੀ ਨੂੰ 2014 ਲਈ ਪੋਰਟਰ ਇਨਾਮ ਦਿੱਤਾ ਹੈ[28] ਇਹ 2014 ਲਈ ਦੁਨੀਆ ਭਰ ਦੀਆਂ 'ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਧ ਨਵੀਨਤਾਕਾਰੀ ਕੰਪਨੀਆਂ' ਦੀ ਫੋਰਬਸ ਸੂਚੀ ਵਿੱਚ ਪਹਿਲੇ ਨੰਬਰ 'ਤੇ ਹੈ।[29] ਇਸਨੂੰ 2013 ਫੋਰਬਸ ਇੰਡੀਆ ਲੀਡਰਸ਼ਿਪ ਅਵਾਰਡਸ ਵਿੱਚ 'ਸਾਲ ਦੇ ਚੇਤੰਨ ਪੂੰਜੀਵਾਦੀ' ਵਜੋਂ ਇੱਕ ਪੁਰਸਕਾਰ ਵੀ ਮਿਲਿਆ।[30] 2013 ਵਿੱਚ ਬਿਜ਼ਨਸ ਵਰਲਡ ਦੁਆਰਾ ਕਰਵਾਏ ਗਏ ਇੱਕ ਸਰਵੇਖਣ ਵਿੱਚ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਚੌਥੀ ਸਭ ਤੋਂ ਸਤਿਕਾਰਤ ਕੰਪਨੀ ਘੋਸ਼ਿਤ ਕੀਤੀ ਗਈ ਸੀ।[31]

2015 ਦੇ ਨੀਲਸਨ ਕੈਂਪਸ ਟ੍ਰੈਕ-ਬਿਜ਼ਨਸ ਸਕੂਲ ਸਰਵੇਖਣ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਹਿੰਦੁਸਤਾਨ ਯੂਨੀਲਿਵਰ ਉਸ ਸਾਲ ਗ੍ਰੈਜੂਏਟ ਹੋਣ ਵਾਲੇ ਬੀ-ਸਕੂਲ ਦੇ ਵਿਦਿਆਰਥੀਆਂ ਲਈ ਪਸੰਦ ਦੇ ਚੋਟੀ ਦੇ ਮਾਲਕਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਉੱਭਰਿਆ। ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਬੀ-ਸਕੂਲ ਦੇ ਵਿਦਿਆਰਥੀਆਂ ਦੁਆਰਾ ਅਰਜ਼ੀ ਦੇਣ ਲਈ ਇਸਨੂੰ ਅਕਸਰ 'ਡ੍ਰੀਮ ਇੰਪਲੇਅਰ' ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।[32][33][34][35][36] 2012 ਵਿੱਚ, HUL ਨੂੰ ਫੋਰਬਸ ਦੁਆਰਾ ਦੁਨੀਆ ਦੀ ਸਭ ਤੋਂ ਨਵੀਨਤਾਕਾਰੀ ਕੰਪਨੀਆਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਵਜੋਂ ਮਾਨਤਾ ਦਿੱਤੀ ਗਈ ਸੀ। ਨੰਬਰ 6 ਦੀ ਰੈਂਕਿੰਗ ਦੇ ਨਾਲ, ਇਹ ਸਭ ਤੋਂ ਉੱਚੀ ਰੈਂਕਿੰਗ ਵਾਲੀ FMCG ਕੰਪਨੀ ਸੀ।[37]

2011 ਵਿੱਚ, HUL ਨੂੰ ਫੋਰਬਸ ਦੁਆਰਾ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਸਭ ਤੋਂ ਨਵੀਨਤਾਕਾਰੀ ਕੰਪਨੀ ਦਾ ਨਾਮ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਸੀ ਅਤੇ ਦੁਨੀਆ ਵਿੱਚ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਧ ਨਵੀਨਤਾਕਾਰੀ ਕੰਪਨੀਆਂ ਦੀ ਸਿਖਰ 10 ਸੂਚੀ ਵਿੱਚ 6ਵੇਂ ਸਥਾਨ 'ਤੇ ਸੀ।[38] ਹਿੰਦੁਸਤਾਨ ਯੂਨੀਲਿਵਰ ਲਿਮਟਿਡ ਨੂੰ ਕਾਰਪੋਰੇਟ ਗਵਰਨੈਂਸ ਵਿੱਚ ਉੱਤਮਤਾ ਲਈ ਇੰਸਟੀਚਿਊਟ ਆਫ ਕੰਪਨੀ ਸੈਕਟਰੀਜ਼ ਆਫ ਇੰਡੀਆ (ICSI) ਦਾ ਕਾਰਪੋਰੇਟ ਗਵਰਨੈਂਸ 2011 ਵਿੱਚ ਉੱਤਮਤਾ ਲਈ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਪੁਰਸਕਾਰ ਮਿਲਿਆ।[39]

ਟਰੱਸਟ ਰਿਸਰਚ ਐਡਵਾਈਜ਼ਰੀ ਦੁਆਰਾ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਿਤ ਬ੍ਰਾਂਡ ਟਰੱਸਟ ਰਿਪੋਰਟ 2014 ਵਿੱਚ HUL ਨੂੰ 47ਵਾਂ ਦਰਜਾ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਸੀ। ਇਸ ਵਿੱਚ HUL ਦੇ 36 ਬ੍ਰਾਂਡਾਂ ਨੂੰ ਵੀ ਸੂਚੀ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਲਕਸ, ਡਵ, ਲਿਪਟਨ, ਵਿਮ, ਕਿਸਾਨ, ਬਰੂ, ਰੇਕਸੋਨਾ, ਕਲੋਜ਼ ਅੱਪ, ਕਲੀਨਿਕ ਪਲੱਸ, ਪੌਂਡਜ਼, ਨੌਰ ਅਤੇ ਪੇਪਸੋਡੈਂਟ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ।[40]

HUL ਚੋਟੀ ਦੇ ਛੇ ਇੰਡੀਅਨ ਇੰਸਟੀਚਿਊਟ ਆਫ ਮੈਨੇਜਮੈਂਟ (IIMA, B, C, L, K ਅਤੇ I) ਵਿੱਚੋਂ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਧ ਪਸੰਦ ਦੇ ਮਾਲਕ ਵਜੋਂ ਵੀ ਉਭਰਿਆ ਹੈ।

2007 ਵਿੱਚ, ਹਿੰਦੁਸਤਾਨ ਯੂਨੀਲਿਵਰ ਨੂੰ ਭਾਰਤ ਦੇ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਵਪਾਰਕ ਰਸਾਲਿਆਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ, ਬਿਜ਼ਨਸਵਰਲਡ ਦੁਆਰਾ ਪਿਛਲੇ 25 ਸਾਲਾਂ ਵਿੱਚ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਸਭ ਤੋਂ ਸਤਿਕਾਰਤ ਕੰਪਨੀ ਵਜੋਂ ਦਰਜਾ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਸੀ।[41] ਇਹ ਰੇਟਿੰਗ ਪਿਛਲੇ 25 ਸਾਲਾਂ ਵਿੱਚ ਭਾਰਤ ਦੀਆਂ ਸਭ ਤੋਂ ਮਸ਼ਹੂਰ ਕੰਪਨੀਆਂ ਦੇ ਮੈਗਜ਼ੀਨ ਦੇ ਸਾਲਾਨਾ ਸਰਵੇਖਣ ਦੇ ਸੰਕਲਨ 'ਤੇ ਆਧਾਰਿਤ ਸੀ।

HUL ਦੇਸ਼ ਦੇ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡੇ ਨਿਰਯਾਤਕਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਹੈ; ਇਸ ਨੂੰ ਭਾਰਤ ਸਰਕਾਰ ਦੁਆਰਾ ਗੋਲਡਨ ਸੁਪਰ ਸਟਾਰ ਟਰੇਡਿੰਗ ਹਾਊਸ ਵਜੋਂ ਮਾਨਤਾ ਦਿੱਤੀ ਗਈ ਹੈ।[42]

ਬ੍ਰਾਂਡ ਅਤੇ ਉਤਪਾਦ[ਸੋਧੋ]

700 ਮਿਲੀਅਨ ਤੋਂ ਵੱਧ ਭਾਰਤੀ ਖਪਤਕਾਰਾਂ ਦੇ ਨਾਲ ਇਸ ਦੇ ਉਤਪਾਦਾਂ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਨ ਵਾਲੇ 20 ਤੋਂ ਵੱਧ ਖਪਤਕਾਰਾਂ ਦੀਆਂ ਸ਼੍ਰੇਣੀਆਂ ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਸਾਬਣ, ਚਾਹ, ਡਿਟਰਜੈਂਟ ਅਤੇ ਸ਼ੈਂਪੂ ਆਦਿ ਵਿੱਚ ਮੌਜੂਦਗੀ ਦੇ ਨਾਲ ਐਚਯੂਐਲ ਭਾਰਤੀ ਉਪਭੋਗਤਾ ਉਤਪਾਦਾਂ ਵਿੱਚ ਮਾਰਕੀਟ ਲੀਡਰ ਹੈ। 100 ਸਭ ਤੋਂ ਭਰੋਸੇਮੰਦ ਬ੍ਰਾਂਡਾਂ ਦੇ ਸਾਲਾਨਾ ਸਰਵੇਖਣ (2014) ਦੀ ਏਸੀਨੀਲਸਨ ਬ੍ਰਾਂਡ ਇਕੁਇਟੀ ਸੂਚੀ ਵਿੱਚ HUL ਦੇ 16 ਬ੍ਰਾਂਡ ਸ਼ਾਮਲ ਕੀਤੇ ਗਏ ਹਨ, ਜੋ ਬ੍ਰਾਂਡ ਇਕੁਇਟੀ ਦੁਆਰਾ ਕੀਤੇ ਗਏ ਹਨ, ਜੋ ਕਿ ਦਿ ਇਕਨਾਮਿਕ ਟਾਈਮਜ਼ ਦੇ ਪੂਰਕ ਹਨ।[43]    

ਹਵਾਲੇ[ਸੋਧੋ]

  1. "The Board of HUL". hul.co.in. HUL. Archived from the original on 28 November 2018. Retrieved 25 September 2014.
  2. 2.0 2.1 2.2 2.3 2.4 2.5 "Hindustan Unilever Annual Reports". hul.co.in. Archived (PDF) from the original on 2 July 2021.
  3. "Introduction to HUL". HUL. Archived from the original on 9 February 2017. Retrieved 12 November 2015.
  4. Srinivasan, Lalitha (31 July 2007). "Transition to new name was smooth: HUL". Mumbai: The Financial Express. Archived from the original on 3 November 2013. Retrieved 31 October 2013.
  5. 5.0 5.1 "Hindustan Unilever faces flak over Red Label ad showing son 'abandoning' father at Kumbh Mela". cnbctv18.com (in ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ). 2019-03-07. Retrieved 2023-03-17.
  6. "#BoycottHindustanUnilever Trends After Ad On Kumbh Mela Faces Criticism". NDTV.com. Retrieved 2023-03-17.
  7. "Introduction to HUL". HUL. Archived from the original on 9 February 2017. Retrieved 12 November 2015.
  8. "GSK Consumer Healthcare to merge with Hindustan Unilever: Here are 10 things you should know". www.businesstoday.in. 3 December 2018. Archived from the original on 27 March 2019. Retrieved 8 March 2019.
  9. 9.0 9.1 "HUL-GSK deal: 3,800 employees face uncertainty, decision awaited". www.businesstoday.in. 6 December 2018. Archived from the original on 4 September 2022. Retrieved 8 March 2019.
  10. "HUL expects to complete merger with GSK Consumer Healthcare in 2019". Medical Dialogues. Archived from the original on 29 August 2012. Retrieved 20 January 2019.
  11. "Top 100 stocks by Market Capitalization | BSE Listed stocks Market Capitalization". www.bseindia.com. Retrieved 2022-12-19.
  12. "HUL moves to new campus | 2010 | Hindustan Unilever". Hindustan Unilever. Archived from the original on 22 June 2012. Retrieved 12 July 2012.
  13. "Designed for leverage - Livemint". livemint.com. 3 February 2010. Archived from the original on 20 December 2016. Retrieved 16 December 2016.
  14. "Atlas Integrated Finance Ltd". Aifl.net. Archived from the original on 3 November 2013. Retrieved 10 February 2012.
  15. Overview of Research Centres Archived 2010-09-19 at the Wayback Machine. on official website.
  16. "Prevent mercury pollution". The Hindu. September 29, 2016 [August 23, 2007]. Archived from the original on November 4, 2007. Retrieved 2019-06-06.
  17. Jayaraman, Nityanand (April 2001). "Unilever's Dumping Fever". Multinational Monitor. Archived from the original on 27 July 2001. Retrieved 31 October 2013.
  18. "Greenpeace wants probe into Kodaikanal mercury pollution". Times of India. 30 June 2002. Archived from the original on 4 September 2022. Retrieved 1 June 2020.
  19. Hiddleston, Sarah (24 September 2010). "Poisoned Ground". Frontline. The Hindu. Archived from the original on 4 November 2013. Retrieved 31 October 2013.
  20. Jayaraman, Nityanand (31 July 2010). "One gram mercury can kill a 25-acre lake. A plant has leached mercury for 10 years into Kodai". Tehelka Magazine. Anant Media Pvt. Ltd. Archived from the original on 25 September 2012. Retrieved 31 October 2013.
  21. Anushay Hossain, The Color Complex: Is the Fixation Really Fair? Archived 2018-03-01 at the Wayback Machine.
  22. Dhillon, Amrit (1 July 2009). "India's hue and cry over paler skin". Daily Telegraph. Archived from the original on 12 July 2007. Retrieved 3 November 2013.
  23. Priyanka Chopra is the new face of Ponds Archived 26 May 2010 at the Wayback Machine., Thaindian News, 6 May 2008
  24. See for example Cross, Jamie; Street, Alice (August 2009) [2008]. "Anthropology at the Bottom of the Pyramid" (PDF). Anthropology Today. 25 (4): 4–9. doi:10.1111/j.1467-8322.2009.00675.x. Archived from the original (PDF) on 6 March 2012.
  25. Ambwani, Meenakshi Verma (7 March 2019). "HUL in deep water over Kumbh-theme ad". @businessline. Archived from the original on 4 September 2022. Retrieved 9 March 2019.
  26. "Hindustan Unilever faces backlash for calling Kumbh Mela 'place where old people get abandoned'". www.businesstoday.in. 7 March 2019. Archived from the original on 4 September 2022. Retrieved 9 March 2019.
  27. "#BoycottHindustanUnilever Trends After Ad On Kumbh Mela Faces Criticism". NDTV.com. Archived from the original on 25 July 2019. Retrieved 25 July 2019.
  28. "Award Descriptions & Winners 2014". porterprize. 31 October 2014. Archived from the original on 30 May 2015. Retrieved 29 May 2015.
  29. "The Worlds most innovative companies". forbes. 31 October 2014. Archived from the original on 4 December 2012. Retrieved 29 August 2017.
  30. "Conscious Capitalist of the Year". ForbesIndia. 31 October 2013. Archived from the original on 9 November 2013. Retrieved 19 November 2013.
  31. "Most Respected Company in India". Businessworld. Archived from the original on 14 May 2014.
  32. Basu, Sreeradha D (13 February 2013). "Grooming people is in our genes, says HUL's Paranjpe". Economictimes. Archived from the original on 4 September 2022. Retrieved 18 February 2013.
  33. "Hindustan Unilever Limited has emerged as the No.1 employer of choice for B-School students". Hindustan Unilever. Archived from the original on 16 June 2013. Retrieved 18 February 2013.
  34. Choudhary, Vidhi (12 February 2013). "FMCG, management firms most preferred campus recruiters: Nielsen". LiveMint. Archived from the original on 3 November 2013. Retrieved 18 February 2013.
  35. "Advertising is the industry of the future: Nielson B-School Survey". Exchange4Media. 13 February 2013. Archived from the original on 16 February 2013.
  36. Saraswathy, M. (13 February 2013). "HUL is employer of choice: Nielsen". Business Standard. Archived from the original on 17 February 2013. Retrieved 18 February 2013.
  37. "The World's Most Innovative Companies". Forbes. Archived from the original on 4 November 2012. Retrieved 7 November 2012.
  38. "The World's Most Innovative Companies". Forbes. Archived from the original on 11 February 2012. Retrieved 10 February 2012.
  39. "HUL, GAIL gets ICSI governance excellence awards" Archived 3 November 2013 at the Wayback Machine..
  40. "India's Most Trusted Brands 2014". Archived from the original on 2 May 2015.
  41. "Business World - The Other 7 - Shock and Awe". businessworld.in. p. 2. Archived from the original on 25 August 2008. Retrieved 1 November 2013.
  42. "Hindustan Unilever Ltd Background details about Company Profile". Indiainfoline.com. Archived from the original on 21 November 2014. Retrieved 10 February 2012.
  43. "Most Trusted Brands 2014". Economic Times. 22 October 2014. Archived from the original on 23 October 2014. Retrieved 22 October 2010.