ਹੰਨਾਹ ਆਰੰਜ਼
ਹੰਨਾਹ ਆਰੰਜ਼ | |
|---|---|
| ਜਨਮ | 14 ਅਕਤੂਬਰ 1906 |
| ਮੌਤ | 4 ਦਸੰਬਰ 1975 (ਉਮਰ 69) ਨਿਊਯਾਰਕ ਸਿਟੀ, ਅਮਰੀਕਾ |
| ਰਾਸ਼ਟਰੀਅਤਾ | |
| ਅਲਮਾ ਮਾਤਰ |
|
| ਕਾਲ | ਵੀਹਵੀਂ ਸਦੀ ਦਾ ਫ਼ਲਸਫ਼ਾ |
| ਖੇਤਰ | ਪੱਛਮੀ ਫ਼ਲਸਫ਼ਾ |
| ਸਕੂਲ | |
| ਡਾਕਟੋਰਲ ਸਲਾਹਕਾਰ | ਕਾਰਲ ਜਾਸਪਰਸ[5] |
ਮੁੱਖ ਰੁਚੀਆਂ | ਸਿਆਸੀ ਸਿਧਾਂਤ, ਆਧੁਨਿਕਤਾ, ਇਤਿਹਾਸ ਦਰਸ਼ਨ |
ਮੁੱਖ ਵਿਚਾਰ |
|
| ਵੈੱਬਸਾਈਟ | www |
ਯੋਹਾਨਾ "ਹੰਨਾਹ" ਆਰੰਜ਼[9] (/ˈɛərənt, ˈɑːrənt/; ਜਰਮਨ: [ˈaːʀənt];[10] 14 ਅਕਤੂਬਰ 1906 – 4 ਦਸੰਬਰ 1975) ਇੱਕ ਜਰਮਨ-ਪੈਦਾ ਹੋਈ ਅਮਰੀਕੀ ਸਿਆਸੀ ਸਿਧਾਂਤਕਾਰ ਸੀ। ਉਸ ਦੀਆਂ ਅੱਠ ਕਿਤਾਬਾਂ ਅਤੇ ਏਕਾਧਿਕਾਰਵਾਦ ਤੋਂ ਗਿਆਨ ਮੀਮਾਂਸਾ ਤੱਕ ਵਿਸ਼ਿਆਂ ਉੱਤੇ ਉਸਦੇ ਅਨੇਕਾਂ ਲੇਖਾਂ ਨੇ ਸਿਆਸੀ ਥਿਊਰੀ ਤੇ ਇੱਕ ਸਥਾਈ ਪ੍ਰਭਾਵ ਛੱਡਿਆ ਸੀ। ਆਰੰਜ਼ ਨੂੰ 20 ਵੀਂ ਸਦੀ ਦੇ ਸਭ ਤੋਂ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਰਾਜਨੀਤਿਕ ਫ਼ਿਲਾਸਫ਼ਰਾਂ ਵਿਚੋਂ ਇੱਕ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।[11]
ਇਕ ਯਹੂਦੀ ਹੋਣ ਦੇ ਨਾਤੇ, ਆਰੰਜ਼ ਨੇ 1933 ਵਿੱਚ ਨਾਜ਼ੀ ਜਰਮਨੀ ਨੂੰ ਛੱਡਣ ਦਾ ਫੈਸਲਾ ਕੀਤਾ ਅਤੇ ਪੁਰਤਗਾਲ ਰਾਹੀਂ 1941 ਵਿੱਚ ਅਮਰੀਕਾ ਤੋਂ ਬਾਹਰ ਜਾਣ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਚੈਕੋਸਲਵਾਕੀਆ, ਸਵਿਟਜ਼ਰਲੈਂਡ ਅਤੇ ਫ਼ਰਾਂਸ ਵਿੱਚ ਰਹੀ। ਉਹ 1950 ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਅਮਰੀਕੀ ਨਾਗਰਿਕ ਬਣ ਗਈ ਸੀ, ਜਦੋਂ ਉਸਨੇ 1937 ਵਿੱਚ ਉਸਦੀ ਜਰਮਨ ਨਾਗਰਿਕਤਾ ਨੂੰ ਖੋਹ ਲਿਆ ਗਿਆ ਸੀ। ਉਸਦੀਆਂ ਰਚਨਾਵਾਂ ਸੱਤਾ ਦੀ ਪ੍ਰਕਿਰਤੀ ਅਤੇ ਰਾਜਨੀਤੀ, ਪ੍ਰਤੱਖ ਲੋਕਤੰਤਰ, ਅਥਾਰਿਟੀ ਅਤੇ ਨਿਰੰਕੁਸ਼ਤਾਵਾਦ ਦੀ ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਦੇ ਵਿਸ਼ਿਆਂ ਬਾਰੇ ਚਰਚਾ ਕਰਦੀਆਂ ਹਨ। ਹੰਨਾਹ ਆਰੰਜ਼ ਪੁਰਸਕਾਰ ਦਾ ਨਾਮ ਉਸ ਦੇ ਸਨਮਾਨ ਵਿੱਚ ਰੱਖਿਆ ਗਿਆ ਹੈ।
ਮੁਢਲਾ ਜੀਵਨ ਅਤੇ ਸਿੱਖਿਆ[ਸੋਧੋ]
ਆਰੰਜ਼ ਦਾ ਜਨਮ ਜਰਮਨ ਯਹੂਦੀਆਂ ਦੇ ਇੱਕ ਧਰਮਨਿਰਪੱਖ ਪਰਵਾਰ ਵਿੱਚ, ਲਿੰਡਨ (ਹੁਣ ਹੈਨੋਫ਼ਾ ਦਾ ਇੱਕ ਹਿੱਸਾ) ਵਿੱਚ ਹੋਇਆ ਸੀ। ਉਹ ਮਾਰਥਾ (ਜਨਮ ਸਮੇਂ ਕੋਹੇਨ) ਅਤੇ ਪਾਲ ਆਰੰਜ਼ ਦੀ ਧੀ ਸੀ।[12] ਉਹ ਕੋਨਿੰਗਬਰਗ ਅਤੇ ਬਰਲਿਨ ਵਿੱਚ ਵੱਡੀ ਹੋਈ ਸੀ। ਆਰੰਜ਼ ਦਾ ਪਰਿਵਾਰ ਪੂਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਆਤਮਸਾਤ ਹੋ ਚੁੱਕਾ ਸੀ ਅਤੇ ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ ਉਸ ਨੇ ਯਾਦ ਕੀਤਾ: "ਜਰਮਨੀ ਵਿੱਚ ਸਾਡੇ ਲਈ 'ਐਸਿਮੀਲੇਸ਼ਨ' ਸ਼ਬਦ ਦਾ 'ਡੂੰਘਾ' ਦਾਰਸ਼ਨਿਕ ਅਰਥ ਸੀ। ਤੁਸੀਂ ਇਹ ਨਹੀਂ ਸਮਝ ਸਕਦੇ ਕਿ ਅਸੀਂ ਇਸ ਬਾਰੇ ਕਿੰਨੇ ਗੰਭੀਰ ਸਾਂ।"[13]
ਆਰੰਜ਼ ਨੇ ਬਾਲਗ ਹੋਣ ਤੇ ਯਹੂਦੀ-ਵਿਰੋਧ ਵਾਦ ਦਾ ਸਾਹਮਣਾ ਕਰਨ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਆਪਣੀ ਯਹੂਦੀ ਪਛਾਣ ਨੂੰ ਨਕਾਰਾਤਮਕ ਤੌਰ ਤੇ ਪਰਿਭਾਸ਼ਿਤ ਕੀਤਾ ਸੀ। ਉਹ 19 ਵੀਂ ਸਦੀ ਦੀ ਪਰੂਸ਼ੀਅਨ ਹੋਸਟੈੱਸ ਰਾਹੇਲ ਵਾਰਨਹੇਜਨ ਨਾਲ ਵੱਡੀ ਇੱਕਰੂਪਤਾ ਮਹਿਸੂਸ ਕਰਦੀ ਸੀ ਜੋ ਜਰਮਨ ਸਭਿਆਚਾਰ ਵਿੱਚ ਆਤਮਸਾਤ ਕਰਨਾ ਬੇਹੱਦ ਚਾਹੁੰਦੀ ਸੀ, ਪਰ ਉਸਨੂੰ ਰੱਦ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਸੀ ਕਿਉਂਕਿ ਉਹ ਜਨਮ ਪੱਖੋਂ ਯਹੂਦੀ ਸੀ। ਆਰੰਜ਼ ਨੇ ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ ਵਰਨਹੇਗਨ ਬਾਰੇ ਕਿਹਾ ਸੀ ਕਿ ਉਹ "ਮੇਰੀ ਬਹੁਤ ਹੀ ਨੇੜਲੀ ਮਹਿਲਾ ਮਿੱਤਰ ਸੀ, ਬਦਕਿਸਮਤੀ ਨਾਲ ਅੱਜ ਤੋਂ ਇੱਕ ਸੌ ਸਾਲ ਹੁਣ ਮਰ ਮਰ ਚੁੱਕੀ ਸੀ।"[13]
ਹਵਾਲੇ[ਸੋਧੋ]
ਸੂਚਨਾ[ਸੋਧੋ]
- ↑ Allen, Wayne F. (1 July 1982). "Hannah Arendt: existential phenomenology and political freedom". Philosophy & Social Criticism. 9 (2): 170–190. doi:10.1177/019145378200900203.
- ↑ Bowen-Moore, Patricia (1989). Hannah Arendt's Philosophy of Natality. Springer. p. 119.
- ↑ Kristeva, Julia (2001). Hannah Arendt: Life is a Narrative. University of Toronto Press. p. 48.
- ↑ Republicanism (Stanford Encyclopedia of Philosophy)
- ↑ https://books.google.ca/books?id=nwAvDwAAQBAJ&pg=PA3&lpg=PA3&dq=Hannah+Arendt+doctoral+supervisor&source=bl&ots=SOGo2oA-Vd&sig=85Zd7TrO4O_GRVT05BKBgSVuimw&hl=en&sa=X&ved=0ahUKEwi8t9vo_J7aAhWDaFAKHWQxD4gQ6AEIODAC#v=onepage&q=Hannah%20Arendt%20doctoral%20supervisor&f=false
- ↑ Arendt, Hannah – Internet Encyclopedia of Philosophy
- ↑ Fry, Karin. "Arendt, Hannah". Women-philosophers.com. Archived from the original on 2013-02-09.
{{cite web}}: Unknown parameter|dead-url=ignored (|url-status=suggested) (help) - ↑ d'Entreves, Maurizio Passerin (Winter 2016). "Hannah Arendt". In Zalta, Edward N. (ed.). The Stanford Encyclopedia of Philosophy. Retrieved 15 April 2017.
- ↑ Wood, Kelsey Wood. "Hannah Arendt". Literary Encyclopedia. Retrieved 24 September 2012.
- ↑ "Arendt". Random House Webster's Unabridged Dictionary.
- ↑ Scott, A. O. (5 April 2016). "Review: In 'Vita Activa: The Spirit of Hannah Arendt,' a Thinker More Relevant Than Ever". The New York Times.
- ↑ John McGowan (15 December 1997). Hannah Arendt: An Introduction. University of Minnesota Press. ISBN 9781452903385.
- ↑ 13.0 13.1 Kirsch, Adam (12 January 2009). "Beware of Pity: Hannah Arendt and the power of the impersonal". The New Yorker. Retrieved 2015-09-09.