ਮੈਡੂਸਾ
ਮੈਡੂਸਾ (ਅੰਗ੍ਰੇਜ਼ੀ: Medusa)[1] ਯੂਨਾਨੀ ਮਿਥਿਹਾਸ ਕਥਾਵਾਂ ਵਿੱਚ, ਮੇਡੂਸਾ ਇੱਕ ਰਾਖਸ਼, ਇੱਕ ਗਾਰਗਨ ਸੀ, ਆਮ ਤੌਰ ਤੇ ਇੱਕ ਖੰਭਾਂ ਵਾਲੀ ਮਨੁੱਖੀ ਔਰਤ ਵਜੋਂ ਦਰਸਾਈ ਜਾਂਦੀ ਹੈ ਜੋ ਵਾਲਾਂ ਦੀ ਜਗ੍ਹਾ ਜ਼ਹਿਰੀਲੇ ਸੱਪਾਂ ਨਾਲ ਜੀਵਿਤ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਉਹ ਜਿਹੜੇ ਉਸਦੇ ਚਿਹਰੇ ਵੱਲ ਵੇਖਦੇ ਸਨ ਉਹ ਪੱਥਰ ਵੱਲ ਮੁੜ ਜਾਂਦੇ ਸਨ। ਬਹੁਤੇ ਸਰੋਤ ਉਸ ਨੂੰ ਫੋਰਸਿਸ ਅਤੇ ਸੀਟੋ ਦੀ ਧੀ ਦੱਸਦੇ ਹਨ, ਹਾਲਾਂਕਿ ਲੇਖਕ ਹੈਗੀਨਸ ਉਸ ਨੂੰ ਗੋਰਗਨ ਅਤੇ ਸੀਤੋ ਦੀ ਧੀ ਬਣਾਉਂਦਾ ਹੈ। ਹੇਸੀਓਡ ਅਤੇ ਐਸੀਕਲੁਸ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਉਹ ਸਿਸਟਨੀ ਦੇ ਨੇੜੇ ਕਿਤੇ, ਸਰਪੈਡਨ ਨਾਮ ਦੇ ਟਾਪੂ ਤੇ ਰਹਿੰਦਾ ਸੀ ਅਤੇ ਮਰ ਗਿਆ। ਦੂਜੀ ਸਦੀ ਸਾ.ਯੁ.ਪੂ. ਦੇ ਨਾਵਲਕਾਰ ਡਾਇਨੀਸਿਸ ਸਕਾਈਟਬ੍ਰਾਸ਼ਿਅਨ ਨੇ ਉਸ ਨੂੰ ਲੀਬੀਆ ਵਿੱਚ ਕਿਤੇ ਰੱਖਿਆ, ਜਿੱਥੇ ਹੇਰੋਡੋਟਸ ਨੇ ਕਿਹਾ ਸੀ ਕਿ ਬਰਬਰਸ ਨੇ ਉਸ ਦੇ ਮਿਥਿਹਾਸ ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਧਰਮ ਦੇ ਹਿੱਸੇ ਵਜੋਂ ਕੀਤੀ ਸੀ।[2][3]
ਮੇਦੁਸਾ ਦਾ ਸਿਰ ਉਸ ਹੀਰ ਪਰਸੀਅਸ ਨੇ ਸਿਰ ਝੁਕਾਇਆ ਜਿਸਨੇ ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਆਪਣਾ ਸਿਰ ਇਸਤੇਮਾਲ ਕੀਤਾ, ਜਿਸਨੇ ਦਰਸ਼ਕਾਂ ਨੂੰ ਪੱਥਰ ਵੱਲ ਬਦਲਣ ਦੀ ਸਮਰੱਥਾ ਬਣਾਈ ਰੱਖੀ, ਜਦ ਤੱਕ ਕਿ ਉਸਨੇ ਇਸ ਨੂੰ ਆਪਣੀ ਢਾਲ ਉੱਤੇ ਰੱਖਣ ਲਈ ਦੇਵੀ ਏਥੇਨਾ ਨੂੰ ਦੇ ਦਿੱਤੀ। ਕਲਾਸੀਕਲ ਪੁਰਾਤਨਤਾ ਵਿੱਚ ਮੇਡੂਸਾ ਦੇ ਸਿਰ ਦੀ ਤਸਵੀਰ ਬੁਰੋਗ-ਟਾਲਣ ਵਾਲੇ ਉਪਕਰਣ ਵਿੱਚ ਦਿਖਾਈ ਦਿੱਤੀ ਜੋ ਗੋਰਗੋਨਿਓਨ ਵਜੋਂ ਜਾਣੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ।[4]
ਆਧੁਨਿਕ ਵਿਆਖਿਆ
[ਸੋਧੋ]ਸੰਨ 1940 ਵਿੱਚ, ਸਿਗਮੰਡ ਫ੍ਰਾਉਡ ਦਾ "ਦਾਸ ਮੇਦੁਸੇਨਹੌਪਟ (ਮੇਡੂਸਾ ਦਾ ਮੁਖੀ)" ਮਰਨ ਉਪਰੰਤ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਤ ਹੋਇਆ। ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਮੇਡੂਸਾ ਦਾ ਅੱਤਵਾਦ ਕਿਸੇ ਚੀਜ ਦੀ ਨਜ਼ਰ ਨਾਲ ਜੁੜਿਆ ਹੋਇਆ ਹੈ। ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਵਿਸ਼ਲੇਸ਼ਣਾਂ ਨੇ ਸਾਨੂੰ ਇਸਦੇ ਲਈ ਅਵਸਰ ਤੋਂ ਜਾਣੂ ਕਰਾਇਆ ਹੈ: ਇਹ ਉਦੋਂ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਜਦੋਂ ਕੋਈ ਲੜਕਾ, ਜੋ ਕਿ ਹੁਣ ਤੱਕ ਤੂਫਾਨ ਦੇ ਖ਼ਤਰੇ ਨੂੰ ਮੰਨਣਾ ਨਹੀਂ ਚਾਹੁੰਦਾ ਹੈ, ਔਰਤ ਦੇ ਜਣਨ, ਸ਼ਾਇਦ ਇੱਕ ਬਾਲਗ ਦੇ, ਵਾਲਾਂ ਨਾਲ ਘਿਰੇ ਹੋਏ, ਅਤੇ ਜ਼ਰੂਰੀ ਤੌਰ 'ਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਵੇਖਦਾ ਹੈ। ਕਲਾਸਿਕ ਮੇਡੂਸਾ, ਇਸਦੇ ਉਲਟ, ਇੱਕ ਓਡੀਪਲ / ਲਿਬੀਡਿਨਸ ਲੱਛਣ ਹੈ। ਵਰਜਿਤ ਮਾਂ ਵੱਲ ਵੇਖਣਾ ਇਸ ਵਿਸ਼ੇ ਨੂੰ ਨਾਜਾਇਜ਼ ਇੱਛਾ ਨਾਲ ਕਠੋਰ ਕਰਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਪਿਤਾ ਦੇ ਬਦਲੇ ਦੇ ਡਰ ਵਿੱਚ ਉਸਨੂੰ ਜਮ੍ਹਾ ਕਰ ਦਿੰਦਾ ਹੈ। ਮੇਡੂਸਾ ਨੇ ਇਕ ਔਰਤ ਨੂੰ ਪੱਥਰ ਬਣਾਏ ਜਾਣ ਦੀਆਂ ਕੋਈ ਉਦਾਹਰਣ ਨਹੀਂ ਮਿਲੀਆਂ ਹਨ।
ਪੁਰਾਤੱਤਵ ਸਾਹਿਤਕ ਆਲੋਚਨਾ ਮਨੋਵਿਗਿਆਨ ਨੂੰ ਲਾਭਦਾਇਕ ਸਮਝਦੀ ਹੈ. ਬੈਥ ਸਿਲਿਗ ਨੇ ਉਸ ਦੇ ਆਪਣੇ ਪਿਤਾ, ਜ਼ੀਅਸ ਨਾਲ ਦੇਵੀ ਦੇ ਅਣਸੁਲਝੇ ਝਗੜੇ ਦੇ ਨਤੀਜੇ ਵਜੋਂ ਏਥੇਨਾ ਦੇ ਮੰਦਰ ਵਿਚ ਆਪਣੀ ਮਰਜ਼ੀ ਨਾਲ ਸਹਿਮਤੀ ਦੇਣ ਦੀ ਬਜਾਏ ਬਲਾਤਕਾਰ ਦੇ ਜੁਰਮ ਦੇ ਪਹਿਲੂ ਤੋਂ ਮੇਡੂਸਾ ਦੀ ਸਜ਼ਾ ਦਾ ਵਿਸ਼ਲੇਸ਼ਣ ਕੀਤਾ।[5]
ਝੰਡੇ ਅਤੇ ਚਿੰਨ੍ਹ
[ਸੋਧੋ]ਮੇਡੂਸਾ ਦਾ ਮੁਖੀ ਕੁਝ ਖੇਤਰੀ ਨਿਸ਼ਾਨਾਂ ਤੇ ਦਿਖਾਇਆ ਗਿਆ ਹੈ। ਇਕ ਉਦਾਹਰਣ ਸਿਸਲੀ ਦੇ ਝੰਡੇ ਅਤੇ ਚਿੰਨ੍ਹ ਦੀ ਹੈ, ਤਿੰਨ ਪਗਾਂ ਵਾਲੀ ਟ੍ਰਿਨਕ੍ਰੀਆ ਦੇ ਨਾਲ। ਕੇਂਦਰ ਵਿਚ ਮੇਦੁਸਾ ਦੇ ਸ਼ਾਮਲ ਹੋਣ ਦਾ ਅਰਥ ਹੈ ਕਿ ਦੇਵੀ ਐਥੀਨਾ ਦੀ ਰੱਖਿਆ, ਜਿਸ ਨੇ ਗੋਰਗਨ ਦੀ ਉਪਾਸਨਾ ਆਪਣੀ ਉਮਰ ਤੇ ਵਰਤੀ, ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਉੱਪਰ ਕਿਹਾ ਗਿਆ ਹੈ। ਇਕ ਹੋਰ ਉਦਾਹਰਣ ਚੈੱਕ ਗਣਰਾਜ ਦੇ ਦੋਹਾਲੀਸ ਪਿੰਡ ਦੇ ਹਥਿਆਰਾਂ ਦਾ ਕੋਟ ਹੈ।
-
-
-
ਪਹਿਲੇ ਵਿਸ਼ਵ ਯੁੱਧ ਦੇ ਰਸਮੀ ਫਰਾਂਸ ਦੀ ਫੌਜੀ ਵਰਦੀ ਪੱਟੀ
ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਸਭਿਆਚਾਰ ਵਿੱਚ
[ਸੋਧੋ]ਮੇਡੂਸਾ ਦੀ ਡਰਾਉਣੀ ਤਸਵੀਰ ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਸਭਿਆਚਾਰ ਵਿਚ ਇਕਦਮ ਪਛਾਣਨ ਵਾਲੀ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ਤਾ ਬਣਾਉਂਦੀ ਹੈ। ਮੇਡੂਸਾ ਨੂੰ ਕਲਪਨਾ ਦੇ ਕਈ ਕੰਮਾਂ ਵਿਚ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ, ਜਿਸ ਵਿਚ ਵੀਡੀਓ ਗੇਮਜ਼, ਫਿਲਮਾਂ, ਕਾਰਟੂਨ ਅਤੇ ਕਿਤਾਬਾਂ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ। ਖ਼ਾਸਕਰ, ਡਿਜ਼ਾਈਨਰ ਵਰਸਾਸੇ ਦਾ ਪ੍ਰਤੀਕ ਮੈਡੂਸਾ-ਸਿਰ ਦੇ ਪ੍ਰਤੀਕ ਦੁਆਰਾ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਿਤ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਇਸ ਲਈ ਚੁਣਿਆ ਗਿਆ ਕਿਉਂਕਿ ਉਹ ਸੁੰਦਰਤਾ, ਕਲਾ ਅਤੇ ਦਰਸ਼ਨ ਨੂੰ ਦਰਸਾਉਂਦੀ ਹੈ।[6]
ਨੋਟ ਅਤੇ ਹਵਾਲੇ
[ਸੋਧੋ]- ↑ Probably the feminine present participle of medein, "to protect, rule over" (American Heritage Dictionary; compare Medon, Medea, Diomedes, etc.). If not, it is from the same root, and is formed after the participle. OED 2001 revision, s.v.; medein in LSJ.
- ↑ as in Hesiod, Theogony 270, and Pseudo-Apollodorus Bibliotheke, 1.10.
- ↑ "From Gorgon and Ceto, Sthenno, Euryale, Medusa".
- ↑ Bullfinch, Thomas. "Bulfinch Mythology – Age of Fable – Stories of Gods & Heroes". Retrieved 2007-09-07.
...and turning his face away, he held up the Gorgon's head. Atlas, with all his bulk, was changed into stone.
- ↑ Seelig, B.J. (2002). "The Rape of Medusa in the Temple of Athena: Aspects of Triangulation". International Journal of Psycho-Analysis, 83:895–911.
- ↑ "Archived copy". Archived from the original on 2012-02-15. Retrieved 2012-01-27.
{{cite web}}: CS1 maint: archived copy as title (link)