ਭਾਰਤੀ ਸ਼ਾਸਤਰੀ ਸੰਗੀਤ ਤਿਉਹਾਰਾਂ ਦੀ ਸੂਚੀ
ਹੇਠਾਂ ਭਾਰਤੀ ਸ਼ਾਸਤਰੀ ਸੰਗੀਤ ਤਿਉਹਾਰਾਂ ਦੀ ਇੱਕ ਅਧੂਰੀ ਸੂਚੀ ਹੈ, ਜੋ ਕਿ ਭਾਰਤੀ ਸ਼ਾਸਤਰੀ ਸੰਗੀਤ ' ਤੇ ਕੇਂਦ੍ਰਿਤ ਸੰਗੀਤ ਤਿਉਹਾਰਾਂ ਨੂੰ ਸ਼ਾਮਲ ਕਰਦੀ ਹੈ। ਭਾਰਤੀ ਸ਼ਾਸਤਰੀ ਸੰਗੀਤ ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਵੇਦਾਂ ਵਿੱਚ ਮਿਲ ਸਕਦੀ ਹੈ, ਜੋ ਕਿ ਹਿੰਦੂ ਪਰੰਪਰਾ ਵਿੱਚ 1500 ਈਸਾ ਪੂਰਵ ਦੇ ਸਭ ਤੋਂ ਪੁਰਾਣੇ ਗ੍ਰੰਥ ਹਨ। ਭਾਰਤੀ ਸ਼ਾਸਤਰੀ ਸੰਗੀਤ ਵੀ ਭਾਰਤੀ ਲੋਕ ਸੰਗੀਤ ਦੁਆਰਾ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਤੌਰ 'ਤੇ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਹੋਇਆ ਹੈ, ਜਾਂ ਇਸ ਨਾਲ ਸਮਕਾਲੀ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ। ਭਾਰਤੀ ਸ਼ਾਸਤਰੀ ਸੰਗੀਤ ਵਿੱਚ ਦੋ ਭਾਗ ਹਨ। ਹਿੰਦੁਸਤਾਨੀ ਸੰਗੀਤ ਮੁੱਖ ਤੌਰ 'ਤੇ ਉੱਤਰੀ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਹੀ ਪਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।[1] ਦੱਖਣੀ ਭਾਰਤ ਦਾ ਕਾਰਨਾਟਿਕ ਸੰਗੀਤ, ਹਿੰਦੁਸਤਾਨੀ ਸੰਗੀਤ ਨਾਲੋਂ ਵਧੇਰੇ ਤਾਲਬੱਧ, ਅਤੇ ਢਾਂਚਾਗਤ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। [2] ਹਾਲਾਂਕਿ, ਕੁਝ ਤਿਉਹਾਰ ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਕਾਰਨਾਟਿਕ ਸਮਾਗਮ ਤਿਆਗਰਾਜ ਅਰਾਧਨਾ (1840 ਦੇ ਦਹਾਕੇ ਵਿੱਚ ਸਥਾਪਿਤ) ਰਵਾਇਤੀ ਕਾਰਨਾਟਿਕ ਸ਼ਾਸਤਰੀ ਸੰਗੀਤ 'ਤੇ ਧਿਆਨ ਕੇਂਦਰਤ ਕਰਨਾ ਜਾਰੀ ਰੱਖਦੇ ਹਨ, ਪਿਛਲੇ ਕੁਝ ਦਹਾਕਿਆਂ ਦਾ ਇੱਕ ਉੱਭਰਦਾ ਰੁਝਾਨ ਫਿਊਜ਼ਨ ਸੰਗੀਤ ਦਾ ਰਿਹਾ ਹੈ, ਜਿੱਥੇ ਖਿਆਲ, ਅਤੇ ਇੱਕ ਵਿਸ਼ਾਲ ਦਰਸ਼ਕਾਂ ਨੂੰ ਅਪੀਲ ਕਰਨ ਲਈ, ਪੱਛਮੀ ਸੰਗੀਤ ਵਰਗੀਆਂ ਸ਼ੈਲੀਆਂ ਆਪਸ ਵਿੱਚ ਮਿਲੀਆਂ ਹੋਈਆਂ ਹਨ।[3]
ਤਿਉਹਾਰ[ਸੋਧੋ]
ਕਾਰਨਾਟਿਕ[ਸੋਧੋ]
| ਤਿਉਹਾਰ ਦਾ ਨਾਮ | ਪਹਿਲੇ ਸਾਲ ਲਈ |
ਦੇਸ਼ | ਰਾਜ | ਸ਼ਹਿਰ | ਨੋਟਸ |
|---|---|---|---|---|---|
| ਤਿਆਗਰਾਜ ਅਰਾਧਨਾ | 1846 | ਭਾਰਤ | ਤਾਮਿਲਨਾਡੂ | ਤਿਰੁਵੈਅਰੁ | |
| ਚੇਂਬਈ ਸੰਗੀਤੋਲਸਵਮ | 1910 | ਭਾਰਤ | ਕੇਰਲ | ਗੁਰੂਵਾਯੂਰ | |
| ਸੰਕਟ ਮੋਚਨ ਸੰਗੀਤ ਸਮਾਰੋਹ | 1920 | ਭਾਰਤ | ਉੱਤਰ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ | ਵਾਰਾਣਸੀ | |
| ਮਦਰਾਸ ਸੰਗੀਤ ਸੀਜ਼ਨ | 1927 | ਭਾਰਤ | ਤਾਮਿਲਨਾਡੂ | ਚੇਨਈ | |
| ਕਲਾਸਾਗਰਮ ਸਾਲਾਨਾ ਸੱਭਿਆਚਾਰਕ ਉਤਸਵ | 1967 | ਭਾਰਤ | ਆਂਧਰਾ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ | ਸਿਕੰਦਰਾਬਾਦ | |
| ਸ਼੍ਰੀ ਰਾਮਸੇਵਾ ਮੰਡਲੀ ਆਰਸੀਟੀ ਦੁਆਰਾ ਰਾਮਨਵਮੀ ਗਲੋਬਲ ਸੰਗੀਤ ਉਤਸਵ | 1939 | ਭਾਰਤ | ਕਰਨਾਟਕ | ਬੰਗਲੌਰ | |
| ਪੁਰੰਦਰ ਦਾਸਾ ਅਰਾਧਨਾ | 1974 | ਭਾਰਤ | ਕਰਨਾਟਕ | ਹੰਪੀ | |
| ਕਲੀਵਲੈਂਡ ਤਿਆਗਰਾਜ ਫੈਸਟੀਵਲ | 1978 | ਸੰਯੁਕਤ ਰਾਜ ਅਮਰੀਕਾ | ਓਹੀਓ | ਕਲੀਵਲੈਂਡ | |
| ਪਰੰਪਰਾ ਸੀਰੀਜ਼ - ਅੰਧਰੀ | 1997 | ਭਾਰਤ | ਤੇਲੰਗਾਨਾ | ਹੈਦਰਾਬਾਦ | |
| ਸਵਾਤੀ ਸੰਗੀਤ ਉਤਸਵਮ | 1999 | ਭਾਰਤ | ਕੇਰਲ | ਤਿਰੂਵਨੰਤਪੁਰਮ | |
| ਚੇਨਯਿਲ ਤਿਰੁਵੈਯਾਰੁ | 2005 | ਭਾਰਤ | ਤਾਮਿਲਨਾਡੂ | ਚੇਨਈ | |
| ਨਾਦਨੀਰਜਾਨਮ - SBVC ਟੀ.ਵੀ | 2009 | ਭਾਰਤ | ਆਂਧਰਾ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ | ਤਿਰੁਮਾਲਾ | |
| ਹੈਦਰਾਬਾਦ ਤਿਆਗਰਾਜਾ ਅਰਾਧਨਾ ਸੰਗੀਤ ਉਤਸਵ | 2016 | ਭਾਰਤ | ਤੇਲੰਗਾਨਾ | ਹੈਦਰਾਬਾਦ | 5-ਦਿਨ ਸਮਾਗਮ |
ਹਿੰਦੁਸਤਾਨੀ[ਸੋਧੋ]
| ਤਿਉਹਾਰ ਦਾ ਨਾਮ | ਪਹਿਲੇ ਸਾਲ ਲਈ |
ਦੇਸ਼ | ਰਾਜ | ਸ਼ਹਿਰ | ਨੋਟਸ |
|---|---|---|---|---|---|
| ਹਰਵਲਭ ਸੰਗੀਤ ਸੰਮੇਲਨ | 1875 | India | ਪੰਜਾਬ, ਭਾਰਤ | ਜਲੰਧਰ | Held every year in last week of December |
| Festival of Tabla | 2017 | USA | ਕੈਲੀਫ਼ੋਰਨੀਆ | ਲਾਸ ਐਂਜਲਸ | Globally recognized landmark for percussive arts and Indian Classical Music. |
| Tansen Samaroh | 1950s | India | ਮੱਧ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ | ਗਵਾਲੀਅਰ | |
| Dover Lane Music Conference | 1952 | India | ਪੱਛਮੀ ਬੰਗਾਲ | ਕੋਲਕਾਤਾ | Held every year in January |
| Uttarpada Sangeet Chakra | 1955 | India | ਪੱਛਮੀ ਬੰਗਾਲ | Uttarpara[4] | |
| Nadaneerajanam svbc tv | 2009 | India | ਆਂਧਰਾ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ | Tirumala | Daily One and Half Hour live |
| Swami Haridas Sangeet Sammelan | 1952 | India | ਮਹਾਰਾਸ਼ਟਰ | ਮੁੰਬਈ | |
| Sawai Gandharva Bhimsen Festival | 1953 | India | ਮਹਾਰਾਸ਼ਟਰ | ਪੂਨੇ | Held every year in December |
| Surashree Kesarbai Kerkar Sangeet Samaroha (Goa) | 19?? | India | ਗੋਆ | ਪਣਜੀ | Held every year in November |
| Ninaad Sangeet Mahotsav | 1965 | India | ਉੱਤਰ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ | ਆਗਰਾ | |
| Sabrang Utsav | 1968 | India | ਦਿੱਲੀ | ||
| ITC SRA Sangeet Sammelan | 1971 | India | Various | Various | |
| Pandit Motiram Pandit Maniram Sangeet Samaroh | 1972 | India | ਤੇਲੰਗਾਨਾ | ਹੈਦਰਾਬਾਦ | |
| Dumru Percussion Festival | 2011 | India | ਮਹਾਰਾਸ਼ਟਰ | ਪੂਨੇ | |
| Saptak Festival of Music | 1980 | India | ਗੁਜਰਾਤ | ਅਹਿਮਦਾਬਾਦ | Held every year in January |
| Ganga Mahotsava | 1985 | India | Verius | ਵਾਰਾਣਸੀ | |
| Pandit Chatur Lal Festival | 1990 | India | New Delhi | Delhi | |
| ਵਿਰਾਸਤ | 1995 | India | Various | Various | |
| Jahan-e-Khusrau | 2001 | India | Delhi | New Delhi | |
| Ruhaniyat – The All India Sufi & Mystic Music Festival | 2001 | India | Various | ਮੁੰਬਈ/Various | |
| Sitar in Petersburg | 2008 | Russia | NW District | ਸੇਂਟ ਪੀਟਰਸਬਰਗ | Focus on ਸਿਤਾਰ |
| SwaraZankar Music Festival | 2009 | India | ਮਹਾਰਾਸ਼ਟਰ | ਪੂਨੇ | |
| Citi-NCPA Aadi Anant Festival | 2010 | India | ਮਹਾਰਾਸ਼ਟਰ | ਮੁੰਬਈ | |
| Mahindra Sanatkada Lucknow Festival | 2010 | India | ਉੱਤਰ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ | Lucknow[5] | |
| Riwaayat | 2010 | India | ਤੇਲੰਗਾਨਾ | ਹੈਦਰਾਬਾਦ | |
| Chaturprahar | 2011 | India | ਮਹਾਰਾਸ਼ਟਰ | ਮੁੰਬਈ | |
| Sawai Gandharva Bhimsen Festival, Hyderabad | 2012 | India | ਤੇਲੰਗਾਨਾ | ਹੈਦਰਾਬਾਦ | |
| 8 Prahar | 2014 | India | ਮਹਾਰਾਸ਼ਟਰ | ਮੁੰਬਈ | Annual Event, last 10 November 2019 |
| Qutub Festival | India | Delhi | New Delhi | ||
| Giligundi Music Festival | India | Karnataka | Giligundi, Near Sirsi | Held in May every year | |
| Sangeet Martand Ustad Chand Khan Music Festival | 1992 | India | New Delhi | Delhi | |
| Gunidaas Sangeet Samaroh | India | Maharashtra | ਮੁੰਬਈ | ||
| Karikan Parameshwari moonlight Sangeeta Festival | India | Karnataka | Honnavar | ||
| Kolkata International Dance Festival[6] | 2017 | India | ਪੱਛਮੀ ਬੰਗਾਲ | ਕੋਲਕਾਤਾ | |
| Nila Festival, Kerala Kalamandalam | 1986 | India | ਕੇਰਲ | Cheruthuruthy | |
| Tihai, Shatatantri Media | 2019 | USA | San Francisco | California | First held in 2014, 18–20 September, now held annually |
| Sitar Ratna Rahimat Khan Sangeetotsav |
1954 | India | Karnataka | Dharwad | Annual Event |
| Vasantotsav | 1985 | India | Maharashtra | Pune | |
| Darbar Festival | 2005 | UK | London | London |
ਓਡੀਸੀ[ਸੋਧੋ]
| ਤਿਉਹਾਰ ਦਾ ਨਾਮ | ਪਹਿਲੇ ਸਾਲ ਲਈ |
ਦੇਸ਼ | ਰਾਜ | ਸ਼ਹਿਰ | ਨੋਟਸ |
|---|---|---|---|---|---|
| ਰਾਜਰਾਣੀ ਸੰਗੀਤ ਉਤਸਵ | 2002 | ਭਾਰਤ | ਓਡੀਸ਼ਾ | ਭੁਬਨੇਸ਼ਵਰ | ਸਾਲਾਨਾ ਸਮਾਗਮ |
ਇਹ ਵੀ ਵੇਖੋ[ਸੋਧੋ]
ਹਵਾਲੇ[ਸੋਧੋ]
- ↑ George E. Ruckert, Music in North India: Experiencing Music, Expressing Culture, Oxford University Press.
- ↑ Ludwig Pesch, The Oxford Illustrated Companion to South Indian Classical Music, Oxford University Press.
- ↑ Kumar, Raj (2003). Essays on Indian Music. Discovery Publishing House. p. 16. ISBN 9788171417193.
- ↑ "About". Archived from the original on 2023-11-02. Retrieved 2024-02-24.
- ↑ "Mahindra Sanatkada Lucknow Festival". Archived from the original on 2015-04-02. Retrieved 2024-02-24.
- ↑ "Kolkata International Dance Festival". Festivals From India (in ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ (ਅਮਰੀਕੀ)). Retrieved 2023-11-15.
ਬਾਹਰੀ ਲਿੰਕ[ਸੋਧੋ]
ਭਾਰਤੀ ਸ਼ਾਸਤਰੀ ਸੰਗੀਤ ਤਿਉਹਾਰਾਂ ਦੀ ਸੂਚੀ ਨਾਲ ਸੰਬੰਧਿਤ ਮੀਡੀਆ ਵਿਕੀਮੀਡੀਆ ਕਾਮਨਜ਼ ਉੱਤੇ ਹੈ
