ਰਾਜਨੀਤੀ ਵਿਗਿਆਨ

ਰਾਜਨੀਤੀ ਵਿਗਿਆਨ ਇੱਕ ਸਮਾਜਿਕ ਵਿਗਿਆਨ ਹੈ ਜੋ ਸ਼ਾਸਨ ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਦੇ ਪ੍ਰਬੰਧ ਅਤੇ ਸਿਆਸੀ ਸਰਗਰਮੀਆਂ, ਸਿਆਸੀ ਵਿਚਾਰਾਂ ਅਤੇ ਸਿਆਸੀ ਵਿਵਹਾਰ ਦਾ ਵਿਸ਼ਲੇਸ਼ਣ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਸਿਆਸਤ ਦੇ ਸਿਧਾਂਤ ਅਤੇ ਅਭਿਆਸ ਨੂੰ ਵਿਆਪਕ ਤੌਰ 'ਤੇ ਪੇਸ਼ ਕਰਦਾ ਹੈ ਜਿਸ ਨੂੰ ਆਮ ਤੌਰ 'ਤੇ ਸ਼ਕਤੀ ਅਤੇ ਸਰੋਤਾਂ ਦੀ ਵੰਡ ਦਾ ਨਿਰਧਾਰਨ ਕਰਨ ਦੇ ਤੌਰ ਤੇ ਵਿਚਾਰਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।

ਰਾਜਨੀਤਿਕ ਵਿਗਿਆਨ ਵਿੱਚ ਤੁਲਨਾਤਮਕ ਰਾਜਨੀਤੀ, ਰਾਜਨੀਤਿਕ ਅਰਥ-ਵਿਵਸਥਾ, ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਸਬੰਧ, ਸਿਆਸੀ ਸਿਧਾਂਤ , ਜਨਤਕ ਪ੍ਰਬੰਧਨ, ਜਨਤਕ ਨੀਤੀ ਅਤੇ ਰਾਜਨੀਤਕ ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਸਮੇਤ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਉਪ ਖੇਤਰ ਹਨ। ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ, ਰਾਜਨੀਤੀ ਵਿਗਿਆਨ, ਅਰਥ ਸ਼ਾਸਤਰ, ਕਾਨੂੰਨ, ਸਮਾਜ ਸ਼ਾਸਤਰ, ਇਤਿਹਾਸ, ਫ਼ਲਸਫ਼ੇ, ਭੂਗੋਲ, ਮਨੋਵਿਗਿਆਨ ਅਤੇ ਮਾਨਵ ਸ਼ਾਸਤਰ ਦੇ ਖੇਤਰਾਂ ਨਾਲ ਜੁੜੀ ਹੋਈ ਹੈ।

ਖੇਤਰ

ਰਾਜਨੀਤਕ ਵਿਗਿਆਨੀ ਫੈਸਲੇ ਲੈਣ ਵਿਚ ਸ਼ਕਤੀਆਂ ਦੀ ਵੰਡ ਅਤੇ ਤਬਾਦਲੇ ਸੰਬੰਧੀ ਮਸਲਿਆਂ ਦਾ ਅਧਿਐਨ ਕਰਦੇ ਹਨ, ਸਰਕਾਰਾਂ ਅਤੇ ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਸੰਗਠਨਾਂ, ਸਿਆਸੀ ਵਿਹਾਰ ਅਤੇ ਜਨਤਕ ਨੀਤੀਆਂ ਸਮੇਤ ਸ਼ਾਸਨ ਦੇ ਖੇਤਰ ਅਤੇ ਰੋਲ ਦੀ ਗੱਲ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਉਹ ਪ੍ਰਸ਼ਾਸਨ ਅਤੇ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਨੀਤੀਆਂ ਦੀ ਸਫਲਤਾ ਨੂੰ ਮਾਪਦੇ ਹਨ ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਸਥਿਰਤਾ, ਨਿਆਂ, ਧਨ ਦੌਲਤ, ਸ਼ਾਂਤੀ ਅਤੇ ਜਨ ਸਿਹਤ ਵਰਗੇ ਕਈ ਕਾਰਕਾਂ ਦੀ ਜਾਂਚ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਕੁਝ ਰਾਜਨੀਤਕ ਵਿਗਿਆਨੀ ਰਾਜਨੀਤੀ ਦਾ ਵਿਸ਼ਲੇਸ਼ਣ ਕਰ ਕੇ ਸਕਾਰਾਤਮਕ ਹੱਲ ਪੇਸ਼ ਕਰਨ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕਰਦੇ ਹਨ (ਇਹ ਵਰਣਨ ਕਰਨ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕਰਦੇ ਹਨ ਕਿ ਕਿਵੇਂ ਚੀਜ਼ਾਂ ਹੋਣੀਆਂ ਚਾਹੀਦੀਆਂ ਹਨ, ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਉਹ ਕਿਵੇਂ ਹੋਣੀਆਂ ਚਾਹੀਦੀਆਂ ਹਨ). ਕੁਝ ਖਾਸ ਨੀਤੀਗਤ ਸਿਫਾਰਸ਼ਾਂ ਦੇ ਕੇ, ਆਦਰਸ਼ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ਤਾਵਾਂ ਨੂੰ ਅੱਗੇ ਵਧਾਉਂਦੇ ਹਨ।

ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਰਾਜਨੀਤਕ ਵਿਗਿਆਨੀ ਹੇਠਲੇ ਪੰਜ ਖੇਤਰਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਜਾਂ ਵਧੇਰੇ ਵਿੱਚ ਕਾਰਜ ਕਰਦੇ ਹਨ:

• ਤੁਲਨਾਤਮਕ ਰਾਜਨੀਤੀ, ਖੇਤਰ ਅਧਿਐਨ ਸਮੇਤ
• ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਸਬੰਧ
• ਸਿਆਸੀ ਫ਼ਲਸਫ਼ਾ ਜਾਂ ਸਿਆਸੀ ਸਿਧਾਂਤ
• ਜਨਤਕ ਪ੍ਰਬੰਧਨ
• ਪਬਲਿਕ ਕਾਨੂੰਨ

• ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਕਾਨੂੰਨ