ਮੁਲਤਾਨ ਜ਼ਿਲ੍ਹਾ
ਮੁਲਤਾਨ ਜ਼ਿਲ੍ਹਾ ( ਉਰਦੂ: ضِلع مُلتان ), ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਦੇ ਪੰਜਾਬ ਸੂਬੇ ਦਾ ਇੱਕ ਜ਼ਿਲ੍ਹਾ ਹੈ। ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਦੀ 1998 ਦੀ ਮਰਦਮਸ਼ੁਮਾਰੀ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ ਇਸਦੀ ਆਬਾਦੀ 3,116,851 (1.315 ਮਿਲੀਅਨ ਜਾਂ ਸ਼ਹਿਰੀ ਖੇਤਰਾਂ ਵਿੱਚ 42.2%) ਸੀ।[1][2][3] ਇਸਦੀ ਰਾਜਧਾਨੀ ਮੁਲਤਾਨ ਸ਼ਹਿਰ ਹੈ। ਮੁਲਤਾਨ ਜ਼ਿਲ੍ਹਾ 3,721 ਵਰਗ ਕਿਲੋਮੀਟਰ ਦੇ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਫੈਲਿਆ ਹੋਇਆ ਹੈ। ਜ਼ਿਲ੍ਹੇ ਵਿੱਚ ਮੁਲਤਾਨ ਸਦਰ, ਮੁਲਤਾਨ ਸ਼ਹਿਰ, ਜਲਾਲਪੁਰ ਪੀਰਵਾਲਾ ਅਤੇ ਸ਼ੁਜਾਬਾਦ ਦੀਆਂ ਤਹਿਸੀਲਾਂ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ।[4]
ਇਤਿਹਾਸ
ਵੇਹਾੜੀ, ਖਾਨੇਵਾਲ ਅਤੇ ਲੋਧਰਾਂ ਮੁਲਤਾਨ ਜ਼ਿਲ੍ਹੇ ਦੀਆਂ ਤਹਿਸੀਲਾਂ ਸਨ। ਵੇਹੜੀ ਨੂੰ 1976 ਵਿੱਚ ਵੱਖਰਾ ਜ਼ਿਲ੍ਹਾ ਬਣਾਇਆ ਗਿਆ ਸੀ। ਖਾਨੇਵਾਲ ਨੂੰ ਮੁਲਤਾਨ ਨਾਲੋਂ ਕੱਟ ਕੇ 1985 ਵਿੱਚ ਵੱਖਰਾ ਜ਼ਿਲ੍ਹਾ ਬਣਾ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ। ਲੋਧਰਾਂ ਨੂੰ 1991 ਵਿੱਚ ਮੁਲਤਾਨ ਤੋਂ ਵੱਖਰਾ ਜ਼ਿਲ੍ਹਾ ਬਣਾ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਸੀ।[5]
ਸਥਿਤ
[ਸੋਧੋ]ਮੁਲਤਾਨ ਜ਼ਿਲ੍ਹਾ ਉੱਤਰ ਅਤੇ ਉੱਤਰ ਪੂਰਬ ਵੱਲ ਖਾਨੇਵਾਲ, ਪੂਰਬ ਵੱਲ ਵੇਹਾੜੀ ਅਤੇ ਦੱਖਣ ਵੱਲ ਲੋਧਰਾਂ ਨਾਲ ਘਿਰਿਆ ਹੋਇਆ ਹੈ। ਚਨਾਬ ਨਦੀ ਇਸਦੇ ਪੱਛਮੀ ਪਾਸੇ ਤੋਂ ਲੰਘਦੀ ਹੈ, ਜਿਸ ਦੇ ਪਾਰ ਮੁਜ਼ੱਫਰਗੜ੍ਹ ਸਥਿਤ ਹੈ।
ਜਨਸੰਖਿਆ
[ਸੋਧੋ]2017 ਦੀ ਮਰਦਮਸ਼ੁਮਾਰੀ ਦੇ ਸਮੇਂ ਜ਼ਿਲ੍ਹੇ ਦੀ ਆਬਾਦੀ 4,746,166 ਸੀ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ 2,435,195 ਪੁਰਸ਼ ਅਤੇ 2,310,408 ਔਰਤਾਂ ਸਨ। ਪੇਂਡੂ ਆਬਾਦੀ 2,687,246 ਹੈ ਜਦੋਂ ਕਿ ਸ਼ਹਿਰੀ ਆਬਾਦੀ 2,058,920 ਹੈ। ਸਾਖਰਤਾ ਦਰ 60.21% ਸੀ।
ਧਰਮ
[ਸੋਧੋ]2017 ਦੀ ਮਰਦਮਸ਼ੁਮਾਰੀ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਮੁਸਲਮਾਨ 99.37% ਆਬਾਦੀ ਦੇ ਨਾਲ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਧਾਰਮਿਕ ਭਾਈਚਾਰਾ ਸੀ ਜਦੋਂ ਕਿ ਈਸਾਈ ਆਬਾਦੀ ਦਾ 0.54% ਸੀ।[6]
| ਧਰਮ | ਆਬਾਦੀ (1941)[7] : 42 | ਪ੍ਰਤੀਸ਼ਤ (1941) |
|---|---|---|
ਇਸਲਾਮ
|
1,157,911 | 78.01% |
ਹਿੰਦੂ ਧਰਮ [lower-alpha 2]
|
249,872 | 16.83% |
ਸਿੱਖ ਧਰਮ
|
61,628 | 4.15% |
ਈਸਾਈ
|
13,270 | 0.89% |
| ਹੋਰ [lower-alpha 3] | 1,652 | 0.11% |
| ਕੁੱਲ ਆਬਾਦੀ | 1,484,333 | 100% |
ਭਾਸ਼ਾ
[ਸੋਧੋ]2017 ਦੀ ਮਰਦਮਸ਼ੁਮਾਰੀ ਦੇ ਸਮੇਂ, 82.41% ਆਬਾਦੀ ਪੰਜਾਬੀ, ਅਤੇ 16.20% ਉਰਦੂ ਆਪਣੀ ਪਹਿਲੀ ਭਾਸ਼ਾ ਵਜੋਂ ਬੋਲਦੀ ਸੀ।[6]
ਤਹਿਸੀਲਾਂ
[ਸੋਧੋ]ਹਵਾਲੇ
[ਸੋਧੋ]- ↑ "Multan District at Glance". Population Census Organization, Government of Pakistan. Archived from the original on 25 April 2012. Retrieved 28 June 2011.
- ↑ "Pakistan: General Information". Geohive. Geohive. Archived from the original on 6 April 2013. Retrieved 12 September 2014.
- ↑ "Punjab-Population of Urban Places 1901-98". Urban Resource Centre. Archived from the original on 28 September 2007.
- ↑ "District Profile | Multan". multan.punjab.gov.pk. Retrieved 2022-10-04.
- ↑ "Our History | Multan". multan.punjab.gov.pk. Retrieved 2022-10-04.
- ↑ 6.0 6.1 "District Wise Results / Tables (Census - 2017)". www.pbscensus.gov.pk. Pakistan Bureau of Statistics. Archived from the original on 2021-09-12. Retrieved 2022-10-16.
{{cite web}}: Unknown parameter|dead-url=ignored (|url-status=suggested) (help) - ↑ "CENSUS OF INDIA, 1941 VOLUME VI PUNJAB PROVINCE". Retrieved 22 July 2022.
- ↑ Historic district borders may not be an exact match in the present-day due to various bifurcations to district borders — which since created new districts — throughout the historic Punjab Province region during the post-independence era that have taken into account population increases.
- ↑ 1941 census: Including Ad-Dharmis
- ↑ Including Jainism, Buddhism, Zoroastrianism, Judaism, or not stated
