ਹੇਮੰਗਾ ਬਿਸਵਾਸ

Hemanga Biswas
Biswas in the 1980s
ਜਨਮ	(1912-12-14)14 ਦਸੰਬਰ 1912 Habiganj, Assam Province, British India (Present-day Bangladesh)
ਮੌਤ	(1987-11-22)22 ਨਵੰਬਰ 1987 Calcutta, West Bengal, India
ਰਾਸ਼ਟਰੀਅਤਾ	Indian
ਪੇਸ਼ਾ	Musician, author, political activist
ਜੀਵਨ ਸਾਥੀ	Ranu Dutta
ਬੱਚੇ	2

ਹੇਮੰਗਾ ਬਿਸਵਾਸ (14 ਦਸੰਬਰ 1912 – 22 ਨਵੰਬਰ 1987) ਇੱਕ ਭਾਰਤੀ ਗਾਇਕ, ਸੰਗੀਤਕਾਰ, ਲੇਖਕ ਅਤੇ ਰਾਜਨੀਤਿਕ ਕਾਰਕੁਨ ਸੀ, ਜੋ ਬੰਗਾਲੀ ਅਤੇ ਅਸਾਮੀ ਵਿੱਚ ਆਪਣੇ ਸਾਹਿਤ ਲਈ ਜਾਣਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਲੋਕ ਸੰਗੀਤ ਦੀ ਵਕਾਲਤ ਕਰਦਾ ਹੈ, ਲੋਕ ਸੰਗੀਤ ਦੀਆਂ ਸ਼ੈਲੀਆਂ ਤੋਂ ਡਰਾਇੰਗ ਕਰਦਾ ਹੈ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਭਟਿਆਲੀ ਵੀ ਸ਼ਾਮਲ ਹੈ ਜੋ ਬੰਗਾਲ ਦੇ ਮਛੇਰੇ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਹੈ।

ਆਰੰਭ ਦਾ ਜੀਵਨ

ਬਿਸਵਾਸ ਦਾ ਜਨਮ 14 ਦਸੰਬਰ 1912 ਨੂੰ ਹਰਕੁਮਾਰ ਅਤੇ ਸਰੋਜਨੀ ਬਿਸਵਾਸ ਦੇ ਘਰ ਹਬੀਗੰਜ, ਸਿਲਹਟ, ਬ੍ਰਿਟਿਸ਼ ਭਾਰਤ (ਹੁਣ ਬੰਗਲਾਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ) ਵਿੱਚ ਹੋਇਆ ਸੀ। ਉਹ ਹਬੀਗੰਜ ਦੇ ਮਿਡਲ ਇੰਗਲਿਸ਼ ਸਕੂਲ ਗਿਆ। ਉਸ ਨੇ 1925 ਤੋਂ 1927 ਤੱਕ ਡਿਬਰੂਗੜ੍ਹ ਦੇ ਜਾਰਜ ਇੰਸਟੀਚਿਊਟ ਵਿੱਚ ਪੜ੍ਹਿਆ ਜਦੋਂ ਨੀਲਮੋਨੀ ਫੁਕਨ ਇਸ ਦੇ ਹੈੱਡਮਾਸਟਰ ਸਨ। ਉੱਥੇ ਉਸ ਦੀ ਅਸਾਮੀ ਸੱਭਿਆਚਾਰ ਵਿੱਚ ਦਿਲਚਸਪੀ ਹੋ ਗਈ। ਉਸ ਨੇ 1930 ਵਿੱਚ ਹਬੀਗੰਜ ਦੇ ਸਰਕਾਰੀ ਹਾਈ ਸਕੂਲ ਵਿੱਚ ਪੜ੍ਹਿਆ। ਉਸ ਨੇ 1930-1931 ਤੱਕ ਐਮਸੀ ਕਾਲਜ, ਸਿਲਹਟ ਵਿੱਚ ਵੀ ਪੜ੍ਹਾਈ ਕੀਤੀ। ਬਿਸਵਾਸ ਨੇ ਆਪਣੇ ਕਾਲਜ ਦੇ ਸਾਲਾਂ ਦੌਰਾਨ ਕਮਿਊਨਿਜ਼ਮ ਦੀਆਂ ਕਦਰਾਂ-ਕੀਮਤਾਂ ਨੂੰ ਅਪਣਾਇਆ ਅਤੇ ਬਰਾਬਰੀ ਦੇ ਅਧਿਕਾਰਾਂ 'ਤੇ ਕਵਿਤਾਵਾਂ ਅਤੇ ਨਾਟਕ ਲਿਖੇ। ਇਸ ਸਮੇਂ ਦੌਰਾਨ ਉਸ ਨੇ "ਗਾਨਾ ਸੰਗੀਤ" ਕਰਨਾ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਦਿੱਤਾ। ਉਸ ਨੇ ਆਪਣੀ ਰਸਮੀ ਸਿੱਖਿਆ ਪੂਰੀ ਨਹੀਂ ਕੀਤੀ। ਬਿਸਵਾਸ ਪੂਰੇ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਚਾਹ ਬਾਗਾਂ ਦੇ ਮਜ਼ਦੂਰਾਂ, ਕਿਸਾਨਾਂ ਅਤੇ ਗਰੀਬਾਂ ਦੇ ਅਧਿਕਾਰਾਂ ਨੂੰ ਯਕੀਨੀ ਬਣਾਉਣ ਲਈ ਇੱਕ ਅੰਦੋਲਨ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਹੋ ਗਿਆ। ਉਸ ਦੇ ਸਿਆਸੀ ਦੋਸ਼ਾਂ ਲਈ, ਉਸ ਨੂੰ 1930 ਵਿੱਚ ਗ੍ਰਿਫਤਾਰ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ। ਉਹ ਇੰਡੀਅਨ ਪੀਪਲਜ਼ ਥੀਏਟਰ ਐਸੋਸੀਏਸ਼ਨ ਨਾਲ ਵੀ ਜੁੜਿਆ ਹੋਇਆ ਸੀ। ਉਸ ਨੇ 1959 ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਹਾਈ ਸਕੂਲ ਟੀਚਰ ਰਾਨੂ ਦੱਤਾ ਨਾਲ ਵਿਆਹ ਕਰਵਾ ਲਿਆ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਬੇਟੇ, ਮੋਨਾਕ ਬਿਸਵਾਸ (ਜਾਦਵਪੁਰ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਵਿੱਚ ਫ਼ਿਲਮ ਸਟੱਡੀਜ਼ ਦੇ ਪ੍ਰੋਫੈਸਰ ਅਤੇ ਫ਼ਿਲਮ ਨਿਰਮਾਤਾ), ਦਾ ਜਨਮ 1960 ਵਿੱਚ ਹੋਇਆ ਸੀ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਧੀ, ਰੋਂਗਲੀ ਬਿਸਵਾਸ (ਇੱਕ ਲੇਖਕ ਅਤੇ ਅਰਥ ਸ਼ਾਸਤਰ ਦੀ ਪ੍ਰੋਫੈਸਰ) ਦਾ ਜਨਮ 1967 ਵਿੱਚ ਹੋਇਆ ਸੀ।

ਸੰਗੀਤਕ ਕੰਮ

ਦੇਬਾਬਰਤਾ ਬਿਸਵਾਸ, ਉਮਰ ਸ਼ੇਖ, ਨਿਰੰਜਨ ਸੇਨ ਅਤੇ ਹੋਰਾਂ ਨਾਲ ਹੇਮੰਗਾ।

ਹੇਮੰਗਾ ਬਿਸਵਾਸ ਕਈ ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਬੰਗਾਲੀ ਗੀਤਾਂ ਲਈ ਜ਼ਿੰਮੇਵਾਰ ਸੀ। ਲੋਕ ਕਲਾ ਦੇ ਆਦਰਸ਼ ਨੂੰ ਅਨੁਵਾਦ ਕਰਨ ਦੀ ਵਿਧੀ ਨੂੰ ਲੈ ਕੇ ਇੱਕ ਵਾਰ ਸਲਿਲ ਚੌਧਰੀ ਅਤੇ ਉਸਦੇ ਵਿਚਕਾਰ ਇੱਕ ਭਿਆਨਕ ਬਹਿਸ ਹੋਈ:

ਉਸ ਨੇ ਭੂਪੇਨ ਹਜ਼ਾਰਿਕਾ, ਦੇਬਾਬਰਤਾ ਬਿਸਵਾਸ ਅਤੇ ਪੀਟ ਸੀਗਰ ਨਾਲ ਇੱਕ ਦੋਗਾਣਾ ਗਾਇਆ। ਆਪਣੇ ਸੰਗੀਤ ਰਾਹੀਂ, ਉਸ ਨੇ ਜਨਤਾ ਨੂੰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਹੱਕਾਂ ਲਈ ਲੜਨ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਇੱਕਜੁੱਟ ਹੋਣ ਅਤੇ ਕਿਸੇ ਵੀ ਕਿਸਮ ਦੇ ਭ੍ਰਿਸ਼ਟਾਚਾਰ ਵਿਰੁੱਧ ਆਵਾਜ਼ ਉਠਾਉਣ ਲਈ ਪ੍ਰੇਰਿਤ ਕਰਨ ਦੀ ਉਮੀਦ ਕੀਤੀ ਸੀ। ਸਾਰਿਆਂ ਲਈ ਬਰਾਬਰ ਦੇ ਅਧਿਕਾਰਾਂ ਵਿੱਚ ਉਸ ਦੇ ਵਿਸ਼ਵਾਸ ਨੇ ਉਸ ਨੂੰ ਵਾਰ-ਵਾਰ ਸਿਧਾਰਥ ਸ਼ੰਕਰ ਰਾਏ ਦੀ ਅਗਵਾਈ ਵਾਲੀ ਕਾਂਗਰਸ ਸਰਕਾਰ ਨੂੰ ਮਜ਼ਦੂਰ ਵਰਗ ਦੇ ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਮਦਦ ਕਰਨ ਲਈ ਬੇਨਤੀ ਕਰਨ ਅਤੇ ਬੇਨਤੀ ਕਰਨ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕੀਤੀ। ਬਾਂਚਬੋ ਰੇ ਬੰਚਬੋ ਅਮਰਾ ਦੀ ਰਚਨਾ ਮਜ਼ਦੂਰਾਂ ਨੂੰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਜੀਵਨ ਪੱਧਰ ਨੂੰ ਸੁਧਾਰਨ ਲਈ ਪ੍ਰੇਰਿਤ ਕਰਨ ਲਈ ਕੀਤੀ ਗਈ ਸੀ। ਦ ਇੰਟਰਨੈਸ਼ਨਲ ਦਾ ਬੰਗਾਲੀ ਵਿੱਚ ਅਨੁਵਾਦ ਅਤੇ ਅਮਰਾ ਕਾਰਬੋ ਜੋਏ, ਅਜਾਦੀ ਹੈਨੀ ਟੋਰ, ਅਤੇ ਨੀਗਰੋ ਭਾਈ ਅਮਰ ਵਰਗੇ ਗੀਤਾਂ ਦੇ ਗਾਇਨ ਨੇ ਬੰਗਾਲੀ ਖੱਬੇਪੱਖੀ ਲਹਿਰ ਦੀ ਸਹਾਇਤਾ ਕੀਤੀ।

ਉਹ ਭਵਈਆ ਅਤੇ ਭਟਿਆਲੀ ਤੋਂ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਸੀ, ਅਤੇ ਉਸ ਨੇ ਆਪਣੀ ਸ਼ੈਲੀ ਤਿਆਰ ਕੀਤੀ, ਜਿਸ ਨੇ ਉਹਨਾਂ ਲੋਕ ਪਰੰਪਰਾਵਾਂ ਨੂੰ ਸਿਲਹਟ ਦੇ ਸੱਭਿਆਚਾਰ ਨਾਲ ਜੋੜਿਆ, ਜਿਸ ਨੂੰ ਉਹ ਬਹਿਰਾਣਾ ਕਹਿੰਦੇ ਸਨ। ਉਸ ਨੇ 1978 ਵਿੱਚ ਜਾਂ ਇਸ ਦੇ ਆਸਪਾਸ ਮਾਸ ਸਿੰਗਰਜ਼ (ਜਨ ਗਾਣਿਆਂ ਲਈ ਇੱਕ ਸਮੂਹ) ਦਾ ਗਠਨ ਕੀਤਾ।

ਫ਼ਿਲਮਾਂ

ਹੇਮੰਗਾ ਬਿਸਵਾਸ ਮੇਘੇ ਢਾਕਾ ਤਾਰਾ (ਦ ਕਲਾਊਡ ਕੈਪਡ ਸਟਾਰ) (1960), ਲਾਲਨ ਫਕੀਰ (ਦੇਹਾ ਤਾਰੀ ਦਿਲਮ ਛੜਿਓ), ਉਤਪਲ ਦੱਤਾ ਦੀ ਕਲੋਲ, ਅਤੇ ਕੋਮਲ ਗੰਧਾਰ ਵਿੱਚ ਪਲੇਬੈਕ ਗਾਇਕ ਸੀ।

ਅੰਸ਼ਕ ਡਿਸਕੋਗ੍ਰਾਫੀ

• ਹੇਮੰਗਾ ਬਿਸਵਾਸਰ ਗਾਨ
• ਸ਼ੰਖਚਿਲ

ਬਿਬਲੀਓਗ੍ਰਾਫੀ

ਬੰਗਾਲੀ

• ਸ਼ੰਖਚਿਲਰ ਗਾਨ
• ਹੇਮੰਗਾ ਬਿਸਵਾਸਰ ਗਾਨ
• ਲੋਕਸੰਗੀਤ ਸਮੀਕਸ਼ਾ
• ਬੰਗਲਾ ਓ ਅਸਾਮ
• ਅਬਰ ਚੀਨ ਦੇਖੇ ਏਲਮ

ਅਸਾਮੀ

• ਕੁਲ ਖੁਆਰ ਸੁਤਲ
• ਏਕੁ ਪਾਪ ਸਾਈ ਅਹਿਲੁ ॥
• ਜੀਵੋਣ ਜਿਲਪੀ ਜੋਤੀ ਪ੍ਰਸਾਦ

ਇਹ ਵੀ ਦੇਖੋ

• ਖੱਬਾ ਫਰੰਟ
• ਇੰਟਰਨੈਸ਼ਨਲ

ਬਾਹਰੀ ਲਿੰਕ

• Hemanga Biswas, ਇੰਟਰਨੈੱਟ ਮੂਵੀ ਡੈਟਾਬੇਸ 'ਤੇ
• Listen Songs by Hemango Biswas
• Rhyming Revolution: Marxism and Culture in Colonial Bengal
• Translated chapter from Biswas's travelogue: "Abar Chin Dekhe Elam" (Trip To China Again), 1975
• Hemango Biswas’s popular songs presented at University of Dhaka, in Bangladesh, celebrating his 99th birth anniversary