ਗੋਪੀ ਤਲਾਬ
| ਗੋਪੀ ਤਲਾਬ | |
|---|---|
 ਗੋਪੀ ਤਲਾਬ | |
| ਸਥਿਤੀ | ਸੂਰਤ, ਭਾਰਤ |
| ਗੁਣਕ | 21°11′18.9″N 72°49′45.8″E / 21.188583°N 72.829389°E |
| Type | ਇਨਸਾਨਾ ਵਲੋਂ ਬਣਾਈ ਗਈ ਝੀਲ |
| ਵ੍ਯੁਪੱਤੀ | ਮਲਿਕ ਗੋਪੀ |
| Catchment area | 35,300 m2 (0.0136 sq mi) |
| ਪ੍ਰਬੰਧਨ ਏਜੰਸੀ | Surat Municipal Corporation |
| ਬਣਨ ਦੀ ਮਿਤੀ | 1510 |
| ਵੱਧ ਤੋਂ ਵੱਧ ਲੰਬਾਈ | 212 metres (696 ft) |
| Water volume | 120,000,000 L (26,000,000 imp gal; 32,000,000 US gal) |
| Settlements | ਸੂਰਤ |
ਗੋਪੀ ਤਲਾਬ ਜਾਂ ਗੋਪੀ ਝੀਲ ਭਾਰਤ ਦੇ ਗੁਜਰਾਤ ਰਾਜ ਦੇ ਸੂਰਤ ਸ਼ਹਿਰ ਵਿੱਚ ਗੋਪੀਪੁਰਾ ਇਲਾਕੇ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਝੀਲ ਹੈ। ਇਹ ਲਗਭਗ 1510 ਈਸਵੀ ਵਿੱਚ ਮਲਿਕ ਗੋਪੀ ਦੁਆਰਾ ਬਣਾਇਆ ਗਿਆ ਸੀ, ਜੋ ਗੁਜਰਾਤ ਸਲਤਨਤ ਦੌਰਾਨ ਇੱਕ ਅਮੀਰ ਵਪਾਰੀ ਅਤੇ ਸੂਰਤ ਦਾ ਗਵਰਨਰ ਸੀ। 2012 ਵਿੱਚ, ਸੂਰਤ ਮਿਉਂਸਪਲ ਕਾਰਪੋਰੇਸ਼ਨ ਦੁਆਰਾ ਝੀਲ ਦਾ ਮੁਰੰਮਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ ਅਤੇ ਇਸਦੇ ਆਲੇ ਦੁਆਲੇ ਦੇ ਖੇਤਰ ਨੂੰ ਇੱਕ ਮਨੋਰੰਜਨ ਸਹੂਲਤ ਵਜੋਂ ਮੁੜ ਵਿਕਸਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ। ਸੰਸਕ੍ਰਿਤ ਕਵੀ ਵਿਨਯਵਿਜਯ (1613–1681) [1] ਨੇ ਆਪਣੀ ਕਵਿਤਾ "ਇੰਦਦੂਤਮ" ਵਿੱਚ ਇਸ ਝੀਲ ਨੂੰ " ਸਮੁੰਦਰਾਂ ਦੇ ਮੰਥਨ ਤੋਂ ਉੱਭਰਨ ਵਾਲੀ ਵਧੀਆ ਕਲਾ" ਕਿਹਾ ਹੈ। [2] ਝੀਲ ਦਾ ਜ਼ਿਕਰ ਯੂਰਪੀਅਨ ਸੈਲਾਨੀਆਂ ਦੇ ਸਫ਼ਰਨਾਮੇ ਵਿੱਚ ਵੀ ਮਿਲਦਾ ਹੈ। ਬ੍ਰਿਟਿਸ਼ ਯਾਤਰੀ ਪੀਟਰ ਮੁੰਡੀ ਜੋ ਸਤੰਬਰ 1628 ਵਿੱਚ ਸੂਰਤ ਆਇਆ ਸੀ, ਝੀਲ ਨੂੰ "ਸੂਰਤ ਦਾ ਮਹਾਨ ਟੈਂਕ" ਅਤੇ "ਇਸਦੀ ਕਾਰੀਗਰੀ ਅਤੇ ਬਿਗਨੇਸ ਲਈ ਪ੍ਰਸ਼ੰਸਾਯੋਗ" ਵਜੋਂ ਦਰਸਾਉਂਦਾ ਹੈ। [3] ਡੱਚ ਭੂਗੋਲਕਾਰ ਜੋਆਨਸ ਡੀ ਲੈਟ ਦੀਆਂ 1631 ਲਾਤੀਨੀ ਰਚਨਾਵਾਂ ਵਿੱਚ ਇਸ ਝੀਲ ਦਾ ਜ਼ਿਕਰ ਹੈ ਕਿ ਇਹ ਇੱਕ ਚੱਟਾਨ ਵਿੱਚੋਂ ਕੱਟੀ ਗਈ ਸੀ। [4] 1638 ਵਿੱਚ ਸੂਰਤ ਵਿੱਚ ਉਤਰੇ ਇੱਕ ਜਰਮਨ ਸਾਹਸੀ ਜੋਹਾਨ ਅਲਬਰੈਕਟ ਡੇ ਮੈਂਡੇਸਲੋ ਨੇ ਝੀਲ ਦੇ ਆਲੇ-ਦੁਆਲੇ ਦੀਆਂ ਪੌੜੀਆਂ ਦੇ ਨਾਲ-ਨਾਲ ਇਸ ਦੀ ਵਿਸ਼ਾਲਤਾ ਦਾ ਵਰਣਨ ਕੀਤਾ ਅਤੇ ਉਸ ਘਰ ਦਾ ਜ਼ਿਕਰ ਕੀਤਾ ਜੋ ਕੇਂਦਰ ਵਿੱਚ ਖੜ੍ਹਾ ਸੀ; ਗਲਤ ਤਰੀਕੇ ਨਾਲ ਇਸਨੂੰ "ਇਸ ਸ਼ਾਨਦਾਰ ਢਾਂਚੇ ਦੇ ਨਿਰਮਾਤਾ ਦੀ ਕਬਰ" ਕਹਿੰਦੇ ਹਨ। [5] ਪੁਰਤਗਾਲੀ ਜੇਸੁਇਟ ਮੈਨੋਏਲ ਗੋਡੀਨਹੋ ਨੇ 1662-63 ਵਿਚ ਸੂਰਤ ਖੇਤਰ ਦਾ ਦੌਰਾ ਕੀਤਾ ਅਤੇ ਸ਼ਹਿਰ ਦੇ ਬਾਹਰ ਦੋ ਖੂਹਾਂ ਦਾ ਜ਼ਿਕਰ ਕੀਤਾ ਜੋ ਪੀਣ ਵਾਲੇ ਪਾਣੀ ਦੀ ਸਪਲਾਈ ਕਰਨ ਲਈ ਵਰਤੇ ਜਾਂਦੇ ਸਨ ਅਤੇ ਇਹ ਝੀਲ ਦੇ ਦੋ ਟੋਇਆਂ ਦੇ ਸੰਦਰਭ ਵਜੋਂ ਸੰਕੇਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ। [4] ਝੀਲ ਦਾ ਜ਼ਿਕਰ ਇਤਾਲਵੀ ਯਾਤਰੀ ਪੀਟਰੋ ਡੇਲਾ ਵੈਲੇ ਦੇ ਇਤਿਹਾਸ ਵਿੱਚ "ਗੋਪੀ ਤੇਲਾਊ" ਵਜੋਂ ਵੀ ਮਿਲਦਾ ਹੈ। ਸਰ ਥਾਮਸ ਹਰਬਰਟ, ਜਿਸ ਨੇ 15ਵੀਂ ਸਦੀ ਵਿੱਚ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਮੌਕਿਆਂ 'ਤੇ ਭਾਰਤ ਦਾ ਦੌਰਾ ਕੀਤਾ ਸੀ, ਨੇ ਇਸ ਝੀਲ ਦਾ ਜ਼ਿਕਰ ਕੀਤਾ ਹੈ ਕਿ ਇਸ ਝੀਲ ਨੂੰ ਪੀਣ ਦੇ ਉਦੇਸ਼ ਲਈ ਬਰਸਾਤੀ ਪਾਣੀ ਨੂੰ ਰੱਖਣ ਲਈ ਵਰਤਿਆ ਜਾਂਦਾ ਸੀ। [4]
ਇਤਿਹਾਸ
[ਸੋਧੋ]ਮਲਿਕ ਗੋਪੀ, ਇੱਕ ਬ੍ਰਾਹਮਣ ਵਪਾਰੀ, [Note 1] ਸੂਰਤ ਵਿੱਚ ਵਸਿਆ ਅਤੇ ਸ਼ਹਿਰ ਦੇ ਵਿਕਾਸ ਵਿੱਚ ਉਸਦੇ ਯੋਗਦਾਨ ਦਾ ਕਾਰਨ ਬਣਿਆ। ਉਸ ਨੇ ਜਿਸ ਖੇਤਰ ਦਾ ਵਿਕਾਸ ਕੀਤਾ ਉਸ ਨੂੰ ਗੋਪੀਪੁਰਾ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਸੀ, ਉਸਦੇ ਸਨਮਾਨ ਵਿੱਚ ਅਤੇ ਗੁਜਰਾਤ ਦੇ ਰਾਜੇ [Note 2] ਉਸਨੂੰ "ਮਲਿਕ" ਦਾ ਖਿਤਾਬ ਦਿੱਤਾ ਸੀ। ਉਸ ਨੇ ਜਿਸ ਕਸਬੇ ਦਾ ਵਿਕਾਸ ਕੀਤਾ ਉਹ ਅਜੇ ਵੀ ਅਣਜਾਣ ਸੀ ਅਤੇ ਜੋਤਸ਼ੀਆਂ ਦੀ ਸਲਾਹ ਲੈ ਕੇ ਉਸਨੇ ਇਸਦਾ ਨਾਮ "ਸੂਰਜ" ਜਾਂ "ਸੂਰਿਆਪੁਰ" ਰੱਖਣ ਦਾ ਪ੍ਰਸਤਾਵ ਰੱਖਿਆ। ਰਾਜੇ ਨੇ ਨਾਮ ਦੇ ਹਿੰਦੂ ਝੁਕਾਅ ਨੂੰ ਨਾਪਸੰਦ ਕਰਦੇ ਹੋਏ ਇਸਨੂੰ "ਸੂਰਤ" (ਮਤਲਬ ਕੁਰਾਨ ਦੇ ਅਧਿਆਵਾਂ ਦੇ ਸਿਰਲੇਖ) ਵਿੱਚ ਬਦਲ ਦਿੱਤਾ। [6] ਗੋਪੀ ਦਾ ਜ਼ਿਕਰ ਪੁਰਤਗਾਲੀ ਸਾਹਿਤ ਵਿੱਚ "ਸੂਰਤ ਅਤੇ ਭਰੂਚ ਦਾ ਲੋਰਡ" ਵਜੋਂ ਵੀ ਮਿਲਦਾ ਹੈ। [7] 1666 ਵਿੱਚ, ਫ੍ਰੈਂਚ ਯਾਤਰੀ ਜੀਨ ਡੀ ਥੇਵੇਨੋਟ ਨੇ ਆਪਣੀਆਂ ਲਿਖਤਾਂ ਵਿੱਚ ਝੀਲ ਲਈ ਲੋੜੀਂਦੀ ਮੁਰੰਮਤ ਦੀ ਅਣਹੋਂਦ ਨੂੰ ਨੋਟ ਕੀਤਾ। [3] 1674 ਤੱਕ, ਝੀਲ ਨੂੰ ਨਜ਼ਰਅੰਦਾਜ਼ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਸੀ ਅਤੇ 1717 ਤੱਕ ਸੁੱਕਾ ਹੋ ਕੇ ਖੰਡਰਾਂ ਵਿੱਚ ਬਦਲ ਗਿਆ ਸੀ। ਅੱਗੇ 20ਵੀਂ ਸਦੀ ਵਿੱਚ, ਇਸ ਸੁੱਕੀ ਝੀਲ ਦੇ ਆਲੇ-ਦੁਆਲੇ ਦੀਆਂ ਪੌੜੀਆਂ ਨੇ ਇਸਨੂੰ ਇੱਕ ਵਿਸ਼ਾਲ ਅਖਾੜਾ ਵਰਗਾ ਬਣਾ ਦਿੱਤਾ। [4]
1573 ਵਿੱਚ, ਬਾਦਸ਼ਾਹ ਅਕਬਰ ਨੇ ਸੂਰਤ ਦੀ ਘੇਰਾਬੰਦੀ ਕਰਨ ਵੇਲੇ ਝੀਲ ਦੇ ਨੇੜੇ ਆਪਣਾ ਫੌਜੀ ਬੇਸ ਕੈਂਪ ਲਾਇਆ ਸੀ। [8]
ਨੋਟਸ
[ਸੋਧੋ]- ^[ਨੋਟ 1] ਮਲਿਕ ਗੋਪੀ ਦੀ ਜਾਤ ਅਸਪਸ਼ਟ ਹੈ ਅਤੇ ਇਸਨੂੰ ਨਾਗਰ ਬ੍ਰਾਹਮਣ ਜਾਂ ਅਨਾਵਲਾ ਬ੍ਰਾਹਮਣ ਦੱਸਿਆ ਗਿਆ ਹੈ। [9]
- ^[ਨੋਟ 2] ਉਸ ਸਮੇਂ ਦੇ ਰਾਜੇ ਨੂੰ ਵਿਵਾਦਿਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ ਅਤੇ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਖਾਤਿਆਂ ਵਿੱਚ ਮਹਿਮੂਦ ਬੇਗਦਾ ਜਾਂ ਉਸਦਾ ਪੁੱਤਰ, ਮੁਜ਼ੱਫਰ ਸ਼ਾਹ II ਦੱਸਿਆ ਗਿਆ ਹੈ। [10]
ਇਹ ਵੀ ਵੇਖੋ
[ਸੋਧੋ]ਹਵਾਲੇ
[ਸੋਧੋ]- ↑ Encyclopaedia of Oriental Philosophy. Global Vision Pub House. 2005. p. 413. ISBN 9788182201132.
- ↑ Khurana, Ashleshaa (29 July 2015). "Gopi Talav to open for public in Sept". Times of India. Retrieved 10 December 2015.
- ↑ 3.0 3.1 Dilip K. Chakrabarti (2003). The Archaeology of European Expansion in India: Gujarat, C. 16th–18th Centuries. Aryan Books International. ISBN 9788173052507.
- ↑ 4.0 4.1 4.2 4.3 Donald Frederick Lach, Edwin J. Van Kley (1998). Asia in the Making of Europe: A century of advance. Volume III, Volumes 2–3. University of Chicago Press. pp. 617, 652, 661, 743, 746, 751. ISBN 9780226467672.
- ↑ M. S. Commissariat (1996). Mandelslo's Travels In Western India. Asian Educational Services. p. 11. ISBN 9788120607149.
- ↑ Gazetteer of the Bombay Presidency, Volume 2. Government Central Press. 1877. p. 70.Gazetteer of the Bombay Presidency, Volume 2. Government Central Press. 1877. p. 70.
- ↑ M. S. Commissariat (1996). Mandelslo's Travels In Western India. Asian Educational Services. p. 11. ISBN 9788120607149.M. S. Commissariat (1996). Mandelslo's Travels In Western India. Asian Educational Services. p. 11. ISBN 9788120607149.
- ↑ Khurana, Ashleshaa (1 March 2014). "504-year-old Surat's lost lake Gopi Talav set to regain glory". Times of India. Surat. Retrieved 6 December 2015.
- ↑ Gazetteer of the Bombay Presidency, Volume 2. Government Central Press. 1877. p. 70.
- ↑ ਹਵਾਲੇ ਵਿੱਚ ਗ਼ਲਤੀ:Invalid
<ref>tag; no text was provided for refs namedSuraj