ਅਕਬਰ ਦਾ ਮਕਬਰਾ
ਅਕਬਰ ਦਾ ਮਕਬਰਾ ਮੁਗਲ ਬਾਦਸ਼ਾਹ ਅਕਬਰ ਦਾ ਮਕਬਰਾ ਹੈ। ਇਹ 1605-1613 ਵਿੱਚ ਉਸਦੇ ਪੁੱਤਰ, ਜਹਾਂਗੀਰ ਦੁਆਰਾ ਬਣਾਇਆ ਗਿਆ ਸੀ ਅਤੇ ਇਹ ਆਗਰਾ, ਉੱਤਰ ਪ੍ਰਦੇਸ਼, ਭਾਰਤ ਦੇ ਇੱਕ ਉਪ ਸਿਕੰਦਰਾ ਵਿੱਚ 119 ਏਕੜ ਜ਼ਮੀਨ ਵਿੱਚ ਸਥਿਤ ਹੈ।
ਸਥਾਨ[ਸੋਧੋ]
ਇਹ ਸ਼ਹਿਰ ਦੇ ਕੇਂਦਰ ਤੋਂ 8 ਕਿਲੋਮੀਟਰ ਪੱਛਮ-ਉੱਤਰ-ਪੱਛਮ ਵਿੱਚ, ਮਥੁਰਾ ਰੋਡ (NH2) 'ਤੇ, ਆਗਰਾ ਦੇ ਉਪਨਗਰਾਂ ਵਿੱਚ, ਸਿਕੰਦਰਾ ਵਿਖੇ ਸਥਿਤ ਹੈ। ਮਕਬਰੇ ਤੋਂ ਲਗਭਗ 1 ਕਿਲੋਮੀਟਰ ਦੀ ਦੂਰੀ 'ਤੇ, ਮਰੀਅਮ-ਉਜ਼-ਜ਼ਮਾਨੀ ਦਾ ਮਕਬਰਾ, ਉਸਦੀ ਪਸੰਦੀਦਾ ਪਤਨੀ,[1] ਮਰੀਅਮ-ਉਜ਼-ਜ਼ਮਾਨੀ, ਜਿਸ ਨੇ ਅਕਬਰ ਦੀ ਮੌਤ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਉਸ ਦੀ ਕਬਰ ਦੇ ਆਲੇ-ਦੁਆਲੇ ਇੱਕ ਵੱਡਾ ਬਾਗ ਬਣਾਇਆ ਅਤੇ ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ ਉਸ ਦੇ ਪੁੱਤਰ ਜਹਾਂਗੀਰ ਦੁਆਰਾ ਉੱਥੇ ਦਫ਼ਨਾਇਆ ਗਿਆ।[2]
ਇਤਿਹਾਸ[ਸੋਧੋ]
ਅਕਬਰ ਦੀ ਮੌਤ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਉਸਦੇ ਪੁੱਤਰ ਜਹਾਂਗੀਰ ਨੇ 1605-1613 ਵਿੱਚ ਆਪਣੇ ਪਿਤਾ ਦੀ ਕਬਰ ਦੀ ਉਸਾਰੀ ਦੀ ਯੋਜਨਾ ਬਣਾਈ ਅਤੇ ਪੂਰਾ ਕੀਤਾ। ਇਸ ਨੂੰ ਬਣਾਉਣ ਵਿੱਚ 1,500,000 ਰੁਪਏ ਦੀ ਲਾਗਤ ਆਈ ਅਤੇ ਇਸਨੂੰ ਪੂਰਾ ਕਰਨ ਵਿੱਚ 3 ਜਾਂ 4 ਸਾਲ ਲੱਗੇ।[3] ਮਰੀਅਮ-ਉਜ਼-ਜ਼ਮਾਨੀ, ਆਪਣੇ ਪਤੀ, ਅਕਬਰ ਦੀ ਮੌਤ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਉਸਦੀ ਕਬਰ ਦੇ ਆਲੇ-ਦੁਆਲੇ ਇੱਕ ਵੱਡਾ ਬਾਗ ਵਿਛਾ ਦਿੱਤਾ।[2]
ਔਰੰਗਜ਼ੇਬ ਦੇ ਰਾਜ ਦੌਰਾਨ, ਰਾਜਾ ਰਾਮ ਜਾਟ ਦੀ ਅਗਵਾਈ ਵਿੱਚ ਜਾਟਾਂ ਨੇ ਬਗਾਵਤ ਕੀਤੀ। ਮੁਗ਼ਲ ਵੱਕਾਰ ਨੂੰ ਉਦੋਂ ਸੱਟ ਵੱਜੀ ਜਦੋਂ ਜਾਟਾਂ ਨੇ ਅਕਬਰ ਦੀ ਕਬਰ ਨੂੰ ਤੋੜਿਆ, ਸੋਨਾ, ਗਹਿਣੇ, ਚਾਂਦੀ ਅਤੇ ਗਲੀਚਾਂ ਨੂੰ ਲੁੱਟਿਆ ਅਤੇ ਲੁੱਟਿਆ।[4] ਕਬਰ ਖੋਲ੍ਹ ਦਿੱਤੀ ਗਈ ਅਤੇ ਮਰਹੂਮ ਰਾਜੇ ਦੀਆਂ ਹੱਡੀਆਂ ਨੂੰ ਸਾੜ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ।[5][6]
ਭਾਰਤ ਦੇ ਵਾਇਸਰਾਏ ਹੋਣ ਦੇ ਨਾਤੇ, ਜਾਰਜ ਕਰਜ਼ਨ ਨੇ ਅਕਬਰ ਦੇ ਮਕਬਰੇ ਦੀ ਵਿਆਪਕ ਮੁਰੰਮਤ ਅਤੇ ਬਹਾਲੀ ਦੇ ਨਿਰਦੇਸ਼ ਦਿੱਤੇ, ਜੋ ਕਿ 1905 ਵਿੱਚ ਮੁਕੰਮਲ ਹੋਏ ਸਨ। ਕਰਜ਼ਨ ਨੇ 1904 ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਾਚੀਨ ਸਮਾਰਕ ਸੰਭਾਲ ਕਾਨੂੰਨ ਦੇ ਪਾਸ ਹੋਣ ਦੇ ਸਬੰਧ ਵਿੱਚ ਆਗਰਾ ਵਿੱਚ ਮਕਬਰੇ ਅਤੇ ਹੋਰ ਇਤਿਹਾਸਕ ਇਮਾਰਤਾਂ ਦੀ ਬਹਾਲੀ ਬਾਰੇ ਚਰਚਾ ਕੀਤੀ। ਨੇ ਪ੍ਰੋਜੈਕਟ ਨੂੰ "ਅਤੀਤ ਲਈ ਸ਼ਰਧਾ ਦੀ ਭੇਟ ਅਤੇ ਭਵਿੱਖ ਲਈ ਮੁੜ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤੀ ਸੁੰਦਰਤਾ ਦਾ ਤੋਹਫ਼ਾ" ਦੱਸਿਆ। ਇਸ ਸੰਭਾਲ ਪ੍ਰੋਜੈਕਟ ਨੇ ਸ਼ਰਧਾਲੂਆਂ ਅਤੇ ਆਸ ਪਾਸ ਰਹਿਣ ਵਾਲੇ ਲੋਕਾਂ ਦੁਆਰਾ ਮਕਬਰੇ ਦੀ ਪੂਜਾ ਨੂੰ ਨਿਰਾਸ਼ ਕੀਤਾ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ।[7]
ਆਰਕੀਟੈਕਚਰ[ਸੋਧੋ]
ਦੱਖਣੀ ਦਰਵਾਜ਼ਾ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡਾ ਹੈ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਚਾਰ ਚਿੱਟੇ ਸੰਗਮਰਮਰ ਦੀ ਛੱਤਰੀ-ਚੋਟੀ ਵਾਲੀ ਮੀਨਾਰ ਹੈ ਜੋ ਤਾਜ ਮਹਿਲ ਦੇ ਸਮਾਨ (ਅਤੇ ਪੂਰਵ-ਤਾਰੀਖ) ਹਨ, ਅਤੇ ਮਕਬਰੇ ਵਿੱਚ ਦਾਖਲ ਹੋਣ ਦਾ ਆਮ ਬਿੰਦੂ ਹੈ। ਮਕਬਰਾ ਆਪਣੇ ਆਪ ਵਿੱਚ 105 ਮੀਟਰ ਵਰਗ ਦੀ ਕੰਧ ਨਾਲ ਘਿਰਿਆ ਹੋਇਆ ਹੈ। ਮਕਬਰੇ ਦੀ ਇਮਾਰਤ ਇੱਕ ਚਾਰ-ਪੱਧਰੀ ਪਿਰਾਮਿਡ ਹੈ, ਜੋ ਕਿ ਝੂਠੇ ਮਕਬਰੇ ਵਾਲੇ ਸੰਗਮਰਮਰ ਦੇ ਮੰਡਪ ਦੁਆਰਾ ਚੜ੍ਹੀ ਹੋਈ ਹੈ। ਸੱਚੀ ਕਬਰ, ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਹੋਰ ਮਕਬਰੇ, ਬੇਸਮੈਂਟ ਵਿੱਚ ਹੈ।[8] ਇਮਾਰਤਾਂ ਮੁੱਖ ਤੌਰ 'ਤੇ ਇੱਕ ਡੂੰਘੇ ਲਾਲ ਰੇਤਲੇ ਪੱਥਰ ਤੋਂ ਬਣਾਈਆਂ ਗਈਆਂ ਹਨ, ਜੋ ਚਿੱਟੇ ਸੰਗਮਰਮਰ ਦੀਆਂ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ਤਾਵਾਂ ਨਾਲ ਭਰਪੂਰ ਹਨ। ਇਹਨਾਂ ਸਮੱਗਰੀਆਂ ਦੇ ਸਜਾਏ ਹੋਏ ਜੜ੍ਹੇ ਪੈਨਲ ਅਤੇ ਇੱਕ ਕਾਲੀ ਸਲੇਟ ਮਕਬਰੇ ਅਤੇ ਮੁੱਖ ਗੇਟਹਾਊਸ ਨੂੰ ਸ਼ਿੰਗਾਰਦੀ ਹੈ। ਪੈਨਲ ਦੇ ਡਿਜ਼ਾਈਨ ਜਿਓਮੈਟ੍ਰਿਕ, ਫੁੱਲਦਾਰ ਅਤੇ ਕੈਲੀਗ੍ਰਾਫਿਕ ਹਨ, ਅਤੇ ਇਤਮਾਦ-ਉਦ-ਦੌਲਾ ਦੇ ਮਕਬਰੇ ਵਿੱਚ ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਕੀਤੇ ਗਏ ਵਧੇਰੇ ਗੁੰਝਲਦਾਰ ਅਤੇ ਸੂਖਮ ਡਿਜ਼ਾਈਨਾਂ ਨੂੰ ਪੂਰਵ-ਰੂਪ ਦਿੰਦੇ ਹਨ।[9][10]
ਗੈਲਰੀ[ਸੋਧੋ]
-
ਅਕਬਰ ਦੇ ਮਕਬਰੇ ਕੰਪਲੈਕਸ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਅਣਜਾਣ ਲੋਦੀ ਕਬਰ -
ਬੈਰਲ ਵਾਲਟ -
ਫਰੰਟ ਫਸਾਡੇ -
ਸੀਨੋਟਾਫ਼ ਦੇ ਆਲੇ ਦੁਆਲੇ ਘੇਰਾਬੰਦੀ ਵਾਲੀ ਗੈਲਰੀ -
ਅੰਦਰੂਨੀ ਤੋਂ ਦੱਖਣੀ ਗੇਟ ਦਾ ਦ੍ਰਿਸ਼ -
ਅਕਬਰ ਦੀ ਕਬਰ, ਲਗਭਗ. 1905 -
ਅੰਦਰੋਂ ਅਕਬਰ ਦੇ ਮਕਬਰੇ ਦੇ ਕੰਪਲੈਕਸ ਦਾ ਮੁੱਖ ਪ੍ਰਵੇਸ਼ ਦੁਆਰ। -
ਮਕਬਰੇ ਦੀ ਛੱਤ ਦਾ ਵੇਰਵਾ, ਅਕਬਰ ਦਾ ਮਕਬਰਾ, ਸਿਕੰਦਰਾ -
ਦੱਖਣੀ ਗੇਟ 'ਤੇ ਇਨਲੇ ਪੈਨਲ -
ਮੁੱਖ ਦਫ਼ਨਾਉਣ ਵਾਲੇ ਕਮਰੇ ਦੇ ਪ੍ਰਵੇਸ਼ ਦੁਆਰ 'ਤੇ ਕੈਲੀਗ੍ਰਾਫੀ। -
ਅਕਬਰ ਦੀ ਸੱਚੀ ਕਬਰ, ਕਬਰ ਦੇ ਤਹਿਖਾਨੇ 'ਤੇ। -
ਕੰਚ ਮਹਿਲ, ਜਹਾਂਗੀਰ ਦੁਆਰਾ ਬਣਾਇਆ ਗਿਆ, ਇੱਕ ਹਰਮ ਕੁਆਰਟਰ ਵਜੋਂ, ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਸ਼ਿਕਾਰ ਕਰਨ ਲਈ ਵਰਤਿਆ ਗਿਆ। -
ਅਕਬਰ ਦੀ ਕਬਰ ਦਾ ਅੰਦਰਲਾ ਕੰਮ -
ਮੁੱਖ ਸੇਨੋਟਾਫ ਦਾ ਪ੍ਰਵੇਸ਼ ਦੁਆਰ (ਅੰਦਰੂਨੀ ਵੇਰਵਿਆਂ) -
ਬੇਸਮੈਂਟ ਵਿੱਚ ਅਕਬਰ ਦਾ ਮਕਬਰਾ
_of_main_Cenotaph.jpg)
ਇਹ ਵੀ ਦੇਖੋ[ਸੋਧੋ]
- ਅਕਬਰ
- ਅਕਬਰਨਾਮਾ
- ਮਰੀਅਮ-ਉਜ਼-ਜ਼ਮਾਨੀ ਦਾ ਮਕਬਰਾ, ਅਕਬਰ ਦੀ ਮੁੱਖ ਰਾਣੀ ਪਤਨੀ ਦੀ ਕਬਰ
- ਜਹਾਂਗੀਰ ਦਾ ਮਕਬਰਾ, ਅਕਬਰ ਦੇ ਉੱਤਰਾਧਿਕਾਰੀ ਦੀ ਕਬਰ
- ਹੁਮਾਯੂੰ ਦਾ ਮਕਬਰਾ, ਅਕਬਰ ਦੇ ਪਿਤਾ ਦੀ ਕਬਰ
- ਬਾਬਰ ਦੇ ਬਾਗ਼, ਅਕਬਰ ਦੇ ਦਾਦਾ ਦੀ ਕਬਰ
ਹਵਾਲੇ[ਸੋਧੋ]
- ↑ Hindu Shah, Muhammad Qasim. Gulshan-I-Ibrahimi. p. 223.
- ↑ 2.0 2.1 Aziz, Al (12 August 1905). Selections from the Native Newspapers Published in the United Provinces of Agra & Oudh. p. 262. JSTOR saoa.crl.25922623.
- ↑ "The Tuzuk-i-Jahangiri; or, Memoirs of Jahangir. Translated by Alexander Rogers. Edited by Henry Beveridge".
- ↑ Catherine Blanshard Asher, Catherine Ella Blanshard Asher, 1992, "Architecture of Mughal India - Part 1", Cambridge University Press, Volume 4, Page 108.
- ↑ Edward James Rap; son, Sir Wolseley Haig and Sir Richard, 1937, "The Cambridge History of India", Cambridge University Press, Volume 4, pp.305.
- ↑ Waldemar Hansen, 1986, "The Peacock Throne: The Drama of Mogul India", Page 454.
- ↑ Rajagopalan, Mrinalini (Summer 2011). "From loot to trophy: the vexed history of architectural heritage in imperial India" (PDF). International Institute for Asian Studies. Archived from the original (PDF) on 4 ਜਨਵਰੀ 2019. Retrieved 3 January 2019.
{{cite news}}: Unknown parameter|dead-url=ignored (|url-status=suggested) (help) - ↑ "Fascinating monuments, timeless tales". The Hindu. Chennai, India. 22 September 2003. Archived from the original on 29 October 2003.
- ↑ Akbar's Tomb Archived 2010-06-19 at the Wayback Machine. Archnet.org.
- ↑ Akbar's Tomb Architecture of Mughal India, Part 1, Volume 4, by Catherine Ella Blanshard Asher. Cambridge University Press, 1992. ISBN 0-521-26728-5. p. 107.
ਹੋਰ ਪੜ੍ਹੋ[ਸੋਧੋ]
- Keene, Henry George (1899). "Sikandra". A Handbook for Visitors to Agra and Its Neighbourhood (6 ed.). Thacker, Spink & Co. p. 43.
- Havell, Ernest Binfield (1904). "Sikandra". A Handbook to Agra and the Taj, Sikandra, Fatehpur-Sikri, and the Neighbourhood. Longmans, Green & Co., London.
ਬਾਹਰੀ ਲਿੰਕ[ਸੋਧੋ]
Akbar's Tomb ਨਾਲ ਸੰਬੰਧਿਤ ਮੀਡੀਆ ਵਿਕੀਮੀਡੀਆ ਕਾਮਨਜ਼ ਉੱਤੇ ਹੈ