ਅਬਦੁਲ ਸ਼ਕੂਰ ਰਸ਼ਾਦ
ਅਬਦੁਲ ਸ਼ਕੂਰ ਰਸ਼ਾਦ عبدالشکور رشاد | |
|---|---|
| ਜਨਮ | ਨਵੰਬਰ 14, 1921 |
| ਮੌਤ | ਦਸੰਬਰ 1, 2004 (ਉਮਰ 83) |
| ਰਾਸ਼ਟਰੀਅਤਾ | ਅਫਗਾਨੀ |
| ਪੇਸ਼ਾ | ਪ੍ਰੋਫੈਸਰ, ਇਤਿਹਾਸਕਾਰ, ਖੋਜਕਰਤਾ, ਲੇਖਕ, ਕਵੀ |
| ਸਰਗਰਮੀ ਦੇ ਸਾਲ | 1934–1978 |
| ਬੱਚੇ | 4 ਪੁੱਤਰ ਅਤੇ 5 ਪੁੱਤਰੀਆਂ |
| ਵੈੱਬਸਾਈਟ | lekwal.com/rashad |
ਪ੍ਰੋਫੈਸਰ ਅਬਦੁਲ ਸ਼ਕੂਰ ਰਸ਼ਾਦ ਦਾ ਜਨਮ 14 ਨਵੰਬਰ 1921 ਨੁੰ ਕੰਧਾਰ ਸ਼ਹਿਰ, ਅਫਗਾਨਿਸਤਾਨ ਵਿਖੇ ਹੋਇਆ ਸੀ।
ਮੁੱਢਲਾ ਜੀਵਨ
[ਸੋਧੋ]ਅਬਦੁਲ ਸ਼ਕੂਰ ਰਸ਼ਾਦ ਨੇ 1933 ਵਿੱਚ 12 ਸਾਲ ਦੀ ਉਮਰ ਵਿੱਚ ਸਕੂਲ ਤੋਂ ਗ੍ਰੈਜੂਏਸ਼ਨ ਕੀਤੀ। ਜਦੋਂ ਉਹਨਾਂ ਦੀ ਉਮਰ ਕੇਵਲ 13 ਸਾਲ ਦੀ ਸੀ, ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ 1934 ਵਿੱਚ ਸਕੂਲ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਅਧਿਆਪਕ ਵਜੋਂ ਨਿਯੁਕਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ, ਜਿਥੇ ਉਹਨਾਂ ਨੇ ਆਪਣਾ ਕੈਰੀਅਰ ਅਰੰਭ ਕੀਤਾ।[1]
1948 ਵਿੱਚ ਅਬਦੁਲ ਸ਼ਕੂਰ ਹੋਰ ਪੜ੍ਹਾਈ ਲਈ ਭਾਰਤ ਗਏ ਜਿੱਥੇ ਉਹਨਾਂ ਨੇ ਪਸ਼ਤੋ ਭਾਸ਼ਾ ਵਿੱਚ ਆਪਣੀ ਖੋਜ ਜਾਰੀ ਰੱਖੀ। ਜਦੋਂ ਉਹ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਸੀ, ਉਹਨਾਂ ਨੇ (351) ਪੰਨਿਆਂ ਦੀ ਕਿਤਾਬ "ਲੋਧੀ ਪਸ਼ਤੂਨ" ਲਿਖੀ ਅਤੇ ਹਿੰਦੀ ਭਾਸ਼ਾ ਸਿੱਖੀ।[2]
ਅਕਾਦਮਿਕ ਜੀਵਨ
[ਸੋਧੋ]1957 ਵਿਚ, ਅਬਦੁਲ ਸ਼ਕੂਰ ਪਸ਼ਤੋ ਟੋਲਾਨਾ (ਪਸ਼ਤੋ ਅਕਾਦਮੀ) ਦਾ ਮੈਂਬਰ ਅਤੇ ਕਾਬੁਲ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਵਿੱਚ ਭਾਸ਼ਾ ਅਤੇ ਸਾਹਿਤ ਦੇ ਫੈਕਲਟੀ ਵਿੱਚ ਪਸ਼ਤੋ ਭਾਸ਼ਾ ਦੇ ਪ੍ਰੋਫੈਸਰ ਬਣੇ. ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ ਉਹ ਪਸ਼ਤੋ ਟੋਲਾਨਾ ਦੀ ਸਹਾਇਕ ਡਾਇਰੈਕਟਰ ਬਣ ਗਏ।
1961 ਵਿਚ, ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ ਸੇਂਟ ਪੀਟਰਸਬਰਗ ਵਿੱਚ ਪੂਰਬੀ ਖੋਜ ਸੰਸਥਾ (ਪਹਿਲਾਂ ਲੈਨਿਨ ਗ੍ਰੇਡ ਵਜੋਂ ਜਾਣਿਆ ਜਾਂਦਾ ਸੀ) ਵਿੱਚ ਪਸ਼ਤੋ ਅਧਿਆਪਕ ਨਿਯੁਕਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਜਿੱਥੇ ਉਹਨਾਂ ਨੇ ਢਾਈ ਸਾਲ ਕੰਮ ਕੀਤਾ।[3] ਉਹ ਕਾਬਲ ਵਾਪਸ ਪਰਤਿਆ ਜਿੱਥੇ ਉਸਨੇ ਪ੍ਰੋਫੈਸਰ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਅਤੇ ਪਸ਼ਤੋ ਵਿਭਾਗ ਦੇ ਚੀਫ ਵਜੋਂ ਭਾਸ਼ਾ ਅਤੇ ਸਾਹਿਤ ਦੇ ਫੈਕਲਟੀ ਵਿੱਚ ਕਾਬੁਲ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਦੇ ਪ੍ਰੋਫੈਸਰ ਦੇ ਤੌਰ 'ਤੇ ਕੰਮ ਕਰਨਾ ਜਾਰੀ ਰੱਖਿਆ।
ਪ੍ਰੋਫੈਸਰ ਰਸ਼ਾਂਦ ਆਪਣੀ ਮੂਲ ਭਾਸ਼ਾ ਪਸ਼ਤੋ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਫ਼ਾਰਸੀ, ਅਰਬੀ, ਉਰਦੂ, ਹਿੰਦੀ, ਰੂਸੀ ਅਤੇ ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ ਵੀ ਸ਼ਪਸ਼ਟ ਬੋਲਦੇ ਸਨ। ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ ਸੰਸਕ੍ਰਿਤ, ਜਾਪਾਨੀ ਅਤੇ ਹੋਰ ਖੇਤਰੀ ਭਾਸ਼ਾਵਾਂ ਦਾ ਵੀ ਗਿਆਨ ਸੀ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਫਾਰਸੀ ਅਤੇ ਉਰਦੂ ਭਾਸ਼ਾਵਾਂ ਵਿੱਚ ਕਵਿਤਾਵਾਂ ਵੀ ਲਿਖੀਆਂ ਸਨ। ਹਾਲਾਂਕਿ ਉਹਨਾਂ ਨੇ ਆਪਣਾ ਸਾਰਾ ਜੀਵਨ ਪਸ਼ਤੋ ਸਾਹਿਤ ਦੇ ਅਧਿਐਨ ਅਤੇ ਖੋਜ ਵਿੱਚ ਸਮਰਪਿਤ ਕੀਤਾ ਹੈ।
ਰਸ਼ਾਂਦ ਨੂੰ 26 ਭਾਸ਼ਾਵਾਂ ਦਾ ਗਿਆਨ ਸੀ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਸੰਸਕ੍ਰਿਤ ਅਤੇ ਇਬਰਾਨੀ ਵੀਸ਼ਾਮਲ ਹਨ। ਉਸ ਨੇ 105 ਕਿਤਾਬਾਂ (ਕੇਵਲ 36 ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਿਤ ਕੀਤੀਆਂ) ਅਤੇ ਸੈਂਕੜੇ ਲੇਖ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਿਤ ਕੀਤੇ ਹਨ।
2004 ਵਿੱਚ, ਆਰਟ, ਸਾਇੰਸ, ਫ਼ਿਲਾਸਫ਼ੀ, ਇਤਿਹਾਸ ਅਤੇ ਸਾਹਿਤ ਦੇ ਖੇਤਰਾਂ ਵਿੱਚ ਉਹਨਾਂ ਦੇ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਯਤਨਾਂ ਦੇ ਕਾਰਨ, ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ ਸਰਕਾਰ ਨੇ "ਅਲਾਮਾ" (ਸਾਹਿਤ, ਵਿੱਦਿਅਕ) ਦਾ ਸਿਰਲੇਖ ਦਿੱਤਾ ਸੀ। ਅਫ਼ਗਾਨਿਸਤਾਨ ਅਤੇ ਉਸ ਸਮੇਂ ਦੇ ਕੰਧਾਰ ਪ੍ਰਸ਼ਾਸ਼ਨ ਦੇ ਤਤਕਾਲੀ ਗਵਰਨਰ ਮੁਹੰਮਦ ਯੂਸਫ ਪਸ਼ਤੂਨ ਨੇ ਉਹਨਾਂ ਦੇ ਨਾਮ ਦੁਆਰਾ ਇੱਕ ਸੈਮੀਨਾਰ ਆਯੋਜਿਤ ਕਰਕੇ ਉਸ ਦੇ ਸ਼ਾਨਦਾਰ ਯਤਨਾਂ ਦੇ ਲਈ ਸਵਾਗਤ ਕੀਤਾ ਅਤੇ ਅਧਿਕਾਰੀ ਨੇ ਉਸਨੂੰ "ਅਲਾਮਾ" ਦਾ ਖਿਤਾਬ ਦਿੱਤਾ।
ਰਾਜਨੀਤਕ ਜੀਵਨ
[ਸੋਧੋ]1946 ਵਿਚ, ਅਬਦੁਲ ਸ਼ਕੂਰ ਨੂੰ ਕੰਧਾਰ ਸ਼ਹਿਰ ਦੀ ਚੋਣ ਕਮੇਟੀ ਦੇ ਡਾਇਰੈਕਟਰ ਵਜੋਂ ਨਿਯੁਕਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਅਤੇ 1947 ਵਿੱਚ ਉਹ ਕੰਧਾਰ ਸ਼ਹਿਰ ਦੇ ਡਿਪਟੀ ਮੇਅਰ ਬਣ ਗਏ।
26 ਸਾਲ ਦੀ ਉਮਰ ਵਿਚ, ਅਬਦੁਲ ਸ਼ਕੂਰ ਇੱਕ ਅਫਗਾਨ ਯੁਵਕ ਅੰਦੋਲਨ "ਵੇਸ਼ ਜ਼ਲਮਾਈਅਨ" ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਹੋ ਗਏ। ਸੰਨ 1952 ਵਿੱਚ, ਉਹ ਸੰਸਦ ਵਿੱਚ ਵੇਸ਼ ਜ਼ਲਮਾਈਅਨ ਦੇ ਨੁਮਾਇੰਦੇ ਵਜੋਂ ਚੁਣੇ ਗਏ। ਪਰੰਤੂ ਗਵਰਨਰ ਅਬਦੁਲ ਗਨੀ ਖਾਨ ਅਤੇ ਉਸ ਸਮੇਂ ਦੇ ਅਧਿਕਾਰੀਆਂ ਦੇ ਵਿਰੋਧ ਕਾਰਨ, ਵੋਟ ਬੈਂਕ ਨੂੰ ਪੁਲਿਸ ਨੇ ਚੋਣ ਬਿਊਰੋ ਤੋਂ ਜ਼ਬਤ ਕਰ ਲਿਆ। ਇਸ ਅੰਦੋਲਨ ਵਿੱਚ ਹਾਸ਼ਮ ਮਾਇਂਦਵਾਲ (ਅਫਗਾਨਿਸਤਾਨ ਦੇ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ), ਅਬਦੁਲ ਰਊਫ਼ ਬੇਨਾਵਾ, ਸਾਦਿਕੁੱਲਾ ਰੇਸ਼ੁਣ, ਫੈਜ਼ ਮੁਹੰਮਦ ਅੰਗਾਰ, ਖਵਾਖੂਜ਼ੀ ਸਾਹਿਬ, ਅਬਦੁਲ ਹਾਈ ਬਾਬੀ, ਨੂਰ ਮੁਹੰਮਦ ਅੰਗਾਰ, ਬਾਰੀ ਜਹਾਨੀ, ਹਬੀਬੁੱਲਾ ਰਫੀ, ਗੁੱਲ ਪਾਰਚਾ ਉਲਫਤ, ਬਸਾਰਕੀ ਸਾਹਬ ਵਰਗੇ ਹਰਮਨ ਪਿਆਰੇ ਆਗੂ, ਲੇਖਕ, ਕਾਰਕੁੰਨਾਂ ਨੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਸਾਥ ਦਿੱਤਾ।
ਅਬਦੁਲ ਸ਼ਕੂਰ ਅਫਗਾਨਿਸਤਾਨ ਉੱਤੇ ਰੂਸੀ ਹਮਲੇ (1979-1989) ਅਤੇ ਅਫਗਾਨਿਸਤਾਨ ਵਿੱਚ ਸਿਵਲ ਯੁੱਧ ਦੇ ਦੌਰਾਨ ਅਫਗਾਨਿਸਤਾਨ ਵਿੱਚ ਰਿਹਾ ਅਤੇ ਰੂਸੀ ਬਲਾਂ ਨੂੰ ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ ਅਫਗਾਨਿਸਤਾਨ ਤੋਂ ਵਾਪਸ ਲਿਆ। ਉਸ ਨੇ ਸੋਵੀਅਤ ਕਬਜ਼ੇ ਅਤੇ ਕਮਿਊਨਿਸਟ ਸਰਕਾਰਾਂ ਦੇ ਘਰੇਲੂ ਯੁੱਧ ਦੌਰਾਨ ਜੰਗਲਾਂ ਦੇ ਦੌਰਾਨ ਬਹੁਤ ਸਾਰੀਆਂ ਕਵਿਤਾਵਾਂ ਅਤੇ ਲੇਖ ਲਿਖੇ। ਸੁਰੱਖਿਆ ਕਾਰਨਾਂ ਕਰਕੇ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਕੰਮ ਉਰਫ ਨਾਮ ਦੁਆਰਾ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਿਤ ਕੀਤੇ ਗਏ ਸਨ।
ਅਬਦੁਲ ਸ਼ਕੁਰ ਰਸ਼ਾਦ ਨੇ 1978 ਵਿੱਚ ਕਮਿਊਨਿਸਟ ਇਨਕਲਾਬ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਸੰਨਿਆਸ ਲੈ ਲਿਆ। ੱਹਾਲਾਂਕਿ, ਉਹ ਹਮੇਸ਼ਾ ਸੰਸਥਾਵਾਂ ਅਤੇ ਹੋਰ ਵਿਦਿਅਕ ਸੰਸਥਾਵਾਂ ਦੇ ਨਾਲ ਇੱਕ ਅਕਾਦਮਿਕ ਰਿਸ਼ਤੇ ਰੱਖੇ।
ਕਾਬੁਲ, ਅਫ਼ਗਾਨਿਸਤਾਨ ਵਿੱਚ ਕਾਬੁਲ ਵਿੱਚ 83 ਸਾਲ ਦੀ ਉਮਰ ਵਿੱਚ 1 ਦਸੰਬਰ 2004 ਨੂੰ ਉਹਨਾਂ ਦਾ ਦੇਹਾਂਤ ਹੋ ਗਿਆ ਅਤੇ ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ ਕੰਧਾਰ ਸ਼ਹਿਰ ਦੇ ਕੰਧਾਰ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਕੈਂਪਸ ਵਿੱਚ ਦਫਨਾਇਆ ਗਿਆ।[4]
ਹਵਾਲੇ
[ਸੋਧੋ]- ↑ "Archived copy". Archived from the original on 2008-08-28. Retrieved 2009-08-16.
{{cite web}}: Unknown parameter|deadurl=ignored (|url-status=suggested) (help)CS1 maint: archived copy as title (link)CS1 maint: Archived copy as title (link) - ↑ "Archived copy". Archived from the original on 2011-01-05. Retrieved 2009-08-16.
{{cite web}}: Unknown parameter|deadurl=ignored (|url-status=suggested) (help)CS1 maint: archived copy as title (link)CS1 maint: Archived copy as title (link) - ↑ http://www.afghanan.net/poets/rishad.htm
- ↑ "Archived copy". Archived from the original on 2011-07-24. Retrieved 2009-08-16.
{{cite web}}: Unknown parameter|dead-url=ignored (|url-status=suggested) (help)CS1 maint: archived copy as title (link)