ਅੱਪਰ ਸਿਆਂਗ ਜ਼ਿਲ੍ਹਾ
ਅੱਪਰ ਸਿਆਂਗ ਜ਼ਿਲ੍ਹਾ | |
|---|---|
 ਸੀਤਾਪੁਰੀ ਝੀਲ | |
 ਅੱਪਰ ਸਿਆਂਗ ਜ਼ਿਲ੍ਹਾ ਅਰੁਣਾਚਲ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਸਥਾਨ | |
| ਗੁਣਕ (ਯਿੰਗਕਿਓਂਗ): 28°36′37″N 95°02′51″E / 28.61037°N 95.047531°E | |
| ਦੇਸ਼ |  ਭਾਰਤ |
| ਰਾਜ | ਅਰੁਣਾਚਲ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ |
| ਮੁੱਖ ਦਫ਼ਤਰ | ਯਿੰਗਕਿਓਂਗ |
| ਖੇਤਰ | |
| • ਕੁੱਲ | 6,188 km2 (2,389 sq mi) |
| ਆਬਾਦੀ (2011)[1] | |
| • ਕੁੱਲ | 35,320 |
| • ਘਣਤਾ | 5.7/km2 (15/sq mi) |
| ਜਨਗਣਨਾ | |
| • ਸਾਖਰਤਾ | 60.0%[1] |
| • ਲਿੰਗ ਅਨੁਪਾਤ | 891[1] |
| ਸਮਾਂ ਖੇਤਰ | ਯੂਟੀਸੀ+05:30 (IST) |
| ਵੈੱਬਸਾਈਟ | uppersiang |
ਅੱਪਰ ਸਿਆਂਗ ( ਯਿੰਗਕਿਓਂਗ ) ਭਾਰਤ ਦੇ ਅਰੁਣਾਚਲ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ ਰਾਜ ਦਾ ਇੱਕ ਪ੍ਰਸ਼ਾਸਕੀ ਜ਼ਿਲ੍ਹਾ ਹੈ। ਇਹ ਦੇਸ਼ ਦਾ ਚੌਥਾ ਸਭ ਤੋਂ ਘੱਟ ਆਬਾਦੀ ਵਾਲਾ ਜ਼ਿਲ੍ਹਾ ਹੈ ( 640 ਵਿੱਚੋਂ)। [2]
ਇਤਿਹਾਸ[ਸੋਧੋ]
ਇੱਥੇ ਬਹੁਗਿਣਤੀ ਲੋਕ ਆਦਿ ਕਬੀਲੇ ਦੇ ਹਨ ਜਦਕਿ ਮੈਂਪਾ, ਖੰਬਾ ਕਬੀਲਾ ਵੀ ਉਥੇ ਮੌਜੂਦ ਹੈ। ਖੇਤਰ ਦਾ ਕੁਝ ਹਿੱਸਾ ਤਿੱਬਤੀ ਰਾਜ ਪੋਵੋ ਦੁਆਰਾ ਨਿਯੰਤਰਿਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ ਜਦੋਂ ਤਿੱਬਤੀ ਸ਼ਰਧਾਲੂਆਂ ਦੀਆਂ ਧਾਰਾਵਾਂ 'ਲੁਕੀਆਂ ਜ਼ਮੀਨਾਂ' ਜਾਂ ਬੇਯੂਲ ( Standard Tibetan ਖੋਜ ਕਰ ਰਹੀਆਂ ਸਨ। ) ਸਤਾਰ੍ਹਵੀਂ ਸਦੀ ਦੇ ਮੱਧ ਤੋਂ ਪੂਰਬੀ ਹਿਮਾਲਿਆ ਵਿੱਚ ਗੁਰੂ ਰਿੰਪੋਚੇ ਦੀਆਂ ਭਵਿੱਖਬਾਣੀਆਂ ਵਿੱਚ ਜ਼ਿਕਰ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ, ਜੋ ਪਦਮਾ ਬਕੋਡ (ਵੱਖ-ਵੱਖ ਰੂਪਾਂ ਵਿੱਚ ਲਿਖਿਆ ਗਿਆ ਹੈ, ਪੇਮਾ ਕੋਦ, ਪੇਮਾਕੋ ਅਤੇ ਪੇਮਾਕੋ) ਨਾਮਕ ਇਹਨਾਂ ਧਰਤੀ ਦੇ ਫਿਰਦੌਸ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਦੇ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਸਥਾਨ ਦੀ ਭਾਲ ਕਰਨ ਲਈ ਦੋਸ਼ੌਂਗ ਲਾ ਪਾਸ ਦੇ ਦੱਖਣ ਵਾਲੇ ਪਾਸੇ ਆਇਆ ਸੀ। ), ਸ਼ਾਬਦਿਕ ਤੌਰ 'ਤੇ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ 'ਲੋਟਸ ਐਰੇ'। 1914 ਦੇ ਸ਼ਿਮਲਾ ਸਮਝੌਤੇ ਅਤੇ ਮੈਕਮੋਹਨ ਲਾਈਨ ਦੀ ਹੱਦਬੰਦੀ ਨਾਲ ਇਹ ਖੇਤਰ ਬ੍ਰਿਟਿਸ਼ ਭਾਰਤ ਦੁਆਰਾ ਪ੍ਰਸ਼ਾਸਿਤ ਹੋ ਗਿਆ, ਹਾਲਾਂਕਿ ਚੀਨ ਇਸਨੂੰ ਦੱਖਣੀ ਤਿੱਬਤ ਦਾ ਹਿੱਸਾ ਮੰਨਦਾ ਹੈ।
ਜ਼ਿਲ੍ਹਾ 1999 ਵਿੱਚ ਬਣਾਇਆ ਗਿਆ ਸੀ ਜਦੋਂ ਇਹ ਪੂਰਬੀ ਸਿਆਂਗ ਜ਼ਿਲ੍ਹੇ ਤੋਂ ਵੱਖ ਹੋਇਆ ਸੀ। [3]
ਭੂਗੋਲ[ਸੋਧੋ]
ਜ਼ਿਲ੍ਹਾ ਹੈੱਡਕੁਆਰਟਰ ਯਿੰਗਕਿਓਂਗ ਵਿਖੇ ਸਥਿਤ ਹੈ। ਅੱਪਰ ਸਿਆਂਗ ਜ਼ਿਲ੍ਹਾ 6,118 square kilometres (2,362 sq mi) ਦਾ ਖੇਤਰਫਲ ਰੱਖਦਾ ਹੈ।, [4]
ਆਵਾਜਾਈ[ਸੋਧੋ]
ਯਿੰਗਕਿਓਂਗ ਆਲੋ ਤੋਂ 119 ਦੀ ਦੂਰੀ ਤੇ ਹੈ। ਏਥੋਂ ਪਿੰਡ ਗੇਕੂ 28 ਕਿਲੋਮੀਟਰ ਦੀ ਦੂਰੀ ਤੇ ਹੈ। ਸਿਆਂਗ ਨਦੀ ਯਿੰਗਕਿਓਂਗ ਦੇ ਬਿਲਕੁਲ ਨਾਲ ਵਗਦੀ ਹੈ। ਯਿੰਗਕਿਓਂਗ ਤੋਂ ਸਿਆਂਗ ਦੇ ਦੂਸਰੇ ਪਾਸੇ ਵਲ੍ਹ ਜਾਣ ਲਈ ਦੋ ਪੁਲ ਹਨ, (ਗਾਂਧੀ ਬ੍ਰਿਜ਼) (ਨੋਬੋ ਬ੍ਰਿਜ਼) ਮੈਕਮੋਹਨ ਲਾਈਨ ਦੇ ਨਾਲ ਵਿਜੇਨਗਰ ਅਰੁਣਾਚਲ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ ਫਰੰਟੀਅਰ ਹਾਈਵੇਅ ਤੋਂ ਮਾਗੋ- ਤੋਂ ਦੇਖਿਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ।
ਵੰਡ[ਸੋਧੋ]
ਇਸ ਜ਼ਿਲ੍ਹੇ ਵਿੱਚ ਦੋ ਅਰੁਣਾਚਲ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ ਵਿਧਾਨ ਸਭਾ ਹਲਕੇ ਹਨ: ਟੂਟਿੰਗ-ਯਿੰਗਕਿਓਂਗ ਅਤੇ ਮਾਰਿਯਾਂਗ-ਗੇਕੂ। ਦੋਵੇਂ ਅਰੁਣਾਚਲ ਪੂਰਬੀ ਲੋਕ ਸਭਾ ਹਲਕੇ ਦਾ ਹਿੱਸਾ ਹਨ। [5]
ਪ੍ਰਬੰਧਕੀ ਸਰਕਲਾਂ ਵਿੱਚ ਯਿੰਗਕਿਓਂਗ, ਜੇਂਗਿੰਗ, ਮਾਰਿਯਾਂਗ, ਗੇਕੂ, ਕਾਟਨ, ਮੋਪੋਮ, ਟੂਟਿੰਗ, ਗੇਲਿੰਗ, ਸਿੰਗਾ, ਪੈਲਿੰਗ, ਮਿਗਿੰਗ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ। [6]
ਭਾਸ਼ਾਵਾਂ[ਸੋਧੋ]
ਇਥੇ ੋਲੀਆਂ ਜਾਣ ਵਾਲੀਆਂ ਭਾਸ਼ਾਵਾਂ ਵਨ, ਆਦੀ, ਇੱਕ ਚੀਨ-ਤਿੱਬਤੀ ਭਾਸ਼ਾ ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਲਗਭਗ 140,000 ਬੋਲਣ ਵਾਲੇ ਹਨ, ਅਤੇ ਤਸ਼ਾਂਗਲਾ ਅਤੇ ਖੰਪਾ ਤਿੱਬਤੀ ਭਾਸ਼ਾਵਾਂ ਦੋਵੇਂ ਬੋਡਿਸ਼ ਸਮੂਹ ਨਾਲ ਸਬੰਧਤ ਹਨ, ਇਹ ਭਾਸ਼ਾਵਾਂ ਤਿੱਬਤੀ ਅਤੇ ਲਾਤੀਨੀ ਦੋਵਾਂ ਲਿਪੀਆਂ ਵਿੱਚ ਲਿਖੀਆਂ ਜਾਂਦੀਆਂ ਹਨ। [8]
2011 ਦੀ ਮਰਦਮਸ਼ੁਮਾਰੀ ਦੇ ਸਮੇਂ, ਆਬਾਦੀ ਦਾ 72.01% ਆਦਿ, 6.54% ਭੋਟੀਆ, 4.44% ਨੇਪਾਲੀ, 3.93% ਹਿੰਦੀ, 1.91% ਉੜੀਆ, 1.78% ਅਸਾਮੀ, 1.42% ਬੰਗਾਲੀ ਅਤੇ 1.25% ਆਪਣੀ ਪਹਿਲੀ ਭੋਜਪੁਰੀ ਭਾਸ਼ਾ ਬੋਲਦੇ ਸਨ। [9]
ਪਿੰਡ[ਸੋਧੋ]
- ਪਗਿੰਗ
- ਮੋਇੰਗ
- ਮੋਸਿੰਗ
- ਰਾਮ ਸਿੰਗ
- ਕੋਮਕਾਰ
ਅੱਪਰ ਸਿਆਂਗ ਵਿੱਚ ਬੈਂਕਿੰਗ ਸਹੂਲਤਾਂ[ਸੋਧੋ]
- ਸਟੇਟ ਬੈਂਕ ਆਫ ਇੰਡੀਆ, ਟਿਊਟਿੰਗ [10]
- ਸਟੇਟ ਬੈਂਕ ਆਫ ਇੰਡੀਆ, ਯਿੰਗਕਿਓਂਗ [11]
ਹਵਾਲੇ[ਸੋਧੋ]
- ↑ 1.0 1.1 1.2 "District Census 2011". Census2011.co.in.
- ↑ "District Census 2011". Census2011.co.in. 2011. Retrieved 30 ਸਤੰਬਰ 2011.
- ↑ Law, Gwillim (25 ਸਤੰਬਰ 2011). "Districts of India". Statoids. Retrieved 11 ਅਕਤੂਬਰ 2011.
- ↑ Srivastava, Dayawanti; et al., eds. (2010). "States and Union Territories: Arunachal Pradesh: Government". India 2010: A Reference Annual (54th ed.). New Delhi, India: Additional Director General, Publications Division, Ministry of Information and Broadcasting (India), Government of India. pp. 1113. ISBN 978-81-230-1617-7.
- ↑ "Assembly Constituencies allocation w.r.t District and Parliamentary Constituencies". Chief Electoral Officer, Arunachal Pradesh website. Archived from the original on 13 ਅਗਸਤ 2011. Retrieved 21 ਮਾਰਚ 2011.
- ↑ 6.0 6.1 "Collectrate, System of Administration". District Upper Siang, Government of Arunachal Pradesh. Developed and hosted by National Informatics Centre, Ministry of Electronics & Information Technology, Government of India. Retrieved 28 ਜੁਲਾਈ 2021. ਹਵਾਲੇ ਵਿੱਚ ਗਲਤੀ:Invalid
<ref>tag; name ":0" defined multiple times with different content - ↑ "C-16 Population By Religion – Arunachal Pradesh". census.gov.in. Office of the Registrar General & Census Commissioner, India.
- ↑ M. Paul Lewis, ed. (2009). "Adi: A language of India". Ethnologue: Languages of the World (16th ed.). Dallas, Texas: SIL International. http://www.ethnologue.com/show_language.asp?code=adi. Retrieved 2011-09-28.
- ↑ 2011 Census of India, Population By Mother Tongue
- ↑ "STATE BANK OF INDIA, TUTING".
- ↑ "STATE BANK OF INDIA, YINGKIONG".