ਐੱਮ. ਕੈਰੀ ਥਾਮਸ
ਮਾਰਥਾ ਕੈਰੀ ਥਾਮਸ (2 ਜਨਵਰੀ, 1857 – 2 ਦਸੰਬਰ, 1935) ਇੱਕ ਅਮਰੀਕੀ ਸਿੱਖਿਅਕ, ਮਤਾ-ਪ੍ਰਾਪਤੀ, ਅਤੇ ਭਾਸ਼ਾ ਵਿਗਿਆਨੀ ਸੀ। ਉਹ ਬ੍ਰਾਇਨ ਮਾਵਰ ਕਾਲਜ, ਪੈਨਸਿਲਵੇਨੀਆ ਦੇ ਬ੍ਰਾਇਨ ਮਾਵਰ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਮਹਿਲਾ ਉਦਾਰਵਾਦੀ ਕਲਾ ਕਾਲਜ ਦੀ ਦੂਜੀ ਪ੍ਰਧਾਨ ਸੀ।
ਜੀਵਨੀ[ਸੋਧੋ]
ਅਰੰਭ ਦਾ ਜੀਵਨ[ਸੋਧੋ]
ਕੈਰੀ ਥਾਮਸ, ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਉਸਨੇ ਜੀਵਨ ਵਿੱਚ ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ ਬੁਲਾਏ ਜਾਣ ਨੂੰ ਤਰਜੀਹ ਦਿੱਤੀ (ਉਹ ਇੱਕ ਬੱਚੇ ਵਜੋਂ ਆਪਣੇ ਪਰਿਵਾਰ ਵਿੱਚ ਮਿੰਨੀ ਵਜੋਂ ਜਾਣੀ ਜਾਂਦੀ ਸੀ), ਦਾ ਜਨਮ 2 ਜਨਵਰੀ, 1857 ਨੂੰ ਬਾਲਟੀਮੋਰ, ਮੈਰੀਲੈਂਡ ਵਿੱਚ ਹੋਇਆ ਸੀ। ਉਹ ਜੇਮਸ ਕੈਰੀ ਥਾਮਸ ਅਤੇ ਮੈਰੀ (ਵਿਟਲ) ਥਾਮਸ ਦੀ ਧੀ ਸੀ। ਉਸ ਨੂੰ "ਪੂਰੇ ਦਿਨ ਦੇ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ ਵਿੱਚ" ਗਰਭਵਤੀ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ, ਕਿਉਂਕਿ ਉਸਦੇ ਪਿਤਾ, ਇੱਕ ਡਾਕਟਰ, ਨੇ ਸੋਚਿਆ ਕਿ ਇਸ ਨਾਲ ਉਸਦੀ ਪਤਨੀ ਦੇ ਗਰਭਪਾਤ ਹੋਣ ਦੀ ਸੰਭਾਵਨਾ ਘੱਟ ਜਾਵੇਗੀ।[1] : 3
ਉਸਦੇ ਪਰਿਵਾਰ ਵਿੱਚ ਉਸਦੇ ਚਾਚਾ ਅਤੇ ਮਾਸੀ ਰਾਬਰਟ ਪੀਅਰਸਲ ਸਮਿਥ ਅਤੇ ਹੰਨਾਹ ਵਿਟਲ ਸਮਿਥ, ਅਤੇ ਉਸਦੇ ਚਚੇਰੇ ਭਰਾ ਐਲਿਸ ਪੀਅਰਸਲ ਸਮਿਥ ( ਬਰਟਰੈਂਡ ਰਸਲ ਦੀ ਪਹਿਲੀ ਪਤਨੀ) ਅਤੇ ਮੈਰੀ ਸਮਿਥ ਬੇਰੇਨਸਨ ਕੋਸਟੇਲੋ (ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਬਰਨਾਰਡ ਬੇਰੇਨਸਨ ਨਾਲ ਵਿਆਹ ਕੀਤਾ ਸੀ) ਸਮੇਤ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਕਵੇਕਰ ਸ਼ਾਮਲ ਸਨ।[ਹਵਾਲਾ ਲੋੜੀਂਦਾ]
1864 ਵਿੱਚ, ਜਦੋਂ ਕੈਰੀ ਥਾਮਸ ਸਿਰਫ਼ ਸੱਤ ਸਾਲ ਦੀ ਸੀ, ਉਹ ਆਪਣੀ ਰਸੋਈਏ, ਐਲਿਜ਼ਾ, ਦੁਪਹਿਰ ਦਾ ਖਾਣਾ ਤਿਆਰ ਕਰਨ ਵਿੱਚ ਮਦਦ ਕਰਨ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕਰਦੇ ਹੋਏ ਬੁਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਸੜ ਗਈ ਸੀ। ਥਾਮਸ ਦੇ ਫਰੌਕ ਨੂੰ ਅੱਗ ਲੱਗ ਗਈ ਅਤੇ ਜਵਾਨ ਲੜਕੀ ਅੱਗ ਦੀ ਲਪੇਟ ਵਿਚ ਆ ਗਈ, ਜਿਸ ਨੂੰ ਥੋੜ੍ਹੀ ਦੇਰ ਬਾਅਦ ਉਸਦੀ ਮਾਂ ਨੇ ਬੁਝਾ ਦਿੱਤਾ। ਉਸਦੀ ਸਿਹਤਯਾਬੀ ਲੰਬੀ ਅਤੇ ਔਖੀ ਸੀ, ਇੱਕ ਸਮਾਂ ਜਿਸ ਦੌਰਾਨ ਉਸਦੀ ਮਾਂ ਨੇ ਉਸਦੀ ਧਿਆਨ ਨਾਲ ਦੇਖਭਾਲ ਕੀਤੀ। ਵੱਡਾ ਹੋ ਕੇ, ਥਾਮਸ ਆਪਣੀ ਮਾਂ ਅਤੇ ਉਸਦੀ ਮਾਂ ਦੀ ਭੈਣ, ਹੰਨਾਹ, ਜੋ ਇੱਕ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਪ੍ਰਚਾਰਕ ਬਣ ਗਈ, ਦੇ ਕੱਟੜ ਨਾਰੀਵਾਦ ਤੋਂ ਬਹੁਤ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਸੀ। ਉਸਦੇ ਪਿਤਾ ਨਾਰੀਵਾਦੀ ਵਿਚਾਰਾਂ ਨਾਲ ਪੂਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਅਰਾਮਦੇਹ ਨਹੀਂ ਸਨ, ਪਰ ਉਸਦੀ ਧੀ ਬਹੁਤ ਸੁਤੰਤਰ ਸੀ, ਅਤੇ ਉਸਨੇ ਇਹਨਾਂ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ਾਂ ਵਿੱਚ ਉਸਦਾ ਸਮਰਥਨ ਕੀਤਾ।
ਹਾਲਾਂਕਿ ਉਸਦੇ ਮਾਤਾ-ਪਿਤਾ ਦੋਵੇਂ ਸੋਸਾਇਟੀ ਆਫ ਫ੍ਰੈਂਡਜ਼ ਦੇ ਆਰਥੋਡਾਕਸ ਮੈਂਬਰ ਸਨ, ਥਾਮਸ ਦੀ ਸਿੱਖਿਆ ਅਤੇ ਯੂਰਪੀਅਨ ਯਾਤਰਾ ਨੇ ਉਸ ਨੂੰ ਉਹਨਾਂ ਵਿਸ਼ਵਾਸਾਂ 'ਤੇ ਸਵਾਲ ਉਠਾਉਣ ਅਤੇ ਸੰਗੀਤ ਅਤੇ ਥੀਏਟਰ ਲਈ ਪਿਆਰ ਪੈਦਾ ਕਰਨ ਲਈ ਪ੍ਰੇਰਿਤ ਕੀਤਾ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਦੋਵਾਂ ਨੂੰ ਆਰਥੋਡਾਕਸ ਕਵੇਕਰਾਂ ਲਈ ਮਨ੍ਹਾ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ। ਇਸ ਧਾਰਮਿਕ ਸਵਾਲ ਕਾਰਨ ਉਸਦੀ ਮਾਂ ਨਾਲ ਤਕਰਾਰ ਹੋ ਗਈ।
ਥਾਮਸ ਨੇ ਸ਼ੁਰੂ ਵਿੱਚ ਬਾਲਟੀਮੋਰ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਸੋਸਾਇਟੀ ਆਫ ਫ੍ਰੈਂਡਜ਼ ਸਕੂਲ ਵਿੱਚ ਪੜ੍ਹਿਆ। ਮਿੰਨੀ ਦਾ ਆਪਣੇ ਚਚੇਰੇ ਭਰਾ, ਫ੍ਰੈਂਕ ਸਮਿਥ, ਹੰਨਾਹ ਸਮਿਥ ਦੇ ਪੁੱਤਰ ਨਾਲ ਬਚਪਨ ਦਾ ਮਜ਼ਬੂਤ ਰਿਸ਼ਤਾ ਸੀ। 1872 ਵਿੱਚ ਫਰੈਂਕ ਦੀ ਅਚਾਨਕ ਮੌਤ ਤੱਕ ਦੋਵੇਂ ਲਗਭਗ ਅਟੁੱਟ ਸਨ। ਮਿੰਨੀ ਬਹੁਤ ਉਦਾਸ ਹੋ ਗਈ, ਉਸਨੇ ਆਪਣੇ ਮਾਤਾ-ਪਿਤਾ ਨੂੰ ਅਕਤੂਬਰ, 1872 ਵਿੱਚ, ਆਪਣੇ ਚਚੇਰੇ ਭਰਾ, ਬੇਸੀ ਦੇ ਨਾਲ, ਹਾਵਲੈਂਡ ਇੰਸਟੀਚਿਊਟ, ਨਿਊਯਾਰਕ ਦੇ ਇਥਾਕਾ ਨੇੜੇ ਇੱਕ ਕਵੇਕਰ ਬੋਰਡਿੰਗ ਸਕੂਲ ਵਿੱਚ ਭੇਜਣ ਲਈ ਪ੍ਰੇਰਿਤ ਕੀਤਾ। ਹਾਉਲੈਂਡ ਵਿਖੇ, ਮਿੰਨੀ ਨੇ ਸਕੂਲ ਦੇ ਓਪੇਰਾ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਆਦਮੀ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਪਹਿਰਾਵਾ ਕਰਨ ਦਾ ਫੈਸਲਾ ਕੀਤਾ, ਜਿਸ ਨੇ ਉਸਦੀ ਮਾਂ ਨੂੰ ਬਹੁਤ ਪਰੇਸ਼ਾਨ ਕੀਤਾ, ਕਿਉਂਕਿ ਇਹ "ਉਸਦੇ ਸੁਆਦ ਲਈ ਘਿਣਾਉਣੀ" ਸੀ। ਇਹ ਇੱਥੇ ਸੀ ਕਿ ਹਾਉਲੈਂਡ ਦੀ ਇੱਕ ਅਧਿਆਪਕਾ ਮਿਸ ਸਲੋਕਮ ਨੇ ਮਿੰਨੀ ਨੂੰ ਦਵਾਈ ਦੀ ਬਜਾਏ ਸਿੱਖਿਆ ਦਾ ਅਧਿਐਨ ਕਰਨ ਲਈ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਕੀਤਾ। ਥਾਮਸ ਨੇ ਹੋਰ ਸਿੱਖਿਆ ਹਾਸਲ ਕਰਨ ਲਈ ਕਾਰਨੇਲ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਵਿੱਚ ਦਾਖਲ ਹੋਣ ਦੀ ਉਮੀਦ ਕੀਤੀ, ਪਰ ਆਪਣੇ ਪਿਤਾ ਦੇ ਇਤਰਾਜ਼ਾਂ ਦਾ ਸਾਹਮਣਾ ਕੀਤਾ। ਥਾਮਸ ਅਤੇ ਉਸਦੀ ਮਾਂ ਦੋਵਾਂ ਤੋਂ ਬਹੁਤ ਬੇਨਤੀ ਕਰਨ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਉਸਦੇ ਪਿਤਾ ਨੇ ਤਿਆਗ ਕੀਤਾ।[2]
ਥਾਮਸ ਸਤੰਬਰ, 1875 ਵਿੱਚ ਕਾਰਨੇਲ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਦੇ ਔਰਤਾਂ ਦੇ ਸਕੂਲ ਸੇਜ ਕਾਲਜ ਗਈ, ਜਿੱਥੇ ਉਸਨੇ ਰਸਮੀ ਤੌਰ 'ਤੇ ਆਪਣਾ ਪਹਿਲਾ ਨਾਂ ਬਦਲ ਕੇ ਕੈਰੀ ਰੱਖ ਲਿਆ। ਉਸਨੇ 1877 ਵਿੱਚ ਕਾਰਨੇਲ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਤੋਂ ਗ੍ਰੈਜੂਏਸ਼ਨ ਕੀਤੀ। ਕਾਰਨੇਲ ਨੇ ਉਸਨੂੰ ਸਾਹਿਤ ਦੇ ਪ੍ਰੋਫੈਸਰ ਅਤੇ ਸੇਜ ਕਾਲਜ ਦੇ ਡੀਨ ਦੇ ਅਹੁਦੇ ਦੀ ਪੇਸ਼ਕਸ਼ ਕੀਤੀ, ਪਰ ਉਸਨੇ ਦੋਵਾਂ 'ਤੇ ਵਿਚਾਰ ਨਹੀਂ ਕੀਤਾ।[1] ਉਸਨੇ ਜੌਨਸ ਹੌਪਕਿਨਜ਼ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਵਿੱਚ ਗ੍ਰੀਕ ਵਿੱਚ ਗ੍ਰੈਜੂਏਟ ਕੰਮ ਕੀਤਾ, ਪਰ ਉਸ ਨੂੰ ਕਲਾਸਾਂ ਵਿੱਚ ਜਾਣ ਦੀ ਇਜਾਜ਼ਤ ਨਾ ਹੋਣ ਕਾਰਨ ਵਾਪਸ ਲੈ ਲਿਆ। ਉਸਨੇ ਲੀਪਜ਼ੀਗ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਵਿੱਚ ਹੋਰ ਗ੍ਰੈਜੂਏਟ ਕੰਮ ਕੀਤਾ, ਪਰ ਉਸ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਨੇ ਔਰਤਾਂ ਨੂੰ ਡਿਗਰੀਆਂ ਨਹੀਂ ਦਿੱਤੀਆਂ। ਫਿਰ ਉਹ ਜ਼ਿਊਰਿਖ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਗਈ ਅਤੇ ਪੀਐਚ.ਡੀ. ਭਾਸ਼ਾ ਵਿਗਿਆਨ ਵਿੱਚ, 1882 ਵਿੱਚ ਉਸਦੇ ਖੋਜ- ਪ੍ਰਬੰਧ ਲਈ, ਜੋ ਕਿ ਸਰ ਗਵੇਨ ਅਤੇ ਗ੍ਰੀਨ ਨਾਈਟ ਦਾ ਇੱਕ ਦਾਰਸ਼ਨਿਕ ਵਿਸ਼ਲੇਸ਼ਣ ਸੀ। ਇਹ ਖੋਜ ਨਿਬੰਧ ਅੱਸੀ ਸਾਲਾਂ ਬਾਅਦ ਵੀ ਮਾਹਰਾਂ ਦੁਆਰਾ ਉੱਚ ਪੱਧਰੀ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਰਿਹਾ।[2]
ਉਹ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਤੋਂ ਅਜਿਹੀ ਡਾਕਟਰੇਟ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰਨ ਵਾਲੀ ਪਹਿਲੀ ਔਰਤ ਅਤੇ ਪਹਿਲੀ ਵਿਦੇਸ਼ੀ ਸੀ। ਉਸਨੇ ਫਿਰ ਪੈਰਿਸ ਵਿੱਚ ਕੁਝ ਸਮਾਂ ਬਿਤਾਇਆ, ਜਿੱਥੇ ਉਸਨੇ ਸੋਰਬੋਨ ਵਿਖੇ ਗੈਸਟਨ ਪੈਰਿਸ ਦੁਆਰਾ ਭਾਸ਼ਣਾਂ ਵਿੱਚ ਭਾਗ ਲਿਆ, ਅਤੇ ਫਿਰ ਸੰਯੁਕਤ ਰਾਜ ਵਾਪਸ ਆ ਗਈ। ਥਾਮਸ ਨੇ ਆਪਣੇ ਅਕਾਦਮਿਕ ਕੰਮ ਲਈ ਪਿਆਰ ਦੇ ਕਾਰਨ ਆਪਣੀ ਡਿਗਰੀ ਦਾ ਪਿੱਛਾ ਨਹੀਂ ਕੀਤਾ, ਸਗੋਂ ਅਮਰੀਕੀਆਂ ਨੂੰ ਇਹ ਦਿਖਾਉਣ ਦੀ ਇੱਛਾ ਦੇ ਕਾਰਨ ਕਿ ਔਰਤਾਂ ਵਿੱਚ ਮਰਦਾਂ ਦੇ ਬਰਾਬਰ ਬੌਧਿਕ ਸਮਰੱਥਾ ਹੈ।[2]
ਹਵਾਲੇ[ਸੋਧੋ]
- ↑ 1.0 1.1 Horowitz, Helen (1994). The Power and Passion of M. Carey Thomas. New York: Knopf. ISBN 0-252-06811-4.
- ↑ 2.0 2.1 2.2 "THOMAS, Martha Carey (Jan. 2, 1857 – Dec. 2, 1935): Educator and Feminist". Notable American Women: 1607–1950. Harvard University Press. 1971. Retrieved 2010-04-04.