ਸਮੱਗਰੀ 'ਤੇ ਜਾਓ

ਕੋਲਨ ਕੈਂਸਰ

ਵਿਕੀਪੀਡੀਆ, ਇੱਕ ਆਜ਼ਾਦ ਵਿਸ਼ਵਕੋਸ਼ ਤੋਂ
ਕੋਲਨ ਕੈਂਸਰ
ਸਮਾਨਾਰਥੀ ਸ਼ਬਦਕੋਲਨ ਕੈਂਸਰ, ਗੁਦੇ ਕੈਂਸਰ, ਬੋਅਲ ਕੈਂਸਰ
ਹੇਠਲੇ ਮਾਨਵ ਜੈਸਟਰੋਇੰਟੇਸਟੈਨਸੀ ਟ੍ਰੈਕਟ ਦਾ ਡਾਇਆਗ੍ਰਾਮ।
ਵਿਸ਼ਸਤਾਓਨਕੋਲੋਜੀ
ਲੱਛਣਹੇਠਲੇ ਜੈਸਟਰੋਇੰਟੇਸਟਾਈਨਲ ਵਿੱਚੋ ਖੂਨ ਨਿਕਲਣਾ, ਬੋਅਲ ਦੀ ਲਹਿਰ ਵਿੱਚ ਬਦਲਾਵ, ਭਾਰ ਘਟਣਾ, ਹਰ ਵੇਲੇ ਥਕਾਵਟ ਮਹਿਸੂਸ ਕਰਨਾ[1]
ਕਾਰਨਬੁਢਾਪਾ, ਜੀਵਨ-ਸ਼ੈਲੀ ਦੇ ਕਾਰਕ, ਜੈਨੇਟਿਕ ਵਿਕਾਰ[2][3]
ਜ਼ੋਖਮ ਕਾਰਕਸ਼ੂਗਰ, ਮੋਟਾਪਾ, ਸਿਗਰਟ ਪੀਣਾ, ਸਰੀਰਕ ਕਸਰਤ ਦੀ ਕਮੀ, ਸ਼ਰਾਬ ਦੀ ਵਰਤੋਂ[2][4]
ਜਾਂਚ ਕਰਨ ਦਾ ਤਰੀਕਾਸਿਗਮੋਇਡੋਸਕੋਪੀ ਜਾਂ ਕੋਲੋਨੋਸਕੋਪੀ ਦੇ ਦੌਰਾਨ "ਟਿਸ਼ੂ ਬਾਇਓਪਸੀ"[1]
ਬਚਾਅਕੈਂਸਰ ਸਕ੍ਰੀਨਿੰਗ 50 ਤੋਂ 75 ਸਾਲ ਦੀ ਉਮਰ ਤਕ[5]
ਇਲਾਜਸਰਜਰੀ, ਰੇਡੀਏਸ਼ਨ ਥਰੈਪੀ, ਕੀਮੋਥੈਰੇਪੀ, ਟਾਰਗੇਟ ਥੈਰਪੀ[6]
Prognosis65% (ਅਮਰੀਕਾ)[7]
ਅਵਿਰਤੀ9.4 ਮਿਲੀਅਨ (2015)[8]
ਮੌਤਾਂ832,000 (2015)[9]

ਕੋਲੋਰੇਕਟਲ ਕੈਂਸਰ (ਸੀ.ਆਰ.ਸੀ.), ਜਿਸ ਨੂੰ ਬੋਅਲ ਕੈਂਸਰ ਅਤੇ ਕੋਲਨ ਕੈਂਸਰ ਵੀ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਕੋਲੋਨ ਜਾਂ ਗੁਦਾ (ਵੱਡੀ ਆਂਦਰ ਦੇ ਕੁਝ ਹਿੱਸੇ) ਤੋਂ ਕੈਂਸਰ ਦਾ ਵਿਕਾਸ ਹੁੰਦਾ ਹੈ।[6] ਕੈਂਸਰ, ਸੈੱਲਾਂ ਦਾ ਇੱਕ ਅਜਿਹਾ ਵਿਕਾਸ ਹੈ ਜੋ ਸਰੀਰ ਦੇ ਦੂਜੇ ਹਿੱਸਿਆਂ 'ਤੇ ਹਮਲਾ ਕਰਨ ਜਾਂ ਫੈਲਣ ਦੀ ਕਾਬਲੀਅਤ ਰੱਖਦੇ ਹਨ।[10] ਚਿੰਨ੍ਹ ਅਤੇ ਲੱਛਣਾਂ ਵਿੱਚ ਸਟੂਲ ਵਿੱਚ ਖੂਨ, ਬੋਅਲ ਦੀ ਲਹਿਰ ਵਿੱਚ ਬਦਲਾਅ, ਭਾਰ ਘਟਣਾ, ਅਤੇ ਹਰ ਵੇਲੇ ਥਕਾਵਟ ਹੋਣ ਦੀ ਸਥਿਤੀ ਸ਼ਾਮਲ ਹੋ ਸਕਦੀ ਹੈ।[1] ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਕੋਲੋਰੇਕਟਲ ਕੈਂਸਰ ਬੁਢਾਪਾ ਅਤੇ ਜੀਵਨਸ਼ੈਲੀ ਦੇ ਕਾਰਨ ਹੁੰਦੇ ਹਨ, ਅੰਡਰਲਾਈੰਗ ਜੈਨੇਟਿਕ ਵਿਕਾਰ ਦੇ ਕਾਰਨ ਸਿਰਫ ਕੁਝ ਮਾਮਲਿਆਂ ਵਿੱਚ। ਕੁਝ ਖਤਰੇ ਦੇ ਕਾਰਨਾਂ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ ਖੁਰਾਕ, ਮੋਟਾਪੇ, ਸਿਗਰਟ ਪੀਣੀ ਅਤੇ ਸਰੀਰਕ ਗਤੀਵਿਧੀਆਂ ਦੀ ਕਮੀ।[3]

ਖੁਰਾਕ ਦੇ ਕਾਰਕ ਜਿਹੜੇ ਜੋਖਮ ਨੂੰ ਵਧਾਉਂਦੇ ਹਨ ਉਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚ ਲਾਲ ਮੀਟ, ਪ੍ਰੋਸੈਸਡ ਮੀਟ ਅਤੇ ਅਲਕੋਹਲ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ। ਇੱਕ ਹੋਰ ਜੋਖਮ ਦਾ ਕਾਰਕ ਭੜਕਾਉਣ ਵਾਲੀ ਬੋਅਲ ਰੋਗ ਹੈ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਕਰੋਹਨ ਦੀ ਬੀਮਾਰੀ ਅਤੇ ਅਲਸਰਟੇਬਲ ਕੋਲਾਈਟਿਸ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ। ਵਿਰਾਸਤ ਵਾਲੇ ਜੈਨੇਟਿਕ ਬਿਮਾਰੀਆਂ ਵਿੱਚੋਂ ਕੁਝ ਜੋ ਕੋਲੋਰੇਕਟਲ ਕੈਂਸਰ ਦੇ ਕਾਰਨ ਹੋ ਸਕਦੀਆਂ ਹਨ ਪਰਿਵਾਰਕ ਐਡਮੋਸੈਟਸ ਪੌਲੀਪੋਸਿਜ਼ ਅਤੇ ਵੰਸ਼ਵਾਦੀ ਗੈਰ-ਪੌਲੋਪੋਸਿਸ ਕੋਲੋਨ ਕੈਂਸਰ; ਹਾਲਾਂਕਿ, ਇਹ 5% ਤੋਂ ਘੱਟ ਕੇਸਾਂ ਦੀ ਪ੍ਰਤੀਨਿਧਤਾ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਇਹ ਆਮ ਤੌਰ ਤੇ ਇੱਕ ਸੁਮੇਲ ਟਿਊਮਰ ਦੇ ਤੌਰ ਤੇ ਸ਼ੁਰੂ ਹੁੰਦਾ ਹੈ, ਅਕਸਰ ਇੱਕ ਪੌਲੀਪ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਹੁੰਦਾ ਹੈ, ਜੋ ਕੁਝ ਸਮੇਂ ਨਾਲ ਕੈਂਸਰ ਬਣ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।

ਸਿਗਮੋਐਡੋਸਕੋਪੀ ਜਾਂ ਕੋਲੋਨੋਸਕੋਪੀ ਦੇ ਦੌਰਾਨ ਕੌਲਨ ਦਾ ਇੱਕ ਨਮੂਨਾ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰਕੇ ਬੋਅਲ ਕੈਂਸਰ ਦਾ ਨਿਦਾਨ ਕੀਤਾ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਇਹ ਪਤਾ ਲਗਾਉਣ ਲਈ ਕਿ ਕੀ ਬੀਮਾਰੀ ਫੈਲ ਗਈ ਹੈ, ਮੈਡੀਕਲ ਇਮੇਜਿੰਗ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਕੋਲੋਰੋਕਟਲ ਕੈਂਸਰ ਤੋਂ ਹੋਣ ਵਾਲੀਆਂ ਮੌਤਾਂ ਦੀ ਰੋਕਥਾਮ ਅਤੇ ਘੱਟ ਕਰਨ ਲਈ ਸਕ੍ਰੀਨਿੰਗ ਅਸਰਦਾਇਕ ਹੈ। ਕਈ ਤਰੀਕਿਆਂ ਦੀ ਸਕ੍ਰੀਨਿੰਗ ਵਿੱਚੋ ਇੱਕ ਦੀ ਸਿਫਾਰਸ਼ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ, ਜੋ ਇਹ 50 ਤੋਂ 75 ਸਾਲ ਦੀ ਉਮਰ ਤੱਕ ਹੋਵੇ।[5]

ਕੋਲੋਨੋਸਕੋਪੀ ਦੌਰਾਨ, ਜੇ ਲੱਭਿਆ ਜਾਵੇ ਤਾਂ ਛੋਟੀਆਂ-ਛੋਟੀਆਂ ਪੌਲੀਪੀਆਂ ਨੂੰ ਹਟਾ ਦਿੱਤਾ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਜੇ ਇੱਕ ਵੱਡਾ ਪੋਲਿਪ ਜਾਂ ਟਿਊਮਰ ਪਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਤਾਂ ਇਹ ਪਤਾ ਕਰਨ ਲਈ ਕਿ ਕੀ ਇਹ ਕੈਂਸਰ ਹੈ, ਇੱਕ ਬਾਇਓਪਸੀ ਕੀਤੀ ਜਾ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਐੱਸਪਰੀਨ ਅਤੇ ਹੋਰ ਗੈਰ-ਸਟੀਰੌਇਡਲ ਐਂਟੀ-ਇਨਫਲਾਮੇਟਰੀ ਡਰੱਗਜ਼ ਜੋਖਮ ਘਟਾਉਂਦੇ ਹਨ।[11] ਹਾਲਾਂਕਿ, ਇਹਨਾਂ ਦੇ ਮੰਦੇ ਅਸਰ (ਸਾਈਡ ਇਫੈਕਟਸ) ਕਾਰਨ ਇਹਨਾਂ ਦੀ ਆਮ ਵਰਤੋਂ ਦੀ ਸਿਫਾਰਸ਼ ਨਹੀਂ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ।[12]

ਕੋਲੋਰੈਕਟਲ ਕੈਂਸਰ ਲਈ ਵਰਤੇ ਗਏ ਇਲਾਜਾਂ ਵਿੱਚ ਸਰਜਰੀ ਦੇ ਕੁਝ ਸੁਮੇਲ, ਰੇਡੀਏਸ਼ਨ ਥੈਰੇਪੀ, ਕੀਮੋਥੈਰੇਪੀ ਅਤੇ ਟਾਰਗਿਟਡ ਥੈਰੇਪੀ ਸ਼ਾਮਲ ਹੋ ਸਕਦੇ ਹਨ। ਕੈਂਸਰ ਜੋ ਕਿ ਕੌਲਨ ਦੀ ਕੰਧ ਦੇ ਅੰਦਰ ਸੀਮਤ ਹੋ ਸਕਦੇ ਹਨ, ਸਰਜਰੀ ਨਾਲ ਠੀਕ ਹੋ ਸਕਦੇ ਹਨ, ਜਦਕਿ ਕੈਂਸਰ ਜੋ ਆਮ ਤੌਰ 'ਤੇ ਫੈਲ ਚੁੱਕਾ ਹੈ ਆਮ ਤੌਰ' ਤੇ ਠੀਕ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦਾ, ਤੇ ਇਸਦੇ ਪ੍ਰਬੰਧਨ ਨੂੰ ਜੀਵਨ ਦੀ ਗੁਣਵੱਤਾ ਅਤੇ ਲੱਛਣ ਨੂੰ ਸੁਧਾਰਨ ਵੱਲ ਸੰਚਾਲਿਤ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਸੰਯੁਕਤ ਰਾਜ ਵਿੱਚ ਪੰਜ ਸਾਲ ਦੀ ਬਚਤ ਦੀ ਦਰ 65% ਹੈ।[7]

ਬਚਣ ਦਾ ਵਿਅਕਤੀਗਤ ਸੰਭਾਵਨਾ ਇਸ ਗੱਲ 'ਤੇ ਨਿਰਭਰ ਕਰਦਾ ਹੈ ਕਿ ਕੈਂਸਰ ਕਿੰਨੀ ਕੁ ਉੱਚਿਤ ਹੈ, ਭਾਵੇਂ ਸਾਰੇ ਕੈਂਸਰ ਸਰਜਰੀ ਨਾਲ ਅਤੇ ਵਿਅਕਤੀ ਦੇ ਸਮੁੱਚੇ ਸਿਹਤ ਦੇ ਨਾਲ ਹਟਾਏ ਜਾ ਸਕਦੇ ਹਨ ਜਾਂ ਨਹੀਂ। ਵਿਸ਼ਵ ਪੱਧਰ 'ਤੇ, ਕੋਲੋਰੇਕਟਲ ਕੈਂਸਰ ਤੀਜੀ ਸਭ ਤੋਂ ਆਮ ਕਿਸਮ ਦਾ ਕੈਂਸਰ ਹੈ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਲਗਭਗ 10% ਕੇਸ ਹੁੰਦੇ ਹਨ। 2012 ਵਿਚ, 1.4 ਮਿਲੀਅਨ ਨਵੇਂ ਮਾਮਲੇ ਅਤੇ ਬੀਮਾਰੀ ਤੋਂ 694,000 ਮੌਤਾਂ ਹੋਈਆਂ।[13] ਇਹ ਵਿਕਸਤ ਦੇਸ਼ਾਂ ਵਿੱਚ ਵਧੇਰੇ ਆਮ ਹੈ, ਜਿੱਥੇ 65% ਤੋਂ ਵੱਧ ਕੇਸ ਪਾਏ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਮਰਦਾਂ ਨਾਲੋਂ ਔਰਤਾਂ ਵਿੱਚ ਇਹ ਘੱਟ ਹੁੰਦਾ ਹੈ।

ਚਿੰਨ੍ਹ ਅਤੇ ਲੱਛਣ

[ਸੋਧੋ]
ਕੋਲੋਰੇਕਟਲ ਟਿਊਮਰ ਦੀ ਉਦਾਹਰਣ ਦੀ ਸਥਿਤੀ ਅਤੇ ਦਿੱਖ

ਕੋਲੋਰੋੈਕਟਲ ਕੈਂਸਰ ਦੀਆਂ ਨਿਸ਼ਾਨੀਆਂ ਅਤੇ ਲੱਛਣ ਆਂਦਰਾਂ ਵਿੱਚ ਟਿਊਮਰ ਦੀ ਸਥਿਤੀ ਤੇ ਨਿਰਭਰ ਕਰਦੇ ਹਨ, ਅਤੇ ਕੀ ਇਹ ਸਰੀਰ (ਮੇਟਾਸਟੈਸੀਸ) ਵਿੱਚ ਕਿਤੇ ਹੋਰ ਫੈਲ ਚੁੱਕਾ ਹੈ।ਕਲਾਸਿਕ ਚੇਤਾਵਨੀ ਦੇ ਸੰਕੇਤਾਂ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ: ਖਰਾਬ ਕਬਜ਼, ਸਟੂਲ ਵਿੱਚ ਖੂਨ, ਭੁੱਖ ਦੀ ਘਾਟ, ਭਾਰ ਦਾ ਘਟਣਾ, ਜਾਂ ਉਲਟੀਆਂ 50 ਸਾਲ ਤੋਂ ਵੱਧ ਉਮਰ ਦੇ ਕਿਸੇ ਵਿਅਕਤੀ ਵਿੱਚ।[14]

ਹਾਲਾਂਕਿ ਗੁਦੇ ਵਿੱਚ ਖੂਨ ਵਹਿਣਾ ਜਾਂ ਅਨੀਮੀਆ 50 ਸਾਲ ਤੋਂ ਵੱਧ ਉਮਰ ਦੇ ਲੋਕਾਂ ਵਿੱਚ ਵਧੇਰੇ ਖਤਰੇ ਵਾਲੀਆਂ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ਤਾਵਾਂ ਹਨ, ਆਮ ਤੌਰ 'ਤੇ ਵਰਣਿਤ ਲੱਛਣਾਂ ਵਿੱਚ ਭਾਰ ਘਟਾਉਣਾ ਅਤੇ ਆਂਤੜੀਆਂ ਦੀ ਆਦਤ ਵਿੱਚ ਤਬਦੀਲੀ ਸ਼ਾਮਲ ਹੈ, ਆਮਤੌਰ' ਤੇ ਸਿਰਫ ਤਾਂ ਹੀ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਜੇ ਖੂਨ ਨਾਲ ਆਉਂਦਾ ਹੋਵੇ।[15]

ਕਾਰਨ

[ਸੋਧੋ]

75-95% ਕੋਲੋਰੈਕਟਲ ਕੈਂਸਰ ਬਹੁਤ ਘੱਟ ਜਾਂ ਕਿਸੇ ਜੈਨੇਟਿਕ ਜੋਖਮ ਵਾਲੇ ਲੋਕਾਂ ਵਿੱਚ ਹੁੰਦਾ ਹੈ।[16][17]

ਜੋਖਮ ਦੇ ਕਾਰਕ, ਬੁਢਾਪੇ, ਪੁਰਸ਼ ਲਿੰਗ, ਚਰਬੀ, ਅਲਕੋਹਲ, ਲਾਲ ਮੀਟ, ਪ੍ਰੋਸੈਸਡ ਮੀਟ, ਮੋਟਾਪਾ, ਸਿਗਰਟਨੋਸ਼ੀ, ਅਤੇ ਸਰੀਰਕ ਕਸਰਤ ਦੀ ਕਮੀ ਹਨ। ਲਗਪਗ 10% ਕੇਸ ਅਧੂਰੀ ਗਤੀਵਿਧੀਆਂ ਨਾਲ ਜੁੜੇ ਹੋਏ ਹਨ। ਅਲਕੋਹਲ ਤੋਂ ਪ੍ਰਤੀਰੋਧ ਪ੍ਰਤੀ ਦਿਨ ਇੱਕ ਵਾਰ ਪੀਣ ਤੇ ਵੱਧਦਾ ਜਾਪਦਾ ਹੈ।[18][19][20]

ਇਕ ਦਿਨ ਵਿੱਚ 5 ਗਲਾਸ ਪਾਣੀ ਪੀਣ ਨਾਲ ਕੋਲੋਰੈਕਟਲ ਕੈਂਸਰ ਅਤੇ ਐਡੇਨੋਮੋਟਸ ਪੋਲਪਸ ਦੇ ਖਤਰੇ ਵਿੱਚ ਕਮੀ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਸਟ੍ਰੈਪਟੋਕਾਕੁਸ ਗਾਲੋਲਾਈਟਿਕਸ ਕੋਲੋਰੇਕਟਲ ਕੈਂਸਰ ਨਾਲ ਜੁੜਿਆ ਹੋਇਆ ਹੈ। ਸਟ੍ਰੈਪਟੋਕਾਕੁਸ ਬੋਵਿਸ / ਸਟ੍ਰੈਪਟੋਕਾਕੁਸ ਸ਼ੂਿਨਸ ਕੰਪਲੈਕਸ ਦੀਆਂ ਕੁਝ ਸਟਰੇਂਸ ਰੋਜ਼ਾਨਾ ਲੱਖਾਂ ਲੋਕਾਂ ਦੁਆਰਾ ਖਪਤ ਕੀਤੀਆਂ ਜਾਂਦੀਆਂ ਹਨ ਅਤੇ ਇਹ ਸੁਰੱਖਿਅਤ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਸਟ੍ਰੈਪਟੋਕਾਕੁਸ ਬੋਵਾਈਜ਼ / ਗਾਲੋਲੀਆਟਿਕਸ ਬੈਕਟੈਰਮੀਆ ਦੇ 25 ਤੋਂ 80% ਲੋਕਾਂ ਵਿੱਚ ਕੋਨੋਟੈਂਟਲ ਟਿਊਮਰ ਹੈ।[21][22]

ਸਟ੍ਰੈਪਟੋਕਾਸਕੌਸ ਬੋਵਿਸ / ਗਾਲੋਲੀਆਟਿਕਸ ਦੀ ਸੇਰੋਪਰੇਵਲਨਸ ਨੂੰ ਉੱਚ ਜੋਖਮ ਵਾਲੀ ਆਬਾਦੀ 'ਤੇ ਅੰਡਰਲਾਈਅਲ ਬੋਅਲ ਜਖਮਾਂ ਦੇ ਸ਼ੁਰੂਆਤੀ ਭਵਿੱਖ ਲਈ ਉਮੀਦਵਾਰ ਪ੍ਰੈਕਟੀਕਲ ਮਾਰਕਰ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਸੁਝਾਅ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਹੈ ਕਿ ਸਟ੍ਰੈਪਟੋਕਾਕੁਸ ਬੋਵਿਸ / ਪਾਲੋਲੀਆਟਿਕਸ ਐਂਟੀਜੇਨਜ਼ ਲਈ ਐਂਟੀਬਾਡੀਜ਼ਾਂ ਦੀ ਮੌਜੂਦਗੀ ਜਾਂ ਖੂਨ ਦੇ ਵਿਚਲੇ ਆਪਟੀਨਜਿਨਜ਼ ਕੋਲੇਨ ਵਿੱਚ ਕਾਰਸਿਨੋਜੀਜੇਸ਼ਨ ਲਈ ਮਾਰਕਰ ਵਜੋਂ ਕੰਮ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹਨ।

ਹਵਾਲੇ

[ਸੋਧੋ]
  1. ↑ 1.0 1.1 1.2 "General Information About Colon Cancer". NCI. 2014-05-12. Archived from the original on July 4, 2014. Retrieved 29 June 2014. {{cite web}}: Unknown parameter |dead-url= ignored (|url-status= suggested) (help)
  2. ↑ 2.0 2.1 ਹਵਾਲੇ ਵਿੱਚ ਗ਼ਲਤੀ:Invalid <ref> tag; no text was provided for refs named WCR2014
  3. ↑ 3.0 3.1 "Colorectal Cancer Prevention (PDQ®)". National Cancer Institute. 2014-02-27. Archived from the original on July 5, 2014. Retrieved 29 June 2014. {{cite web}}: Unknown parameter |dead-url= ignored (|url-status= suggested) (help)
  4. ↑ Theodoratou, E; Timofeeva, M; Li, X; Meng, X; Ioannidis, JPA (August 2017). "Nature, Nurture, and Cancer Risks: Genetic and Nutritional Contributions to Cancer". Annual Review of Nutrition (Review). 37: 293–320. doi:10.1146/annurev-nutr-071715-051004. PMID 28826375.
  5. ↑ 5.0 5.1 Bibbins-Domingo, Kirsten; Grossman, David C.; Curry, Susan J.; Davidson, Karina W.; Epling, John W.; García, Francisco A. R.; Gillman, Matthew W.; Harper, Diane M.; Kemper, Alex R. (21 June 2016). "Screening for Colorectal Cancer". JAMA. 315 (23): 2564–75. doi:10.1001/jama.2016.5989. PMID 27304597.
  6. ↑ 6.0 6.1 "Colon Cancer Treatment (PDQ®)". NCI. 2014-05-12. Archived from the original on July 5, 2014. Retrieved 29 June 2014. {{cite web}}: Unknown parameter |dead-url= ignored (|url-status= suggested) (help)
  7. ↑ 7.0 7.1 "SEER Stat Fact Sheets: Colon and Rectum Cancer". NCI. Archived from the original on June 24, 2014. Retrieved 18 June 2014. {{cite web}}: Unknown parameter |dead-url= ignored (|url-status= suggested) (help)
  8. ↑ GBD 2015 Disease and Injury Incidence and Prevalence, Collaborators. (8 October 2016). "Global, regional, and national incidence, prevalence, and years lived with disability for 310 diseases and injuries, 1990–2015: a systematic analysis for the Global Burden of Disease Study 2015". Lancet. 388 (10053): 1545–1602. doi:10.1016/S0140-6736(16)31678-6. PMC 5055577. PMID 27733282. {{cite journal}}: |first1= has generic name (help)CS1 maint: numeric names: authors list (link)
  9. ↑ GBD 2015 Mortality and Causes of Death, Collaborators. (8 October 2016). "Global, regional, and national life expectancy, all-cause mortality, and cause-specific mortality for 249 causes of death, 1980–2015: a systematic analysis for the Global Burden of Disease Study 2015". Lancet. 388 (10053): 1459–1544. doi:10.1016/s0140-6736(16)31012-1. PMC 5388903. PMID 27733281. {{cite journal}}: |first1= has generic name (help)CS1 maint: numeric names: authors list (link)
  10. ↑ "Defining Cancer". National Cancer Institute. Archived from the original on June 25, 2014. Retrieved 10 June 2014. {{cite web}}: Unknown parameter |dead-url= ignored (|url-status= suggested) (help)
  11. ↑ Thorat, MA; Cuzick, J (Dec 2013). "Role of aspirin in cancer prevention". Current Oncology Reports. 15 (6): 533–40. doi:10.1007/s11912-013-0351-3. PMID 24114189.
  12. ↑ "Routine aspirin or nonsteroidal anti-inflammatory drugs for the primary prevention of colorectal cancer: recommendation statement". American Family Physician. 76 (1): 109–13. 2007. PMID 17668849. Archived from the original on July 14, 2014. {{cite journal}}: Unknown parameter |dead-url= ignored (|url-status= suggested) (help)
  13. ↑ Nakli itihaas jo likheya geya hai kade na vaapriya jo ohna de base te, saade te saada itihaas bna ke ehna ne thop dittiyan. anglo sikh war te ek c te 3-4 jagaha te kiwe chal rahi c ikko war utto saal 1848 jdo angrej sara punjab 1845 ch apne under kar chukke c te oh 1848 ch kihna nal jang ladd rahe c. Script error: The function "citation198.168.27.221 14:54, 13 ਦਸੰਬਰ 2024 (UTC)'"`UNIQ--ref-00000030-QINU`"'</ref>" does not exist.
  14. ↑ Nakli itihaas jo likheya geya hai kade na vaapriya jo ohna de base te, saade te saada itihaas bna ke ehna ne thop dittiyan. anglo sikh war te ek c te 3-4 jagaha te kiwe chal rahi c ikko war utto saal 1848 jdo angrej sara punjab 1845 ch apne under kar chukke c te oh 1848 ch kihna nal jang ladd rahe c. Script error: The function "citation198.168.27.221 14:54, 13 ਦਸੰਬਰ 2024 (UTC)'"`UNIQ--ref-00000031-QINU`"'</ref>" does not exist.
  15. ↑ "Most bowel cancer symptoms do not indicate colorectal cancer and polyps: a systematic review". BMC Gastroenterology. 11: 65. May 2011. doi:10.1186/1471-230X-11-65. PMC 3120795. PMID 21624112.{{cite journal}}: CS1 maint: unflagged free DOI (link)
  16. ↑ "Colon cancer: a civilization disorder". Digestive Diseases. 29 (2): 222–8. 2011. doi:10.1159/000323926. PMID 21734388.
  17. ↑ "Colorectal cancer". Lancet. 375 (9719): 1030–47. 2010. doi:10.1016/S0140-6736(10)60353-4. PMID 20304247.
  18. ↑ "Colorectal Cancer 2011 Report: Food, Nutrition, Physical Activity, and the Prevention of Colorectal Cancer" (PDF). World Cancer Research Fund & American Institute for Cancer Research. 2011. Archived from the original (PDF) on September 9, 2016. {{cite web}}: Unknown parameter |dead-url= ignored (|url-status= suggested) (help)
  19. ↑ Lee, I-Min; Shiroma, Eric J; Lobelo, Felipe; Puska, Pekka; Blair, Steven N; Katzmarzyk, Peter T (1 July 2012). "Effect of physical inactivity on major non-communicable diseases worldwide: an analysis of burden of disease and life expectancy". The Lancet. 380 (9838): 219–29. doi:10.1016/S0140-6736(12)61031-9. PMC 3645500. PMID 22818936.
  20. ↑ "Alcohol drinking and colorectal cancer risk: an overall and dose-response meta-analysis of published studies". Annals of Oncology. 22 (9): 1958–72. Sep 2011. doi:10.1093/annonc/mdq653. PMID 21307158.
  21. ↑ Jans, Christoph; Meile, Leo; Lacroix, Christophe; Stevens, Marc J.A. (2015). "Genomics, evolution, and molecular epidemiology of the Streptococcus bovis/Streptococcus equinus complex (SBSEC)". Infection, Genetics and Evolution. 33: 419–436. doi:10.1016/j.meegid.2014.09.017. PMID 25233845.
  22. ↑ Abdulamir, Ahmed S; Hafidh, Rand R; Bakar, Fatimah (2011). "The association of Streptococcus bovis/gallolyticus with colorectal tumors: The nature and the underlying mechanisms of its etiological role". Journal of Experimental & Clinical Cancer Research. 30 (1): 11. doi:10.1186/1756-9966-30-11. ISSN 1756-9966. PMC 3032743. PMID 21247505.{{cite journal}}: CS1 maint: unflagged free DOI (link)
ਹਵਾਲੇ ਵਿੱਚ ਗ਼ਲਤੀ:<ref> tag defined in <references> has no name attribute.
"https://pa.wikipedia.org/w/index.php?title=ਕੋਲਨ_ਕੈਂਸਰ&oldid=615689" ਤੋਂ ਲਿਆ