ਸਮੱਗਰੀ 'ਤੇ ਜਾਓ

ਕੜਾ (ਗਹਿਣਾ)

ਵਿਕੀਪੀਡੀਆ, ਇੱਕ ਆਜ਼ਾਦ ਵਿਸ਼ਵਕੋਸ਼ ਤੋਂ

ਕੜਾ ਇੱਕ ਮੋਟੀ ਧਾਤ ਦੀ ਅੰਗੂਠੀ ਜਾਂ ਬਰੇਸਲੇਟ ਹੈ ਜੋ ਆਮ ਤੌਰ 'ਤੇ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਮਰਦਾਂ ਅਤੇ ਔਰਤਾਂ ਦੇ ਹੱਥਾਂ ਜਾਂ ਗੁੱਟ 'ਤੇ ਪਹਿਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਇੱਕ ਧਾਰਮਿਕ ਬਰੇਸਲੇਟ ਹੈ ਜੋ ਸਿੱਖ ਪਹਿਨਦੇ ਹਨ।[1] ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਕੜੇ ਲੋਹੇ ਦੇ ਬਣੇ ਹੁੰਦੇ ਹਨ, ਇਹਨਾਂ ਦੇ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਡਿਜ਼ਾਈਨ ਸ਼ੈਲੀਆਂ ਹੁੰਦੀਆਂ ਹਨ ਅਤੇ ਆਮ ਤੌਰ 'ਤੇ ਕਿਸੇ ਧਾਰਮਿਕ ਸ਼ਖਸੀਅਤ ਦਾ ਸਨਮਾਨ ਕਰਨ ਲਈ ਵਰਤਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।[2] ਕੜਾ ਉਨ੍ਹਾਂ ਸਿੱਖਾਂ ਦੁਆਰਾ ਪਹਿਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਖਾਲਸਾ ਵਿਚ ਸ਼ਾਮਲ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ। ਇਹ ਪੰਜ ਕਕਾਰਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਹੈ — ਵਿਸ਼ਵਾਸ ਦੇ ਬਾਹਰੀ ਲੇਖ — ਜੋ ਇੱਕ ਸਿੱਖ ਨੂੰ ਉਹਨਾਂ ਦੇ ਧਾਰਮਿਕ ਆਦੇਸ਼ ਨੂੰ ਸਮਰਪਿਤ ਵਜੋਂ ਪਛਾਣਦੇ ਹਨ। 1699 ਦੀ ਵਿਸਾਖੀ ਅੰਮ੍ਰਿਤ ਸੰਚਾਰ ਮੌਕੇ ਦਸਵੇਂ ਸਿੱਖ ਗੁਰੂ ਗੋਬਿੰਦ ਸਿੰਘ ਦੁਆਰਾ ਕੜੇ ਦੀ ਸਥਾਪਨਾ ਕੀਤੀ ਗਈ ਸੀ। ਗੁਰੂ ਗੋਬਿੰਦ ਸਿੰਘ ਜੀ ਨੇ ਸਮਝਾਇਆ:

ਉਹ ਮੇਰੇ ਤੋਂ ਬਿਨਾਂ ਹੋਰ ਕਿਸੇ ਨੂੰ ਨਹੀਂ ਪਛਾਣਦਾ, ਦਾਨ-ਪੁੰਨ, ਦਇਆਵਾਨ ਕਰਮਾਂ, ਤਪੱਸਿਆ ਅਤੇ ਤੀਰਥ-ਸਥਾਨਾਂ 'ਤੇ ਸੰਜਮ ਨੂੰ ਵੀ ਨਹੀਂ ਪਛਾਣਦਾ; ਪ੍ਰਭੂ ਦੀ ਪੂਰਨ ਜੋਤਿ ਉਸ ਦੇ ਹਿਰਦੇ ਨੂੰ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਮਾਨ ਕਰਦੀ ਹੈ, ਫਿਰ ਉਸ ਨੂੰ ਪਵਿੱਤਰ ਖਾਲਸਾ ਸਮਝੋ।

— ਸ੍ਰੀ ਗੁਰੂ ਗੋਬਿੰਦ ਸਿੰਘ ਜੀ[3]

ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ, ਇਸਲਾਮ ਦੇ ਸ਼ੀਆ ਸੰਪਰਦਾ ਦੁਆਰਾ ਆਪਣੇ ਚੌਥੇ ਇਮਾਮ, ਇਮਾਮ ਜ਼ੈਨ ਉਲ ਅਬੀਦੀਨ ਦੀ ਯਾਦ ਵਿਚ ਕਾਰਾ ਵੀ ਪਹਿਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਜਿਸ ਨੂੰ ਕਰਬਲਾ ਦੇ ਦੁਖਾਂਤ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਆਪਣੇ ਪਰਿਵਾਰ ਸਮੇਤ ਕੈਦ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ। ਕਾਰਾ ਪਰਮਾਤਮਾ ਪ੍ਰਤੀ ਅਟੁੱਟ ਲਗਾਵ ਅਤੇ ਵਚਨਬੱਧਤਾ ਦਾ ਪ੍ਰਤੀਕ ਹੈ। ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਸਿੱਖਾਂ ਦਾ ਪਵਿੱਤਰ ਪਾਠ ਗੁਰੂ ਗ੍ਰੰਥ ਸਾਹਿਬ ਕਹਿੰਦਾ ਹੈ, "ਦਸਵੇਂ ਮਹੀਨੇ, ਹੇ ਮੇਰੇ ਵਪਾਰੀ ਮਿੱਤਰ, ਤੁਹਾਨੂੰ ਮਨੁੱਖ ਬਣਾਇਆ ਗਿਆ ਸੀ, ਅਤੇ ਤੁਹਾਨੂੰ ਚੰਗੇ ਕੰਮ ਕਰਨ ਲਈ ਆਪਣਾ ਸਮਾਂ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਸੀ।"[4] ਇਸੇ ਤਰ੍ਹਾਂ ਭਗਤ ਕਬੀਰ ਸਿੱਖ ਨੂੰ ਚੇਤੰਨਤਾ ਨੂੰ ਸਦਾ ਪਰਮਾਤਮਾ ਨਾਲ ਰੱਖਣ ਦੀ ਯਾਦ ਦਿਵਾਉਂਦੇ ਹਨ: "ਆਪਣੇ ਹੱਥਾਂ ਪੈਰਾਂ ਨਾਲ, ਆਪਣੇ ਸਾਰੇ ਕੰਮ ਕਰੋ, ਪਰ ਆਪਣੀ ਸੁਰਤ ਪਵਿੱਤ੍ਰ ਪ੍ਰਭੂ ਨਾਲ ਹੀ ਰਹਿਣ ਦਿਓ।"[5] ਕੜਾ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਨਸਲੀ ਪੰਜਾਬੀਆਂ ਅਤੇ ਹੋਰ ਗੈਰ-ਪੰਜਾਬੀ ਭਾਰਤੀ ਪਰਿਵਾਰਾਂ ਦੁਆਰਾ ਭਾਰਤ ਦੇ ਉੱਤਰੀ, ਉੱਤਰ-ਪੱਛਮ ਅਤੇ ਪੱਛਮੀ ਰਾਜਾਂ (ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਗੁਜਰਾਤ, ਰਾਜਸਥਾਨ ਅਤੇ ਮਹਾਰਾਸ਼ਟਰ) ਵਿੱਚ ਹਿੰਦੂਆਂ ਦੁਆਰਾ ਪਹਿਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।[6] ਕੁਝ ਗੈਰ-ਸਿੱਖਾਂ ਦੁਆਰਾ ਕੜਾ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਨੂੰ ਉਤਸ਼ਾਹਿਤ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਕਿਉਂਕਿ ਇਹ "ਰੱਬ ਦੀ ਸੰਪੂਰਨਤਾ" ਨੂੰ ਦਰਸਾਉਂਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਕੁਝ ਭਾਰਤੀ ਸਭਿਆਚਾਰਾਂ ਵਿੱਚ ਮਰਦਾਨਗੀ ਅਤੇ ਮਰਦਾਨਗੀ ਦੇ ਆਉਣ ਨੂੰ ਦਰਸਾਉਣ ਲਈ ਵਰਤਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਇਹ ਪੁਰਾਣੇ ਸਮੇਂ ਵਿੱਚ ਰਾਜਪੂਤ ਯੋਧਿਆਂ ਦੁਆਰਾ ਵਰਤਿਆ ਜਾਂਦਾ ਸੀ।

ਇਹ ਵੀ ਵੇਖੋ

[ਸੋਧੋ]

ਹਵਾਲੇ

[ਸੋਧੋ]
  1. "Traditional Jewellery of India" (in ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ). University of Tennessee Chattanooga. Archived from the original on 2018-08-04. Retrieved 2018-02-08. {{cite web}}: Unknown parameter |dead-url= ignored (|url-status= suggested) (help)
  2. Lodha, Shri Chanchal Mal Sa. History of Oswals (in ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ). iprakashan. p. 346.
  3. ਦਸਮ ਗ੍ਰੰਥ ਵਿੱਚ, ਪੰਨਾ 1350
  4. Guru Granth Sahib, page 76
  5. ||213|| - Siri Guru Granth Sahib Ji, page 1376
  6. Dhooleka Sarhadi Raj (25 August 2003). Where are you from?: middle-class migrants in the modern world. University of California Press. ISBN 9780520928671. Retrieved 17 December 2011. Individual Sikhs and Hindus share symbols and practices of body inscription (such as wearing a kara and women keeping their hair long).