ਚੰਦਨ ਤਿਵਾਰੀ
ਚੰਦਨ ਤਿਵਾਰੀ ਜਨਮ 26 ਮਾਰਚ) ਇੱਕ ਭਾਰਤੀ ਲੋਕ ਗਾਇਕਾ ਹੈ।[1][2][3] ਉਹ ਭੋਜਪੁਰੀ, ਮਗਹੀ, ਮੈਥੀਲੀ, ਨਾਗਪੁਰੀ, ਅਵਧੀ ਅਤੇ ਹਿੰਦੀ ਵਿੱਚ ਗਾਉਂਦੀ ਹੈ। ਉਸਨੂੰ ਬਿਸਮਿੱਲਾ ਖਾਨ ਸਨਮਾਨ ਸੰਗੀਤ ਨਾਟਕ ਅਕੈਡਮੀ, ਭਾਰਤ ਸਰਕਾਰ ਨਾਲ ਸਨਮਾਨਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ। ਉਹ ਲੋਕਾਂ ਦੇ ਵੱਖ ਵੱਖ ਰੂਪਾਂ ਵਿੱਚ ਗਾਉਂਦੀ ਆ ਰਹੀ ਹੈ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚ ਰਬੀ ਸੋਹਰ ਨਿਰਗੁਣ ਪਾਛੜਾ ਗਾਂਧੀ ਗੀਤ ਰਿਵਰ ਗਾਣਾ ਛੱਠ ਗਾਣਾ ਕਾਜਰੀ ਅਤੇ ਥੁਮਰੀ ਹੈ।
ਮੁੱਢਲਾ ਜੀਵਨ
[ਸੋਧੋ]ਚੰਦਨ ਤਿਵਾੜੀ ਦਾ ਜਨਮ ਬਿੱਕਾ ਗਾਉਂ, ਭੋਜਪੁਰ ਜ਼ਿਲ੍ਹਾ, ਬਿਹਾਰ, ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਹੋਇਆ ਸੀ। ਉਸ ਦਾ ਪਾਲਣ ਪੋਸ਼ਣ ਝਾਰਖੰਡ ਦੇ ਚਾਸ ਬੋਕਾਰੋ ਵਿੱਚ ਹੋਇਆ ਸੀ। ਉਸਨੇ ਵਿਨੋਬਾ ਭਾਵੇਂ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ, ਹਜ਼ਾਰੀਬਾਗ ਤੋਂ ਮਾਨਵ ਸ਼ਾਸਤਰ ਵਿੱਚ ਬੀ.ਏ. ਪ੍ਰਿਆਗ ਸੰਗੀਤ ਸੰਮਤੀ, ਇਲਾਹਾਬਾਦ ਤੋਂ ਉਸ ਦਾ ਛੇ ਸਾਲਾ ਪ੍ਰਭਾਕਰ ਵੀ ਹੈ। ਉਹ ਮੈਥਿਲੀ ਅਤੇ ਭੋਜਪੁਰੀ ਅਕੈਡਮੀ, ਦਿੱਲੀ ਸਰਕਾਰ ਲਈ ਬਹੁਤ ਘੱਟ ਅਤੇ ਪੇਂਡੂ ਭੋਜਪੁਰੀ ਗਾਣੇ 'ਤੇ ਖੋਜ ਪ੍ਰੋਜੈਕਟ ਕਰ ਰਹੀ ਹੈ।
ਕੈਰੀਅਰ
[ਸੋਧੋ]ਚੰਦਨ ਤਿਵਾੜੀ ਭੋਜਪੁਰੀ, ਮੈਥਿਲੀ, ਮਗਹੀ, ਅਵਧੀ, ਨਾਗਪੁਰੀ (ਖ਼ਾਸਕਰ ਭੋਜਪੁਰੀ ਭਾਸ਼ਾ ਵਿੱਚ) ਜਾਣੀ ਜਾਣ ਵਾਲੀ ਲੋਕ ਗਾਇਕ ਹੈ।[4] ਉਸ ਨੇ ਦੂਰਦਰਸ਼ਨ 'ਤੇ ਕਈ ਖਾਸ ਸੰਗੀਤਕ ਸ਼ੋਅ ਕੀਤੇ ਹਨ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ "ਮਾਈ ਮਿਊਜ਼ੀਕਲ ਐਫਰਟਸ" ਅਤੇ ਸੀਰੀਅਲ ਪੁਰਾਬੀਆਤਾਨ ਅਤੇ ਨਿਮੀਆ ਚਿਰੀਅਨ ਕੇ ਬੇਸਰ ਵਰਗੇ ਸੀਰੀਜ਼ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ। ਉਸ ਨੇ ਮਾਹੂਆ ਟੀ.ਵੀ. 'ਤੇ ਜ਼ਿਲ੍ਹਾ ਟੌਪ ਐਂਡ ਸੁਰ ਸੰਗਰਾਮ ਵਿੱਚ ਭਾਗ ਲਿਆ ਸੀ। ਉਸ ਨੇ ਈ.ਟੀ.ਵੀ. ਲੋਕ ਜਲਵਾ ਸ਼ੋਅ ਵਿੱਚ ਹਿੱਸਾ ਲਿਆ ਸੀ। ਬਿੱਗ ਮੈਜਿਕ ਗੰਗਾ ਟੀ.ਵੀ. ਦੇ ਨਾਲ ਉਸ ਨੇ ਭਗਤੀ ਸਾਗਰ ਦੇ ਕਈ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਸ਼ੋਅ ਕੀਤੇ ਹਨ। ਆਲ ਇੰਡੀਆ ਰੇਡੀਓ ਪਟਨਾ ਨਾਲ ਉਸ ਨੇ ਸਪੈਸ਼ਲ ਫੋਕ ਅਤੇ ਗਜ਼ਲ ਰਿਕਾਰਡਿੰਗ ਸ਼ੋਅ ਕੀਤੇ। ਉਹ ਹਮੇਸ਼ਾ ਲੋਕ ਗੀਤਾਂ ਵਿੱਚ ਔਰਤ ਅਤੇ ਔਰਤ ਸਸ਼ਕਤੀਕਰਨ ਦੀ ਭਾਗੀਦਾਰੀ ਦੇ ਹੱਕ ਵਿੱਚ ਖੜ੍ਹੀ ਹੈ।[5]
ਉਸ ਨੇ ਬਹੁਤ ਸਾਰੀਆਂ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਸੰਗੀਤਕ ਲੜੀਆਂ ਅਤੇ ਕਈ ਨਾਮਵਰ ਪ੍ਰਾਈਵੇਟ ਐੱਫ.ਐੱਮ.ਰੇਡੀਓ ਚੈਨਲਾਂ ਨਾਲ ਇੰਟਰਵਿਊਆਂ ਵੀ ਕੀਤੀਆਂ ਹਨ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਵਿਚੋਂ ਰੇਡੀਓ ਮਿਰਚੀ, ਰੇਡੀਓ ਧੂਮ, ਰੇਡੀਓ ਸਨੇਹੀ ਅਤੇ ਮੋਬਾਈਲ ਰੇਡੀਓ-ਗਰਾਮਵਾਨੀ ਹਨ। ਚੰਦਨ ਤਿਵਾੜੀ ਬਿੱਗ ਮੈਜਿਕ ਗੰਗਾ ਟੀ.ਵੀ. ਸ਼ੋਅ ਰੰਗ ਪੁਰਈਆ ਦੀ ਟੀਮ ਦੀ ਮੈਂਬਰ ਸੀ। ਚੰਦਨ ਤਿਵਾੜੀ ਕਈ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੇ ਗਾਇਨ, ਤਿਉਹਾਰਾਂ ਅਤੇ ਵੱਖ ਵੱਖ ਕਿਸਮਾਂ ਦੇ ਮੁੱਦਿਆਂ 'ਤੇ ਕੰਮ ਕਰ ਰਹੀ ਹੈ। ਉਹ ਹਮੇਸ਼ਾ ਸੰਗੀਤ ਉਦਯੋਗ ਵਿੱਚ ਅਸ਼ਲੀਲਤਾ ਦੇ ਵਿਰੁੱਧ ਰਹੀ ਹੈ।[6]
ਗਾਇਨ ਕਾਰਜ
[ਸੋਧੋ]ਪੁਰਬੀਆ ਉਸਤਾਦ, ਬੇਟੀ ਚਿਰੈ ਸਮਾਨ, ਰਾਧਾ ਰਸਿਆ, ਸਬਕੇ ਰਾਮ (ਰਸੂਲ)[7], ਬਸੰਤੀ ਬਯਾਰ, ਸ਼ਿਵ ਜੋਗੀਆ, ਸਾਜੀ ਰਾਗ, ਸਾਵਨੀ ਬਹਾਰ, ਨਿਰਗੁਨਿਆ ਕਬੀਰ, ਗਾਹੀ ਜੀ, ਨਦੀਆ ਧੀਰ ਬਾਹੋ, ਗੰਗਾ ਦੀ ਆਵਾਜ਼, ਮਾਈ, ਛੱਤੀ ਮੀਆਂ, ਰੰਗ ਕਲਾਸ਼ਾ, ਚਰਖਵਾ ਚਲੂ ਰਹੇ, ਜਨ ਗੀਤ, ਜਨ ਰਾਗ, ਦੁਨੀਆ ਕਿਆੰਬਾ ਕਿਸਨ ਸੇ, ਬਟੋਹੀਆ, ਬਰਾਹ ਮਸਾ, ਕੁੰਵਰ ਗੀਤ, ਸੋਹਰ-ਮੰਗਲ-ਬਧਾਈ, ਸੁਹਾਗ ਰਾਗ, ਚੈਤ-ਚੈਤੀ-ਘਾਤੋ, ਬਾਲ ਗੀਤ, ਫੋਲਕ ਲੋਕ ਵਰਗੇ ਮਾਨਤਾ ਪ੍ਰਾਪਤ ਗੀਤ ਹਨ।
ਸਮਾਜਕ ਸੰਗੀਤਕ ਕਾਰਜ
[ਸੋਧੋ]- ਆਂਚਲ ਸ਼ਿਸ਼ੂ ਆਸ਼ਰਮ (ਇੱਕ ਅਨਾਥ ਆਸ਼ਰਮ) ਦੇ ਬੱਚਿਆਂ ਨਾਲ ਬਾਲ ਲੋਕ ਗੀਤਾਂ ਅਤੇ ਲੋਕ ਕਥਾਵਾਂ 'ਤੇ ਕੰਮ ਕਰਨਾ।[8]
- ਜ਼ੁਬਨ ਬੈਂਡ (ਆਈ.ਆਈ.ਟੀ. ਮੁੰਬਈ) ਨਾਲ ਦੁਰਲੱਭ ਅਤੇ ਸ਼ੁੱਧ ਲੋਕ ਸੁਰੱਖਿਅਤ ਅਤੇ ਉਤਸ਼ਾਹਤ ਕਰਦੇ ਹਨ।
- ਗੰਗਾ ਜਾਗਰਣ ਅਭਿਆਨ ਨਾਲ ਨਾਦੀ ਗੀਤਾਂ ਦੀ ਲੜੀ (ਨਦੀਆ ਧੀਰ ਬਾਹੋ ਅਤੇ ਗੰਗਾ ਮਾਈ ..)।
- ਪੇਂਡੂ, ਨਵੇਂ ਅਤੇ ਵਰਜਿਤ ਕਲਾਕਾਰਾਂ ਲਈ ਲੋਕਰਾਗ ਨਾਮਕ ਇੱਕ ਪਲੇਟਫਾਰਮ ਵਿਕਸਤ ਕਰਨ ਦੀ ਪ੍ਰਕਿਰਿਆ ਵਿੱਚ, ਜਿਥੇ ਉਹ ਸਪਸ਼ਟ ਤੌਰ 'ਤੇ ਆਪਣੇ ਵਿਚਾਰਾਂ ਅਤੇ ਲੋਕ ਬਾਰੇ ਹੁਨਰ ਜ਼ਾਹਰ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹਨ।
ਅਵਾਰਡਸ
[ਸੋਧੋ]- ਬਿਸਮਿੱਲਾ ਖਾਨ ਸਨਮਾਨ ਸੰਗੀਤ ਨਾਟਕ ਅਕਾਦਮੀ ਪੁਰਸਕਾਰ
- ਭੋਜਪੁਰੀ ਕੋਕੀਲਾ ਸਨਮਾਨ ਪਸ਼ਤਿਮ ਬੰਗ ਭੋਜਪੁਰੀ ਪ੍ਰੀਸ਼ਦ, ਕੋਲਕਾਤਾ
- ਨਿਊਜ਼ -24 ਅਤੇ ਰੇਡੀਓ ਧਮਾਲ ਬੀ.ਏ.ਜੀ ਫਿਲਮਾਂ ਦੁਆਰਾ ਸਰਬੋਤਮ ਰਵਾਇਤੀ ਲੋਕ ਗਾਇਕਾ ਪੁਰਸਕਾਰ
- ਬਿਹਾਰ ਦੇ ਚੇਂਜਮੇਕਰ ਆਈਕਨ
- ਬਹਿਨ-ਬਹਿਨਪਾ ਸਨਮਾਨ, ਸੁਰ ਸੰਮਦ, ਦਰਭੰਗਾ
- ਆਚਾਰੀਆ ਲਕਸ਼ਮੀਕਾਂਤ ਵਾਜਪੇਈ ਸਨਮਾਨ, ਮੁੰਜਰ
- ਲੋਕ ਰਤਨ ਸਨਮਾਨ, ਗਾਜੀਪੁਰ
- ਅਖਰ ਸਨਮਾਨ, ਸਿਵਾਨ
- ਗਿਰਿਜਾ ਦੇਵੀ ਸੰਗੀਤ ਸਨਮਾਨ, ਬਾਲਿਆ
- ਗਾਂਧੀ ਸੰਗੀਤ ਸਨਮਾਨ, ਗਾਂਧੀ ਸਮ੍ਰਿਤੀ ਦਰਸ਼ਨ ਸੰਮਤੀ
- ਭੀਖੜੀ ਠਾਕੁਰ ਸਨਮਾਨ, ਜਮਸ਼ੇਦਪੁਰ
- ਲੋਕ ਰਸ ਸਨਮਾਨ, ਵਿਕਾਸ ਭਾਰਤੀ, ਰਾਂਚੀ
- ਭੋਜਪੁਰੀਆ ਰਤਨ ਸਨਮਾਨ, ਭੋਪਾਲ
ਹਵਾਲੇ
[ਸੋਧੋ]- ↑ "गीतों के जरिये चंदन तिवारी ने जोड़ा 'लोक'". 10 May 2017.
- ↑ "इंटरनेट पर छाई इनकी आवाज, बचपन में भजन अब भोजपुरी में कर रहीं कमाल". dainikbhaskar. 21 March 2014. Retrieved 2018-07-09.
- ↑ "भोजपुरी की प्रतिभावान और तेजस्वी गायिका हैं चंदन तिवारी, सुनें कुछ लोक गीत, देखें वीडियो | No. 1 Indian Media News Portal". www.bhadas4media.com (in ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ (ਅਮਰੀਕੀ)). Retrieved 2018-07-09.
- ↑ "चंदन तिवारी ने बताया अपने पसंदीदा 11 भोजपुरी गानों के बारे में". Archived from the original on 11 July 2018. Retrieved 9 July 2018.
- ↑ "पब्लिक डिमांड से अलग हटकर सोचना होगा: चंदन". Firstpost Hindi (in ਹਿੰਦੀ). Archived from the original on 9 May 2019. Retrieved 9 July 2018.
- ↑ "लोकगायिका चंदन तिवारी की कलम से एम्स्टर्डम डायरी". Archived from the original on 9 May 2019. Retrieved 9 July 2018.
- ↑ "रसूल मियां ने लिखा- गमकता जगमगाता है अनोखा राम का सेहरा". LallanTop – News with most viral and Social Sharing Indian content on the web in Hindi (in ਹਿੰਦੀ). Archived from the original on 14 July 2018. Retrieved 9 July 2018.
- ↑ Aakhar Bhojpuri, बालगीत। चंदन तिवारी। चिरई गीत, retrieved 9 July 2018