ਜਨਪਥ
ਜਨਪਥ (ਭਾਵ ਲੋਕਾਂ ਦਾ ਰਾਹ, ਜਿਸਨੂੰ ਪਹਿਲਾਂ ਕੁਵੀਨਜਵੇਅ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਸੀ), ਨਵੀਂ ਦਿੱਲੀ ਦੀਆਂ ਮੁੱਖ ਸੜਕਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਹੈ। ਇਹ ਪਾਲਿਕਾ ਬਜ਼ਾਰ ਦੇ ਨਾਲ ਲੱਗਦੇ ਕਨਾਟ ਪਲੇਸ ਵਿੱਚ ਰੇਡੀਅਲ ਰੋਡ 1 ਦੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਸ਼ੁਰੂ ਹੁੰਦਾ ਹੈ, ਅਤੇ ਉੱਤਰ-ਦੱਖਣੀ ਲੰਬਵਤ ਅਤੇ ਪਿਛਲੇ ਰਾਜਪਥ ("ਸ਼ਾਸਕਾਂ ਦਾ ਮਾਰਗ") ਤੋਂ ਹੁੰਦਾ ਹੋਇਆ ਚੱਲਦਾ ਹੈ। ਮੂਲ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਰਾਣੀ ਦਾ ਰਾਹ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਇਹ 1931 ਵਿੱਚ ਭਾਰਤ ਦੀ ਨਵੀਂ ਰਾਜਧਾਨੀ ਦੇ ਉਦਘਾਟਨ ਸਮੇਂ, ਲੁਟੀਅਨਜ਼ ਦਿੱਲੀ ਦੇ ਲੁਟੀਅਨਜ਼ ਦੇ ਡਿਜ਼ਾਈਨ ਦਾ ਇੱਕ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਹਿੱਸਾ ਸੀ। ਜਨਪਥ ਮਾਰਕੀਟ ਨਵੀਂ ਦਿੱਲੀ ਵਿੱਚ ਸੈਲਾਨੀਆਂ (ਭਾਰਤੀ ਅਤੇ ਵਿਦੇਸ਼ੀ ਦੋਵੇਂ) ਲਈ ਸਭ ਤੋਂ ਮਸ਼ਹੂਰ ਬਾਜ਼ਾਰਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਹੈ। ਬਾਜ਼ਾਰ ਜ਼ਰੂਰੀ ਤੌਰ 'ਤੇ ਅਜਿਹੇ ਉਤਪਾਦਾਂ ਨੂੰ ਵੇਚਣ ਲਈ ਮਸ਼ਹੂਰ ਹੈ, ਜੋ ਸ਼ਹਿਰ ਦੇ ਮਾਲਾਂ ਅਤੇ ਮਲਟੀ-ਚੇਨ ਸਟੋਰਾਂ ਵਿੱਚ ਲੱਭਣਾ ਮੁਸ਼ਕਲ ਹੈ। ਇਹ ਯਾਤਰੀਆਂ ਅਤੇ ਖਰੀਦਦਾਰਾਂ, ਦਸਤਕਾਰੀ ਅਤੇ ਕੱਪੜਿਆਂ ਦੇ ਖਰੀਦਦਾਰਾਂ, ਕਿਊਰੀਓ ਅਤੇ ਕਈ ਭਾਰਤੀ ਸ਼ੈਲੀ ਦੇ ਫਾਸਟ-ਫੂਡ ਸਥਾਨਾਂ ਲਈ ਵੀ ਜਾਣਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।[1]
ਸੰਖੇਪ ਜਾਣਕਾਰੀ[ਸੋਧੋ]
ਉੱਤਰ ਵਿੱਚ ਇਹ ਸੜਕ ਕਨਾਟ ਪਲੇਸ ਤੱਕ ਫੈਲੀ ਹੋਈ ਹੈ। ਦੱਖਣ ਵਿੱਚ ਇਹ ਡਾ. ਏ.ਪੀ.ਜੇ. ਅਬਦੁਲ ਕਲਾਮ ਰੋਡ ਦੇ ਚੌਰਾਹੇ ਅਤੇ ਦੱਖਣੀ ਸਿਰੇ ਵਾਲੀ ਸੜਕ ਅਤੇ ਟੀਸ ਜਨਵਰੀ ਮਾਰਗ ਦੇ ਜੰਕਸ਼ਨ 'ਤੇ ਸਮਾਪਤ ਹੁੰਦੀ ਹੈ, ਜਿੱਥੇ ਹੋਟਲ ਕਲੇਰਿਜ ਸਥਿਤ ਹੈ।
ਵਪਾਰਕ ਦਫ਼ਤਰ ਜਨਪਥ ਨਾਲ ਲੱਭੇ ਜਾ ਸਕਦੇ ਹਨ, ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ, ਪੱਛਮੀ ਅਦਾਲਤ ਅਤੇ ਪੂਰਬੀ ਅਦਾਲਤ ਦੀਆਂ ਇਮਾਰਤਾਂ ਹਨ, ਸਾਬਕਾ ਸੰਸਦ ਮੈਂਬਰਾਂ ਲਈ ਇੱਕ ਆਵਾਜਾਈ ਹੋਸਟਲ ਵਜੋਂ ਕੰਮ ਕਰਦਾ ਹੈ, ਜਦੋਂ ਕਿ ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਡਾਕਘਰ ਅਤੇ ਮਹਾਂਨਗਰ ਟੈਲੀਫੋਨ ਨਿਗਮ ਲਿਮਟਿਡ ਦਫ਼ਤਰ ਬਣਿਆ।[2] ਰਾਜਪਥ ਦੇ ਦੱਖਣ ਵੱਲ, ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਅਜਾਇਬ ਘਰ ਅਤੇ ਮੰਤਰੀਆਂ ਦੇ ਵੱਡੇ ਲੁਟੀਅਨ ਦੇ ਬੰਗਲੇ ਨੂੰ ਛੱਡ ਕੇ, ਸੜਕ ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਰਿਹਾਇਸ਼ੀ ਹੈ।
ਜਨਪਥ ਬਾਜ਼ਾਰ[ਸੋਧੋ]
ਜਨਪਥ ਬਾਜ਼ਾਰ ਕਨਾਟ ਪਲੇਸ ਦੇ ਬਾਹਰੀ ਸਰਕਲ ਤੋਂ ਵਿੰਡਸਰ ਪਲੇਸ ਤੱਕ ਲਗਭਗ 1.5-ਕਿਮੀ ਫੈਲਿਆ ਹੋਇਆ ਹੈ।[2] ਜਨਪਥ ਮਾਰਕੀਟ ਨਵੀਂ ਦਿੱਲੀ ਵਿੱਚ ਸੈਲਾਨੀਆਂ (ਭਾਰਤੀ ਅਤੇ ਵਿਦੇਸ਼ੀ ਦੋਵੇਂ) ਲਈ ਸਭ ਤੋਂ ਮਸ਼ਹੂਰ ਬਾਜ਼ਾਰਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਹੈ। ਇਹ ਨਵੀਂ ਦਿੱਲੀ ਦੇ ਸਭ ਤੋਂ ਪੁਰਾਣੇ ਬਾਜ਼ਾਰਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਹੈ ਜਿਸ ਵਿੱਚ 1950 ਤੋਂ ਕੁਝ ਬੁਟੀਕ ਸਥਾਪਿਤ ਕੀਤੇ ਗਏ ਹਨ। ਇਹ ਕਸ਼ਮੀਰ ਤੋਂ ਸ਼ਾਨਦਾਰ ਪਸ਼ਮੀਨਾ ਸ਼ਾਲ ਲਈ ਸਭ ਤੋਂ ਮਸ਼ਹੂਰ ਹੈ। ਦਿੱਲੀ ਦੇ ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਬਾਜ਼ਾਰ ਡੁਪਲੀਕੇਟ ਚੀਜ਼ਾਂ ਲੈ ਜਾਣ ਲਈ ਜਾਣੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ ਪਰ ਇੱਥੇ ਕੋਈ ਅਸਲੀ ਗੁਣਵੱਤਾ ਵਾਲੀ ਚੀਜ਼ ਵੀ ਲੱਭ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਭਾਰਤੀ ਸੈਲਾਨੀ ਦਫਤਰ ਜਨਪਥ ਅਤੇ ਕਨਾਟ ਲੇਨ ਦੇ ਕੋਨੇ 'ਤੇ ਹੈ, ਅਤੇ ਉੱਥੇ ਚੰਗੇ ਨਕਸ਼ੇ ਖਰੀਦੇ ਜਾ ਸਕਦੇ ਹਨ। ਫਾਇਰ ਲੇਨ ਅਤੇ ਇੰਪੀਰੀਅਲ ਹੋਟਲ ਦੇ ਵਿਚਕਾਰ, ਤਿੱਬਤੀ ਮਾਰਕੀਟ ਲੱਭੀ ਜਾ ਸਕਦੀ ਹੈ ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਹਿਮਾਲੀਅਨ ਕਲਾ ਅਤੇ ਸ਼ਿਲਪਕਾਰੀ ਦੀ ਵਿਸ਼ਾਲ ਸ਼੍ਰੇਣੀ ਹੈ। ਸੰਗੀਤਕ ਸਾਜ਼ਾਂ, ਕੰਧਾਂ 'ਤੇ ਲਟਕਣ ਅਤੇ ਮਣਕਿਆਂ ਦੀਆਂ ਦੁਕਾਨਾਂ ਬਹੁਤ ਹਨ। ਤਿੱਬਤੀ ਬਾਜ਼ਾਰ ਦੇ ਪਿੱਛੇ, ਟਾਲਸਟਾਏ ਮਾਰਗ 'ਤੇ, ਜੰਤਰ-ਮੰਤਰ ਹੈ।
ਜਨਪਥ ਮਾਰਕਿਟ ਵਿੱਚ ਪੈਦਲ ਵਿਕਰੇਤਾਵਾਂ ਦੀ ਵੀ ਬਹੁਤਾਤ ਹੈ ਜੋ ਕਾਫੀ ਕੁਝ ਵੇਚਦੇ ਦਿਖਾਈ ਦਿੰਦੇ ਹਨ, ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਹਾਰ, ਚੰਕੀ ਗਹਿਣੇ, ਜੁੱਤੀਆਂ, ਦਸਤਕਾਰੀ ਚੀਜ਼ਾਂ ਆਦਿ। ਡਰੱਮ, ਸਿੰਗ ਅਤੇ ਪੋਸਟਕਾਰਡ, ਖਾਸ ਤੌਰ 'ਤੇ ਵਿਦੇਸ਼ੀ ਲੋਕਾਂ ਲਈ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਹੁਣ ਲੋੜੀਂਦੀ ਸੌਦੇਬਾਜ਼ੀ ਜਾਂ ਬਾਰਗੇਨਿੰਗ ਬਾਰੇ ਜਾਣਦੇ ਹਨ।[3]
ਜੰਕਸ਼ਨ ਅਤੇ ਇੰਟਰਸੈਕਸ਼ਨ[ਸੋਧੋ]
- ਰਾਜਪਥ ਦੇ ਨਾਲ ਇੰਟਰਸੈਕਸ਼ਨ
- ਅਕਬਰ ਰੋਡ ਅਤੇ ਮੋਤੀਲਾਲ ਨਹਿਰੂ ਮਾਰਗ, ਡਾ: ਰਾਜੇਂਦਰ ਪ੍ਰਸ਼ਾਦ ਰੋਡ ਅਤੇ ਮੌਲਾਨਾ ਆਜ਼ਾਦ ਰੋਡ ਦਾ ਲਾਂਘਾ।
- ਇੱਕ ਜੰਕਸ਼ਨ ਵਿੰਡਸਰ ਸਥਾਨ 'ਤੇ ਹੈ, ਜਿੱਥੇ ਅਸ਼ੋਕ ਰੋਡ ਦਾ ਲਾਂਘਾ ਫਿਰੋਜ਼ਸ਼ਾਹ ਰੋਡ ਅਤੇ ਰਾਏਸੀਨਾ ਰੋਡ ਦੇ ਜੰਕਸ਼ਨ ਦੁਆਰਾ ਬਣਾਇਆ ਗਿਆ ਹੈ।
ਜਨਪਥ ਮੈਟਰੋ ਸਟੇਸ਼ਨ[ਸੋਧੋ]
ਦਿੱਲੀ ਮੈਟਰੋ ਰੇਲ ਕਾਰਪੋਰੇਸ਼ਨ ਦੁਆਰਾ ਦਿੱਲੀ ਮੈਟਰੋ ਪ੍ਰੋਜੈਕਟ ਦੇ ਫੇਜ਼ III ਦੇ ਹਿੱਸੇ ਵਜੋਂ ਜਨਪਥ ਮੈਟਰੋ ਸਟੇਸ਼ਨ ਲਈ ਨਿਰਮਾਣ ਚੱਲ ਰਿਹਾ ਸੀ। ਜਨਪਥ ਮੈਟਰੋ ਸਟੇਸ਼ਨ 9.37 ਕਿਲੋਮੀਟਰ ਲੰਮੇ ਦਾ ਇੱਕ ਹਿੱਸਾ ਹੈ, ਕੇਂਦਰੀ ਸਕੱਤਰੇਤ - ਕਸ਼ਮੀਰੀ ਗੇਟ ਕੋਰੀਡੋਰ ਨੂੰ "ਹੈਰੀਟੇਜ ਲਾਈਨ" ਵੀ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਜਨਪਥ ਮੈਟਰੋ ਸਟੇਸ਼ਨ 26 ਜੂਨ 2014 ਨੂੰ ਖੋਲ੍ਹਿਆ ਗਿਆ ਸੀ। ਇਹ ਕਾਰੀਡੋਰ ਪੁਰਾਣੀ ਦਿੱਲੀ ਜਿਵੇਂ ਦਰਿਆਗੰਜ, ਦਿੱਲੀ ਗੇਟ ਅਤੇ ਲਾਲ ਕਿਲੇ ਨੂੰ ਜਨਪਥ ਵਿਖੇ ਦਿੱਲੀ ਦੇ ਵਪਾਰਕ ਕੇਂਦਰ ਨਾਲ ਜੋੜਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਕਾਰੀਡੋਰ ਪੁਰਾਣੀ ਦਿੱਲੀ ਦੇ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਸਮਾਰਕਾਂ ਜਿਵੇਂ ਜਾਮਾ ਮਸਜਿਦ, ਦਿੱਲੀ ਗੇਟ ਅਤੇ ਲਾਲ ਕਿਲੇ ਨੂੰ ਵੀ ਜੋੜਦਾ ਹੈ।
ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਇਮਾਰਤਾਂ[ਸੋਧੋ]
- ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਅਜਾਇਬ ਘਰ
- ਇੰਦਰਾ ਗਾਂਧੀ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਕਲਾ ਕੇਂਦਰ
- ਨੈਸ਼ਨਲ ਆਰਕਾਈਵਜ਼ ਆਫ਼ ਇੰਡੀਆ
- 10 ਜਨਪਥ , ਕਾਂਗਰਸ ਪਾਰਟੀ ਪ੍ਰਧਾਨ ਦੀ ਸਰਕਾਰੀ ਰਿਹਾਇਸ਼।
- ਹੰਗਰੀ ਸੱਭਿਆਚਾਰਕ ਕੇਂਦਰ, 1 ਜਨਪਥ
- ਹੋਟਲ: ਦਿ ਇੰਪੀਰੀਅਲ, ਹੋਟਲ ਜਨਪਥ, ਲੇ ਮੇਰਡਿਅਨ ਹੋਟਲ, ਸ਼ਾਂਗਰੀਲਾ, ਕਲੇਰਿਜਸ ਹੋਟਲ
- ਰੈਸਟੋਰੈਂਟ: ਬੀਅਰ ਕੈਫੇ, ਪਿਂਡ ਬਲੂਚੀ ਜਨਪਥ, ਸੀਸੀਡੀ, 52 ਜਨਪਥ, ਇਨਫਾਰਮਲ, ਬੰਟਾ ਬਾਰ
- ਕੇਂਦਰੀ ਕਾਟੇਜ ਇੰਡਸਟਰੀਜ਼ ਐਂਪੋਰੀਅਮ
- ਸਿੰਧੀਆ ਹਾਊਸ
ਪਾਪੂਲਰ ਸੱਭਿਆਚਾਰ ਵਿੱਚ[ਸੋਧੋ]
ਪਾਪੂਲਰ ਸੱਭਿਆਚਾਰ ਵਿੱਚ ਇਹ ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਨਾਟਕ ਜਨਪਥ ਕਿਸ (1976) ਦਾ ਸਿਰਲੇਖ ਬਣ ਗਿਆ ਹੈ।[4]
ਹਵਾਲੇ[ਸੋਧੋ]
- ↑ "Janpath Market". Archived from the original on 2009-07-17. Retrieved 2021-12-02.
- ↑ 2.0 2.1 "Janpath: Oxford Street in the making". Business Line. 10 April 2004.
- ↑ "Foreigners throng Janpath market". The Hindu. 16 November 2008. Archived from the original on 9 July 2013.
- ↑ The Janpath kiss, by Akhileshwar Jha. Sterling Publishers, 1976.
ਬਾਹਰੀ ਲਿੰਕ[ਸੋਧੋ]
- ਜਨਪਥ ਮਾਰਕੀਟ Archived 2010-01-31 at the Wayback Machine.
- ਜਨਪਥ ਸ਼ਾਪਿੰਗ