ਜੌਹਰ

ਜੌਹਰ ਦੀ ਇੱਕ ਘਟਨਾ 1567

The Burning of the Rajput women, during the siege of Chitor

Sultan Alau'd Din put to Flight; Women of Ranthambhor commit Jauhar Indian, Pahari, about 1825 The Family of Nainsukh, Kangra style, Punjab Hills, Northern India

ਜੌਹਰ (जौहर) ਪੁਰਾਣੇ ਸਮੇਂ ਵਿੱਚ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਰਾਜਪੂਤ ਔਰਤਾਂ ਦੁਆਰਾ ਆਪਣੇ ਸਵੈਮਾਨ ਦੀ ਰਾਖੀ ਲਈ ਕੁਰਬਾਨੀ ਦੀ ਇੱਕ ਕਿਰਿਆ ਹੈ .ਜਦੋਂ ਲੜਾਈ ਵਿੱਚ ਹਾਰ ਨਿਸ਼ਚਿਤ ਹੋ ਜਾਂਦੀ ਸੀ ਤਾਂ ਪੁਰਖ ਲੜਾਈ ਲਈ ਤਿਆਰ ਹੋਕੇ ਵੀਰਗਤੀ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰਨ ਨਿਕਲ ਜਾਂਦੇ ਸਨ ਅਤੇ ਔਰਤਾਂ ਜੌਹਰ ਲੈ ਲੈਂਦੀਆਂ ਸਨ। ਜੌਹਰ ਕਿਰਿਆ ਵਿੱਚ ਰਾਜਪੂਤ ਔਰਤਾਂ ਕਿਲੇ ਨੂੰ ਅੱਗ ਲਗਾਕੇ ਉਸ ਵਿੱਚ ਆਪ ਦਾ ਕੁਰਬਾਨੀ ਦੇ ਦਿੰਦੀਆਂ ਸਨ. ਜੌਹਰ ਦਾ ਮਤਲਬ ਹੈ ਆਤਮਹੱਤਿਆ। ਜੌਹਰ ਕਿਰਿਆ ਦੀਆਂ ਸਭ ਤੋਂ ਜਿਆਦਾ ਘਟਨਾਵਾਂ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਮੁਗਲ ਕਾਲ ਸਮੇਂ ਹੋਈਆਂ।

ਜੌਹਰ

ਜੌਹਰ ਸ਼ਬਦ ਕਈ ਵਿਦਵਾਨਾਂ ਨੇ "ਜੀਵ-ਹਰ" ਤੋਂ ਕਲਪਿਆ ਹੈ।

ਸ਼ਬਦਾਵਲੀ

ਜੌਹਰ ਸ਼ਬਦ ਸੰਸਕ੍ਰਿਤ ਜਤੁਗ੍ਰਹ ਨਾਲ ਜੁੜਿਆ ਹੋਇਆ ਹੈ, ਜਿਸਦਾ ਅਰਥ ਹੈ "ਲੱਖ ਅਤੇ ਹੋਰ ਜਲਣਸ਼ੀਲ ਪਦਾਰਥਾਂ ਨਾਲ ਪਲਸਤਰ ਕੀਤਾ ਘਰ ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਜ਼ਿੰਦਾ ਸਾੜਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ"।[19] ਇਸਦਾ ਗਲਤ ਅਰਥ ਇਹ ਵੀ ਲਿਆ ਗਿਆ ਹੈ ਕਿ ਇਹ ਫ਼ਾਰਸੀ ਸ਼ਬਦ ਗੋਹਰ ਤੋਂ ਲਿਆ ਗਿਆ ਹੈ, ਜੋ "ਰਤਨ, ਮੁੱਲ, ਗੁਣ" ਦਾ ਹਵਾਲਾ ਦਿੰਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਉਲਝਣ, ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਲੇਖਕ ਜੌਨ ਸਟ੍ਰੈਟਨ ਹੌਲੇ ਕਹਿੰਦੇ ਹਨ, ਇਸ ਤੱਥ ਤੋਂ ਪੈਦਾ ਹੋਈ ਕਿ ਜਿਵਹਰ ਅਤੇ ਜੌਹਰ ਨੂੰ ਇੱਕੋ ਤਰੀਕੇ ਨਾਲ ਲਿਖਿਆ ਗਿਆ ਸੀ ਜਿਸ ਵਿੱਚ v ਅਤੇ u ਨੂੰ ਦਰਸਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਸੀ। ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ, ਜਿਵਹਰ ਨੂੰ ਵੀ ਜੌਹਰ ਦੇ ਅਰਥ ਨਾਲ ਗਲਤ ਢੰਗ ਨਾਲ ਜੋੜਿਆ ਗਿਆ ਹੈ।[20]

ਅਭਿਆਸ

ਜੌਹਰ ਦੀ ਪ੍ਰਥਾ ਨੂੰ ਸੱਭਿਆਚਾਰਕ ਤੌਰ 'ਤੇ ਸਤੀ ਨਾਲ ਸੰਬੰਧਿਤ ਦੱਸਿਆ ਗਿਆ ਹੈ, ਦੋਵੇਂ ਔਰਤਾਂ ਦੁਆਰਾ ਆਤਮ-ਹੱਤਿਆ ਦੁਆਰਾ ਆਤਮ-ਹੱਤਿਆ ਦਾ ਇੱਕ ਰੂਪ ਹਨ। ਹਾਲਾਂਕਿ, ਦੋਵੇਂ ਸਿਰਫ਼ ਸਤਹੀ ਤੌਰ 'ਤੇ ਇੱਕੋ ਜਿਹੇ ਹਨ, ਦੋਵਾਂ ਦਾ ਮੂਲ ਕਾਰਨ ਕਾਫ਼ੀ ਵੱਖਰਾ ਹੈ। ਸਤੀ ਇੱਕ ਵਿਧਵਾ ਦੁਆਰਾ ਆਪਣੇ ਪਤੀ ਦੀ ਚਿਤਾ 'ਤੇ ਬੈਠ ਕੇ ਖੁਦਕੁਸ਼ੀ ਕਰਨ ਦਾ ਰਿਵਾਜ ਸੀ।[21] ਜੌਹਰ ਔਰਤਾਂ ਦੁਆਰਾ ਸਮੂਹਿਕ ਆਤਮ-ਹੱਤਿਆ ਸੀ ਤਾਂ ਜੋ ਹਮਲਾਵਰਾਂ ਦੁਆਰਾ ਫੜੇ ਜਾਣ ਅਤੇ ਗੁਲਾਮੀ ਵਿੱਚ ਮਜਬੂਰ ਹੋਣ ਤੋਂ ਬਚਣ ਲਈ [22] ਜਦੋਂ ਹਾਰ ਨੇੜੇ ਸੀ। ਆਤਮ-ਹੱਤਿਆ ਨੂੰ ਸਧਾਰਨ ਖੁਦਕੁਸ਼ੀ ਨਾਲੋਂ ਤਰਜੀਹ ਦਿੱਤੀ ਜਾਂਦੀ ਸੀ ਕਿਉਂਕਿ ਇਹ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀਆਂ ਲਾਸ਼ਾਂ ਦੇ ਕਿਸੇ ਵੀ ਅਪਵਿੱਤਰ ਹੋਣ ਦੀ ਸੰਭਾਵਨਾ ਨੂੰ ਨਕਾਰਦਾ ਸੀ ਜਿਸਨੂੰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਪਤੀਆਂ, ਬੱਚਿਆਂ ਅਤੇ/ਜਾਂ ਕਬੀਲਿਆਂ ਦੇ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਦੇਖਣਾ ਪੈ ਸਕਦਾ ਹੈ।

ਕੌਸ਼ਿਕ ਰਾਏ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ਕਿ ਜੌਹਰ ਸਿਰਫ਼ ਹਿੰਦੂ-ਮੁਸਲਿਮ ਯੁੱਧਾਂ ਦੌਰਾਨ ਮਨਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਸੀ, ਪਰ ਰਾਜਪੂਤਾਂ ਵਿੱਚ ਆਪਸੀ ਹਿੰਦੂ-ਹਿੰਦੂ ਯੁੱਧਾਂ ਦੌਰਾਨ ਨਹੀਂ।[23] ਹਾਲਾਂਕਿ, ਜੌਨ ਹੌਲੇ ਇਸ ਦਾਅਵੇ ਨਾਲ ਅਸਹਿਮਤ ਹਨ; ਉਹ ਇਸਨੂੰ ਯੂਨਾਨੀ ਜੇਤੂਆਂ ਨਾਲ ਜੋੜਦਾ ਹੈ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਭਾਰਤੀ ਔਰਤਾਂ ਨੂੰ ਵੀ ਬੰਦੀ ਬਣਾਇਆ ਸੀ, ਇਹ ਦਲੀਲ ਦਿੰਦੇ ਹੋਏ ਕਿ ਜੌਹਰ ਦੀ ਪ੍ਰਥਾ ਸ਼ਾਇਦ ਇਸ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਯੂਨਾਨੀ ਮੁਹਿੰਮਾਂ ਨਾਲ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋਈ ਹੋਵੇਗੀ।[24] ਵੀਨਾ ਤਲਵਾਰ ਓਲਡਨਬਰਗ ਵੀ ਇਸ ਨਾਲ ਸਹਿਮਤ ਨਹੀਂ ਹੈ, ਕਹਿੰਦੀ ਹੈ ਕਿ "ਰਾਜਪੂਤ ਰਾਜਾਂ ਵਿੱਚ ਆਪਸੀ ਯੁੱਧ ਨੇ ਜੌਹਰ ਲਈ ਪਹਿਲੇ ਮੌਕੇ ਲਗਭਗ ਨਿਸ਼ਚਤ ਤੌਰ 'ਤੇ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕੀਤੇ ਸਨ, ਮੁਸਲਿਮ ਹਮਲਿਆਂ ਤੋਂ ਬਹੁਤ ਪਹਿਲਾਂ ਜਿਸ ਨਾਲ ਇਹ ਪ੍ਰਥਾ ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਤੌਰ 'ਤੇ ਜੁੜੀ ਹੋਈ ਹੈ" ਅਤੇ ਇਹ ਕਿ "ਉੱਤਰ-ਪੱਛਮ ਦੀ ਭੂ-ਰਾਜਨੀਤੀ, ਜਿੱਥੋਂ ਹਮਲਾਵਰਾਂ ਦਾ ਇੱਕ ਉਤਰਾਧਿਕਾਰੀ ਉਪ-ਮਹਾਂਦੀਪ ਵਿੱਚ ਦਾਖਲ ਹੋਇਆ, ਰਾਜਸਥਾਨ ਨੂੰ ਇੱਕ ਨਿਰੰਤਰ ਯੁੱਧ ਖੇਤਰ ਬਣਾ ਦਿੱਤਾ, ਅਤੇ ਇਸਦਾ ਸਮਾਜਿਕ ਤੌਰ 'ਤੇ ਸਭ ਤੋਂ ਸਤਿਕਾਰਤ ਭਾਈਚਾਰਾ ਇਸ ਲਈ ਬ੍ਰਾਹਮਣ ਨਹੀਂ ਸਗੋਂ ਖੱਤਰੀ ਜਾਂ ਰਾਜਪੂਤ ਜਾਤੀਆਂ ਸਨ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਜ਼ਮੀਨ ਨੂੰ ਨਿਯੰਤਰਿਤ ਅਤੇ ਬਚਾਅ ਕੀਤਾ। ਇਹ ਇਤਿਹਾਸ ਮੁਸਲਮਾਨਾਂ ਦੇ ਆਉਣ ਤੋਂ ਇੱਕ ਹਜ਼ਾਰ ਸਾਲ ਤੋਂ ਵੀ ਵੱਧ ਸਮਾਂ ਪਹਿਲਾਂ ਦਾ ਹੈ। ਰਾਜਸਥਾਨ ਅਤੇ ਵਿਜੇਨਗਰ ਵਿੱਚ ਲੱਭੇ ਗਏ ਅਤੇ ਮਿਤੀ ਵਾਲੇ ਯਾਦਗਾਰੀ ਪੱਥਰ ਦੋਵਾਂ ਲਿੰਗਾਂ ਦੀਆਂ ਮੌਤਾਂ ਨੂੰ ਦਰਸਾਉਂਦੇ ਹਨ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀਆਂ ਤਾਰੀਖਾਂ, ਜੋ ਭਰੋਸੇਯੋਗ ਢੰਗ ਨਾਲ ਨਿਰਧਾਰਤ ਕੀਤੀਆਂ ਜਾ ਸਕਦੀਆਂ ਹਨ, ਯੁੱਧ ਦੇ ਸਮੇਂ ਅਤੇ ਖੇਤਰਾਂ ਨਾਲ ਪੂਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਮੇਲ ਖਾਂਦੀਆਂ ਹਨ।"[25]

ਜੌਹਰ ਦੀ ਘਟਨਾ ਨੂੰ ਹਿੰਦੂਆਂ ਅਤੇ ਮੁਸਲਮਾਨਾਂ ਦੁਆਰਾ ਵੱਖਰੇ ਢੰਗ ਨਾਲ ਰਿਪੋਰਟ ਕੀਤਾ ਅਤੇ ਸਮਝਿਆ ਗਿਆ ਹੈ। ਹਿੰਦੂ ਪਰੰਪਰਾਵਾਂ ਵਿੱਚ, ਜੌਹਰ ਇੱਕ ਭਾਈਚਾਰੇ ਦੀਆਂ ਔਰਤਾਂ ਦੁਆਰਾ ਇੱਕ ਬਹਾਦਰੀ ਵਾਲਾ ਕੰਮ ਸੀ ਜਿਸਨੂੰ ਦੁਸ਼ਮਣ ਦੁਆਰਾ ਕੁਝ ਹਾਰ ਅਤੇ ਦੁਰਵਿਵਹਾਰ ਦਾ ਸਾਹਮਣਾ ਕਰਨਾ ਪੈਂਦਾ ਸੀ।[6][26] ਮੁਸਲਿਮ ਇਤਿਹਾਸਕਾਰਾਂ ਲਈ, ਜੌਹਰ ਨੂੰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਸੰਸਕ੍ਰਿਤੀ ਦੁਆਰਾ ਔਰਤਾਂ 'ਤੇ ਜ਼ਬਰਦਸਤੀ ਕੀਤੇ ਗਏ ਕੰਮ ਵਜੋਂ ਦਰਸਾਇਆ ਗਿਆ ਸੀ।[1] ਤੁਲਨਾਤਮਕ ਧਰਮ ਦੇ ਪ੍ਰੋਫੈਸਰ ਅਰਵਿੰਦ ਸ਼ਰਮਾ - ਕਹਿੰਦੇ ਹਨ ਕਿ ਕਾਵਿਕ ਵਿਦਵਾਨ ਅਮੀਰ ਖੁਸਰੋ ਨੇ ਇਸਦਾ ਵਰਣਨ ਕੀਤਾ ਹੈ, "ਬਿਨਾਂ ਸ਼ੱਕ ਜਾਦੂਈ ਪਰ ਫਿਰ ਵੀ ਉਹ ਬਹਾਦਰੀ ਵਾਲੀਆਂ ਹਨ"।[27]

ਘਟਨਾਵਾਂ

ਅਕਬਰ ਦੇ ਸਮੇਂ ਵੇਲੇ ਚਿਤੌੜਗੜ੍ਹ ਦਾ ਜੌਹਰ

ਅਕਬਰ ਨੇ ਰਾਜ ਭਾਗ ਸੰਭਲਾਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਆਪਣੇ ਸੰਬੰਧ ਰਾਜਪੂਤਾਨੇ ਨਾਲ ਜੋੜਨ ਲਈ ਅੰਬਰ ਦੇ ਰਾਜਾ ਬਿਹਾਰੀ ਮੱਲ ਦੀ ਕੰਨਿਆਂ ਨਾਲ ਸ਼ਾਦੀ ਕੀਤੀ। ਕੰਨਿਆਂ ਇੱਕ ਮੁਸਲਮਾਨ ਨੂੰ ਦੇਣ ਕਾਰਨ ਮੇਵਾਰਪਤਿ (ਮੇਵਾਰ ਦਾ ਰਾਜਾ) ਰਾਣਾ ਉਦਯ ਸਿੰਘ ਅੰਬਰ ਦੇ ਰਾਜਾ ਤੋਂ ਘ੍ਰਿਣਾ ਕਰਦਾ ਸੀ। ਇਸ ਕਰਕੇ ਰਾਣਾ ਉਦਯ ਸਿੰਘ ਨੂੰ ਸੁਭਾਵਿਕ ਹੀ ਅਕਬਰ ਦਾ ਵੈਰ ਸਮਝਿਆ ਜਾਂਦਾ ਸੀ। ਅਕਬਰ ਨੇ ਰਾਣੇ ਨੂੰ ਸਜ਼ਾ ਦੇਣ ਵਾਸਤੇ ਸੰਮਤ ੧੬੨੪ (ਈਸਵੀ ਸੰਨ ੧੫੬੭) ਵਿੱਚ ਚਤੌੜਗੜ੍ਹ ਉਤੇ ਹਮਲਾ ਕਰ ਦਿੱਤਾ। ਉਦਯ ਸਿੰਘ ਘਾਇਲ ਹੋ ਕੇ ਭੱਜ ਗਿਆ, ਪਰ ਦੋ ਸੂਰਮੇ ਇਸ ਲੜਾਈ ਵਿੱਚ ਇਸ ਬਹਾਦਰੀ ਨਾਲ ਲੜੇ ਕਿ ਉਹਨਾਂ ਦਾ ਨਾਮ ਇਤਿਹਾਸ ਵਿੱਚ ਸਦਾ ਲਈ ਰੌਸ਼ਨ ਹੋ ਗਿਆ। ਉਹ ਦੋ ਸੂਰਮੇ ਸਨ: ਬੇਦਨੌਰ ਦਾ ਰਈਸ ਜੈਮਲ ਅਤੇ ਕੈਲਵਾਰਾ ਦਾ ਸਰਦਾਰ ਪੱਤੋ (ਫੱਤਾ)। ਇਹਨਾਂ ਦੋਵਾਂ ਸੂਰਮਿਆਂ ਨੂੰ ਜੈਮਲ-ਫੱਤਾ ਦੇ ਨਾਮ ਨਾਲ ਯਾਦ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।

ਜੈਮਲ-ਫੱਤਾ ਮੇਵਾਰ ਦੇ ੧੬ ਵੱਡੇ ਰਈਸਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਸਨ। ਜੈਮਲ ਅੰਤ ਨੂੰ ਅਕਬਰ ਦੀ ਗੋਲੀ ਨਾਲ ਸ਼ਹੀਦ ਹੋਇਆ ਜਿਸਦਾ ਜਿਕਰ ਅਕਬਰ ਨੇ ਆਪ ਅਤੇ ਜਹਾਂਗੀਰ ਨੇ ਲਿਖਿਆ ਹੈ। ਜੈਮਲ ਦੇ ਮਰਣ ਉਪਰੰਤ ਕਿਲੇ ਅੰਦਰ ਜੌਹਰ ਦੀ ਰਸਮ ਹੋਈ ਜਿਸ ਨਾਲ ਕਿਲੇ ਅੰਦਰ ੯ ਰਾਣੀਆਂ, ੫ ਰਾਜਪੁਤ੍ਰੀਆਂ, ੨ ਰਾਜਕੁਮਾਰ ਅਤੇ ਰਾਜਪੂਤਾਂ ਦੀਆਂ ਬਹੁਤ ਇਸਤ੍ਰੀਆਂ ਅਗਨੀ ਵਿੱਚ ਭਸਮ ਹੋਈਆਂ। ੧੧ ਚੇਤ ਸੰਮਤ ੧੬੨੪ ਦਾ ਇਹ ਸਾਕਾ ਮੇਵਾਰ ਵਿੱਚ ਅੱਜ ਤੱਕ ਘਰ ਘਰ ਮਨਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।

ਮੈਸੇਡੋਨੀਆ ਦੇ ਸਿਕੰਦਰ ਦੇ ਹਮਲੇ ਦੌਰਾਨ ਜੌਹਰ

ਉੱਤਰ-ਪੱਛਮੀ ਭਾਰਤ ਦੇ ਅਗਲਾਸੋਈ ਕਬੀਲੇ ਦੁਆਰਾ ਕੀਤੇ ਗਏ ਸਮੂਹਿਕ ਆਤਮ-ਹੱਤਿਆ ਦਾ ਜ਼ਿਕਰ 336 ਅਤੇ 323 ਈਸਾ ਪੂਰਵ ਦੇ ਵਿਚਕਾਰ ਏਰੀਅਨ ਦੇ ਦੂਜੀ ਸਦੀ ਦੇ ਸਿਕੰਦਰ ਮਹਾਨ ਦੇ ਫੌਜੀ ਇਤਿਹਾਸ, ਦ ਐਨਾਬੈਸਿਸ ਆਫ਼ ਅਲੈਗਜ਼ੈਂਡਰ ਦੀ ਕਿਤਾਬ 6 ਵਿੱਚ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ। ਏਰੀਅਨ ਨੇ ਸਿਕੰਦਰ ਦੀ ਫੌਜ ਦਾ ਜ਼ਿਕਰ ਉੱਤਰ-ਪੱਛਮੀ ਭਾਰਤੀ ਉਪ-ਮਹਾਂਦੀਪ ਦੇ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਜਿੱਤਣ ਅਤੇ ਗੁਲਾਮ ਬਣਾਉਣ ਦਾ ਕੀਤਾ ਹੈ। ਇੱਕ ਯੁੱਧ ਦੌਰਾਨ ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਮੈਸੇਡੋਨੀਆ ਅਤੇ ਅਗਲਾਸੋਈ ਫੌਜਾਂ ਵਿੱਚ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਲੋਕ ਮਾਰੇ ਗਏ ਸਨ, ਇੱਕ ਅਗਲਾਸੋਈ ਕਸਬੇ ਦੇ ਲਗਭਗ 20,000 ਮਰਦਾਂ, ਔਰਤਾਂ ਅਤੇ ਬੱਚਿਆਂ ਨੇ ਕਸਬੇ ਨੂੰ ਅੱਗ ਲਗਾ ਦਿੱਤੀ ਅਤੇ ਆਪਣੇ ਆਪ ਨੂੰ ਸਾੜ ਦਿੱਤਾ ਜਦੋਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਵਿਸ਼ਵਾਸ ਹੋ ਗਿਆ ਕਿ ਫੌਜੀ ਹਾਰ ਨੇੜੇ ਹੈ। [33][34]

ਮੱਲੀ ਕਬੀਲੇ ਨੇ ਵੀ ਇੱਕ ਅਜਿਹਾ ਹੀ ਕੰਮ ਕੀਤਾ, ਜਿਸਨੂੰ ਪੀਅਰੇ ਹਰਮਨ ਲਿਓਨਾਰਡ ਐਗਰਮੋਂਟ ਜੌਹਰ ਮੰਨਦਾ ਹੈ। ਏਰੀਅਨ ਕਹਿੰਦਾ ਹੈ ਕਿ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਆਪਣੇ ਘਰਾਂ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਆਪ ਵਿੱਚ ਸਾੜਨਾ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਦਿੱਤਾ, ਹਾਲਾਂਕਿ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਘਰਾਂ ਵਿੱਚ ਜ਼ਿੰਦਾ ਫੜੇ ਗਏ ਕਿਸੇ ਵੀ ਭਾਰਤੀ ਨੂੰ ਯੂਨਾਨੀਆਂ ਦੁਆਰਾ ਮਾਰ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਸੀ। [35]

ਸਿੰਧ ਦਾ ਜੌਹਰ: ਮੁਹੰਮਦ ਬਿਨ ਕਾਸਿਮ

712 ਵਿੱਚ, ਮੁਹੰਮਦ ਬਿਨ ਕਾਸਿਮ ਅਤੇ ਉਸਦੀ ਫੌਜ ਨੇ ਭਾਰਤੀ ਉਪ ਮਹਾਂਦੀਪ ਦੇ ਪੱਛਮੀ ਖੇਤਰਾਂ ਦੇ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਰਾਜਾਂ 'ਤੇ ਹਮਲਾ ਕੀਤਾ। ਉਸਨੇ ਸਿੰਧ ਦੇ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਉਸ ਸਮੇਂ ਦੇ ਹਿੰਦੂ ਰਾਜਾ ਰਾਜਾ ਦਾਹਿਰ ਦੀ ਰਾਜਧਾਨੀ ਨੂੰ ਘੇਰਾ ਪਾ ਲਿਆ। ਦਾਹਿਰ ਦੇ ਮਾਰੇ ਜਾਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਰਾਣੀ (ਲਾਦੀ) ਨੇ ਕਈ ਮਹੀਨਿਆਂ ਤੱਕ ਰਾਜਧਾਨੀ ਦੀ ਰੱਖਿਆ ਦਾ ਤਾਲਮੇਲ ਕੀਤਾ। ਜਿਵੇਂ ਹੀ ਭੋਜਨ ਸਪਲਾਈ ਖਤਮ ਹੋ ਗਈ, ਉਸਨੇ ਅਤੇ ਰਾਜਧਾਨੀ ਦੀਆਂ ਔਰਤਾਂ ਨੇ ਆਤਮ ਸਮਰਪਣ ਕਰਨ ਤੋਂ ਇਨਕਾਰ ਕਰ ਦਿੱਤਾ, ਚਿਤਾਵਾਂ ਨੂੰ ਸਾੜ ਦਿੱਤਾ ਅਤੇ ਜੌਹਰ ਕੀਤਾ। ਬਾਕੀ ਰਹਿੰਦੇ ਆਦਮੀ ਹਮਲਾਵਰ ਫੌਜ ਦੇ ਹੱਥੋਂ ਆਪਣੀ ਮੌਤ ਲਈ ਬਾਹਰ ਨਿਕਲ ਗਏ।[36][37]

ਗਵਾਲੀਅਰ ਦਾ ਜੌਹਰ: ਇਲਤੁਤਮਿਸ਼

ਦਿੱਲੀ ਸਲਤਨਤ ਦੇ ਸ਼ਮਸ ਉਦ-ਦੀਨ ਇਲਤੁਤਮਿਸ਼ ਨੇ 1232 ਵਿੱਚ ਗਵਾਲੀਅਰ 'ਤੇ ਹਮਲਾ ਕੀਤਾ, ਜੋ ਉਸ ਸਮੇਂ ਰਾਜਪੂਤਾਂ ਦੇ ਕੰਟਰੋਲ ਹੇਠ ਸੀ। ਰਾਜਪੂਤ ਔਰਤਾਂ ਨੇ ਇਲਤੁਤਮਿਸ਼ ਦੀ ਫੌਜ ਦੇ ਅੱਗੇ ਝੁਕਣ ਦੀ ਬਜਾਏ ਜੌਹਰ ਕੀਤਾ। ਗਵਾਲੀਅਰ ਦੇ ਕਿਲ੍ਹੇ ਦੇ ਉੱਤਰੀ ਸਿਰੇ 'ਤੇ, ਉਹ ਜਗ੍ਹਾ ਜਿੱਥੇ ਔਰਤਾਂ ਨੇ ਸਮੂਹਿਕ ਖੁਦਕੁਸ਼ੀ ਕੀਤੀ ਸੀ, ਨੂੰ ਜੌਹਰ-ਤਾਲ (ਜਾਂ ਜੌਹਰ ਕੁੰਡ, ਜੌਹਰ ਤਲਾਅ) ਵਜੋਂ ਜਾਣਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।[38][39][40]

ਰਣਥੰਭੋਰ ਦਾ ਜੌਹਰ: ਅਲਾਉਦੀਨ ਖਲਜੀ

1301 ਵਿੱਚ, ਦਿੱਲੀ ਸਲਤਨਤ ਦੇ ਅਲਾਉਦੀਨ ਖਲਜੀ ਨੇ ਰਣਥੰਭੋਰ ਕਿਲ੍ਹੇ ਨੂੰ ਘੇਰ ਲਿਆ ਅਤੇ ਜਿੱਤ ਲਿਆ। ਜਦੋਂ ਨਿਸ਼ਚਤ ਹਾਰ ਦਾ ਸਾਹਮਣਾ ਕਰਨਾ ਪਿਆ, ਤਾਂ ਬਚਾਅ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਸ਼ਾਸਕ ਹਮੀਰਦੇਵ ਨੇ ਆਪਣੇ ਸੈਨਿਕਾਂ ਨਾਲ ਮੌਤ ਤੱਕ ਲੜਨ ਦਾ ਫੈਸਲਾ ਕੀਤਾ, ਅਤੇ ਉਸਦੇ ਮੰਤਰੀ ਜਾਜਾ ਨੇ ਇੱਕ ਜੌਹਰ ਦੇ ਸੰਗਠਨ ਦੀ ਨਿਗਰਾਨੀ ਕੀਤੀ। ਹਮੀਰਾ ਦੇਵਾ ਦੀਆਂ ਰਾਣੀਆਂ, ਧੀਆਂ ਅਤੇ ਹੋਰ ਔਰਤ ਰਿਸ਼ਤੇਦਾਰਾਂ ਨੇ ਜੌਹਰ ਕੀਤਾ।[41]

ਹਮੀਰਾ ਦੇਵ ਦੀ ਪਤਨੀ ਰਾਣੀ ਰੰਗ ਦੇਵੀ ਅਤੇ ਉਸਦੀ ਧੀ ਪਦਮਾਲਾ ਨੇ ਹੋਰ ਔਰਤਾਂ ਦੇ ਨਾਲ, ਹਮਲਾਵਰ ਇਸਲਾਮੀ ਫੌਜ ਤੋਂ ਆਪਣੇ ਸਨਮਾਨ ਦੀ ਰੱਖਿਆ ਲਈ ਜੌਹਰ ਕਰਨ ਦਾ ਫੈਸਲਾ ਕੀਤਾ। ਹਾਲਾਂਕਿ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਜੌਹਰ ਕਰਨ ਲਈ ਇੱਕ ਵੱਡੀ ਬਲੀਦਾਨ ਅੱਗ ਅਤੇ ਵੇਦੀ ਦਾ ਪ੍ਰਬੰਧ ਕਰਨ ਦਾ ਸਮਾਂ ਨਹੀਂ ਮਿਲਿਆ, ਇਸ ਲਈ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਕਿਲ੍ਹੇ ਦੇ ਭੰਡਾਰ ਵਿੱਚ ਛਾਲ ਮਾਰ ਕੇ ਸਮੂਹਿਕ ਖੁਦਕੁਸ਼ੀ ਕਰ ਲਈ। ਉਸਦੇ ਸਨਮਾਨ ਵਿੱਚ, ਭੰਡਾਰ ਦਾ ਨਾਮ "ਪਦਮਾਲਾ ਤਲਾਵ" ਰੱਖਿਆ ਗਿਆ ਹੈ।

ਰਣਥੰਬੋਰ ਵਿਖੇ ਜੌਹਰ ਦਾ ਵਰਣਨ ਅਲਾਉਦੀਨ ਦੇ ਦਰਬਾਰੀ ਅਮੀਰ ਖੁਸਰੋ ਦੁਆਰਾ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ, [42] ਜੋ ਇਸਨੂੰ ਫਾਰਸੀ ਭਾਸ਼ਾ ਦੇ ਪਾਠ ਵਿੱਚ ਵਰਣਨ ਕੀਤਾ ਜਾਣ ਵਾਲਾ ਪਹਿਲਾ ਜੌਹਰ ਬਣਾਉਂਦਾ ਹੈ। [43]

ਚਿਤੌੜ ਦਾ ਪਹਿਲਾ ਜੌਹਰ: ਅਲਾਉਦੀਨ ਖਿਲਜੀ

ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਵਿਦਵਾਨਾਂ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਚਿਤੌੜਗੜ੍ਹ ਦਾ ਪਹਿਲਾ ਜੌਹਰ 1303 ਵਿੱਚ ਚਿਤੌੜ ਦੇ ਕਿਲ੍ਹੇ ਦੀ ਘੇਰਾਬੰਦੀ ਦੌਰਾਨ ਹੋਇਆ ਸੀ। [44][45][46] ਇਹ ਜੌਹਰ ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਰਾਜਸਥਾਨੀ ਕਵਿਤਾਵਾਂ ਦਾ ਵਿਸ਼ਾ ਬਣ ਗਿਆ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਰਾਣੀ ਪਦਮਿਨੀ ਮੁੱਖ ਪਾਤਰ ਸੀ, ਜਿੱਥੇ ਉਹ ਅਤੇ ਹੋਰ ਰਾਜਪੂਤ ਔਰਤਾਂ ਦਿੱਲੀ ਸਲਤਨਤ ਦੇ ਅਲਾਉਦੀਨ ਖਿਲਜੀ ਦੁਆਰਾ ਫੜੇ ਜਾਣ ਤੋਂ ਬਚਣ ਲਈ ਜੌਹਰ ਕਰਦੀਆਂ ਹਨ। [44] ਚਿਤੌੜ ਦੇ ਪਹਿਲੇ ਜੌਹਰ ਦੀ ਇਤਿਹਾਸਕਤਾ ਰਾਜਸਥਾਨੀ ਪਰੰਪਰਾਗਤ ਵਿਸ਼ਵਾਸ ਦੇ ਨਾਲ-ਨਾਲ ਮਲਿਕ ਮੁਹੰਮਦ ਜਾਇਸੀ ਦੁਆਰਾ ਰਚਿਤ ਪਦਮਾਵਤ ਵਰਗੇ ਇਸਲਾਮੀ ਸੂਫੀ ਸਾਹਿਤ 'ਤੇ ਅਧਾਰਤ ਹੈ।[47]

ਕੰਪੀਲੀ ਦਾ ਜੌਹਰ: ਮੁਹੰਮਦ ਬਿਨ ਤੁਗਲਕ

ਉੱਤਰੀ ਕਰਨਾਟਕ ਦੇ ਕੰਪੀਲੀ ਰਾਜ ਦੀਆਂ ਹਿੰਦੂ ਔਰਤਾਂ ਨੇ ਜੌਹਰ ਕੀਤਾ ਜਦੋਂ ਇਹ 1327 ਵਿੱਚ ਮੁਹੰਮਦ ਬਿਨ ਤੁਗਲਕ ਦੀਆਂ ਦਿੱਲੀ ਸਲਤਨਤ ਫੌਜਾਂ ਦੇ ਹੱਥੋਂ ਡਿੱਗ ਗਿਆ।[15]