ਨੀਲਾਵਿਲੱਕੂ
ਨੀਲਾਵਿਲੱਕੂ ਇੱਕ ਪਰੰਪਰਾਗਤ ਲੈਂਪ ਹੈ ਜੋ ਆਮ ਤੌਰ 'ਤੇ ਕੇਰਲ ਦੇ ਨਾਲ-ਨਾਲ ਤਾਮਿਲਨਾਡੂ (ਜਿਸ ਨੂੰ ਕੁਥੂਵਿੱਲੱਕੂ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ) ਵਿੱਚ ਵਰਤਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।[1] ਰਵਾਇਤੀ ਦੀਵੇ ਜੋ ਹਰ ਸ਼ੁਭ ਮੌਕਿਆਂ ਦੌਰਾਨ ਜਗਾਏ ਜਾਂਦੇ ਹਨ; ਪੂਜਾ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋਣ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਮੰਦਰਾਂ ਵਿੱਚ; ਸਰਕਾਰੀ ਅਤੇ ਗੈਰ-ਸਰਕਾਰੀ ਸਮਾਗਮਾਂ ਵਿੱਚ।
ਵ੍ਯੁਪੱਤੀ
[ਸੋਧੋ]
ਮਲਿਆਲਮ/ਤਾਮਿਲ ਭਾਸ਼ਾ[1] ਵਿੱਚ ਨੀਲਮ ਦਾ ਅਰਥ ਹੈ ਫਰਸ਼ ਜਾਂ ਜ਼ਮੀਨ ਅਤੇ ਵਿਲੱਕੂ ਦਾ ਅਰਥ ਹੈ ਲੈਂਪ।
ਵਰਤੋਂ
[ਸੋਧੋ]ਹਿੰਦੂ ਧਰਮ ਵਿੱਚ ਮੂਲ ਵਰਤੋਂ
[ਸੋਧੋ]ਨੀਲਾਵਿਲੱਕੂ ਕੇਰਲ ਵਿੱਚ ਹਿੰਦੂ ਪਰਿਵਾਰਾਂ ਵਿੱਚ ਕਈ ਰੀਤੀ-ਰਿਵਾਜਾਂ ਅਤੇ ਰਸਮਾਂ ਦਾ ਅਨਿੱਖੜਵਾਂ ਅੰਗ ਹੈ। ਜਿਵੇਂ ਹੀ ਸੂਰਜ ਡੁੱਬਦਾ ਹੈ, ਪਰਿਵਾਰ ਦੀਆਂ ਮੁਟਿਆਰਾਂ ਘਰ ਦੇ ਵਰਾਂਡੇ ਵਿੱਚ ਜਗਦੇ ਦੀਵੇ ਲੈ ਕੇ ਆਉਂਦੀਆਂ ਹਨ, ਸ਼ਾਮ ਦੀ ਅਰਦਾਸ ਨਾਲ ਜਾਰੀ ਰਹਿੰਦੀਆਂ ਹਨ। ਸ਼ਾਮ ਨੂੰ ਰਸਮ ਸ਼ਾਮ ਦੀ ਪ੍ਰਾਰਥਨਾ ਦੇ ਨਾਲ ਦੁਹਰਾਈ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਹਿੰਦੂ ਮੰਦਰਾਂ ਵਿੱਚ, ਕਈ ਕਿਸਮਾਂ ਦੇ ਨੀਲਾਵਿਲੱਕੂ ਜਿਵੇਂ ਕਿ 'ਕੁਥੂਵਿਲੱਕੂ', 'ਥੁੱਕੂਵਿਲੱਕੂ' ਆਦਿ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਇਹ ਕੇਰਲਾ ਵਿੱਚ ਰਵਾਇਤੀ ਵਿਸ਼ਵਾਸਾਂ ਅਤੇ ਗਤੀਵਿਧੀਆਂ ਨਾਲ ਬਹੁਤ ਜ਼ਿਆਦਾ ਸਬੰਧਤ ਹਨ।
ਕਿਸੇ ਵੀ ਮੌਕੇ 'ਤੇ ਨੀਲਾਵਿਲੱਕੂ ਨੂੰ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ ਕਰਨਾ ਸ਼ੁਭ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਨੀਲਾਵਿਲੱਕੂ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਕਲਾ ਰੂਪਾਂ ਦੀ ਪੇਸ਼ਕਾਰੀ ਵਿੱਚ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਭੂਮਿਕਾ ਨਿਭਾਉਂਦਾ ਹੈ। ਦੀਵੇ ਜਗਾ ਕੇ ਕਲਾ ਦਾ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਕੇਰਲ ਵਿੱਚ, ਨੀਲਾਵਿਲੱਕੂ ਨੂੰ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ ਕਰਕੇ ਕਈ ਸਮਾਗਮਾਂ ਦਾ ਉਦਘਾਟਨ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।[2]
ਨੀਲਾਵਿਲੱਕੂ ਆਮ ਤੌਰ 'ਤੇ ਪਿੱਤਲ ਜਾਂ ਪਿੱਤਲ ਦਾ ਬਣਿਆ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਆਮ ਤੌਰ 'ਤੇ ਦੀਵੇ ਜਗਾਉਣ ਲਈ ਤੇਲ ਜਾਂ ਘਿਓ ਵਿਚ ਡੁਬੋਏ ਹੋਏ ਕਪਾਹ ਦੀਆਂ ਬੱਤੀਆਂ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਲੈਂਪ ਜਗਾਉਣ ਦੇ ਤਿੰਨ ਤਰੀਕੇ ਹਨ। ਇੱਕ ਵਿੱਚ, ਸਿਰਫ ਇੱਕ ਬੱਤੀ ਜਗਾਈ ਜਾਂਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਦੇਵਤੇ ਜਾਂ ਪਵਿੱਤਰ ਸਥਾਨ ਵੱਲ ਸੇਧਿਤ ਹੁੰਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਦੂਜੇ ਵਿੱਚ ਦੋ ਦਿਸ਼ਾਵਾਂ ਵਿੱਚ ਦੋ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ ਬੱਤੀਆਂ ਹੁੰਦੀਆਂ ਹਨ। ਤੀਜਾ ਵਿਕਲਪ ਪੰਜ ਦਿਸ਼ਾਵਾਂ ਵਿੱਚ ਪੰਜ ਵੱਟਾਂ ਨਾਲ ਹੈ।
ਹੋਰ ਧਰਮਾਂ ਵਿੱਚ
[ਸੋਧੋ]ਇਸਾਈ
[ਸੋਧੋ]ਕੇਰਲਾ ਵਿੱਚ ਈਸਾਈ ਧਰਮ ਦੀ ਪਹੁੰਚ ਨਾਲ, ਸੇਂਟ ਥਾਮਸ ਈਸਾਈ (ਜਾਂ ਸੀਰੀਆਈ ਈਸਾਈ) ਨੇ ਵੀ ਆਪਣੇ ਚਰਚਾਂ ਅਤੇ ਘਰਾਂ ਵਿੱਚ ਨੀਲਾਵਿਲੱਕੂ ਨੂੰ ਰੱਖਣਾ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਦਿੱਤਾ। ਰਵਾਇਤੀ ਤੌਰ 'ਤੇ, ਨੀਲਾਵਿਲੱਕੂ ਨੂੰ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਘਰ ਦੇ ਮੁੱਖ ਪ੍ਰਵੇਸ਼ ਦੁਆਰ 'ਤੇ ਰੱਖਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਸੀਰੀਅਨ ਈਸਾਈ ਕਲਾ ਦੇ ਰੂਪ ਜਿਵੇਂ ਮਾਰਗਮਕਲੀ ਅਤੇ ਪਰੀਚਮੁਟੁਕਲੀ ਨੀਲਾਵਿਲੱਕੂ ਦੇ ਆਲੇ-ਦੁਆਲੇ ਪੇਸ਼ ਕੀਤੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਨੀਲਾਵਿਲੱਕੂ ਦੀ ਇੱਕ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਕਿਸਮ, ਜਿਸਨੂੰ ਅਲ ਵਿਲੱਕੂ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਦੱਖਣੀ ਭਾਰਤ ਦੇ ਮੰਦਰਾਂ ਵਿੱਚ, ਖਾਸ ਕਰਕੇ ਕੇਰਲਾ ਵਿੱਚ ਵਰਤਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।[3]
ਇਸਲਾਮ
[ਸੋਧੋ]ਇਹ ਕੁਝ ਮੁਸਲਿਮ ਮਸਜਿਦਾਂ ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਕੇਰਲਾ ਵਿੱਚ ਪੋਨਾਨੀ ਅਲ ਮਕਤੂਮ ਜੁਮਾ ਮਸਜਿਦ ਅਤੇ ਜਾਰਮ (ਪਵਿੱਤਰ ਗੁਫਾਵਾਂ) ਵਿੱਚ ਵੀ ਪਾਇਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ,
ਇਹ ਵੀ ਦੇਖੋ
[ਸੋਧੋ]ਹਵਾਲੇ
[ਸੋਧੋ]- ↑ 1.0 1.1 RRV. "South Indian Traditional Nilavilakku 12 Inch tall". www.DanceCostumesAndJewelry.com (in ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ). Archived from the original on 2018-04-10. Retrieved 2018-04-11.
- ↑ "Nilavilakku - The Kerala's Traditional Oil Lamp - Neokerala". Neokerala (in ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ (ਅਮਰੀਕੀ)). 2017-06-21. Retrieved 2018-04-11.
- ↑ [1] Archived 2016-12-21 at the Wayback Machine.|www.jaya-he.com/aal-vilakku
