ਬਡਖਲ ਝੀਲ
| ਬਡਖਲ ਝੀਲ | |
|---|---|
 2008 ਵਿੱਚ ਸੁੱਕੀ ਬਡਖਲ ਝੀਲ ਦਾ ਦ੍ਰਿਸ਼ | |
| ਸਥਿਤੀ | ਫਰੀਦਾਬਾਦ |
| ਗੁਣਕ | 28°24′54″N 77°16′34″E / 28.415°N 77.276°E |
| Basin countries | ਭਾਰਤ |
| Settlements | ਫਰੀਦਾਬਾਦ |
ਬਡਖਲ ਝੀਲ ਭਾਰਤ ਦੇ ਹਰਿਆਣਾ ਰਾਜ ਵਿੱਚ ਫਰੀਦਾਬਾਦ ਦੇ ਨੇੜੇ ਬਡਖਲ ਪਿੰਡ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਕੁਦਰਤੀ ਝੀਲ ਸੀ, ਜੋ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਰਾਜਧਾਨੀ ਦਿੱਲੀ ਤੋਂ ਲਗਭਗ 32 ਕਿਲੋਮੀਟਰ ਦੂਰ ਹੈ। ਅਰਾਵਲੀ ਰੇਂਜ ਦੀਆਂ ਪਹਾੜੀਆਂ ਨਾਲ ਘਿਰਿਆ, ਇਹ ਮਨੁੱਖ ਦੁਆਰਾ ਬਣਾਇਆ ਗਿਆ ਬੰਨ੍ਹ ਸੀ। ਗੁਆਂਢੀ ਖੇਤਰਾਂ ਵਿੱਚ ਬੇਰੋਕ ਮਾਈਨਿੰਗ ਦੇ ਕਾਰਨ, ਝੀਲ ਦੋ ਦਹਾਕੇ ਪਹਿਲਾਂ ਸੁੱਕਣੀ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋ ਗਈ ਸੀ ਅਤੇ ਹੁਣ ਪੂਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਸੁੱਕ ਗਈ ਹੈ। ਇਸ ਦੇ ਆਸ-ਪਾਸ ਹਰਿਆਣਾ ਟੂਰਿਜ਼ਮ ਕਾਰਪੋਰੇਸ਼ਨ ਦੇ ਰੈਸਟੋਰੈਂਟ ਹਨ। ਇੱਥੇ ਹਰ ਬਸੰਤ ਵਿੱਚ ਫੁੱਲਾਂ ਦਾ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਇਸਦਾ ਨਾਮ ਸ਼ਾਇਦ ਫਾਰਸੀ ਸ਼ਬਦ ਬੇਦਾਖਲ ਤੋਂ ਲਿਆ ਗਿਆ ਹੈ, ਜਿਸਦਾ ਅਰਥ ਹੈ ਦਖਲਅੰਦਾਜ਼ੀ ਤੋਂ ਮੁਕਤ। ਬਡਖਲ ਝੀਲ ਦੇ ਨੇੜੇ ਮੋਰ ਝੀਲ ਹੈ। ਇਹ ਉੱਤਰੀ ਅਰਾਵਲੀ ਚੀਤੇ ਜੰਗਲੀ ਜੀਵ ਕੋਰੀਡੋਰ ਦੇ ਅੰਦਰ ਇੱਕ ਜੈਵ ਵਿਭਿੰਨਤਾ ਖੇਤਰ ਹੈ ਜੋ ਸਰਿਸਕਾ ਟਾਈਗਰ ਰਿਜ਼ਰਵ ਤੋਂ ਦਿੱਲੀ ਤੱਕ ਫੈਲਿਆ ਹੋਇਆ ਹੈ।
ਝੀਲ ਦੇ ਆਲੇ-ਦੁਆਲੇ ਦੇ ਇਤਿਹਾਸਕ ਸਥਾਨਾਂ ਵਿੱਚ 10ਵੀਂ ਸਦੀ ਦਾ ਪ੍ਰਾਚੀਨ ਸੂਰਜਕੁੰਡ ਸਰੋਵਰ (15) ਕਿਲੋਮੀਟਰ ਉੱਤਰ) ਅਤੇ ਅਨੰਗਪੁਰ ਡੈਮ (16 ਕਿਲੋਮੀਟਰ ਉੱਤਰ ਵੱਲ), ਇਸੇ ਤਰ੍ਹਾਂ ਸੁੱਕ ਗਈ ਦਮਦਮਾ ਝੀਲ, ਤੁਗਲਕਾਬਾਦ ਕਿਲਾ, ਆਦਿਲਾਬਾਦ ਦੇ ਖੰਡਰ ਅਤੇ ਛਤਰਪੁਰ ਮੰਦਰ । [1] ਸੈੰਕਚੂਰੀ ਦੇ ਅੰਦਰ ਅਤੇ ਆਲੇ ਦੁਆਲੇ ਛੱਡੀਆਂ ਖੁੱਲ੍ਹੀਆਂ ਟੋਇਆਂ ਦੀਆਂ ਖਾਣਾਂ ਵਿੱਚ ਕਈ ਦਰਜਨ ਝੀਲਾਂ ਬਣੀਆਂ ਹਨ।
2009 ਤੋਂ, ਝੀਲ ਨੂੰ ਪੂਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਸੁੱਕਿਆ ਦੇਖਿਆ ਗਿਆ ਹੈ, ਸਿਰਫ ਘਾਹ ਵਾਲਾ ਇਲਾਕਾ ਛੱਡਿਆ ਗਿਆ ਹੈ। ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਅਸਾਧਾਰਨ ਤੌਰ 'ਤੇ ਘੱਟ ਬਾਰਿਸ਼ ਦਾ ਹਵਾਲਾ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਹੈ।
ਇਤਿਹਾਸ
[ਸੋਧੋ]ਝੀਲ ਨੂੰ 1947 ਵਿੱਚ ਦੇਸ਼ ਦੀ ਆਜ਼ਾਦੀ ਤੋਂ ਤੁਰੰਤ ਬਾਅਦ ਨੇੜਲੇ ਖੇਤਾਂ ਵਿੱਚ ਪਾਣੀ ਦੀ ਸਪਲਾਈ ਦੀ ਸਹੂਲਤ ਲਈ ਬਣਾਇਆ ਗਿਆ ਸੀ। ਇਹ ਸਿੰਚਾਈ ਲਈ ਰਨ-ਆਫ ਨੂੰ ਫਸਾਉਣ ਲਈ ਦੋ ਨੀਵੀਆਂ ਅਰਾਵਲੀ ਪਹਾੜੀਆਂ ਦੇ ਵਿਚਕਾਰ ਇੱਕ ਬੰਨ੍ਹ ਬਣਾ ਕੇ ਬਣਾਇਆ ਗਿਆ ਸੀ। 1972 ਵਿੱਚ, ਹਰਿਆਣਾ ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਝੀਲ ਦੇ ਨੇੜੇ ਇੱਕ 30 ਕਮਰਿਆਂ ਵਾਲਾ ਰਿਜ਼ੋਰਟ ਬਣਾਇਆ, ਜੋ ਕਿ 70 ਦੇ ਦਹਾਕੇ ਤੋਂ ਲੈ ਕੇ 90 ਦੇ ਦਹਾਕੇ ਤੱਕ, ਬੋਟਿੰਗ ਅਤੇ ਹੋਰ ਗਤੀਵਿਧੀਆਂ ਦੇ ਨਾਲ ਇੱਕ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਸੈਲਾਨੀ ਖਿੱਚ ਦਾ ਕੇਂਦਰ ਸੀ। ਪਰਵਾਸੀ ਪੰਛੀ ਵੀ ਝੀਲ 'ਤੇ ਆਉਂਦੇ ਸਨ। [2]
ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਰਾਜਧਾਨੀ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਉਸਾਰੀ ਵਿੱਚ ਤੇਜ਼ੀ ਨੇ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਖੱਡਾਂ ਅਤੇ ਮਾਈਨਿੰਗ ਨੂੰ ਵੱਡੇ ਪੱਧਰ 'ਤੇ ਚਲਾਇਆ। ਗੈਰ-ਕਾਨੂੰਨੀ ਮਾਈਨਿੰਗ ਅਤੇ ਖੱਡਾਂ ਦੇ ਵਧਣ ਨਾਲ, ਝੀਲ ਦੇ ਹੇਠਲੇ ਪਾਣੀ ਦੇ ਵਹਾਅ ਵਿੱਚ ਨਾ ਸਿਰਫ਼ ਰੁਕਾਵਟ ਆਈ, ਸਗੋਂ ਜਲ-ਜਲ ਵੀ ਨੁਕਸਾਨੇ ਗਏ। ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ, ਸ਼ਹਿਰੀਕਰਨ ਦੇ ਕਾਰਨ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਜੰਗਲਾਂ ਦੀ ਕਟਾਈ ਅਤੇ ਤੇਜ਼ੀ ਨਾਲ ਬੋਰਵੈੱਲ ਦੀ ਖੁਦਾਈ ਨੇ ਸਥਿਤੀ ਨੂੰ ਵਿਗੜਿਆ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਝੀਲ ਉੱਚੀ ਅਤੇ ਸੁੱਕੀ ਹੋ ਗਈ। ਕਈ ਮਿਨਰਲ ਵਾਟਰ ਕੰਪਨੀਆਂ ਨੇ ਵੀ ਇਸ ਝੀਲ ਤੋਂ ਗੈਰ-ਕਾਨੂੰਨੀ ਢੰਗ ਨਾਲ ਪਾਣੀ ਕੱਢਿਆ ਹੈ।
ਇਹ ਵੀ ਵੇਖੋ
[ਸੋਧੋ]ਹਵਾਲੇ
[ਸੋਧੋ]- ↑ ASOLA BHATTI WILD LIFE SANCTUARY Archived 16 August 2011 at the Wayback Machine., Department of Forest, Delhi Government
- ↑ "Badkhal". Haryana Tourism. Archived from the original on 2014-03-02. Retrieved 2014-03-18.
| ਰਾਜਧਾਨੀ |  | |
|---|---|---|
| ਜ਼ਿਲ੍ਹਾ | ||