ਬੇਤਾਬ ਵਾਦੀ

ਵਿਕੀਪੀਡੀਆ, ਇੱਕ ਅਜ਼ਾਦ ਗਿਆਨਕੋਸ਼ ਤੋਂ

 

ਬੇਤਾਬ ਵਾਦੀ, ਜਿਸ ਨੂੰ ਅਸਲ ਵਿੱਚ ਹਾਜਨ ਵਾਦੀ ਜਾਂ ਹਾਗਨ ਵਾਦੀ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਜੰਮੂ ਅਤੇ ਕਸ਼ਮੀਰ ਦੇ ਅਨੰਤਨਾਗ ਜ਼ਿਲ੍ਹੇ ਵਿੱਚ ਪਹਿਲਗਾਮ ਤੋਂ 15 ਕਿਲੋਮੀਟਰ ਦੂਰ ਹੈ। ਵਾਦੀ ਦਾ ਨਾਮ ਸੰਨੀ ਦਿਓਲ - ਅੰਮ੍ਰਿਤਾ ਸਿੰਘ ਹਿੱਟ ਪਹਿਲੀ ਫਿਲਮ ਬੇਤਾਬ (1983) ਤੋਂ ਪਿਆ। [1] ਇਹ ਵਾਦੀ ਪਹਿਲਗਾਮ ਦੇ ਉੱਤਰ-ਪੂਰਬ ਵੱਲ ਹੈ ਅਤੇ ਪਹਿਲਗਾਮ ਅਤੇ ਚੰਦਨਵਾੜੀ ਦੇ ਵਿਚਕਾਰ ਪੈਂਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਅਮਰਨਾਥ ਮੰਦਿਰ ਦੇ ਰਾਹ ਵਿੱਚ ਹੈ। ਵਾਦੀ ਹਰੇ ਭਰੇ ਮੈਦਾਨਾਂ, ਬਰਫ਼ ਨਾਲ ਢਕੇ ਪਹਾੜਾਂ ਅਤੇ ਸੰਘਣੀ ਬਨਸਪਤੀ ਨਾਲ ਢਕੀ ਹੋਈ ਹੈ।

ਇਤਿਹਾਸ[ਸੋਧੋ]

ਬੇਤਾਬ ਵਾਦੀ, ਜੋ ਕਿ ਪਹਿਲਗਾਮ ਖੇਤਰ ਦਾ ਇੱਕ ਹਿੱਸਾ ਹੈ - ਕਸ਼ਮੀਰ ਵਾਦੀ ਦੀਆਂ ਕਈ ਉਪ-ਵਾਦੀਆਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ, ਹਿਮਾਲਿਆ ਦੇ ਵਿਕਾਸ ਦੇ ਬਾਅਦ ਦੇ ਭੂ-ਸਿੰਕਲਾਈਨ ਪੜਾਅ ਦੌਰਾਨ ਹੋਂਦ ਵਿੱਚ ਆਈ ਸੀ। ਬੇਤਾਬ ਵਾਦੀ ਦੋ ਹਿਮਾਲੀਅਨ ਰੇਂਜਾਂ - ਪੀਰ ਪੰਜਾਲ ਅਤੇ ਜ਼ੰਸਕਰ ਦੇ ਵਿਚਕਾਰ ਹੈ। ਪੁਰਾਤੱਤੀ ਸਬੂਤ ਇਸ ਖਿੱਤੇ ਵਿੱਚ ਨਵ-ਪੱਥਰ ਯੁੱਗ ਤੋਂ, ਖਾਸ ਕਰਕੇ ਬੁਰਜ਼ਾਹੋਮ, ਬੋਮਈ ਅਤੇ ਪਹਿਲਗਾਮ ਵਿੱਚ ਮਨੁੱਖ ਦੀ ਹੋਂਦ ਦੀ ਗਵਾਹੀ ਦਿੰਦੇ ਹਨ। ਬੇਤਾਬ ਵਾਦੀ - ਕਸ਼ਮੀਰ ਖੇਤਰ ਦਾ ਇੱਕ ਹਿੱਸਾ, 15ਵੀਂ ਸਦੀ ਤੋਂ ਮੁਗਲਾਂ ਦੀ ਹਕੂਮਤ ਹੇਠ ਸੀ। 15ਵੀਂ ਸਦੀ ਦੇ ਅਖੀਰਲੇ ਹਿੱਸੇ ਵਿੱਚ ਤੁਰਕੋ-ਮੁਗਲ ਫੌਜੀ ਜਨਰਲ ਮਿਰਜ਼ਾ ਮੁਹੰਮਦ ਹੈਦਰ ਦੁਗਲਤ ਨੇ ਪਹਿਲਾਂ ਕਸ਼ਗਰ ਦੇ ਸੁਲਤਾਨ ਸਈਦ ਖਾਨ ਦੀ ਤਰਫੋਂ ਅਤੇ ਫਿਰ ਮੁਗਲ ਬਾਦਸ਼ਾਹ ਹੁਮਾਯੂੰ ਦੀ ਤਰਫੋਂ ਕਸ਼ਮੀਰ ਉੱਤੇ ਰਾਜ ਕੀਤਾ। ਗਿਆਸ-ਉਦ-ਦੀਨ ਜ਼ੈਨ-ਉਲ-ਆਬਿਦੀਨ ਨੇ ਲਗਭਗ 40 ਸਾਲਾਂ ਤੱਕ ਕਸ਼ਮੀਰ ਖੇਤਰ 'ਤੇ ਹਕੂਮਤ ਕੀਤੀ, ਜਿਸ ਦੌਰਾਨ ਉਹ ਕਸ਼ਮੀਰ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਂਤੀ ਅਤੇ ਸਦਭਾਵਨਾ ਨੂੰ ਉਤਸ਼ਾਹਿਤ ਕਰਨ ਲਈ ਮਸ਼ਹੂਰ ਸੀ।

ਸੈਰ ਸਪਾਟਾ[ਸੋਧੋ]

ਬੇਤਾਬ ਵਾਦੀ ਵਿਖੇ ਲਿਡਰ ਨਦੀ
ਇੱਕ ਕੁਦਰਤੀ ਦ੍ਰਿਸ਼, ਅਪ੍ਰੈਲ 2013।

ਬੇਤਾਬ ਵਾਦੀ ਜੰਮੂ ਅਤੇ ਕਸ਼ਮੀਰ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਬਹੁਤ ਮਸ਼ਹੂਰ ਸੈਰ-ਸਪਾਟਾ ਸਥਾਨ ਹੈ। ਬੇਤਾਬ ਵਾਦੀ ਯਾਤਰੀਆਂ ਦੀ ਇੱਕ ਪਸੰਦੀਦਾ ਕੈਂਪਸਾਇਟ ਵੀ ਹੈ ਕਿਉਂਕਿ ਇਹ ਪਹਾੜਾਂ ਦੀ ਟ੍ਰੈਕਿੰਗ ਅਤੇ ਹੋਰ ਖੋਜ ਲਈ ਇੱਕ ਬੇਸ ਕੈਂਪ ਦਾ ਵੀ ਕੰਮ ਕਰਦੀ ਹੈ। [2] ਇਹ ਵਾਦੀ ਪਹਿਲਗਾਮ ਤੋਂ ਪੈਦਲ ਦੂਰੀ 'ਤੇ ਹੈ। ਬਰਫ਼ੀਲੀਆਂ ਪਹਾੜੀਆਂ ਤੋਂ ਹੇਠਾਂ ਬੁਲਬਲੇ ਵਾਲੀ ਧਾਰਾ ਦਾ ਰੌਸ਼ਨ ਸਾਫ ਅਤੇ ਠੰਡਾ ਪਾਣੀ ਨਜ਼ਾਰੇਦਾਰ ਹੈ; ਇੱਥੋਂ ਦੇ ਲੋਕ ਵੀ ਇਹ ਪਾਣੀ ਪੀਂਦੇ ਹਨ। ਬੈਸਰਨ ਅਤੇ ਤੁਲੀਆਂ ਝੀਲ ਨੇੜਲੇ ਕੁਝ ਆਕਰਸ਼ਣ ਹਨ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਦੌਰਾ ਕੀਤਾ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ। [3]

ਹਵਾਲੇ[ਸੋਧੋ]

  1. "Betaab Valley". NDTV. Retrieved 29 August 2012.
  2. "Trekking in Jammu and Kashmir". Archived from the original on 30 August 2012. Retrieved 29 August 2012.
  3. "Must see India". Archived from the original on 17 August 2012. Retrieved 29 August 2012.