ਬੈਟੀ ਫ੍ਰਾਈਡਨ

ਬੈਟੀ ਫ੍ਰਾਈਡਨ
ਜਨਮ	ਬੈਟੀ ਨਾਓਮੀ ਗੋਲਡਸਟੇਨ (1921-02-04)ਫਰਵਰੀ 4, 1921 ਪੇਓਰੀਆ, ਇਲੀਨੋਇਸ, ਯੂ.ਐਸ.
ਮੌਤ	ਫਰਵਰੀ 4, 2006(2006-02-04) (ਉਮਰ 85) ਵਾਸ਼ਿੰਗਟਨ, ਡੀ.ਸੀ., ਯੂ.ਐਸ.
ਸਿੱਖਿਆ	ਸਮਿਥ ਕਾਲਜ (ਬੀਏ) ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਆਫ਼ ਕੈਲੀਫੋਰਨੀਆ, ਬੇਰਕਲੀ
ਸਾਥੀ	ਕਾਰਲ ਫ੍ਰਾਈਡਨ (1947–1969)
ਬੱਚੇ	3

ਬੈਟੀ ਫ੍ਰਾਈਡਨ (4 ਫਰਵਰੀ, 1921 – 4 ਫਰਵਰੀ, 2006) ਇੱਕ ਅਮਰੀਕੀ ਲੇਖਕ, ਕਾਰਕੁਨ, ਅਤੇ ਨਾਰੀਵਾਦੀ ਸੀ। ਸੰਯੁਕਤ ਰਾਜ ਅਮਰੀਕਾ ਵਿੱਖੇ ਔਰਤਾਂ ਦੇ ਅੰਦੋਲਨ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਹਸਤੀ ਸੀ। ਉਸ ਦੀ 1963 ਦੀ ਕਿਤਾਬ ਦ ਫੈਮਿਨਿਨ ਮੈਸਟੀਕ ਨੂੰ ਅਕਸਰ 20ਵੀਂ ਸਦੀ ਵਿੱਚ ਅਮਰੀਕੀ ਨਾਰੀਵਾਦ ਦੀ ਦੂਜੀ ਲਹਿਰ ਨੂੰ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰਨ ਦਾ ਸਿਹਰਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। 1966 ਵਿੱਚ, ਫ੍ਰਾਈਡਨ ਨੇ ਨੈਸ਼ਨਲ ਆਰਗੇਨਾਈਜ਼ੇਸ਼ਨ ਫ਼ਾਰ ਵੁਮੈਨ (ਐਨ.ਓ.ਡਬਲਿਊ.) ਦੀ ਪਹਿਲੀ ਪ੍ਰਧਾਨ ਚੁਣਿਆ ਗਿਆ, ਜਿਸ ਦਾ ਉਦੇਸ਼ ਔਰਤਾਂ ਨੂੰ "ਅਮਰੀਕੀ ਸਮਾਜ ਦੀ ਮੁੱਖ ਧਾਰਾ ਵਿਚ ਪੁਰਸ਼ਾਂ ਨਾਲ ਪੂਰੀ ਬਰਾਬਰ ਦੀ ਹਿੱਸੇਦਾਰੀ ਵਿਚ ਲਿਆਉਣਾ ਹੈ।"

1970 ਵਿੱਚ, ਐਨ.ਓ.ਡਬਲਿਊ ਦੀ ਪ੍ਰਧਾਨ ਬਣਨ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਫ੍ਰਾਈਡਨ ਨੇ 26 ਅਗਸਤ ਨੂੰ "ਬਰਾਬਰੀ ਲਈ ਮਹਿਲਾਵਾਂ ਦੀ ਹੜਤਾਲ" ਨੂੰ ਆਯੋਜਿਤ ਕੀਤਾ, ਸੰਯੁਕਤ ਰਾਜ ਸੰਵਿਧਾਨ ਦੀ 19ਵੀਂ ਸੋਧ ਦੀ 50ਵੀਂ ਵਰ੍ਹੇਗੰਢ ਦੇ ਮੌਕੇ 'ਤੇ ਮਹਿਲਾਵਾਂ ਨੂੰ ਵੋਟ ਪਾਉਣ ਦਾ ਅਧਿਕਾਰ ਦਿੱਤਾ। ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਹੜਤਾਲ ਨੇ ਨਾਰੀਵਾਦੀ ਅੰਦੋਲਨ ਨੂੰ ਵਧਾਉਣ ਲਈ ਸਫ਼ਲ ਹੋਈ; ਨਿਊਯਾਰਕ ਸਿਟੀ ਵਿਚ ਫ੍ਰਾਈਡਨ ਦੀ ਅਗਵਾਈ ਵਿੱਚ ਮਾਰਚ ਵਿੱਚ ਇਕੱਲੇ 50,000 ਤੋਂ ਵੱਧ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਜੋੜਿਆ ਸੀ। 1971 ਵਿੱਚ, ਫ੍ਰਾਈਡਨ ਨੇ ਹੋਰ ਮੋਹਰੀ ਨਾਰੀਵਾਦੀਆਂ ਨੂੰ ਸ਼ਾਮਿਲ ਕਰਕੇ ਕੌਮੀ ਮਹਿਲਾ ਦੇ ਸਿਆਸੀ ਕਾਕਸ ਨੂੰ ਸਥਾਪਿਤ ਕੀਤਾ। 

ਉਸ ਨੂੰ ਸਯੁੰਕਤ ਰਾਜ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਪ੍ਰਭਾਵਸ਼ਾਲੀ ਲੇਖਕ ਅਤੇ ਬੌਧਿਕ ਚਿੰਤਕ ਵਜੋਂ ਸਮਝਿਆ ਜਾਂਦਾ ਸੀ, ਫ੍ਰਾਈਡਨ ਰਾਜਨੀਤੀ ਵਿੱਚ ਸਰਗਰਮ ਰਹੀ ਅਤੇ 1990 ਦੇ ਦਹਾਕੇ ਦੇ ਅੰਤ ਤੱਕ, ਛੇ ਕਿਤਾਬਾਂ ਦੀ ਰਚਨਾ ਕੀਤੀ। 1960 ਦੇ ਦਹਾਕੇ ਦੇ ਸ਼ੁਰੂ ਵਿੱਚ, ਫ੍ਰਾਈਡਨ ਨਾਰੀਵਾਦ ਦੀ ਪੋਲਰਾਈਜ਼ਡ ਅਤੇ ਅਤਿਅੰਤ ਧੜਿਆਂ ਦੀ ਨੁਕਤਾਚੀਨੀ ਕਰਨ ਲੱਗੀ ਜਿਸ ਵਿਚ ਪੁਰਸ਼ਾਂ ਅਤੇ ਘਰ ਬਨਾਉਣ ਵਾਲੇ ਸਮੂਹਾਂ 'ਤੇ ਹਮਲਾ ਕੀਤਾ ਗਿਆ। ਉਸ ਦੀ ਬਾਅਦ ਵਾਲੀਆਂ ਕਿਤਾਬਾਂ ਵਿਚੋਂ "ਦ ਸੈਕੰਡ ਸਟੇਜ" ਸੀ ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਕੁਝ ਨਾਰੀਵਾਦੀ ਦੇ ਕੱਟੜਪੰਥੀ ਵਧੀਕੀਆਂ ਦੀ ਆਲੋਚਨਾ ਕੀਤੀ।

ਹੋਰ ਕੰਮ 

ਫ੍ਰਾਈਡਨ ਨੇ  ਛੇ ਕਿਤਾਬਾਂ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਿਤ ਕੀਤੀਆਂ। ਉਸ ਦੀ ਹੋਰ ਕਿਤਾਬਾਂ "ਦ ਸੈਕੰਡ ਸਟੇਜ, ਇੱਟ ਚੇਂਜਡ ਮਾਈ ਲਾਇਫ਼: ਰਾਇਟਿੰਗਸ ਆਨ ਵੁਮੈਨ'ਸ ਮੂਵਮੈਂਟ, ਬਿਯੋਂਡ ਜੈੰਡਰ" ਅਤੇ ਦ ਫ਼ਾਉਂਟੇਨ ਆਫ਼ ਏਜ ਸਨ। ਉਸ ਦੀ ਸਵੈ-ਜੀਵਨੀ, ਲਾਇਫ਼ ਸੋ ਫਾਰ 2000 ਵਿਚ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਿਤ ਕੀਤਾ ਸੀ।

ਇਹ ਵੀ ਦੇਖੋ

• ਗਲੋਰੀਆ ਸਟੀਨਮ

ਹੋਰ ਪੜ੍ਹੋ

• Blau, Justine. Betty Friedan: Feminist, paperback edition, Women of Achievement, Chelsea House Publications 1990, ISBN 1-55546-653-21-55546-653-2
• Bohannon, Lisa Frederikson. Women's Work: The Story of Betty Friedan, hardcover edition, Morgan Reynolds Publishing, 2004, ISBN 1-931798-41-91-931798-41-9
• Brownmiller, Susan. In Our Time: Memoir of a Revolution, The Dial Press, 1999, ISBN 0-385-31486-80-385-31486-8
• Friedan, Betty. "Breaking Through the Age Mystique." 1991, Proceedings from the Kirkpatrick Memorial Conference. Muncie, IN.
• Friedan, Betty. Fountain of Age, Paperback Edition, Simon & Schuster 1994, ISBN 0-671-89853-10-671-89853-1
• Friedan, Betty. It Changed My Life: Writings on the Women's Movement, hardcover edition, Random House Inc. 1978, ISBN 0-394-46398-60-394-46398-6
• Friedan, Betty. Life So Far, Paperback Edition, Simon & Schuster 2000, ISBN 0-684-80789-00-684-80789-0
• Friedan, Betty. The Feminine Mystique, hardcover edition, W. W. Norton and Company Inc. 1963, ISBN 0-393-08436-10-393-08436-1
• Friedan, Betty. The Second Stage, paperback edition, Abacus 1983, ASIN B000BGRCRC
• Horowitz, Daniel (March 1996). "Rethinking Betty Friedan and The Feminine Mystique: Labor Union Radicalism and Feminism in Cold War America". American Quarterly. Johns Hopkins University Press. 48 (1): 1–42. doi:10.1353/aq.1996.0010. 
• Horowitz, Daniel. "Betty Friedan and the Making of "The Feminine Mystique", University of Massachusetts Press, 1998, ISBN 1-55849-168-61-55849-168-6
• Hennessee, Judith. Betty Friedan: Her Life, hardcover edition, Random House 1999, ISBN 0-679-43203-50-679-43203-5
• Henry, Sondra. Taitz, Emily. Betty Friedan: Fighter for Women's Rights, hardcover edition, Enslow Publishers 1990, ISBN 0-89490-292-X0-89490-292-X
• Kaplan, Marion. "Betty Friedan", Jewish Women: A Comprehensive Historical Encyclopedia.
• Meltzer, Milton. Betty Friedan: A Voice For Women's Rights, hardcover edition, Viking Press 1985, ISBN 0-670-80786-90-670-80786-9
• Moskowitz, Eva (Fall 1996). "It's Good to Blow Your Top: Women's Magazines and a Discourse of Discontent, 1945–1965". Journal of Women's History. Johns Hopkins University Press. 8 (3): 66–98. doi:10.1353/jowh.2010.0458. 
• Sherman, Janann. Interviews With Betty Friedan, Paperback Edition, University Press of Mississippi 2002, ISBN 1-57806-480-51-57806-480-5
• Siegel, Deborah, Sisterhood, Interrupted: From Radical Women to Grrls Gone Wild (N.Y.: Palgrave Macmillan, 2007 (ISBN 978-1-4039-8204-9978-1-4039-8204-9)), chap. 3 (author Ph.D. & fellow, Woodhull Institute for Ethical Leadership).
• Taylor-Boyd, Susan. Betty Friedan: Voice for Women's Rights, Advocate of Human Rights, hardcover edition, Gareth Stevens Publishing 1990, ISBN 0-8368-0104-00-8368-0104-0

ਬਾਹਰੀ ਲਿੰਕ

• The Betty Friedan Tribute website hosted by Bradley University, Peoria, IL
• National Women's Hall of Fame: Betty Friedan
• Appearances on C-SPAN
  • "Writings of Betty Friedan" from C-SPAN's American Writers: A Journey Through History
• Betty Friedan's Biography from The Encyclopaedia Judaica
• The Sexual Solipsism of Sigmund Freud (chapter 5 of The Feminine Mystique)
• First Measured Century: Interview: Betty Friedan
• Betty Friedan: Late Bloomer.
• Cheerless Fantasies, A Corrective Catalogue of Errors in Betty Friedan's The Feminine Mystique
• After a Life of Telling It Like It Is: Betty Friedan Dies at Age 85, Lys Anzia, Moondance magazine Spring 2006
• Papers of Betty Friedan, 1933–1985: A Finding Aid. Schlesinger Library, Radcliffe Institute, Harvard University.
• Video collection of Betty Friedan, ca.1970–2006: A Finding Aid.Schlesinger Library, Radcliffe Institute, Harvard University.
• Audio collection of Betty Friedan, 1963–2007: A Finding Aid.Schlesinger Library, Radcliffe Institute, Harvard University.
• Lecture on Betty Friedan: Jews and American Feminism by Dr. Henry Abramson of Touro College South
• Michals, Debra "Betty Friedan". National Women's History Museum. 2017.