ਭਾਬੜਾ
ਭਾਬੜਾ ਜਾਂ ਭਾਭੜਾ ਪੰਜਾਬ ਖੇਤਰ ਤੋਂ ਇੱਕ ਨਸਲੀ-ਭਾਸ਼ਾਈ ਅਤੇ ਧਾਰਮਿਕ ਸਮੂਹ ਹੈ ਜੋ ਜੈਨ ਧਰਮ ਨੂੰ ਮੰਨਦੇ ਹਨ।
ਇਤਿਹਾਸ ਅਤੇ ਮੂਲ
[ਸੋਧੋ]ਭਾਬੜਾ ਭਾਈਚਾਰੇ ਦਾ ਜੈਨ ਧਰਮ ਨਾਲ ਗੂੜ੍ਹਾ ਇਤਿਹਾਸਕ ਸੰਬੰਧ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਇਹ ਭਾਵਦਾਰ ਜਾਂ ਭਾਵੜਾ ਗੱਛ ਨਾਲ ਜੁੜਿਆ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਜਿਸ ਨਾਲ ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਜੈਨ ਆਚਾਰੀਆ ਕਾਲਕਾਚਾਰੀਆ ਸੰਬੰਧਤ ਸਨ। ਇਹ ਭਾਬੜਾ ਸ਼ਹਿਰ (32° 13' 30": 73° 13') ਤੋਂ ਫੈਲੇ ਹੋਏ ਹੋ ਸਕਦੇ ਹਨ। [1] ਸ਼ਿਲਾਲੇਖਾਂ ਤੋਂ ਪਤਾ ਲੱਗਦਾ ਹੈ ਕਿ ਭਾਵੜਾ ਗੱਛਾ 17ਵੀਂ ਸਦੀ ਤੱਕ ਜਿਉਂਦਾ ਸੀ।
ਜੈਨ ਧਰਮ ਪੰਜਾਬ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਾਚੀਨ ਕਾਲ ਤੋਂ ਮੌਜੂਦ ਹੈ। ਇਹ ਉਹ ਥਾਂ ਹੈ ਜਿੱਥੇ ਅਲੈਗਜ਼ੈਂਡਰ ਨੇ ਜਿਮਨੋਸੋਫ਼ਿਸਟਾਂ ਦਾ ਸਾਹਮਣਾ ਕੀਤਾ ਅਤੇ ਜ਼ੁਆਨਜ਼ਾਂਗ ਨੇ ਦਿਗੰਬਰ ਅਤੇ ਸਵੇਤਾਂਬਰ ਭਿਕਸ਼ੂਆਂ ਦੋਵਾਂ ਨਾਲ ਮੁਲਾਕਾਤ ਕੀਤੀ। [2] ਧਨੇਸ਼ਵਰ ਸੂਰੀ ਦੇ ਸ਼ਤਰੁੰਜਯ ਮਹਾਤਮਿਆ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਟੈਕਸਲਾ ਦੇ ਜਾਵਦ ਸ਼ਾਹ ਨੇ ਸ਼ਤਰੁੰਜਯ ਤੀਰਥ ਨੂੰ ਬਹਾਲ ਕੀਤਾ ਸੀ ਅਤੇ ਟੈਕਸਲਾ ਤੋਂ ਭਗਵਾਨ ਆਦਿਨਾਥ ਦੀ ਮੂਰਤੀ ਲਿਆ ਕੇ ਸ਼ਤਰੁੰਜਯ ਵਿਖੇ ਸਥਾਪਿਤ ਕੀਤੀ ਸੀ।