ਸਮੱਗਰੀ 'ਤੇ ਜਾਓ

ਮਕਰ ਸੰਕ੍ਰਾਂਤੀ

ਵਿਕੀਪੀਡੀਆ, ਇੱਕ ਆਜ਼ਾਦ ਵਿਸ਼ਵਕੋਸ਼ ਤੋਂ
(ਮਕਰ ਸੰਕਰਾਂਤੀ ਤੋਂ ਮੋੜਿਆ ਗਿਆ)

ਮਕਰ ਸੰਕ੍ਰਾਂਤੀ, ਪੋਸ਼ ਪਰਬਨ ਜਾਂ ਮਾਘੀ, ਭਾਰਤੀ (ਚੰਨ-ਸੂਰਜੀ) ਕੈਲੰਡਰ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਤਿਉਹਾਰ ਹੈ ਜੋ ਕਿ ਸੁਰਜ ਦੀ ਅੰਤਰਿਕਸ਼ ਸਥਿਤੀ ਧੰਨੁ ਰਾਸ਼ੀ ਤੋ ਨਿਕਲ ਕੇ ਮਕਰ ਰਾਸ਼ੀ ਵਿੱਚ ਆਉਣ ਦੇ ਨਾਲ ਸਬੰਧਿਤ ਹੈ ਸੂਰਜ (ਸੂਰਜ) ਨੂੰ ਸਮਰਪਿਤ ਹੈ। ਇਸ ਨਾਲ ਸੂਰਜ ਦਾ ਧਰਤੀ ਤੇ ਪ੍ਰਕਸ਼ ਦੀ ਮਾਤਰਾ ਵੱਧ ਜਾਂਦੀ ਹੈ ਇਸ ਨਾਲ ਸੁਰਜ ਦਕਸ਼ਿਨ ਤੋ ਉਤਰਾਏਨ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਇਹ ਹਰ ਸਾਲ ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ ਮਹਿਨੇ ਦੀ ਜਨਵਰੀ ਵਿੱਚ ਆਉਂਦਾ ਹੈ। ਇੱਥੇ ਇਹ ਵਰਨਣ ਯੋਗ ਹੈ ਕਿ ਭਾਰਤੀ ਕੈਲੰਡਰ ਜੋ ਕਿ ਇੱਕ ਚੰਨ-ਸੂਰਜੀ ਕੈਲੰਡਰ ਹੈ ਉਸਨੂੰ ਸਿਰਫ਼ ਚੰਨ ਆਧਾਰਿਤ ਕੈਲੰਡਰ ਸਮਝਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ,ਇਹ ਤਿਆਰ ਰੁੱਤ ਨਾਲ ਸਬੰਧਿਤ ਹੈ

[1][2] ਇਹ ਮੱਕੜਾ (ਮਕਰ) ਰਾਸ਼ੀ ਦੇ ਸੂਰਜ ਦੇ ਸੰਪਰਕ ਵਿੱਚ ਆਉਣ ਦੇ ਪਹਿਲੇ ਦਿਨ ਦੀ ਨਿਸ਼ਾਨਦੇਹੀ ਕਰਦਾ ਹੈ ਜੋ ਕਿ ਸੂਰਜੀ (ਸਕਰਾਂਧ ਆਧਾਰਿਤ)ਮਹੀਨੇ ਦੇ ਅੰਤ ਨੂੰ ਸਰਦੀਆਂ ਦੇ ਸੰਕੇਤ ਅਤੇ ਲੰਬੇ ਦਿਨਾਂ ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਦਰਸਾਉਂਦਾ ਹੈ।[3]

ਮਕਰ ਸੰਕ੍ਰਾਂਤੀ[4] ਉਨ੍ਹਾਂ ਕੁਝ ਪੁਰਾਣੇ ਭਾਰਤੀ ਤਿਉਹਾਰਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਹੈ ਜੋ ਸੂਰਜੀ ਚੱਕਰ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ ਮਨਾਏ ਗਏ ਹਨ ਜਦੋਂ ਕਿ ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਤਿਉਹਾਰ ਚੰਦਰਮਾ ਦੁਆਰਾ ਨਿਰਧਾਰਤ ਕੀਤੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ।[3] ਇਹ ਲਗਭਗ ਹਮੇਸ਼ਾ ਇਕੋ ਗ੍ਰੇਗਰੀਅਨ ਤਾਰੀਖ ਹਰ ਸਾਲ (14 ਜਨਵਰੀ) ਨੂੰ ਆਉਂਦਾ ਹੈ।[2] ਕੁਝ ਸਾਲਾਂ ਨੂੰ ਛੱਡ ਕੇ ਜਦੋਂ ਮਿਤੀ ਉਸ ਦਿਨ ਲਈ ਇੱਕ ਦਿਨ ਬਦਲ ਜਾਂਦੀ ਹੈ।[5] ਮਕਰ ਸੰਕ੍ਰਾਂਤੀ ਨਾਲ ਜੁੜੇ ਤਿਉਹਾਰ ਵੱਖ ਵੱਖ ਨਾਵਾਂ ਨਾਲ ਜਾਣੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਉੱਤਰ ਭਾਰਤੀ ਹਿੰਦੂਆਂ ਅਤੇ ਸਿੱਖਾਂ ਦੁਆਰਾ ਮਾਘੀ (ਲੋਹੜੀ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ), ਮਹਾਰਾਸ਼ਟਰ, ਗੋਆ, ਆਂਧਰਾ ਪ੍ਰਦੇਸ਼, ਪੱਛਮੀ ਬੰਗਾਲ (ਜਿਸ ਨੂੰ ਪੂਸ਼ ਸੰਕਰਾਂਤੀ ਵੀ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ) ਵਿੱਚ ਮਕਾਰ ਸੰਕ੍ਰਾਂਤੀ (ਪੇਡ ਪਾਂਡਾਗਾ), ਕਰਨਾਟਕ ਅਤੇ ਤੇਲੰਗਾਨਾ, ਮੱਧ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਸੁਕਾਰਤ, ਅਸਾਮੀਆ ਦੁਆਰਾ ਮਾਘ ਬਿਹੂ ਅਤੇ ਤਾਮਿਲਾਂ ਦੁਆਰਾ ਥਾਈ ਪੋਂਗਲ ਆਦਿ ਨਾਵਾਂ ਨਾਲ ਜਾਣਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।[6][7]

ਮਕਰ ਸੰਕ੍ਰਾਂਤੀ ਹੋਰ ਸਮਾਜਿਕ ਤਿਉਹਾਰਾਂ ਵਾਂਗ ਮਨਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਜਿਵੇਂ ਰੰਗੀਨ ਸਜਾਵਟ, ਪੇਂਡੂ ਬੱਚੇ ਘਰ-ਘਰ ਜਾ ਕੇ, ਗਾਉਣਾ ਅਤੇ ਕੁਝ ਖੇਤਰਾਂ ਵਿੱਚ ਪੇਸ਼ਕਾਰੀਆਂ ਕਰਨਾ[8] ਮੇਲੇ (ਮੇਲੇ), ਨ੍ਰਿਤ, ਪਤੰਗ ਉਡਾਣ, ਬੋਨਫਾਇਰਜ਼ ਅਤੇ ਤਿਉਹਾਰ ਆਦਿ ਦੀਆਂ ਗਤੀਵਿਧੀਆਂ।[7][9] ਡਾਇਨਾ ਐਲ ਏਕ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ ਮਾਘ ਮੇਲਾ, ਹਿੰਦੋਸਤਾਨ ਦੇ ਮਹਾਂਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਜ਼ਿਕਰ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ। ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਪਵਿੱਤਰ ਨਦੀਆਂ ਜਾਂ ਝੀਲਾਂ ਵਿੱਚ ਜਾਂਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਸੂਰਜ ਦਾ ਧੰਨਵਾਦ ਕਰਦਿਆਂ ਨਹਾਉਂਦੇ ਹਨ।[10] ਹਰ ਬਾਰਾਂ ਸਾਲਾਂ ਬਾਅਦ ਭਾਰਤੀ ਸਨਾਤਨੀ ਮਕਰ ਸੰਕ੍ਰਾਂਤੀ ਨੂੰ ਵਿਸ਼ਵ ਦੇ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡੇ ਵਿਸ਼ਾਲ ਤੀਰਥ ਯਾਤਰਾਵਾਂ ਨਾਲ ਮਨਾਉਂਦੇ ਹਨ ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਲਗਭਗ 40 ਤੋਂ 10 ਕਰੋੜ ਲੋਕ ਸਮਾਗਮ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਹੁੰਦੇ ਹਨ।[11][12] ਇਸ ਸਮਾਰੋਹ ਵਿੱਚ ਫਿਰ ਉਹ ਸੂਰਜ ਨੂੰ ਅਰਦਾਸ ਕਹਿੰਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਕੁੰਭ ਮੇਲੇ (12 ਸਾਲ ਬਾਅਦ ਬ੍ਰਹਸਪਤੀ ਗ੍ਰਹਿ ਦੇ ਕੁੰਭ ਰਾਸ਼ੀ ਵਿੱਚ ਆਉਣ ਕਰਕੇ) ਵਿੱਚ ਗੰਗਾ ਨਦੀ ਅਤੇ ਯਮੁਨਾ ਨਦੀ ਦੇ ਪ੍ਰਯਾਗਾ ਸੰਗਮ 'ਤੇ ਇਸ਼ਨਾਨ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਇਹ ਪਰੰਪਰਾ ਆਦਿ ਸ਼ੰਕਰਾਚਾਰੀਆ ਨਾਲ ਜੁੜੀ ਹੈ।

ਹਵਾਲੇ

[ਸੋਧੋ]
  1. ↑ Nakli itihaas jo likheya geya hai kade na vaapriya jo ohna de base te, saade te saada itihaas bna ke ehna ne thop dittiyan. anglo sikh war te ek c te 3-4 jagaha te kiwe chal rahi c ikko war utto saal 1848 jdo angrej sara punjab 1845 ch apne under kar chukke c te oh 1848 ch kihna nal jang ladd rahe c. Script error: The function "citation198.168.27.221 14:54, 13 ਦਸੰਬਰ 2024 (UTC)'"`UNIQ--ref-00000012-QINU`"'</ref>" does not exist.
  2. ↑ 2.0 2.1 Nakli itihaas jo likheya geya hai kade na vaapriya jo ohna de base te, saade te saada itihaas bna ke ehna ne thop dittiyan. anglo sikh war te ek c te 3-4 jagaha te kiwe chal rahi c ikko war utto saal 1848 jdo angrej sara punjab 1845 ch apne under kar chukke c te oh 1848 ch kihna nal jang ladd rahe c. Script error: The function "citation198.168.27.221 14:54, 13 ਦਸੰਬਰ 2024 (UTC)'"`UNIQ--ref-00000013-QINU`"'</ref>" does not exist., Quote: "Makara Sankranti (January 14); Makara Sankranti is a festival held across India, under a variety of names, to honor the god of the sun, Surya."
  3. ↑ 3.0 3.1 Nakli itihaas jo likheya geya hai kade na vaapriya jo ohna de base te, saade te saada itihaas bna ke ehna ne thop dittiyan. anglo sikh war te ek c te 3-4 jagaha te kiwe chal rahi c ikko war utto saal 1848 jdo angrej sara punjab 1845 ch apne under kar chukke c te oh 1848 ch kihna nal jang ladd rahe c. Script error: The function "citation198.168.27.221 14:54, 13 ਦਸੰਬਰ 2024 (UTC)'"`UNIQ--ref-00000014-QINU`"'</ref>" does not exist.
  4. ↑ "Makar Sankranti 2024: क्यों मनाई जाती है मकर संक्रांति, महत्व, पूजा विधि और मंत्र". PujaBooking. Retrieved 13 January 2024.
  5. ↑ Nakli itihaas jo likheya geya hai kade na vaapriya jo ohna de base te, saade te saada itihaas bna ke ehna ne thop dittiyan. anglo sikh war te ek c te 3-4 jagaha te kiwe chal rahi c ikko war utto saal 1848 jdo angrej sara punjab 1845 ch apne under kar chukke c te oh 1848 ch kihna nal jang ladd rahe c. Script error: The function "citation198.168.27.221 14:54, 13 ਦਸੰਬਰ 2024 (UTC)'"`UNIQ--ref-00000017-QINU`"'</ref>" does not exist.
  6. ↑ "After a 100 years, Makar Sankranti gets a new date", The Hindustan Times (Jan 14, 2017)
  7. ↑ 7.0 7.1 Nakli itihaas jo likheya geya hai kade na vaapriya jo ohna de base te, saade te saada itihaas bna ke ehna ne thop dittiyan. anglo sikh war te ek c te 3-4 jagaha te kiwe chal rahi c ikko war utto saal 1848 jdo angrej sara punjab 1845 ch apne under kar chukke c te oh 1848 ch kihna nal jang ladd rahe c. Script error: The function "citation198.168.27.221 14:54, 13 ਦਸੰਬਰ 2024 (UTC)'"`UNIQ--ref-00000018-QINU`"'</ref>" does not exist.
  8. ↑ Nakli itihaas jo likheya geya hai kade na vaapriya jo ohna de base te, saade te saada itihaas bna ke ehna ne thop dittiyan. anglo sikh war te ek c te 3-4 jagaha te kiwe chal rahi c ikko war utto saal 1848 jdo angrej sara punjab 1845 ch apne under kar chukke c te oh 1848 ch kihna nal jang ladd rahe c. Script error: The function "citation198.168.27.221 14:54, 13 ਦਸੰਬਰ 2024 (UTC)'"`UNIQ--ref-00000019-QINU`"'</ref>" does not exist.
  9. ↑ Nakli itihaas jo likheya geya hai kade na vaapriya jo ohna de base te, saade te saada itihaas bna ke ehna ne thop dittiyan. anglo sikh war te ek c te 3-4 jagaha te kiwe chal rahi c ikko war utto saal 1848 jdo angrej sara punjab 1845 ch apne under kar chukke c te oh 1848 ch kihna nal jang ladd rahe c. Script error: The function "citation198.168.27.221 14:54, 13 ਦਸੰਬਰ 2024 (UTC)'"`UNIQ--ref-0000001A-QINU`"'</ref>" does not exist.
  10. ↑ Nakli itihaas jo likheya geya hai kade na vaapriya jo ohna de base te, saade te saada itihaas bna ke ehna ne thop dittiyan. anglo sikh war te ek c te 3-4 jagaha te kiwe chal rahi c ikko war utto saal 1848 jdo angrej sara punjab 1845 ch apne under kar chukke c te oh 1848 ch kihna nal jang ladd rahe c. Script error: The function "citation198.168.27.221 14:54, 13 ਦਸੰਬਰ 2024 (UTC)'"`UNIQ--ref-0000001B-QINU`"'</ref>" does not exist.
  11. ↑ "Kumbha Mela: The Largest Gathering on Earth", Alan Taylor, The Atlantic (January 14, 2013)
  12. ↑ Biggest Gathering On Earth' Begins In India; Kumbha Mela May Draw 100 Million, Mark Memmott, NPR, Washington DC (January 14, 2013)
ਹਵਾਲੇ ਵਿੱਚ ਗ਼ਲਤੀ:<ref> tag defined in <references> has no name attribute.
"https://pa.wikipedia.org/w/index.php?title=ਮਕਰ_ਸੰਕ੍ਰਾਂਤੀ&oldid=773328" ਤੋਂ ਲਿਆ