ਮਸੂਮਾ ਸੁਲਤਾਨ ਬੇਗਮ (ਬਾਬਰ ਦੀ ਧੀ)

ਵਿਕੀਪੀਡੀਆ, ਇੱਕ ਅਜ਼ਾਦ ਗਿਆਨਕੋਸ਼ ਤੋਂ
ਮਸੂਮਾ ਸੁਲਤਾਨ ਬੇਗਮ
ਮੁਗਲ ਸਾਮਰਾਜ ਦੀ ਰਾਜਕੁਮਾਰੀ
ਜਨਮਅੰ. 1508
ਕਾਬੁਲ
(ਹੁਣ ਅਫ਼ਗਾਨਿਸਤਾਨ)
ਜੀਵਨ-ਸਾਥੀ
(ਵਿ. 1517; ਮੌ. 1539)
ਘਰਾਣਾਤਿਮੂਰਿਦ
ਪਿਤਾਬਾਬਰ
ਮਾਤਾਮਸੂਮਾ ਸੁਲਤਾਨ ਬੇਗਮ
ਧਰਮਸੁੰਨੀ ਇਸਲਾਮ

ਮਸੂਮਾ ਸੁਲਤਾਨ ਬੇਗਮ (Persian: معصومہ سلطان بیگم; born ਅੰ. 1508) ਇੱਕ ਮੁਗਲ ਰਾਜਕੁਮਾਰੀ ਅਤੇ ਪਹਿਲੇ ਮੁਗਲ ਬਾਦਸ਼ਾਹ ਬਾਬਰ ਦੀ ਧੀ ਸੀ। ਉਸਦੀ ਭੈਣ, ਗੁਲਬਦਨ ਬੇਗਮ ਦੁਆਰਾ ਹੁਮਾਯੂੰਨਾਮਾ ਵਿੱਚ ਉਸਦਾ ਅਕਸਰ ਜ਼ਿਕਰ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਜੋ ਉਸਦੀ ਭੈਣ ਨੂੰ 'ਵੱਡੀ ਭੈਣ ਮੂਨ' (ਮਹ ਚਾਚਾ) ਕਹਿੰਦੀ ਹੈ।[1]

ਅਰੰਭ ਦਾ ਜੀਵਨ[ਸੋਧੋ]

ਮਸੂਮਾ ਸੁਲਤਾਨ ਬੇਗਮ ਬਾਬਰ ਅਤੇ ਉਸਦੀ ਚੌਥੀ ਪਤਨੀ ਮਸੂਮਾ ਸੁਲਤਾਨ ਬੇਗਮ ਦੀ ਧੀ ਸੀ।[2] ਉਸਦਾ ਜਨਮ ਕਾਬੁਲ ਵਿੱਚ ਹੋਇਆ ਸੀ, ਅਤੇ ਉਸਦੀ ਮਾਂ ਉਸਨੂੰ ਜਨਮ ਦਿੰਦੇ ਹੋਏ ਮਰ ਗਈ ਸੀ। ਉਸਨੂੰ ਉਸਦੀ ਮਾਂ ਦਾ ਨਾਮ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਸੀ।[3] 1511 ਵਿੱਚ, ਬਾਬਰ ਨੇ ਕਾਬਲ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਛੋਟੇ ਭਰਾ ਨਾਸਿਰ ਮਿਰਜ਼ਾ ਨੂੰ ਸੌਂਪ ਦਿੱਤਾ ਅਤੇ ਸਮਰਕੰਦ ਲਈ ਰਵਾਨਾ ਹੋ ਗਿਆ।

ਵਿਆਹ[ਸੋਧੋ]

1517 ਵਿੱਚ, ਜਦੋਂ ਮਸੂਮਾ ਸੁਲਤਾਨ ਬੇਗਮ ਨੌਂ ਸਾਲਾਂ ਦੀ ਸੀ, ਬਾਬਰ ਨੇ ਉਸਦਾ ਵਿਆਹ 21 ਸਾਲ ਦੇ ਮੁਹੰਮਦ ਜ਼ਮਾਨ ਮਿਰਜ਼ਾ ਨਾਲ ਕਰ ਦਿੱਤਾ।[4] ਉਹ ਬਦੀ ਅਲ-ਜ਼ਮਾਨ ਮਿਰਜ਼ਾ ਦਾ ਪੁੱਤਰ ਅਤੇ ਸੁਲਤਾਨ ਹੁਸੈਨ ਮਿਰਜ਼ਾ ਬੇਕਾਰਾ ਦਾ ਪੋਤਾ ਸੀ।[5] ਉਸਦੀ ਮਾਂ ਤਹਮਤਾਨ ਬੇਗ ਦੀ ਧੀ ਅਤੇ ਅਸਦ ਬੇਗ ਦੀ ਭਤੀਜੀ ਸੀ।[6] ਮਸੂਮਾ ਸੁਲਤਾਨ ਬੇਗਮ ਦੇ ਉਸ ਨਾਲ ਵਿਆਹ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਬਾਬਰ ਨੇ ਉਸ ਨੂੰ ਬਲਖ ਭੇਜ ਦਿੱਤਾ।[4]

ਚੌਸਾ ਦੀ ਲੜਾਈ ਵਿਚ ਮੁਹੰਮਦ ਜ਼ਮਾਨ ਮਿਰਜ਼ਾ ਦੀ ਮੌਤ ਹੋਣ 'ਤੇ ਉਹ 31 ਸਾਲ ਦੀ ਉਮਰ ਵਿਚ ਵਿਧਵਾ ਹੋ ਗਈ ਸੀ।[7]

ਵੰਸ਼[ਸੋਧੋ]

ਹਵਾਲੇ[ਸੋਧੋ]

  1. Begum, Gulbadan (1902). The History of Humayun (Humayun-Nama). Royal Asiatic Society. p. 115.
  2. Bābur (Mogulreich, Kaiser), John Leyden, William Erskine (1826). Memoirs of Zehir-ed-Din Muhammed Baber, Emperor of Hindustan. Longman. pp. 22–3.{{cite book}}: CS1 maint: multiple names: authors list (link)
  3. Pawar, Kiran (1996). Women in Indian History: Social, Economic, Political and Cultural Perspectives. Vision & Venture. p. 109.
  4. 4.0 4.1 Beveridge, Annette Susannah (1922). The Bābur-nāma in English (Memoirs of Babur) translated from the original Turki text of Zahiru'd-din Muhammad Bābur Pādshāh Ghāzī, Volume 1. LUZAC & CO., 46, Great Russel Street, London. p. 365.
  5. Mishra, Neeru (1993). Succession and imperial leadership among the Mughals, 1526 - 1707. Konark Publishers. p. 76.
  6. Babur, Emperor; Thackston, Wheeler McIntosh (September 10, 2002). The Baburnama: Memoirs of Babur, prince and emperor. Random House Publishing Group. pp. 210. ISBN 978-0-375-76137-9.
  7. Islam, Riazul (1979). A Calendar of Documents on Indo-Persian Relations, 1500 - 1700. Iranian Culture Foundation. p. 204.