ਮਾਰਜ਼ੀਆ ਬਾਸੇਲ
ਮਰਜ਼ੀਆ ਬਾਸੇਲ (ਜਨਮ 1968) ਅਫ਼ਗ਼ਾਨਿਸਤਾਨ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਸਾਬਕਾ ਜੱਜ ਹੈ। ਤਾਲਿਬਾਨ ਦੇ ਸ਼ਾਸਨ ਦੌਰਾਨ, ਉਸਨੇ ਗੁਪਤ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਆਪਣੇ ਘਰ ਵਿੱਚ ਔਰਤਾਂ ਨੂੰ ਸਿੱਖਿਆ ਦਿੱਤੀ। ਉਹ ਅਫ਼ਗ਼ਾਨਿਸਤਾਨ ਪ੍ਰਗਤੀਸ਼ੀਲ ਕਾਨੂੰਨ ਸੰਗਠਨ ਦੀ ਸੰਸਥਾਪਕ ਵੀ ਹੈ।
ਜੀਵਨੀ[ਸੋਧੋ]
ਬਾਸੇਲ ਕਾਬੁਲ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਮੱਧ ਵਰਗ ਦੇ ਉਦਾਰਵਾਦੀ ਪਰਿਵਾਰ ਵਿੱਚ ਵੱਡਾ ਹੋਇਆ।[1] ਉਸ ਦੇ ਪਿਤਾ ਵੀ ਜੱਜ ਸਨ ਅਤੇ ਉਸ ਦੀਆਂ ਭੈਣਾਂ ਵਕੀਲ ਹਨ।[2] 1995 ਵਿੱਚ, ਬਾਸੇਲ ਨੇ ਇੱਕ ਜੱਜ ਵਜੋਂ ਸਹੁੰ ਚੁੱਕੀ ਸੀ।[3] ਇੱਕ ਸਾਲ ਬਾਅਦ, ਤਾਲਿਬਾਨ ਨੇ ਸਾਰੀਆਂ ਮਹਿਲਾ ਪੇਸ਼ੇਵਰਾਂ ਉੱਤੇ ਪਾਬੰਦੀ ਲਗਾ ਦਿੱਤੀ ਅਤੇ ਔਰਤਾਂ ਨੂੰ ਸਿੱਖਿਆ ਦੇਣ ਉੱਤੇ ਰੋਕ ਲਗਾ ਦਿੱਤਾ। ਫਿਰ ਸਾਰੀਆਂ ਔਰਤਾਂ ਨੂੰ ਬੁਰਕਾ ਪਹਿਨਣਾ ਪਿਆ ਅਤੇ ਬਾਸੇਲ ਯਾਦ ਕਰਦੀ ਹੈ ਕਿ ਉਸ ਨੇ ਮਹਿਸੂਸ ਕੀਤਾ "ਸ਼ਾਬਦਿਕ ਅਤੇ ਲਾਖਣਿਕ ਤੌਰ 'ਤੇ ਕੈਦ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ। ਗਰਮੀਆਂ ਵਿੱਚ ਇਹ ਇੰਨੀ ਗਰਮ ਸੀ ਕਿ ਮੈਨੂੰ ਮਹਿਸੂਸ ਹੋਇਆ ਜਿਵੇਂ ਮੈਂ ਹੌਲੀ ਹੌਲੀ ਦਮ ਘੁੱਟ ਰਿਹਾ ਹਾਂ। ਉਸ ਛੋਟੇ ਜਾਲ ਦੇ ਪਿੰਜਰੇ ਵਿੱਚੋਂ ਬਾਹਰ ਝਾਕਦਿਆਂ, ਮੈਂ ਇੱਕ ਪਿੰਜਰੇ ਵਾਲੇ ਜਾਨਵਰ ਵਰਗਾ ਮਹਿਸੂਸ ਕੀਤਾ, ਜੋ ਕਿ ਮੈਂ ਅਤੇ ਹੋਰ ਔਰਤਾਂ ਬਿਲਕੁਲ ਉਹੀ ਬਣ ਗਈਆਂ ਸਨਃ ਪਿੰਜਰੇ ਦੇ ਜਾਨਵਰ ਕਿਸੇ ਵੀ ਆਜ਼ਾਦੀ ਜਾਂ ਸਨਮਾਨ ਤੋਂ ਵਾਂਝੇ ਸਨ।"
ਜਦੋਂ ਤਾਲਿਬਾਨ ਸੱਤਾ ਵਿੱਚ ਸੀ, ਬਾਸੇਲ ਨੇ ਔਰਤਾਂ ਨੂੰ ਸਿੱਖਿਆ ਦੇਣ ਦੇ ਵਿਰੁੱਧ ਕਾਨੂੰਨਾਂ ਦੀ ਉਲੰਘਣਾ ਕੀਤੀ ਅਤੇ 1996 ਅਤੇ 2001 ਦੇ ਵਿਚਕਾਰ ਆਪਣੇ ਘਰ ਤੋਂ ਬਾਹਰ ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ ਪਡ਼ਾਈ।[4] ਬਾਸੇਲ ਵਿੱਚ ਅੱਠ ਤੋਂ ਪੰਜਾਹ ਸਾਲ ਦੀ ਉਮਰ ਦੇ ਲਗਭਗ 350 ਤੋਂ 400 ਵਿਦਿਆਰਥੀ ਸਨ। ਉਸ ਦੇ ਵਿਦਿਆਰਥੀ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਕੁਝ ਤਾਲਿਬਾਨ ਪੈਰੋਕਾਰਾਂ ਦੀਆਂ ਪਤਨੀਆਂ ਸਨ, ਨੇ ਉਸ ਨੂੰ ਚੇਤਾਵਨੀ ਦਿੱਤੀ ਕਿ ਜੇ ਉਹ ਜਾਣਦੇ ਸਨ ਕਿ ਉਸ ਨੂੰ ਸਦਾਚਾਰ ਦੀ ਸੁਰੱਖਿਆ ਅਤੇ ਬੁਰਾਈ ਦੀ ਰੋਕਥਾਮ ਮੰਤਰਾਲੇ ਦੁਆਰਾ ਮਿਲਣ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ।[5] ਤਾਲਿਬਾਨ ਸ਼ਾਸਨ ਨੂੰ ਹਟਾਉਣ ਤੋਂ ਠੀਕ ਪਹਿਲਾਂ, ਬਾਸੇਲ ਆਪਣੀ ਸੁਰੱਖਿਆ ਲਈ ਇੱਕ ਸ਼ਰਨਾਰਥੀ ਵਜੋਂ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਭੱਜ ਗਈ।
ਸੰਨ 2002 ਵਿੱਚ, ਉਸ ਨੇ ਅਫ਼ਗ਼ਾਨ ਮਹਿਲਾ ਜੱਜਾਂ ਦੀ ਐਸੋਸੀਏਸ਼ਨ ਦੀ ਸਥਾਪਨਾ ਕੀਤੀ।[6] ਅਫ਼ਗ਼ਾਨਿਸਤਾਨ ਵਿੱਚ ਕਾਨੂੰਨ ਵਿੱਚ ਕੰਮ ਕਰਨ ਵਾਲੀਆਂ ਔਰਤਾਂ ਦੀ ਸਹਾਇਤਾ ਕਰਨ ਦੇ ਉਸ ਦੇ ਯਤਨਾਂ ਨੇ 2005 ਵਿੱਚ 1 ਔਰਤ ਤੋਂ 2013 ਵਿੱਚ 150 ਔਰਤਾਂ ਤੱਕ ਮਹਿਲਾ ਬਚਾਅ ਵਕੀਲਾਂ ਦੀ ਗਿਣਤੀ ਵਧਾ ਦਿੱਤੀ। ਬਾਸੇਲ 2009 ਤੋਂ ਏਡਬਲਯੂਜੇਏ ਦਾ ਡਾਇਰੈਕਟਰ ਰਿਹਾ ਹੈ।
ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ 2002 ਵਿੱਚ, ਬਾਸੇਲ ਸੰਯੁਕਤ ਰਾਜ ਅਮਰੀਕਾ ਗਿਆ ਅਤੇ ਉਸ ਸਮੇਂ ਦੇ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਜਾਰਜ ਡਬਲਯੂ ਬੁਸ਼, ਸੰਯੁਕਤ ਰਾਜਾਂ ਦੇ ਵਿਦੇਸ਼ ਮੰਤਰੀ, ਕੋਲਿਨ ਪਾਵੇਲ ਅਤੇ ਹੋਰਾਂ ਨਾਲ ਮੁਲਾਕਾਤ ਕੀਤੀ ਤਾਂ ਜੋ ਅਫਗਾਨਿਸਤਾਨ ਲਈ ਵਾਧੂ ਸਹਾਇਤਾ ਦੀ ਮੰਗ ਕੀਤੀ ਜਾ ਸਕੇ। ਉਸ ਦੇਸ਼ ਦੇ ਰੀਤੀ-ਰਿਵਾਜਾਂ ਦਾ ਸਤਿਕਾਰ ਕਰਨ ਲਈ ਕਿਹਾ ਜਾਣ ਦੇ ਬਾਵਜੂਦ, ਉਸ ਦੀ ਵਾਪਸੀ 'ਤੇ, ਉਸ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਵਾਲਾਂ ਨੂੰ ਢੱਕਣ ਲਈ ਹਮੇਸ਼ਾ ਚਾਦਰ ਨਾ ਪਹਿਨਣ ਲਈ ਗੰਭੀਰ ਆਲੋਚਨਾ ਦਾ ਸਾਹਮਣਾ ਕਰਨਾ ਪਿਆ। ਇਸ ਗੱਲ ਨੂੰ ਲੈ ਕੇ ਵਿਵਾਦ ਸੀ ਕਿ ਕੀ ਉਸ ਨੂੰ ਬਰਖਾਸਤ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਸੀ, ਪਰ ਬਾਸੇਲ ਨੇ ਇਹ ਕਹਿੰਦੇ ਹੋਏ ਰਿਕਾਰਡ ਕੀਤਾ ਸੀ ਕਿ ਉਹ ਇੱਕ ਨਾਬਾਲਗ ਨਿਆਂ ਪ੍ਰੋਗਰਾਮ ਬਣਾਉਣ ਵਿੱਚ ਮਦਦ ਕਰਨ ਲਈ ਯੂਨੀਸੈਫ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਹੋਣ ਲਈ ਚਲੀ ਗਈ ਸੀ।
ਉਹ ਔਰਤਾਂ ਦੇ ਕਾਨੂੰਨੀ ਅਧਿਕਾਰਾਂ ਅਤੇ ਔਰਤਾਂ ਦੇ ਕਾਨੂੱਨ ਦਾ ਅਭਿਆਸ ਕਰਨ ਦੇ ਅਧਿਕਾਰਾਂ ਵਿੱਚ ਸਰਗਰਮ ਰਹੀ। 2005 ਵਿੱਚ, ਉਸ ਨੇ ਜਾਰਜ ਵਾਸ਼ਿੰਗਟਨ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਤੋਂ ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਕਾਨੂੰਨ ਵਿੱਚ ਮਾਸਟਰ ਦੀ ਡਿਗਰੀ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤੀ।[7]
ਬੇਸਲ ਨੂੰ ਆਖਰਕਾਰ ਆਪਣੀ ਜਾਨ ਨੂੰ ਖਤਰੇ ਕਾਰਨ ਅਫਗਾਨਿਸਤਾਨ ਤੋਂ ਬਾਹਰ ਰਹਿਣਾ ਪਿਆ। ਸਾਲ 2011 ਵਿੱਚ ਤਾਲਿਬਾਨ ਨੇ ਉਸ ਦੇ ਦਰਵਾਜ਼ੇ ਉੱਤੇ ਸੰਦੇਸ਼ ਛੱਡ ਦਿੱਤੇ ਸਨ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਕਿਹਾ ਗਿਆ ਸੀ ਕਿ ਜੇ ਉਹ ਉਸ ਨੂੰ ਲੱਭ ਲੈਂਦੇ ਹਨ, ਤਾਂ ਉਹ ਉਸ ਨੂੱ ਮਾਰ ਦੇਣਗੇ। ਉਸ ਦੇ ਪਤੀ ਅਤੇ ਪਿਤਾ ਦੋਵਾਂ ਨੇ ਉਸ ਨੂੰ ਆਪਣੀ ਸੁਰੱਖਿਆ ਲਈ ਅਫਗਾਨਿਸਤਾਨ ਤੋਂ ਬਾਹਰ ਰਹਿਣ ਦੀ ਅਪੀਲ ਕੀਤੀ। ਸੰਯੁਕਤ ਰਾਜ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਵਾਸੀ ਲਈ ਸਹਾਇਤਾ ਪ੍ਰਣਾਲੀਆਂ ਦੀ ਘਾਟ ਕਾਰਨ, ਉਸਨੇ ਕੈਨੇਡਾ ਜਾਣ ਦਾ ਫੈਸਲਾ ਕੀਤਾ। ਉਹ ਵਰਤਮਾਨ ਵਿੱਚ ਟੋਰਾਂਟੋ ਵਿੱਚ ਰਹਿੰਦੀ ਹੈ।
ਹਵਾਲੇ[ਸੋਧੋ]
- ↑ Basel, Marzia; Hollywood, Dana Michael (2005). "Under a Cruel Sun: My Life as a Female Judge and Underground Educator Under the Soviets, the Taliban, and the Americans". William & Mary Journal of Women and the Law. 12 (1): 205–238. Retrieved 18 September 2015.
- ↑ "Afghan Judge in Tangle Over Her Uncovered Hair". Toronto Star. 26 December 2002. Retrieved 18 September 2015 – via Newspaper Source – EBSCOhost.
- ↑ "Contested Terrain: The Future of Afghan Women". International Security. May 2015. Archived from the original on 25 ਸਤੰਬਰ 2015. Retrieved 18 September 2015.
- ↑ "Project for Afghan Women's Leadership: Afghan Women Leaders Speak" (PDF). Mershon Center for International Security Studies. Ohio State University. November 2005. Retrieved 13 September 2015.
- ↑ "Marzia Basel". Wise Muslim Women. Women's Islamic Initiative in Spirituality and Equality. Archived from the original on 25 ਸਤੰਬਰ 2015. Retrieved 18 September 2015.
- ↑ Kitch, Sally L. (2014). Contested Terrain: Reflections With Afghan Women Leaders. Champaign, Illinois: University of Illinois Press. pp. 27–30, 84, 181–186. ISBN 978-0-252-09664-8.
- ↑ Mills, Margaret A. (2006). "'Afghan Women Leaders Speak': An Academic Activist Conference, Mershon Center for International Security Studies, Ohio State University, November 17–19, 2005". NWSA Journal. 18 (3): 191–201. Retrieved 18 September 2015.