ਮੱਧਕਾਲੀ ਸਾਹਿਤ

ਮੱਧਕਾਲੀ ਸਾਹਿਤ ਇੱਕ ਵਿਆਪਕ ਵਿਸ਼ਾ ਹੈ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਲਾਜ਼ਮੀ ਤੌਰ 'ਤੇ ਯੂਰਪ ਵਿੱਚ ਅਤੇ ਮੱਧ ਯੁੱਗ (ਭਾਵ, ਪੱਛਮੀ ਰੋਮਨ ਸਾਮਰਾਜ ਦੇ ਪਤਨ ਤੋਂ ਇੱਕ ਹਜ਼ਾਰ ਸਾਲ ਬਾਅਦ) ਵਿੱਚ ਉਪਲਬਧ ਸਾਰੀਆਂ ਲਿਖਤੀ ਰਚਨਾਵਾਂ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ। 14ਵੀਂ, 15ਵੀਂ ਜਾਂ 16ਵੀਂ ਸਦੀ ਵਿੱਚ ਪੁਨਰਜਾਗਰਣ ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਤੋਂ 500 ਈ. ਤੱਕ, ਦੇਸ਼ ਦੇ ਆਧਾਰ 'ਤੇ)। ਇਸ ਸਮੇਂ ਦਾ ਸਾਹਿਤ ਧਾਰਮਿਕ ਲਿਖਤਾਂ ਦੇ ਨਾਲ-ਨਾਲ ਧਰਮ ਨਿਰਪੱਖ ਰਚਨਾਵਾਂ ਦਾ ਰਚਿਆ ਹੋਇਆ ਸੀ। ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਆਧੁਨਿਕ ਸਾਹਿਤ ਵਿੱਚ, ਇਹ ਅਧਿਐਨ ਦਾ ਇੱਕ ਗੁੰਝਲਦਾਰ ਅਤੇ ਅਮੀਰ ਖੇਤਰ ਹੈ, ਜੋ ਕਿ ਪੂਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਪਵਿੱਤਰ ਤੋਂ ਲੈ ਕੇ ਅਤਿਅੰਤ ਅਪਵਿੱਤਰ ਤੱਕ, ਵਿਚਕਾਰਲੇ ਸਾਰੇ ਬਿੰਦੂਆਂ ਨੂੰ ਛੂਹਦਾ ਹੈ। ਸਾਹਿਤ ਦੀਆਂ ਰਚਨਾਵਾਂ ਨੂੰ ਅਕਸਰ ਮੂਲ ਸਥਾਨ, ਭਾਸ਼ਾ ਅਤੇ ਸ਼ੈਲੀ ਦੁਆਰਾ ਸਮੂਹਬੱਧ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।

ਭਾਸ਼ਾਵਾਂ[ਸੋਧੋ]

ਯੂਰਪ ਤੋਂ ਬਾਹਰ, ਮੱਧਕਾਲੀ ਸਾਹਿਤ ਇਥੋਪਿਕ, ਸੀਰੀਏਕ, ਕੋਪਟਿਕ, ਜਾਪਾਨੀ, ਚੀਨੀ ਅਤੇ ਅਰਬੀ, ਕਈ ਹੋਰ ਭਾਸ਼ਾਵਾਂ ਵਿੱਚ ਲਿਖਿਆ ਗਿਆ ਸੀ।

ਪੱਛਮੀ ਯੂਰਪ ਵਿੱਚ, ਲਾਤੀਨੀ ਮੱਧਕਾਲੀ ਲਿਖਤ ਲਈ ਆਮ ਭਾਸ਼ਾ ਸੀ, ਕਿਉਂਕਿ ਲਾਤੀਨੀ ਰੋਮਨ ਕੈਥੋਲਿਕ ਚਰਚ ਦੀ ਭਾਸ਼ਾ ਸੀ, ਜਿਸਦਾ ਪੱਛਮੀ ਅਤੇ ਮੱਧ ਯੂਰਪ ਉੱਤੇ ਦਬਦਬਾ ਸੀ, ਅਤੇ ਕਿਉਂਕਿ ਚਰਚ ਅਸਲ ਵਿੱਚ ਸਿੱਖਿਆ ਦਾ ਇੱਕੋ ਇੱਕ ਸਰੋਤ ਸੀ। ਇਹ ਯੂਰਪ ਦੇ ਕੁਝ ਹਿੱਸਿਆਂ ਵਿੱਚ ਵੀ ਅਜਿਹਾ ਸੀ ਜੋ ਕਦੇ ਰੋਮਨਾਈਜ਼ਡ ਨਹੀਂ ਸਨ।

ਪੂਰਬੀ ਯੂਰਪ ਵਿੱਚ, ਪੂਰਬੀ ਰੋਮਨ ਸਾਮਰਾਜ ਅਤੇ ਪੂਰਬੀ ਆਰਥੋਡਾਕਸ ਚਰਚ ਦੇ ਪ੍ਰਭਾਵ ਨੇ ਯੂਨਾਨੀ ਅਤੇ ਪੁਰਾਣੇ ਚਰਚ ਸਲਾਵੋਨਿਕ ਨੂੰ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਲਿਖਤੀ ਭਾਸ਼ਾਵਾਂ ਬਣਾ ਦਿੱਤਾ।

ਯੂਰਪ ਵਿੱਚ ਆਮ ਲੋਕ ਆਪੋ-ਆਪਣੀ ਭਾਸ਼ਾ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਦੇ ਸਨ। ਕੁਝ ਉਦਾਹਰਣਾਂ, ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਪੁਰਾਣੀ ਇੰਗਲਿਸ਼ ਬੀਓਵੁੱਲਫ, ਮੱਧ ਉੱਚੀ ਜਰਮਨ ਨਿਬੇਲੁੰਗੇਨਲਾਈਡ, ਮੱਧਕਾਲੀ ਯੂਨਾਨੀ ਡਿਗੇਨਿਸ ਐਕ੍ਰਿਟਸ, ਇਗੋਰ ਦੀ ਮੁਹਿੰਮ ਦੀ ਪੁਰਾਣੀ ਪੂਰਬੀ ਸਲਾਵਿਕ ਕਹਾਣੀ, ਅਤੇ ਪੁਰਾਣੀ ਫ੍ਰੈਂਚ ਚੈਨਸਨ ਡੇ ਰੋਲੈਂਡ, ਅੱਜ ਤੱਕ ਚੰਗੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਜਾਣੀਆਂ ਜਾਂਦੀਆਂ ਹਨ। ਹਾਲਾਂਕਿ ਇਹਨਾਂ ਮਹਾਂਕਾਵਿਆਂ ਦੇ ਮੌਜੂਦਾ ਸੰਸਕਰਣਾਂ ਨੂੰ ਆਮ ਤੌਰ 'ਤੇ ਵਿਅਕਤੀਗਤ (ਪਰ ਅਗਿਆਤ ) ਕਵੀਆਂ ਦੀਆਂ ਰਚਨਾਵਾਂ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਇਸ ਵਿੱਚ ਕੋਈ ਸ਼ੱਕ ਨਹੀਂ ਹੈ ਕਿ ਉਹ ਆਪਣੇ ਲੋਕਾਂ ਦੀਆਂ ਪੁਰਾਣੀਆਂ ਮੌਖਿਕ ਪਰੰਪਰਾਵਾਂ 'ਤੇ ਅਧਾਰਤ ਹਨ। ਸੇਲਟਿਕ ਪਰੰਪਰਾਵਾਂ ਮੈਰੀ ਡੀ ਫਰਾਂਸ, ਮੈਬੀਨੋਜੀਓਨ ਅਤੇ ਆਰਥਰੀਅਨ ਚੱਕਰਾਂ ਦੇ ਲੇਸ ਵਿੱਚ ਬਚੀਆਂ ਹਨ। ਓਲਡ ਨੋਰਸ ਸਾਹਿਤ ਅਤੇ ਖਾਸ ਤੌਰ 'ਤੇ ਆਈਸਲੈਂਡ ਦੇ ਗਾਥਾ ਸਾਹਿਤ ਵਿੱਚ ਸਥਾਨਕ ਭਾਸ਼ਾ ਸਾਹਿਤ ਦਾ ਇੱਕ ਹੋਰ ਮੇਜ਼ਬਾਨ ਬਚਿਆ ਹੈ।

ਗੁਮਨਾਮਤਾ[ਸੋਧੋ]

ਮੱਧਕਾਲੀ ਸਾਹਿਤ ਦੀ ਇੱਕ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਮਾਤਰਾ ਅਗਿਆਤ ਹੈ। ਇਹ ਨਾ ਸਿਰਫ਼ ਇੱਕ ਸਮੇਂ ਦੇ ਦਸਤਾਵੇਜ਼ਾਂ ਦੀ ਘਾਟ ਕਾਰਨ ਹੈ, ਸਗੋਂ ਲੇਖਕ ਦੀ ਭੂਮਿਕਾ ਦੀ ਵਿਆਖਿਆ ਦੇ ਕਾਰਨ ਵੀ ਹੈ ਜੋ ਅੱਜ ਵਰਤੋਂ ਵਿੱਚ ਆਉਣ ਵਾਲੇ ਸ਼ਬਦ ਦੀ ਰੋਮਾਂਟਿਕ ਵਿਆਖਿਆ ਤੋਂ ਕਾਫ਼ੀ ਭਿੰਨ ਹੈ। ਮੱਧਕਾਲੀ ਲੇਖਕ ਅਕਸਰ ਕਲਾਸੀਕਲ ਲੇਖਕਾਂ ਅਤੇ ਚਰਚ ਦੇ ਫਾਦਰਾਂ ਦਾ ਡੂੰਘਾ ਆਦਰ ਕਰਦੇ ਸਨ ਅਤੇ ਨਵੀਆਂ ਕਹਾਣੀਆਂ ਦੀ ਕਾਢ ਕੱਢਣ ਦੀ ਬਜਾਏ ਉਹਨਾਂ ਨੇ ਸੁਣੀਆਂ ਜਾਂ ਪੜ੍ਹੀਆਂ ਕਹਾਣੀਆਂ ਨੂੰ ਮੁੜ-ਸੁਣਾਉਣ ਅਤੇ ਸਜਾਉਣ ਦਾ ਰੁਝਾਨ ਰੱਖਦੇ ਸਨ। ਅਤੇ ਇੱਥੋਂ ਤੱਕ ਕਿ ਜਦੋਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਕੀਤਾ, ਤਾਂ ਉਹ ਅਕਸਰ ਇਸ ਦੀ ਬਜਾਏ ਕਿਸੇ ਆਟੋਕਰ ਤੋਂ ਕੁਝ ਦੇਣ ਦਾ ਦਾਅਵਾ ਕਰਦੇ ਸਨ। ਇਸ ਦ੍ਰਿਸ਼ਟੀਕੋਣ ਤੋਂ, ਵਿਅਕਤੀਗਤ ਲੇਖਕਾਂ ਦੇ ਨਾਮ ਬਹੁਤ ਘੱਟ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਜਾਪਦੇ ਸਨ, ਅਤੇ ਇਸ ਲਈ ਬਹੁਤ ਸਾਰੀਆਂ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਰਚਨਾਵਾਂ ਕਦੇ ਵੀ ਕਿਸੇ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਵਿਅਕਤੀ ਨੂੰ ਨਹੀਂ ਦਿੱਤੀਆਂ ਗਈਆਂ ਸਨ।

ਮਿਆਦ ਦੁਆਰਾ[ਸੋਧੋ]

ਹਵਾਲੇ[ਸੋਧੋ]

ਬਾਹਰੀ ਲਿੰਕ[ਸੋਧੋ]

ਫਰਮਾ:Middle Ages wide 2