ਰਾਏ ਭੋਏ ਭੱਟੀ
ਰਾਏ ਭੋਏ ਭੱਟੀ (ਅੰਗ੍ਰੇਜ਼ੀ: Rai Bhoe Bhatti; ਸੀ. 1380 - 1454 ਜਾਂ 1461),[1] ਵਿਕਲਪਿਕ ਤੌਰ 'ਤੇ ਰਾਏ ਭੋਈ ਭੱਟੀ ਦੇ ਤੌਰ 'ਤੇ ਸਪੈਲ ਕੀਤਾ ਗਿਆ, ਮੱਧਕਾਲੀ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਮੁਸਲਮਾਨ ਰਾਜਪੂਤ ਜ਼ਿਮੀਦਾਰ ਸੀ। ਉਹ ਇੱਕ ਪੁਨਰ-ਨਿਰਮਾਤ ਨਨਕਾਣਾ ਸਾਹਿਬ ਦਾ ਸੰਸਥਾਪਕ ਸੀ, ਜਿਸ ਨੂੰ ਪਹਿਲਾਂ ਰਾਏ-ਭੋਈ-ਦੀ-ਤਲਵੰਡੀ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਸੀ, ਜੋ ਪੰਜਾਬ ਸੂਬੇ ਦਾ ਇੱਕ ਪਿੰਡ (ਸੱਤਾਧਾਰੀ ਦਿੱਲੀ ਸਲਤਨਤ ਦਾ ਇੱਕ 'ਇਕਤਾਸ [ਪ੍ਰਾਂਤ]) ਸੀ। ਉਹ ਇੱਕ ਹਿੰਦੂ ਪੈਦਾ ਹੋਇਆ ਸੀ ਪਰ ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ ਆਪਣੇ ਜੀਵਨ ਵਿੱਚ ਇਸਲਾਮ ਧਾਰਨ ਕਰ ਲਿਆ। ਉਹ ਰਾਏ ਰਾਣੇ ਭੱਟੀ ਦਾ ਪੁੱਤਰ ਸੀ।
ਜੀਵਨੀ
[ਸੋਧੋ]ਭੱਟੀ ਦੇ ਪੂਰਵਜ ਅਲਾਉਦੀਨ ਖਲਜੀ (1295-1315) ਦੇ ਰਾਜ ਦੌਰਾਨ 14ਵੀਂ ਸਦੀ ਦੇ ਸ਼ੁਰੂ ਵਿੱਚ ਪੰਜਾਬ ਆਏ ਸਨ। ਖਲਜੀ ਦੀ ਫੌਜ ਨੇ ਹਿੰਦੂ ਰਾਜਪੂਤਾਂ ਦੇ ਛਾਪਿਆਂ ਦਾ ਬਦਲਾ ਲੈਣ ਲਈ ਰਾਜਪੂਤਾਨਾ (ਹੁਣ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਰਾਜਸਥਾਨ ) ਦੇ ਇੱਕ ਰਾਜ ਜੈਸਲਮੇਰ ਉੱਤੇ ਹਮਲਾ ਕੀਤਾ ਸੀ। ਇੱਕ ਖੂਨੀ ਲੜਾਈ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਭੱਟੀ ਰਾਜਪੂਤ ਰਾਜਕੁਮਾਰਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਨੂੰ ਉਸਦੇ ਕਬੀਲਿਆਂ ਦੇ ਨਾਲ ਜੋ ਬਚ ਗਿਆ ਸੀ, ਨੂੰ ਬੰਧਕ ਬਣਾ ਲਿਆ ਗਿਆ ਸੀ। ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ ਇਸਲਾਮ ਕਬੂਲ ਕਰ ਲਿਆ ਗਿਆ ਅਤੇ ਉੱਤਰੀ ਪੰਜਾਬ ਵਿੱਚ ਕੋਟਲੀ (ਅਜੋਕੇ ਲਾਹੌਰ ਤੋਂ ਲਗਭਗ 40 ਮੀਲ) ਨੇੜੇ ਜਲਾਵਤਨੀ ਭੇਜ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ। ਦੰਤਕਥਾ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਖਲਜੀ ਉਹਨਾਂ ਦੀ ਬਹਾਦਰੀ ਤੋਂ ਇੰਨਾ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਹੋਇਆ ਸੀ ਕਿ ਉਸਨੇ ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ ਉਹਨਾਂ ਦੀ ਹਾਰ ਦੇ ਮੁਆਵਜ਼ੇ ਵਜੋਂ ਅਤੇ ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ ਫੌਜਾਂ ਨੂੰ ਇਕੱਠਾ ਕਰਨ ਤੋਂ ਰੋਕਣ ਲਈ ਇੱਕ ਭਰਮ ਵਜੋਂ ਪੰਜਾਬ ਦੀ ਲਗਭਗ 1,50,000 ਏਕੜ ਉਪਜਾਊ ਜ਼ਮੀਨ ਦੇ ਕੇ ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ ਸ਼ਰਧਾਂਜਲੀ ਭੇਟ ਕੀਤੀ। ਅਤੇ ਇੱਕ ਨਵੀਂ ਰਾਜਪੂਤ ਭੱਟੀ ਫੌਜ ਬਣਾਉਣਾ।[2] ਕੁਝ ਸਰੋਤਾਂ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਉਸਦੇ ਪੂਰਵਜ, ਰਾਏ ਅਦੇਲ ਭੱਟੀ (1265 - 1350) ਨੇ ਸੂਫੀਵਾਦ ਦੇ ਪ੍ਰਭਾਵ ਕਾਰਨ ਪਰਿਵਾਰ ਵਿੱਚ ਹਿੰਦੂ ਧਰਮ ਤੋਂ ਇਸਲਾਮ ਵਿੱਚ ਪਹਿਲਾ ਧਰਮ ਪਰਿਵਰਤਨ ਕੀਤਾ ਸੀ।[3]
ਭੋਏ ਭੱਟੀ ਨੇ ਤਲਵੰਡੀ ਪਿੰਡ ਦੇ ਪੁਨਰ-ਨਿਰਮਾਣ ਦੀ ਨਿਗਰਾਨੀ ਕੀਤੀ ਜਦੋਂ ਇਹ ਤੈਮੂਰ ਵਰਗੇ ਹਮਲਾਵਰਾਂ ਦੁਆਰਾ ਪੰਜਾਬ (ਅਤੇ ਵਿਆਪਕ ਉਪ-ਮਹਾਂਦੀਪ ) ਦੇ ਕਈ ਹਮਲਿਆਂ ਦੌਰਾਨ ਤਬਾਹ ਹੋ ਗਿਆ ਸੀ। ਪਿੰਡ ਦੇ ਜਾਗੀਰਦਾਰ ਜਾਂ ਜ਼ਿਮੀਦਾਰ ਦੇ ਤੌਰ 'ਤੇ ਆਪਣੇ ਕਾਰਜਕਾਲ ਦੌਰਾਨ, ਰਾਏ ਭੋਏ ਦੁਆਰਾ ਨਿਰੀਖਣ ਕੀਤੇ ਵਿਕਾਸ ਅਤੇ ਵਿਦੇਸ਼ੀ ਹਮਲਿਆਂ ਤੋਂ ਯਕੀਨੀ ਸੁਰੱਖਿਆ ਦੁਆਰਾ ਪਿੰਡ ਸਫਲਤਾਪੂਰਵਕ ਆਬਾਦੀ ਵਿੱਚ ਵਧਿਆ।
ਭੱਟੀ ਦਾ ਇੱਕ ਪੁੱਤਰ ਰਾਏ ਬੁਲਾਰ ਭੱਟੀ ਸੀ, ਜਿਸਦਾ ਜਨਮ ਲਗਭਗ 1425 (ਬਾਰਡਾਂ ਦੁਆਰਾ ਰੱਖੇ ਰਿਕਾਰਡਾਂ ਅਨੁਸਾਰ) ਜਾਂ 1430 ਵਿੱਚ ਹੋਇਆ ਸੀ, ਜੋ ਸਥਾਨਕ ਜ਼ਿਮੀਦਾਰ ਵਜੋਂ ਉਸਦਾ ਉੱਤਰਾਧਿਕਾਰੀ ਹੋਵੇਗਾ। ਬੁਲਾਰ ਭੱਟੀ ਨੂੰ ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ ਸਿੱਖ ਧਰਮ ਦੇ ਬਾਨੀ ਗੁਰੂ ਨਾਨਕ ਦੇਵ ਜੀ ਦੇ ਪਿਤਾ ਮਹਿਤਾ ਕਾਲੂ ਦੇ ਮਾਲਕ ਵਜੋਂ ਮਾਨਤਾ ਪ੍ਰਾਪਤ ਹੋਵੇਗੀ।
ਹਵਾਲੇ
[ਸੋਧੋ]- ↑ "Mehta Kalu". punjabipedia.org (in Punjabi). Retrieved 2022-08-20.
"After Rai Bhoi's death in Bikrami Samvat 1518..." Bikrami Samvat 1518 = 1461 A.D.
{{cite web}}: CS1 maint: unrecognized language (link) - ↑ Garewal, Naveen S. (26 May 2007). "Guru Nanak's estate flourishes in Pakistan". Retrieved 20 March 2014.
- ↑ Nakli itihaas jo likheya geya hai kade na vaapriya jo ohna de base te, saade te saada itihaas bna ke ehna ne thop dittiyan. anglo sikh war te ek c te 3-4 jagaha te kiwe chal rahi c ikko war utto saal 1848 jdo angrej sara punjab 1845 ch apne under kar chukke c te oh 1848 ch kihna nal jang ladd rahe c. Script error: The function "citation198.168.27.221 14:54, 13 ਦਸੰਬਰ 2024 (UTC)'"`UNIQ--ref-00000007-QINU`"'</ref>" does not exist.