ਰਾਣੀ ਧਵਨ ਸ਼ੰਕਰਦਾਸ
ਰਾਣੀ ਧਵਨ ਸ਼ੰਕਰਦਾਸ ਇੱਕ ਭਾਰਤੀ ਸਮਾਜਕ ਇਤਿਹਾਸਕਾਰ ਅਤੇ ਜੇਲ੍ਹ ਸੁਧਾਰਾਂ ਬਾਰੇ ਵਿਸ਼ਵ ਮਾਹਿਰ ਹੈ। ਉਹ ਪੈਨਲ ਰਿਫਾਰਮ ਐਂਡ ਜਸਟਿਸ ਐਸੋਸੀਏਸ਼ਨ (ਪ੍ਰਜਾ) ਦੀ ਸਕੱਤਰ ਜਨਰਲ ਅਤੇ ਪੀਨਲ ਰਿਫਾਰਮ ਇੰਟਰਨੈਸ਼ਨਲ ਦੀ ਪ੍ਰਧਾਨ ਹੈ।
ਸਿੱਖਿਆ ਅਤੇ ਕਰੀਅਰ
[ਸੋਧੋ]ਡਾ: ਧਵਨ ਸ਼ੰਕਰਦਾਸ ਦਾ ਜਨਮ ਇਲਾਹਾਬਾਦ, ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਉੱਤਰੀ ਪੱਛਮੀ ਸਰਹੱਦੀ ਸੂਬੇ ਦੇ ਮਾਪਿਆਂ ਦੇ ਘਰ ਹੋਇਆ ਸੀ ਅਤੇ ਇਲਾਹਾਬਾਦ, ਨੈਨੀਤਾਲ, ਅਤੇ ਲਖਨਊ ਵਿੱਚ ਸਕੂਲ ਗਿਆ ਸੀ . ਉਸਨੇ ਇਲਾਹਾਬਾਦ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਵਿੱਚ ਇਤਿਹਾਸ ਅਤੇ ਰਾਜਨੀਤੀ ਸ਼ਾਸਤਰ ਪੜ੍ਹਿਆ। ਉਸ ਕੋਲ ਸਮਾਜਿਕ, ਰਾਜਨੀਤਿਕ ਅਤੇ ਆਰਥਿਕ ਇਤਿਹਾਸ ਦੇ ਅਕਾਦਮਿਕ ਵਿਭਾਗਾਂ ਵਿੱਚ ਪੰਜ ਗ੍ਰੈਜੂਏਟ ਡਿਗਰੀਆਂ ਹਨ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਇਲਾਹਾਬਾਦ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਅਤੇ ਪੈਨਸਿਲਵੇਨੀਆ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਤੋਂ ਦੋ ਐਮਏ ਡਿਗਰੀਆਂ, ਗਰਟਨ ਕਾਲਜ, ਕੈਂਬਰਿਜ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਤੋਂ ਐਮਐਸਸੀ ਅਤੇ ਐਮ.ਲਿਟ ਡਿਗਰੀਆਂ ਅਤੇ ਸਕੂਲ ਆਫ਼ ਓਰੀਐਂਟਲ ਤੋਂ ਪੀਐਚਡੀ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ। ਅਤੇ ਅਫਰੀਕਨ ਸਟੱਡੀਜ਼, ਲੰਡਨ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ[1] ਉਸਨੇ ਆਪਣੇ ਕੈਰੀਅਰ ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਕਮਲਾ ਨਹਿਰੂ ਕਾਲਜ, ਦਿੱਲੀ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ, ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਰਾਜਨੀਤੀ ਸ਼ਾਸਤਰ ਵਿੱਚ ਲੈਕਚਰਾਰ ਵਜੋਂ ਕੀਤੀ। ਉਸਦਾ ਪਹਿਲਾ ਕੰਮ ਮੁੱਖ ਤੌਰ 'ਤੇ ਰਾਜਨੀਤਿਕ ਇਤਿਹਾਸ 'ਤੇ ਕੇਂਦ੍ਰਿਤ ਸੀ। ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਉਹ ਸੈਂਟਰ ਫਾਰ ਕੰਟੈਂਪਰੇਰੀ ਸਟੱਡੀਜ਼, ਨਹਿਰੂ ਮੈਮੋਰੀਅਲ ਮਿਊਜ਼ੀਅਮ ਅਤੇ ਲਾਇਬ੍ਰੇਰੀ, ਨਵੀਂ ਦਿੱਲੀ, ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਸੀਨੀਅਰ ਰਿਸਰਚ ਫੈਲੋ ਬਣ ਗਈ।[1] ਇਸ ਸਮੇਂ ਦੌਰਾਨ, ਉਸ ਦੀਆਂ ਰੁਚੀਆਂ ਹੌਲੀ-ਹੌਲੀ ਸਮਾਜਿਕ ਪਰਿਵਰਤਨ ਨਾਲ ਸਬੰਧਤ ਮੁੱਦਿਆਂ ਅਤੇ ਉਹਨਾਂ ਕਾਰਕਾਂ ਵੱਲ ਚਲੀਆਂ ਗਈਆਂ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਬਸਤੀਵਾਦੀ ਅਤੇ ਉੱਤਰ-ਬਸਤੀਵਾਦੀ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਅਜਿਹੇ ਬਦਲਾਅ ਨੂੰ ਸੁਵਿਧਾਜਨਕ ਜਾਂ ਰੁਕਾਵਟ ਬਣਾਇਆ ਹੈ। ਤੀਨ ਮੂਰਤੀ ਹਾਊਸ ਵਿਖੇ ਉਸਦਾ ਪਹਿਲਾ ਪ੍ਰੋਜੈਕਟ ਕਰਜ਼ੇ ਦੇ ਬੰਧਨ (ਬੰਧੂ ਮਜ਼ਦੂਰ) 'ਤੇ ਸੀ, ਜੋ ਪੂਰੇ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਗੁਲਾਮੀ ਦਾ ਇੱਕ ਵਿਆਪਕ ਰੂਪ ਸੀ। ਉਸਦਾ ਅਗਲਾ ਪ੍ਰੋਜੈਕਟ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਜੇਲ੍ਹ ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਦੇ ਇਤਿਹਾਸ ਅਤੇ ਕੰਮਕਾਜ ਉੱਤੇ ਸੀ। ਉਸਦਾ ਮੌਜੂਦਾ ਖੋਜ ਖੇਤਰ ਜੇਲ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚ ਮਾਨਸਿਕ ਸਿਹਤ ਅਤੇ ਔਰਤਾਂ ਦੀ ਦੇਖਭਾਲ ਅਤੇ ਹਿਰਾਸਤੀ ਨਿਆਂ 'ਤੇ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਫੋਕਸ ਦੇ ਨਾਲ ਪੂਰੇ ਦੱਖਣੀ ਏਸ਼ੀਆ ਵਿੱਚ ਦੰਡ ਸੁਧਾਰਾਂ 'ਤੇ ਜਾਰੀ ਹੈ।
ਉਹ ਦੁਨੀਆ ਦੇ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਹਿੱਸਿਆਂ ਵਿੱਚ ਜੇਲ੍ਹ ਸੁਧਾਰ ਅਤੇ ਕੈਦੀਆਂ ਦੇ ਮੁੜ-ਵਸੇਬੇ ਦੀਆਂ ਲਹਿਰਾਂ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਮੋਹਰੀ ਸ਼ਖਸੀਅਤ ਹੈ, ਅਤੇ ਨਿਯਮਿਤ ਤੌਰ 'ਤੇ ਵਰਕਸ਼ਾਪਾਂ ਨੂੰ ਡਿਜ਼ਾਈਨ ਕਰਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਨਿਗਰਾਨੀ ਕਰਦੀ ਹੈ ਜੋ ਦੰਡ ਸੁਧਾਰ ਨੀਤੀ ਅਤੇ ਮਨੁੱਖੀ ਅਧਿਕਾਰ ਕੇਂਦਰਿਤ ਪਹੁੰਚਾਂ ਵਿੱਚ ਦੰਡ ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਦੇ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਵਿਕਾਸ ਬਾਰੇ ਨਿਆਂਇਕ ਅਤੇ ਕਾਨੂੰਨ ਲਾਗੂ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਅਧਿਕਾਰੀਆਂ ਨੂੰ ਸਿਖਲਾਈ ਦਿੰਦੇ ਹਨ।[2][3] ਉਹ ਕਾਨਫਰੰਸਾਂ ਅਤੇ ਸੈਮੀਨਾਰਾਂ[4] ਦੇ ਨਾਲ-ਨਾਲ ਸੰਯੁਕਤ ਰਾਸ਼ਟਰ[5] ਵਿੱਚ ਵਿਆਪਕ ਤੌਰ 'ਤੇ ਬੋਲਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਕਈ ਰੇਡੀਓ ਅਤੇ ਟੀਵੀ ਸ਼ੋਆਂ ਵਿੱਚ ਸਜ਼ਾ ਅਤੇ ਜੇਲ੍ਹਾਂ ਬਾਰੇ ਇੱਕ ਮਾਹਰ ਵਜੋਂ ਪ੍ਰਗਟ ਹੋਈ ਹੈ।[6] ਉਹ ਅਪਰਾਧਿਕ ਨਿਆਂ, ਜੇਲ੍ਹਾਂ ਅਤੇ ਦੰਡ ਸੁਧਾਰਾਂ 'ਤੇ ਕਈ ਕਿਤਾਬਾਂ ਦੀ ਲੇਖਕ ਅਤੇ ਸਹਿ-ਲੇਖਕ ਹੈ ਅਤੇ ਟਾਈਮਜ਼ ਆਫ਼ ਇੰਡੀਆ, ਡੇਲੀ ਟੈਲੀਗ੍ਰਾਫ਼, ਆਰਥਿਕ ਅਤੇ ਰਾਜਨੀਤਿਕ ਹਫ਼ਤਾਵਾਰੀ, ਸੈਮੀਨਾਰ ਅਤੇ ਸਮਾਜ ਭਲਾਈ ਸਮੇਤ ਕਈ ਅਖ਼ਬਾਰਾਂ ਅਤੇ ਰਸਾਲਿਆਂ ਵਿੱਚ ਇਹਨਾਂ ਮੁੱਦਿਆਂ 'ਤੇ ਲੇਖਾਂ ਦਾ ਯੋਗਦਾਨ ਪਾਇਆ ਹੈ। 2014 ਵਿੱਚ ਉਸਨੇ ਜੈਪੁਰ ਲਿਟਰੇਚਰ ਫੈਸਟੀਵਲ ਵਿੱਚ ਦੋ ਸੈਸ਼ਨਾਂ, ਪ੍ਰਿਜ਼ਨਸ ਆਫ਼ ਦ ਮਾਈਂਡ ਅਤੇ ਦ ਪੋਲੀਟਿਕਲ ਇਮੇਜਿਨੇਸ਼ਨ ਵਿੱਚ ਬੋਲਿਆ।[7] ਨਹਿਰੂ ਫੈਲੋ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਉਸਦੇ ਕਾਰਜਕਾਲ ਦੌਰਾਨ ਉਸਨੂੰ ਸੰਯੁਕਤ ਰਾਸ਼ਟਰ ਦੇ ਨਾਲ ਸਲਾਹਕਾਰ ਰੁਤਬੇ ਦੇ ਨਾਲ, ਯੂਕੇ ਵਿੱਚ ਸਥਿਤ ਇੱਕ ਗੈਰ-ਸਰਕਾਰੀ ਸੰਸਥਾ, ਬੋਰਡ ਆਫ਼ ਪੀਨਲ ਰਿਫਾਰਮ ਇੰਟਰਨੈਸ਼ਨਲ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਹੋਣ ਲਈ ਸੱਦਾ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਸੀ। ਉਸਨੇ 2006 ਤੋਂ 2011 ਤੱਕ ਇਸਦੀ ਚੇਅਰਪਰਸਨ ਵਜੋਂ ਸੇਵਾ ਕੀਤੀ ਅਤੇ ਵਰਤਮਾਨ ਵਿੱਚ ਇਸਦੀ ਆਨਰੇਰੀ ਪ੍ਰਧਾਨ ਵਜੋਂ ਸੇਵਾ ਨਿਭਾ ਰਹੀ ਹੈ।[8]
ਲਿਖਣਾ
[ਸੋਧੋ]ਡਾ: ਧਵਨ ਸ਼ੰਕਰਦਾਸ ਨੇ ਸਮਾਜਿਕ ਇਤਿਹਾਸ ਅਤੇ ਮਨੁੱਖੀ ਅਧਿਕਾਰਾਂ 'ਤੇ ਵਿਸਤ੍ਰਿਤ ਲਿਖਿਆ ਹੈ। ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਿਤ ਰਚਨਾਵਾਂ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ ਦ ਫਸਟ ਕਾਂਗਰਸ ਰਾਜ: ਬੰਬੇ ਵਿੱਚ ਸੂਬਾਈ ਖੁਦਮੁਖਤਿਆਰੀ (ਮੈਕਮਿਲਨ, 1982), ਵੱਲਭਭਾਈ ਪਟੇਲ : ਭਾਰਤੀ ਰਾਜਨੀਤੀ ਵਿੱਚ ਸ਼ਕਤੀ ਅਤੇ ਸੰਗਠਨ (ਓਰੀਐਂਟ ਲੋਂਗਮੈਨ, 1986), ਸਜ਼ਾ ਅਤੇ ਜੇਲ੍ਹ: ਭਾਰਤੀ ਅਤੇ ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਦ੍ਰਿਸ਼ਟੀਕੋਣ (ਸੇਜ, 2000) ( ਇੱਕ ਸੰਪਾਦਿਤ ਬਹੁ-ਅਨੁਸ਼ਾਸਨੀ ਵਾਲੀਅਮ ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਇਤਿਹਾਸ, ਸਮਾਜ ਸ਼ਾਸਤਰ, ਕਾਨੂੰਨ, ਨਿਆਂ ਅਤੇ ਲਿੰਗ ਨੂੰ ਫੈਲਾਇਆ ਗਿਆ ਹੈ, ਅਤੇ ਜੀਵਨ ਤੋਂ ਬਰਦਾਸ਼ਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ ਅਤੇ ਜੀਵਨ ਲਈ ਸਕਾਰਡ: ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਅਪਰਾਧਿਕ ਨਿਆਂ ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਵਿੱਚ ਔਰਤਾਂ ਦੇ ਅਨੁਭਵ (ਪ੍ਰਜਾ, 2004)। ਉਸ ਦੇ ਸਭ ਤੋਂ ਤਾਜ਼ਾ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਨ ਔਫ ਵੂਮੈਨ ਇਨਸਾਈਡ: ਪ੍ਰਿਜ਼ਨ ਵੌਇਸਸ ਫਰੌਮ ਇੰਡੀਆ (ਰੂਟਲੇਜ, 2011) ਅਤੇ ਇਨ ਕੰਫਲਿਕਟ ਐਂਡ ਕਸਟਡੀ: ਥੈਰੇਪਿਊਟਿਕ ਕਾਉਂਸਲਿੰਗ ਆਫ ਵੂਮੈਨ (ਸੇਜ, 2012) ਹਨ। ਇਹ ਕਿਤਾਬਾਂ 2012 ਵਿੱਚ ਬ੍ਰਿਟਿਸ਼ ਪਾਰਲੀਮੈਂਟ ਵਿੱਚ ਹਾਊਸ ਆਫ਼ ਲਾਰਡਜ਼ ਵਿੱਚ[9] ਲਾਂਚ ਕੀਤੀਆਂ ਗਈਆਂ ਸਨ। ਦੋਵੇਂ ਭਾਗ ਇੱਕ ਦੂਜੇ ਦੇ ਪੂਰਕ ਹਨ: ਇੱਕ ਜੇਲ੍ਹ ਵਿੱਚ ਭੇਜੀਆਂ ਗਈਆਂ ਔਰਤਾਂ ਦੇ ਅਜ਼ਮਾਇਸ਼ਾਂ ਅਤੇ ਮੁਸੀਬਤਾਂ ਨੂੰ ਦਰਸਾਉਂਦਾ ਹੈ, ਕਈ ਵਾਰ ਟਾਲਣਯੋਗ ਤੌਰ 'ਤੇ, ਅਤੇ ਇਸ ਵਿਸ਼ੇ 'ਤੇ ਕਾਨੂੰਨ ਦੀ ਭੂਮਿਕਾ 'ਤੇ ਸਵਾਲ ਉਠਾਉਂਦਾ ਹੈ, ਅਤੇ ਦੂਜਾ ਸੁਝਾਅ ਦਿੰਦਾ ਹੈ ਕਿ ਉਹਨਾਂ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਨੂੰ ਕਿਵੇਂ ਹੱਲ ਕੀਤਾ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ ਜੋ ਸਿਰਫ਼ ਹਿਰਾਸਤ ਵਿੱਚ ਔਰਤਾਂ ਨਾਲ ਸਬੰਧਤ ਹਨ।[1] ਉਹ ਇਸ ਸਮੇਂ ਦੱਖਣੀ ਏਸ਼ੀਆ 'ਤੇ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਧਿਆਨ ਦੇ ਕੇ 'ਚਿਲਡਰਨ ਆਫ ਇਨਕਾਰਸਰੇਟਿਡ ਪੇਰੈਂਟਸ' ਵਿਸ਼ੇ 'ਤੇ ਖੋਜ ਅਤੇ ਕੰਮ ਕਰ ਰਹੀ ਹੈ।
ਅਵਾਰਡ
[ਸੋਧੋ]1996 ਵਿੱਚ, ਉਸਨੂੰ ਉਸਦੇ ਕੰਮ ਲਈ ਜੇਲ੍ਹ, ਸਜ਼ਾ ਅਤੇ ਅਪਰਾਧਿਕ ਨਿਆਂ ਲਈ ਵੱਕਾਰੀ ਜਵਾਹਰ ਲਾਲ ਨਹਿਰੂ ਫੈਲੋਸ਼ਿਪ ਨਾਲ ਸਨਮਾਨਿਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ।[10]
ਨਿੱਜੀ
[ਸੋਧੋ]ਉਹ ਆਪਣਾ ਸਮਾਂ ਨਵੀਂ ਦਿੱਲੀ ਅਤੇ ਲੰਡਨ ਵਿੱਚ ਆਪਣੇ ਘਰਾਂ ਵਿਚਕਾਰ ਬਿਤਾਉਂਦੀ ਹੈ।
ਹਵਾਲੇ
[ਸੋਧੋ]- ↑ Where People Component Matters, The Hindu, Jan 2013
- ↑ Workshop on New Models of Accessible Justice, New Models of Accessible Justice Project
- ↑ Women Prisoners, Gender Specific Treatment, The Dui Hua Foundation
- ↑ Panel: Children Deprived of Liberty Archived 2016-03-04 at the Wayback Machine., United Nations Webcast
- ↑ Time to Rethink Capital Punishment, We the People
- ↑ Rani Shankardass Archived 7 January 2014 at the Wayback Machine., Jaipur Literature Festival
- ↑ Shankardass is PRI chief Archived 2016-03-06 at the Wayback Machine., The Tribune, 30 January 2006
- ↑ PRI launches two books on Criminal Justice System in the House of Lords, PRI
- ↑ Fellows List, Jawaharlal Nehru Memorial Fund