ਰਾਮ ਮੰਦਰ
| ਰਾਮ ਮੰਦਰ | |
|---|---|
 ਰਾਮ ਜਨਮਭੂਮੀ ਮੰਦਰ | |
| ਧਰਮ | |
| ਮਾਨਤਾ | ਹਿੰਦੂ |
| Deity | ਰਾਮ ਲੱਲਾ |
| Governing body | ਸ਼੍ਰੀ ਰਾਮ ਜਨਮ ਭੂਮੀ ਤੀਰਥ ਖੇਤਰ |
| Status | ਉਸਾਰੀ ਹੇਠ[lower-alpha 1](consecrated 22 ਜਨਵਰੀ 2024[1]) |
| ਟਿਕਾਣਾ | |
| ਟਿਕਾਣਾ | ਰਾਮ ਜਨਮ ਭੂਮੀ, ਅਯੁੱਧਿਆ |
| ਰਾਜ | ਉੱਤਰ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ |
| ਦੇਸ਼ | ਭਾਰਤ |
  ਉੱਤਰ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ ਅੰਦਰ ਦਿਖਾਇਆ ਗਿਆ  ਰਾਮ ਮੰਦਰ (ਭਾਰਤ) | |
| ਗੁਣਕ | 26°47′44″N 82°11′39″E / 26.7956°N 82.1943°E |
| ਆਰਕੀਟੈਕਚਰ | |
| ਆਰਕੀਟੈਕਟ | ਸੋਮਪੁਰਾ ਪਰਿਵਾਰ[lower-alpha 2] |
| ਕਿਸਮ | ਹਿੰਦੂ ਮੰਦਰ ਆਰਕੀਟੈਕਚਰ |
| ਸ਼ੈਲੀ | ਨਾਗਰਾ ਸ਼ੈਲੀ |
| ਸਿਰਜਣਹਾਰ | ਸ਼੍ਰੀ ਰਾਮ ਜਨਮ ਭੂਮੀ ਤੀਰਥ ਖੇਤਰ |
| ਨੀਂਹ ਰੱਖੀ | 5 ਅਗਸਤ 2020[4] |
| ਵਿਸ਼ੇਸ਼ਤਾਵਾਂ | |
| ਲੰਬਾਈ | 110 metres (360 ft) |
| ਚੌੜਾਈ | 72 metres (235 ft) |
| ਉਚਾਈ (ਅਧਿਕਤਮ) | 49 metres (161 ft)[5] |
| Site area | 1.1 hectares (2.7 acres)[5] |
| Temple(s) | 1 ਕੇਂਦਰੀ ਮੰਦਰ ਦੇ ਨਾਲ 6 ਹੋਰ ਇਸ ਦੇ ਆਲੇ-ਦੁਆਲੇ ਇੱਕ ਮੰਦਰ ਕੰਪਲੈਕਸ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਹੋਏ |
| ਵੈੱਬਸਾਈਟ | |
| ਸ਼੍ਰੀ ਰਾਮ ਜਨਮ ਭੂਮੀ ਤੀਰਥ ਖੇਤਰ | |
ਰਾਮ ਮੰਦਰ ਇੱਕ ਹਿੰਦੂ ਮੰਦਰ ਹੈ ਜੋ ਅਯੁੱਧਿਆ, ਉੱਤਰ ਪ੍ਰਦੇਸ਼, ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਰਾਮ ਜਨਮ ਭੂਮੀ ਦੇ ਸਥਾਨ 'ਤੇ ਬਣਾਇਆ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ, ਰਾਮਾਇਣ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਹਿੰਦੂ ਧਰਮ ਦੇ ਇੱਕ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਦੇਵਤੇ ਰਾਮ ਦਾ ਜਨਮ ਸਥਾਨ। ਮੰਦਰ ਨਿਰਮਾਣ ਦੀ ਨਿਗਰਾਨੀ ਸ਼੍ਰੀ ਰਾਮ ਜਨਮ ਭੂਮੀ ਤੀਰਥ ਖੇਤਰ ਦੁਆਰਾ ਕੀਤੀ ਜਾ ਰਹੀ ਹੈ। ਭੂਮੀ ਪੂਜਨ ਦੀ ਰਸਮ ਭਾਰਤ ਦੇ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਨਰਿੰਦਰ ਮੋਦੀ ਦੁਆਰਾ 5 ਅਗਸਤ 2020 ਨੂੰ ਕੀਤੀ ਗਈ ਸੀ ਅਤੇ ਮੰਦਰ ਦੀ ਉਸਾਰੀ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋ ਗਈ ਸੀ। ਮੰਦਰ ਪਰਿਸਰ ਵਿੱਚ ਦੇਵਤਿਆਂ ਸੂਰਜ, ਗਣੇਸ਼, ਸ਼ਿਵ, ਦੁਰਗਾ, ਅੰਨਪੂਰਨਾ (ਦੇਵੀ) ਅਤੇ ਹਨੂੰਮਾਨ ਨੂੰ ਸਮਰਪਿਤ ਮੰਦਰ ਸ਼ਾਮਲ ਹੋਣਗੇ।[6]
ਦੇਵਤਾ[ਸੋਧੋ]
ਰਾਮ ਲੱਲਾ ਵਿਰਾਜਮਾਨ, ਰਾਮ ਦਾ ਬਾਲ ਰੂਪ, ਵਿਸ਼ਨੂੰ ਦਾ ਅਵਤਾਰ, ਮੰਦਰ ਦਾ ਪ੍ਰਧਾਨ ਦੇਵਤਾ ਹੈ। ਰਾਮ ਲੱਲਾ ਦੇ ਪਹਿਰਾਵੇ ਨੂੰ ਦਰਜ਼ੀ ਭਗਵਤ ਪ੍ਰਸਾਦ ਅਤੇ ਸ਼ੰਕਰ ਲਾਲ ਦੁਆਰਾ ਸਿਲਾਈ ਜਾਂਦੀ ਹੈ; ਸ਼ੰਕਰ ਲਾਲ ਰਾਮ ਦੀ ਮੂਰਤੀ ਦਾ ਚੌਥੀ ਪੀੜ੍ਹੀ ਦਾ ਦਰਜ਼ੀ ਹੈ।
ਰਾਮ ਲੱਲਾ 1989 ਤੋਂ ਵਿਵਾਦਿਤ ਜਗ੍ਹਾ ਨੂੰ ਲੈ ਕੇ ਅਦਾਲਤੀ ਕੇਸ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਮੁਕੱਦਮੇਬਾਜ਼ ਸੀ, ਜਿਸਨੂੰ ਕਾਨੂੰਨ ਦੁਆਰਾ ਇੱਕ "ਨਿਆਇਕ ਵਿਅਕਤੀ" ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਉਸ ਦੀ ਨੁਮਾਇੰਦਗੀ ਤ੍ਰਿਲੋਕੀ ਨਾਥ ਪਾਂਡੇ ਨੇ ਕੀਤੀ, ਜੋ ਕਿ ਇੱਕ ਸੀਨੀਅਰ VHP ਆਗੂ ਸੀ, ਜਿਸ ਨੂੰ ਰਾਮ ਲੱਲਾ ਦਾ ਅਗਲਾ 'ਮਨੁੱਖੀ' ਮਿੱਤਰ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਸੀ।
ਮੰਦਿਰ ਟਰੱਸਟ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਅੰਤਿਮ ਖਾਕੇ ਵਿੱਚ ਮੰਦਰ ਦੇ ਪਰਿਸਰ ਵਿੱਚ ਸੂਰਜ, ਗਣੇਸ਼, ਸ਼ਿਵ, ਦੁਰਗਾ, ਵਿਸ਼ਨੂੰ ਅਤੇ ਬ੍ਰਹਮਾ ਨੂੰ ਸਮਰਪਿਤ ਮੰਦਰ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ।
ਵਾਸਤੂਕਲਾ[ਸੋਧੋ]
ਰਾਮ ਮੰਦਰ ਦਾ ਮੂਲ ਡਿਜ਼ਾਈਨ 1988 ਵਿੱਚ ਅਹਿਮਦਾਬਾਦ ਦੇ ਸੋਮਪੁਰਾ ਪਰਿਵਾਰ ਵੱਲੋਂ ਤਿਆਰ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ। ਸੋਮਪੁਰਾ, ਸੋਮਨਾਥ ਮੰਦਿਰ ਸਮੇਤ, ਘੱਟੋ-ਘੱਟ 15 ਪੀੜ੍ਹੀਆਂ ਤੋਂ ਦੁਨੀਆ ਭਰ ਦੇ 100 ਤੋਂ ਵੱਧ ਮੰਦਰਾਂ ਦੇ ਮੰਦਰ ਡਿਜ਼ਾਈਨ ਦਾ ਹਿੱਸਾ ਰਹੇ ਹਨ। ਮੰਦਰ ਦੇ ਮੁੱਖ ਆਰਕੀਟੈਕਟ ਚੰਦਰਕਾਂਤ ਸੋਮਪੁਰਾ ਹਨ। ਉਸਦੀ ਮਦਦ ਉਸਦੇ ਦੋ ਪੁੱਤਰ ਨਿਖਿਲ ਸੋਮਪੁਰਾ ਅਤੇ ਆਸ਼ੀਸ਼ ਸੋਮਪੁਰਾ ਨੇ ਕੀਤੀ, ਜੋ ਕਿ ਆਰਕੀਟੈਕਟ ਵੀ ਹਨ।
ਵਾਸਤੂ ਸ਼ਾਸਤਰ ਅਤੇ ਸ਼ਿਲਪਾ ਸ਼ਾਸਤਰਾਂ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, 2020 ਵਿੱਚ ਸੋਮਪੁਰਾਂ ਦੁਆਰਾ ਮੂਲ ਤੋਂ ਕੁਝ ਬਦਲਾਅ ਦੇ ਨਾਲ ਇੱਕ ਨਵਾਂ ਡਿਜ਼ਾਈਨ ਤਿਆਰ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ। ਇਹ ਮੰਦਰ 235 ਫੁੱਟ ਚੌੜਾ, 360 ਫੁੱਟ ਲੰਬਾ ਅਤੇ 161 ਫੁੱਟ ਉੱਚਾ ਹੋਵੇਗਾ। ਇੱਕ ਵਾਰ ਪੂਰਾ ਹੋਣ 'ਤੇ, ਮੰਦਰ ਕੰਪਲੈਕਸ ਦੁਨੀਆ ਦਾ ਤੀਜਾ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡਾ ਹਿੰਦੂ ਤੀਰਥ ਸਥਾਨ ਹੋਵੇਗਾ। ਇਹ ਉੱਤਰੀ ਭਾਰਤੀ ਮੰਦਰ ਆਰਕੀਟੈਕਚਰ ਦੀ ਗੁਜਾਰਾ-ਚੌਲੁਕਿਆ ਸ਼ੈਲੀ ਵਿੱਚ ਤਿਆਰ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ। 2019 ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਯਾਗ ਕੁੰਭ ਮੇਲੇ ਦੌਰਾਨ ਪ੍ਰਸਤਾਵਿਤ ਮੰਦਰ ਦਾ ਇੱਕ ਮਾਡਲ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਿਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ।
ਮੰਦਰ ਦਾ ਮੁੱਖ ਢਾਂਚਾ ਇੱਕ ਉੱਚੇ ਥੜ੍ਹੇ 'ਤੇ ਬਣਾਇਆ ਜਾਵੇਗਾ ਅਤੇ ਇਸ ਦੀਆਂ ਤਿੰਨ ਮੰਜ਼ਲਾਂ ਹੋਣਗੀਆਂ। ਇਸ ਵਿੱਚ ਗਰਭਗ੍ਰਹਿ (ਪਵਿੱਤਰ ਅਸਥਾਨ) ਅਤੇ ਪ੍ਰਵੇਸ਼ ਦੇ ਮੱਧ ਵਿੱਚ ਪੰਜ ਮੰਡਪ ਹੋਣਗੇ - ਤਿੰਨ ਮੰਡਪ ਕੁਡੂ, ਨ੍ਰਿਤਿਆ ਅਤੇ ਰੰਗ; ਅਤੇ ਦੂਜੇ ਪਾਸੇ ਕੀਰਤਨ ਅਤੇ ਅਰਦਾਸ ਲਈ ਦੋ ਮੰਡਪ। ਨਗਾਰਾ ਸ਼ੈਲੀ ਵਿੱਚ, ਮੰਡਪਾਂ ਨੂੰ ਸ਼ਿਖਰਾਂ ਨਾਲ ਸਜਾਇਆ ਜਾਣਾ ਹੈ। ਸਭ ਤੋਂ ਉੱਚਾ ਸ਼ਿਖਰ ਗਰਭਗ੍ਰਹਿ ਤੋਂ ਉੱਪਰ ਹੋਵੇਗਾ। ਇਮਾਰਤ ਵਿੱਚ ਕੁੱਲ 366 ਕਾਲਮ ਹੋਣਗੇ। ਕਾਲਮਾਂ ਵਿੱਚ ਸ਼ਿਵ ਦੇ ਅਵਤਾਰਾਂ, 10 ਦਸ਼ਾਵਤਾਰਾਂ, 64 ਚੌਸਠ ਯੋਗਿਨੀਆਂ, ਅਤੇ ਦੇਵੀ ਸਰਸਵਤੀ ਦੇ 12 ਅਵਤਾਰਾਂ ਨੂੰ ਸ਼ਾਮਲ ਕਰਨ ਲਈ 16-16 ਮੂਰਤੀਆਂ ਹੋਣਗੀਆਂ। ਪੌੜੀਆਂ ਦੀ ਚੌੜਾਈ 16 ਫੁੱਟ ਹੋਵੇਗੀ। ਵਿਸ਼ਨੂੰ ਨੂੰ ਸਮਰਪਿਤ ਮੰਦਰਾਂ ਦੇ ਡਿਜ਼ਾਈਨ ਨੂੰ ਸਮਰਪਿਤ ਗ੍ਰੰਥਾਂ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਪਾਵਨ ਅਸਥਾਨ ਅਸ਼ਟਭੁਜ ਹੋਵੇਗਾ। ਇਹ ਮੰਦਰ 10 ਏਕੜ ਵਿੱਚ ਬਣਾਇਆ ਜਾਵੇਗਾ ਅਤੇ 57 ਏਕੜ ਜ਼ਮੀਨ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਪ੍ਰਾਰਥਨਾ ਹਾਲ, ਇੱਕ ਲੈਕਚਰ ਹਾਲ, ਇੱਕ ਵਿਦਿਅਕ ਸਹੂਲਤ ਅਤੇ ਇੱਕ ਅਜਾਇਬ ਘਰ ਅਤੇ ਇੱਕ ਕੈਫੇਟੇਰੀਆ ਵਰਗੀਆਂ ਹੋਰ ਸਹੂਲਤਾਂ ਵਾਲੇ ਕੰਪਲੈਕਸ ਵਿੱਚ ਵਿਕਸਤ ਕੀਤਾ ਜਾਵੇਗਾ।
ਉਸਾਰੀ[ਸੋਧੋ]
ਸ਼੍ਰੀ ਰਾਮ ਜਨਮ ਭੂਮੀ ਤੀਰਥ ਖੇਤਰ ਟਰੱਸਟ ਨੇ ਮਾਰਚ 2020 ਵਿੱਚ ਰਾਮ ਮੰਦਰ ਦੇ ਨਿਰਮਾਣ ਦਾ ਪਹਿਲਾ ਪੜਾਅ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤਾ ਸੀ। ਹਾਲਾਂਕਿ, ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਕੋਵਿਡ-19 ਮਹਾਮਾਰੀ ਲੌਕਡਾਊਨ ਤੋਂ ਬਾਅਦ 2020 ਵਿੱਚ ਚੀਨ-ਭਾਰਤ ਝੜਪਾਂ ਕਾਰਨ ਉਸਾਰੀ ਨੂੰ ਅਸਥਾਈ ਤੌਰ 'ਤੇ ਮੁਅੱਤਲ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਸੀ। ਉਸਾਰੀ ਵਾਲੀ ਥਾਂ ਦੀ ਜ਼ਮੀਨ ਪੱਧਰੀ ਅਤੇ ਖੁਦਾਈ ਦੌਰਾਨ ਇੱਕ ਸ਼ਿਵਲਿੰਗ, ਥੰਮ੍ਹ ਅਤੇ ਟੁੱਟੀਆਂ ਮੂਰਤੀਆਂ ਮਿਲੀਆਂ। 25 ਮਾਰਚ 2020 ਨੂੰ ਮੁੱਖ ਮੰਤਰੀ ਯੋਗੀ ਆਦਿਤਿਆਨਾਥ ਦੀ ਮੌਜੂਦਗੀ ਵਿੱਚ ਰਾਮ ਦੀ ਮੂਰਤੀ ਨੂੰ ਅਸਥਾਈ ਸਥਾਨ 'ਤੇ ਲਿਜਾਇਆ ਗਿਆ। ਇਸ ਦੇ ਨਿਰਮਾਣ ਦੀ ਤਿਆਰੀ ਵਿੱਚ, ਵਿਸ਼ਵ ਹਿੰਦੂ ਪ੍ਰੀਸ਼ਦ ਨੇ ਇੱਕ 'ਵਿਜੇ ਮਹਾਮੰਤਰ ਜਾਪ ਅਨੁਸ਼ਠਾਨ' ਦਾ ਆਯੋਜਨ ਕੀਤਾ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ 6 ਅਪ੍ਰੈਲ 2020 ਨੂੰ ਵਿਜੇ ਮਹਾਮੰਤਰ - ਸ਼੍ਰੀ ਰਾਮ, ਜੈ ਰਾਮ, ਜੈ ਜੈ ਰਾਮ, ਦਾ ਜਾਪ ਕਰਨ ਲਈ ਵਿਅਕਤੀ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਥਾਵਾਂ 'ਤੇ ਇਕੱਠੇ ਹੋਣਗੇ। ਮੰਦਰ ਦੇ ਨਿਰਮਾਣ ਵਿੱਚ "ਰੁਕਾਵਟਾਂ ਉੱਤੇ ਜਿੱਤ" ਨੂੰ ਯਕੀਨੀ ਬਣਾਉਣ ਲਈ ਕਿਹਾ।
ਲਾਰਸਨ ਐਂਡ ਟੂਬਰੋ ਨੇ ਮੰਦਰ ਦੇ ਡਿਜ਼ਾਈਨ ਅਤੇ ਨਿਰਮਾਣ ਦੀ ਮੁਫ਼ਤ ਨਿਗਰਾਨੀ ਕਰਨ ਦੀ ਪੇਸ਼ਕਸ਼ ਕੀਤੀ ਹੈ ਅਤੇ ਉਹ ਪ੍ਰੋਜੈਕਟ ਦਾ ਠੇਕੇਦਾਰ ਹੈ। ਸੈਂਟਰਲ ਬਿਲਡਿੰਗ ਰਿਸਰਚ ਇੰਸਟੀਚਿਊਟ, ਨੈਸ਼ਨਲ ਜੀਓਫਿਜ਼ੀਕਲ ਰਿਸਰਚ ਇੰਸਟੀਚਿਊਟ ਅਤੇ ਇੰਡੀਅਨ ਇੰਸਟੀਚਿਊਟ ਆਫ਼ ਟੈਕਨਾਲੋਜੀ (ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਉਹ ਬੰਬਈ, ਗੁਹਾਟੀ ਅਤੇ ਮਦਰਾਸ) ਮਿੱਟੀ ਦੀ ਜਾਂਚ, ਕੰਕਰੀਟ ਅਤੇ ਡਿਜ਼ਾਈਨ ਵਰਗੇ ਖੇਤਰਾਂ ਵਿੱਚ ਸਹਾਇਤਾ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ। ਰਿਪੋਰਟਾਂ ਸਾਹਮਣੇ ਆਈਆਂ ਹਨ ਕਿ ਭਾਰਤੀ ਪੁਲਾੜ ਖੋਜ ਸੰਗਠਨ (ਇਸਰੋ) ਨੇ ਸਰਯੂ ਦੀ ਇੱਕ ਧਾਰਾ ਦੀ ਪਛਾਣ ਕੀਤੀ ਸੀ ਜੋ ਮੰਦਰ ਦੇ ਹੇਠਾਂ ਵਗਦੀ ਹੈ। ਟਾਟਾ ਕੰਸਲਟਿੰਗ ਇੰਜੀਨੀਅਰਜ਼ ਨੂੰ ਪ੍ਰੋਜੈਕਟ ਪ੍ਰਬੰਧਨ ਸਲਾਹਕਾਰ ਵਜੋਂ ਨਿਯੁਕਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ।
ਉਸਾਰੀ ਦਾ ਕੰਮ ਰਾਜਸਥਾਨ ਤੋਂ 600 ਹਜ਼ਾਰ ਘਣ ਫੁੱਟ ਰੇਤ ਦੇ ਪੱਥਰ ਬੰਸੀ ਪਹਾੜੀ ਪੱਥਰਾਂ ਨਾਲ ਪੂਰਾ ਕੀਤਾ ਜਾਵੇਗਾ। ਤੀਹ ਸਾਲ ਪਹਿਲਾਂ, ਦੇਸ਼ ਦੇ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਹਿੱਸਿਆਂ ਤੋਂ ਕਈ ਭਾਸ਼ਾਵਾਂ ਵਿੱਚ 'ਸ੍ਰੀ ਰਾਮ' ਨਾਲ ਨੱਕੜੀ ਵਾਲੀਆਂ ਦੋ ਲੱਖ ਤੋਂ ਵੱਧ ਇੱਟਾਂ ਆਈਆਂ ਸਨ; ਇਹਨਾਂ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਫਾਊਂਡੇਸ਼ਨ ਵਿੱਚ ਕੀਤੀ ਜਾਵੇਗੀ। ਅਸਥਾਨ ਨੂੰ ਬਣਾਉਣ ਲਈ ਰਵਾਇਤੀ ਤਕਨੀਕਾਂ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕੀਤੀ ਜਾਵੇਗੀ ਅਤੇ ਨਾਲ ਹੀ ਇਹ ਯਕੀਨੀ ਬਣਾਇਆ ਜਾਵੇਗਾ ਕਿ ਅਸਥਾਨ ਭੁਚਾਲ ਵਰਗੀਆਂ ਕੁਦਰਤੀ ਆਫ਼ਤਾਂ ਨੂੰ ਬਰਕਰਾਰ ਰੱਖਣ ਲਈ ਮਜ਼ਬੂਤ ਹੋਵੇ। ਮੰਦਰ ਦੇ ਨਿਰਮਾਣ ਵਿੱਚ ਲੋਹੇ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਨਹੀਂ ਕੀਤੀ ਜਾਵੇਗੀ। ਪੱਥਰ ਦੇ ਬਲਾਕਾਂ ਨੂੰ ਫਿਊਜ਼ ਕਰਨ ਲਈ ਦਸ ਹਜ਼ਾਰ ਤਾਂਬੇ ਦੀਆਂ ਪਲੇਟਾਂ ਦੀ ਲੋੜ ਪਵੇਗੀ।
29 ਦਸੰਬਰ 2023 ਨੂੰ ਰਾਮ ਮੰਦਰ ਲਈ ਰਾਮ ਲੱਲਾ ਦੀ ਮੂਰਤੀ ਦੀ ਚੋਣ ਵੋਟਿੰਗ ਪ੍ਰਕਿਰਿਆ ਰਾਹੀਂ ਕੀਤੀ ਗਈ ਸੀ। ਇੱਕ ਮੂਰਤੀਕਾਰ, ਜੋ ਕਿ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਮੂਰਤੀਆਂ ਲਈ ਜਾਣਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਉਸ ਦੁਆਰਾ ਬਣਾਈਆਂ ਗਈਆਂ, ਮੈਸੂਰ, ਕਰਨਾਟਕ ਦੇ ਅਰੁਣ ਯੋਗੀਰਾਜ ਨੇ ਰਾਮ ਦੀ ਮੂਰਤੀ ਬਣਾਈ।[7]
ਭੂਮੀ ਪੂਜਨ ਸਮਾਰੋਹ[ਸੋਧੋ]
5 ਅਗਸਤ 2020 ਨੂੰ ਭੂਮੀ ਪੂਜਨ ਸਮਾਰੋਹ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਮੰਦਰ ਦਾ ਨਿਰਮਾਣ ਅਧਿਕਾਰਤ ਤੌਰ 'ਤੇ ਦੁਬਾਰਾ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋ ਗਿਆ। ਨੀਂਹ ਪੱਥਰ ਦੇ ਤੌਰ 'ਤੇ 40 ਕਿਲੋਗ੍ਰਾਮ ਚਾਂਦੀ ਦੀ ਇੱਟ ਦੀ ਸਥਾਪਨਾ ਦੇ ਆਲੇ-ਦੁਆਲੇ ਘੁੰਮਦੇ ਹੋਏ ਨੀਂਹ ਪੱਥਰ ਦੇ ਸਮਾਰੋਹ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਤਿੰਨ ਦਿਨ ਲੰਬੇ ਵੈਦਿਕ ਰੀਤੀ ਰਿਵਾਜਾਂ ਦਾ ਆਯੋਜਨ ਕੀਤਾ ਗਿਆ। ਭਾਰਤ ਦੇ ਮੰਤਰੀ ਨਰਿੰਦਰ ਮੋਦੀ। 4 ਅਗਸਤ ਨੂੰ, ਰਾਮਰਚਨ ਪੂਜਾ ਕੀਤੀ ਗਈ ਸੀ, ਸਾਰੇ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਦੇਵੀ-ਦੇਵਤਿਆਂ ਨੂੰ ਸੱਦਾ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਸੀ।
ਭੂਮੀ-ਪੂਜਾ ਦੇ ਮੌਕੇ 'ਤੇ ਭਾਰਤ ਭਰ ਦੇ ਕਈ ਧਾਰਮਿਕ ਸਥਾਨਾਂ ਤੋਂ ਮਿੱਟੀ ਅਤੇ ਪਵਿੱਤਰ ਜਲ, ਪ੍ਰਯਾਗਰਾਜ ਵਿਖੇ ਗੰਗਾ, ਯਮੁਨਾ, ਸਰਸਵਤੀ ਨਦੀਆਂ ਦੇ ਤ੍ਰਿਵੇਣੀ ਸੰਗਮ, ਤਾਲਕਾਵੇਰੀ ਵਿਖੇ ਕਾਵੇਰੀ ਨਦੀ, ਅਸਮ ਦੇ ਕਾਮਾਖਿਆ ਮੰਦਿਰ ਅਤੇ ਹੋਰ ਕਈ ਨਦੀਆਂ ਦਾ ਇਕੱਠ ਕੀਤਾ ਗਿਆ। ਆਉਣ ਵਾਲੇ ਮੰਦਰ ਨੂੰ ਆਸ਼ੀਰਵਾਦ ਦੇਣ ਲਈ ਦੇਸ਼ ਭਰ ਦੇ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਹਿੰਦੂ ਮੰਦਰਾਂ, ਗੁਰਦੁਆਰਿਆਂ ਅਤੇ ਜੈਨ ਮੰਦਰਾਂ ਤੋਂ ਮਿੱਟੀ ਵੀ ਭੇਜੀ ਗਈ ਸੀ। ਕਈਆਂ ਵਿੱਚੋਂ ਸ਼ਾਰਦਾ ਪੀਠ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਵਿੱਚ ਸਥਿਤ ਸੀ। ਚਾਰ ਧਾਮ ਦੇ ਚਾਰ ਤੀਰਥ ਸਥਾਨਾਂ ਲਈ ਮਿੱਟੀ ਵੀ ਭੇਜੀ ਗਈ ਸੀ। ਸੰਯੁਕਤ ਰਾਜ, ਕੈਨੇਡਾ, ਤ੍ਰਿਨੀਦਾਦ ਅਤੇ ਟੋਬੈਗੋ, ਗੁਆਨਾ ਅਤੇ ਸੂਰੀਨਾਮ ਦੇ ਮੰਦਰਾਂ ਨੇ ਇਸ ਮੌਕੇ ਨੂੰ ਮਨਾਉਣ ਲਈ ਇੱਕ ਵਰਚੁਅਲ ਸੇਵਾ ਦਾ ਆਯੋਜਨ ਕੀਤਾ। ਟਾਈਮਜ਼ ਸਕੁਏਅਰ 'ਤੇ ਰਾਮ ਦੀ ਤਸਵੀਰ ਦਿਖਾਈ ਗਈ। ਹਨੂੰਮਾਨਗੜ੍ਹੀ ਦੇ 7 ਕਿਲੋਮੀਟਰ ਦੇ ਘੇਰੇ ਵਿੱਚ ਸਾਰੇ 7,000 ਮੰਦਰਾਂ ਨੂੰ ਵੀ ਦੀਵੇ ਜਗਾ ਕੇ ਜਸ਼ਨਾਂ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਹੋਣ ਲਈ ਕਿਹਾ ਗਿਆ ਸੀ। ਅਯੁੱਧਿਆ ਵਿੱਚ ਰਾਮ ਨੂੰ ਆਪਣਾ ਪੂਰਵਜ ਮੰਨਣ ਵਾਲੇ ਮੁਸਲਮਾਨ ਸ਼ਰਧਾਲੂ ਵੀ ਭੂਮੀ-ਪੂਜਾ ਦੀ ਉਡੀਕ ਵਿੱਚ ਸਨ। ਇਸ ਮੌਕੇ ਸਾਰੇ ਧਰਮਾਂ ਦੇ ਧਾਰਮਿਕ ਆਗੂਆਂ ਨੂੰ ਸੱਦਾ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ।
5 ਅਗਸਤ ਨੂੰ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਮੋਦੀ ਨੇ ਦਿਨ ਦੇ ਸਮਾਗਮਾਂ ਲਈ ਹਨੂੰਮਾਨ ਦਾ ਆਸ਼ੀਰਵਾਦ ਲੈਣ ਲਈ ਸਭ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਹਨੂੰਮਾਨਗੜ੍ਹੀ ਵਿਖੇ ਪ੍ਰਾਰਥਨਾ ਕੀਤੀ। ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਰਾਮ ਮੰਦਰ ਦਾ ਨੀਂਹ ਪੱਥਰ ਅਤੇ ਨੀਂਹ ਪੱਥਰ ਰੱਖਣ ਦੀ ਰਸਮ ਅਦਾ ਕੀਤੀ ਗਈ। ਯੋਗੀ ਆਦਿਤਿਆਨਾਥ, ਮੋਹਨ ਭਾਗਵਤ, ਨ੍ਰਿਤਿਆ ਗੋਪਾਲ ਦਾਸ ਅਤੇ ਨਰਿੰਦਰ ਮੋਦੀ ਨੇ ਭਾਸ਼ਣ ਦਿੱਤੇ। ਮੋਦੀ ਨੇ ਆਪਣੇ ਭਾਸ਼ਣ ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਜੈ ਸੀਆ ਰਾਮ ਨਾਲ ਕੀਤੀ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਹਾਜ਼ਰ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਜੈ ਸੀਆ ਰਾਮ ਦਾ ਨਾਅਰਾ ਲਗਾਉਣ ਦੀ ਅਪੀਲ ਕੀਤੀ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਕਿਹਾ, "ਜੈ ਸੀਆ ਰਾਮ ਦਾ ਨਾਹਰਾ ਅੱਜ ਨਾ ਸਿਰਫ਼ ਭਗਵਾਨ ਰਾਮ ਦੀ ਨਗਰੀ ਵਿੱਚ ਸਗੋਂ ਪੂਰੀ ਦੁਨੀਆ ਵਿੱਚ ਗੂੰਜ ਰਿਹਾ ਹੈ" ਅਤੇ ਇਹ ਕਿ "ਰਾਮ ਮੰਦਰ ਸਾਡੀਆਂ ਪਰੰਪਰਾਵਾਂ ਦਾ ਆਧੁਨਿਕ ਪ੍ਰਤੀਕ ਬਣੇਗਾ"। ਨਰਿੰਦਰ ਮੋਦੀ ਨੇ ਰਾਮ ਮੰਦਰ ਲਈ ਕੁਰਬਾਨੀਆਂ ਦੇਣ ਵਾਲੇ ਕਈ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਵੀ ਸ਼ਰਧਾਂਜਲੀ ਦਿੱਤੀ। ਮੋਹਨ ਭਾਗਵਤ ਨੇ ਮੰਦਰ ਬਣਾਉਣ ਲਈ ਅੰਦੋਲਨ ਵਿੱਚ ਯੋਗਦਾਨ ਲਈ ਐਲ ਕੇ ਅਡਵਾਨੀ ਦਾ ਵੀ ਧੰਨਵਾਦ ਕੀਤਾ। ਮੋਦੀ ਨੇ ਪਾਰੀਜਾਤ ਦੇ ਦਰੱਖਤ (ਰਾਤ ਦੇ ਫੁੱਲਾਂ ਵਾਲੀ ਚਮੇਲੀ) ਦਾ ਬੂਟਾ ਵੀ ਲਗਾਇਆ। ਦੇਵਤੇ ਦੇ ਸਾਮ੍ਹਣੇ, ਮੋਦੀ ਨੇ ਪ੍ਰਾਰਥਨਾ ਵਿਚ ਹੱਥ ਫੈਲਾ ਕੇ ਜ਼ਮੀਨ 'ਤੇ ਪੂਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਝੁਕੇ ਹੋਏ ਦੰਡਵਤ ਪ੍ਰਣਾਮ/ਸਾਸ਼ਟਾਂਗ ਪ੍ਰਣਾਮ ਕੀਤਾ। ਕੋਵਿਡ-19 ਮਹਾਂਮਾਰੀ ਦੇ ਕਾਰਨ, ਮੰਦਰ ਵਿੱਚ ਹਾਜ਼ਰੀਨ ਦੀ ਗਿਣਤੀ 175 ਤੱਕ ਸੀਮਿਤ ਸੀ।
ਦਾਨ[ਸੋਧੋ]
ਮੰਦਰ ਟਰੱਸਟ ਨੇ 55-60 ਕਰੋੜ ਲੋਕਾਂ ਤੱਕ ਪਹੁੰਚਣ ਦੇ ਉਦੇਸ਼ ਨਾਲ ਦੇਸ਼ ਵਿਆਪੀ "ਜਨ ਸੰਪਰਕ ਅਤੇ ਯੋਗਦਾਨ ਮੁਹਿੰਮ" ਸ਼ੁਰੂ ਕਰਨ ਦਾ ਫੈਸਲਾ ਕੀਤਾ ਹੈ। ₹10 (13¢ US) ਅਤੇ ਵੱਧ ਦੇ ਸਵੈ-ਇੱਛਤ ਦਾਨ ਸਵੀਕਾਰ ਕੀਤੇ ਜਾਣਗੇ। 15 ਜਨਵਰੀ 2021 ਨੂੰ, ਭਾਰਤ ਦੇ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਰਾਮ ਨਾਥ ਕੋਵਿੰਦ ਨੇ ₹501,000 (US$6,300) ਦਾਨ ਕਰਕੇ ਰਾਮ ਮੰਦਰ ਦੀ ਉਸਾਰੀ ਲਈ ਪਹਿਲਾ ਯੋਗਦਾਨ ਪਾਇਆ। ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਦੇਸ਼ ਭਰ ਦੇ ਕਈ ਨੇਤਾਵਾਂ ਅਤੇ ਉੱਘੀਆਂ ਸ਼ਖਸੀਅਤਾਂ ਨੇ ਇਸ ਦਾ ਪਾਲਣ ਕੀਤਾ। ਅਪ੍ਰੈਲ 2021 ਤੱਕ, ਦੇਸ਼ ਭਰ ਤੋਂ ਲਗਭਗ ₹5,000 ਕਰੋੜ (US$630 ਮਿਲੀਅਨ) ਦਾਨ ਵਜੋਂ ਇਕੱਠੇ ਕੀਤੇ ਗਏ ਸਨ। ਲਗਭਗ 1.50 ਲੱਖ ਵਿਸ਼ਵ ਹਿੰਦੂ ਪ੍ਰੀਸ਼ਦ ਦੇ ਕਾਰਕੁਨਾਂ ਨੇ ਪੂਰੇ ਦੇਸ਼ ਤੋਂ ਫੰਡ ਇਕੱਠਾ ਕੀਤਾ। ਮੰਦਿਰ ਟਰੱਸਟ ਨੂੰ ਨਾ ਸਿਰਫ਼ ਹਿੰਦੂ ਸ਼ਰਧਾਲੂਆਂ ਤੋਂ ਬਲਕਿ ਈਸਾਈ ਅਤੇ ਮੁਸਲਿਮ ਭਾਈਚਾਰਿਆਂ ਦੇ ਕਈ ਮੈਂਬਰਾਂ ਤੋਂ ਵੀ ਦਾਨ ਪ੍ਰਾਪਤ ਹੋਇਆ।
ਕਰਨਾਟਕ ਦੇ ਸਾਬਕਾ ਮੁੱਖ ਮੰਤਰੀਆਂ ਐਚਡੀ ਕੁਮਾਰਸਵਾਮੀ ਅਤੇ ਸਿੱਧਰਮਈਆ ਸਮੇਤ ਕੁਝ ਵਿਅਕਤੀਆਂ ਨੇ ਫੰਡ ਇਕੱਠਾ ਕਰਨ ਦੇ ਤਰੀਕੇ 'ਤੇ ਜ਼ੋਰਦਾਰ ਸਵਾਲ ਉਠਾਏ। ਫੰਡ ਇਕੱਠਾ ਕਰਨ ਵਿੱਚ ਅਸਮਰੱਥਾ ਦੇ ਬਾਅਦ, ਇੱਕ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਸਵੈਮ ਸੇਵਕ ਸੰਘ ਨਾਲ ਸਬੰਧਤ ਸਕੂਲ ਨੇ ਇੱਕ ਹੈੱਡਮਿਸਟ੍ਰੈਸ ਦੀ ਧੱਕੇਸ਼ਾਹੀ ਦੇਖੀ, ਜਿਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਉਸ ਨੂੰ ਮੁਅੱਤਲ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ, ਬਲੀਆ ਜ਼ਿਲ੍ਹੇ ਵਿੱਚ ਅਜਿਹਾ ਹੀ ਇੱਕ ਮਾਮਲਾ ਹੈ। ਭ੍ਰਿਸ਼ਟਾਚਾਰ ਦੇ ਦੋਸ਼ਾਂ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਟਾਟਾ ਕੰਸਲਟੈਂਸੀ ਸਰਵਿਸਿਜ਼ ਨੂੰ ਖਾਤਿਆਂ ਨੂੰ ਡਿਜੀਟਲ ਕਰਨ ਲਈ ਸ਼ਾਮਲ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ।
ਨੋਟ[ਸੋਧੋ]
ਹਵਾਲੇ[ਸੋਧੋ]
- ↑ "'Prana Pratishta' at Ram Mandir to be held on January 22: Nripendra Misra". Business Standard (in ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ). 10 December 2023. Archived from the original on 31 December 2023. Retrieved 31 December 2023.
- ↑ Umarji, Vinay (15 November 2019). "Chandrakant Sompura, the man who designed a Ram temple for Ayodhya". Business Standard. Archived from the original on 30 May 2020. Retrieved 27 May 2020.
- ↑ ਹਵਾਲੇ ਵਿੱਚ ਗਲਤੀ:Invalid
<ref>tag; no text was provided for refs namedNDTVIncr20ft20 - ↑ Gaur, Vatsala (5 August 2020). "PM Modi lays foundation stone of Ram Mandir in Ayodhya, says wait of centuries has ended". The Economic Times (in ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ). Archived from the original on 31 December 2023. Retrieved 31 December 2023.
- ↑ 5.0 5.1 ਹਵਾਲੇ ਵਿੱਚ ਗਲਤੀ:Invalid
<ref>tag; no text was provided for refs nameddimensions - ↑ "Six temples of different deities in Ayodhya Ram temple's final blueprint". The Hindu (in Indian English). 2021-09-13. ISSN 0971-751X. Retrieved 2022-09-18.
- ↑ "6 temples of different deities to be constructed in Ram Janmabhoomi premises". India Today (in ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ). 13 September 2021. Archived from the original on 22 November 2021. Retrieved 22 November 2021.
{{cite journal}}: Unknown parameter|agency=ignored (help)
ਬਾਹਰੀ ਲਿੰਕ[ਸੋਧੋ]
ਰਾਮ ਮੰਦਰ, ਅਯੁੱਧਿਆ ਨਾਲ ਸੰਬੰਧਿਤ ਮੀਡੀਆ ਵਿਕੀਮੀਡੀਆ ਕਾਮਨਜ਼ ਉੱਤੇ ਹੈ
