ਰੂਪਕੁੰਡ
| ਰੂਪਕੁੰਡ | |
|---|---|
| |
 ਰੂਪਕੁੰਡ ਝੀਲ ਅਗਸਤ 2014 ਦੌਰਾਨ | |
  ਰੂਪਕੁੰਡ  ਰੂਪਕੁੰਡ | |
| ਸਥਿਤੀ | Chamoli, Uttarakhand |
| ਗੁਣਕ | 30°15′44″N 79°43′54″E / 30.26222°N 79.73167°E |
| ਔਸਤ ਡੂੰਘਾਈ | 3 metres (9.8 ft) |
| Surface elevation | 4,536 metres (14,882 ft) |
 | |
ਰੂਪਕੁੰਡ ( ਆਮ ਤੌਰ 'ਤੇ ਰਹੱਸਮਈ ਝੀਲ ਜਾਂ ਪਿੰਜਰ/ਕੰਕਾਲ ਝੀਲ ਵਜੋਂ ਜਾਣਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ)[1] ਭਾਰਤ ਦੇ ਉੱਤਰਾਖੰਡ ਰਾਜ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਉੱਚਾਈ ਵਾਲੀ ਗਲੇਸ਼ੀਅਰ ਝੀਲ ਹੈ। ਇਹ ਤਿਨ ਚੋਟੀਆਂ ਜੋ ਕਿ ਤ੍ਰਿਸ਼ੂਲ ਨੁਮਾ ਹਨ ਦੇ ਵਿਚਕਾਰ ਸਥਿਤ ਹੈ। ਹਿਮਾਲਿਆ ਵਿੱਚ ਸਥਿਤ, ਝੀਲ ਦੇ ਆਲੇ-ਦੁਆਲੇ ਦਾ ਖੇਤਰ ਨਿਰਜਨ ਹੈ ਅਤੇ ਇਹ ਲਗਭਗ 5,020 ਮੀਟਰ (16,470 ਫੁੱਟ) ਦੀ ਉਚਾਈ 'ਤੇ ਹੈ। ਇਹ ਚੱਟਾਨਾਂ ਨਾਲ ਭਰੇ ਗਲੇਸ਼ੀਅਰਾਂ ਅਤੇ ਬਰਫ ਨਾਲ ਢੱਕੇ ਪਹਾੜਾਂ ਨਾਲ ਘਿਰਿਆ ਹੋਇਆ ਹੈ। ਰੂਪਕੁੰਡ ਇੱਕ ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਟ੍ਰੈਕਿੰਗ ਸਥਾਨ ਹੈ।[2] ਝੀਲ ਦਾ ਆਕਾਰ ਬਦਲਦਾ ਰਹਿੰਦਾ ਹੈ, ਪਰ ਇਹ ਸ਼ਾਇਦ ਹੀ ਕਦੇ ਇਸ ਦਾ ਖੇਤਰ 40 ਮੀਟਰ ਵਿਆਸ (ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ 1000 ਤੋਂ 1500 ਵਰਗ ਮੀਟਰ) ਤੋਂ ਵੱਧ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਝੀਲ ਸਰਦੀਆਂ ਵਿੱਚ ਜੰਮ ਜਾਂਦੀ ਹੈ।[3]
ਮਨੁੱਖੀ ਪਿੰਜਰ[ਸੋਧੋ]
1942 ਵਿੱਚ ਨੰਦਾ ਦੇਵੀ ਨੈਸ਼ਨਲ ਪਾਰਕ ਦੇ ਇੱਕ ਵਣ ਅਧਿਕਾਰੀ ਦੁਆਰਾ ਪਿੰਜਰਾਂ ਦੀ ਮੁੜ ਖੋਜ ਕੀਤੀ ਗਈ ਸੀ, ਜਿਸਦਾ ਨਾਮ ਹਰੀ ਕਿਸ਼ਨ ਮਧਵਾਲ ਸੀ।[4] ਪਹਿਲਾਂ-ਪਹਿਲ, ਬਰਤਾਨਵੀ ਅਧਿਕਾਰੀਆਂ ਨੂੰ ਡਰ ਸੀ ਕਿ ਪਿੰਜਰ ਇੱਕ ਛੁਪੇ ਹੋਏ ਜਾਪਾਨੀ ਹਮਲਾਵਰਾਂ ਦੇ ਹੋ ਸਕਦੇ ਹਨ ਪਰ ਇਹ ਪਾਇਆ ਗਿਆ ਕਿ ਪਿੰਜਰ ਜਾਪਾਨੀ ਸਿਪਾਹੀਆਂ ਦੇ ਨਹੀਂ ਹੋ ਸਕਦੇ ਕਿਉਕਿ ਇਹ ਪਿੰਜਰ ਬਹੁਤ ਪੁਰਾਣੇ ਸਨ।[5] ਜਦੋਂ ਬਰਫ ਪਿਘਲ ਜਾਂਦੀ ਹੈ ਤਾਂ ਇਹ ਪਿੰਜਰ ਘੱਟ ਡੂੰਘੀ ਝੀਲ ਦੇ ਸਾਫ ਪਾਣੀ ਵਿੱਚ ਦਿਖਾਈ ਦਿੰਦੇ ਹਨ।[6] ਪਿੰਜਰਾਂ ਦੇ ਨਾਲ-ਨਾਲ ਲੱਕੜ ਦੀਆਂ ਕਲਾਕ੍ਰਿਤੀਆਂ, ਲੋਹੇ ਦੀਆਂ ਛੱਲੀਆਂ, ਚਮੜੇ ਦੀਆਂ ਚੱਪਲਾਂ ਅਤੇ ਮੁੰਦਰੀਆਂ ਵੀ ਮਿਲੀਆਂ ਸਨ।[7] ਜਦੋਂ ਨੈਸ਼ਨਲ ਜਿਓਗ੍ਰਾਫਿਕ ਦੀ ਇੱਕ ਟੀਮ ਨੇ 2003 ਵਿੱਚ ਲਗਭਗ 30 ਪਿੰਜਰ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤੇ ਸਨ, ਤਾਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਕੁਝ ਨਾਲ ਮਾਸ ਅਜੇ ਵੀ ਜੁੜਿਆ ਹੋਇਆ ਸੀ।[8]
ਸੈਰ-ਸਪਾਟਾ[ਸੋਧੋ]
ਰੂਪਕੁੰਡ ਇੱਕ ਸੁੰਦਰ ਸੈਰ-ਸਪਾਟਾ ਸਥਾਨ ਹੈ ਅਤੇ ਹਿਮਾਲਿਆ ਦੀਆਂ ਦੋ ਚੋਟੀਆਂ: ਤ੍ਰਿਸੁਲ (7,120 ਮੀਟਰ) ਅਤੇ ਨੰਦਾ ਘੁੰਤੀ (6,310 ਮੀਟਰ) ਦੇ ਆਧਾਰ ਦੇ ਨੇੜੇ, ਚਮੋਲੀ ਜ਼ਿਲ੍ਹੇ, ਹਿਮਾਲਿਆ ਵਿੱਚ ਟ੍ਰੈਕਿੰਗ ਲਈ ਇੱਕ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਸਥਾਨ ਹੈ। ਝੀਲ ਦੇ ਨਾਲ ਉੱਤਰ ਵੱਲ ਜੁਨਾਰਗਲੀ ਨਾਮ ਦੀ ਇੱਕ ਚੱਟਾਨ ਦਾ ਚਿਹਰਾ ਅਤੇ ਪੂਰਬ ਵਿੱਚ ਚੰਦਨੀਆ ਕੋਟ ਨਾਮ ਦੀ ਇੱਕ ਚੋਟੀ ਹੈ। ਹਰ ਪੱਤਝੜ ਵਿੱਚ ਬੇਦਨੀ ਬੁਗਿਆਲ ਦੇ ਅਲਪਾਈਨ ਮੈਦਾਨ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਧਾਰਮਿਕ ਤਿਉਹਾਰ ਮਨਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਨੇੜਲੇ ਪਿੰਡਾਂ ਵਿੱਚ ਭਾਗ ਲਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।
ਹਵਾਲੇ[ਸੋਧੋ]
- ↑ Alam, Aniket (29 June 2004). "Fathoming the ancient remains of Roopkund". The Hindu. Archived from the original on 2004-11-07. Retrieved 29 May 2013.
- ↑ Kohli, M.S. (2000). The Himalayas : playground of the gods : trekking, climbing, adventure. New Delhi: Indus Publishing Co. p. 79. ISBN 9788173871078.
- ↑ Harney, Éadaoin; Nayak, Ayushi; Patterson, Nick; Joglekar, Pramod; Mushrif-Tripathy, Veena; Mallick, Swapan; Rohland, Nadin; Sedig, Jakob; Adamski, Nicole; Bernardos, Rebecca; Broomandkhoshbacht, Nasreen; Culleton, Brendan J.; Ferry, Matthew; Harper, Thomas K.; Michel, Megan; Oppenheimer, Jonas; Stewardson, Kristin; Zhang, Zhao; Bartwal, Maanwendra Singh; Kumar, Sachin; Diyundi, Subhash Chandra; Roberts, Patrick; Boivin, Nicole; Kennett, Douglas J.; Thangaraj, Kumarasamy; Reich, David; Rai, Niraj (20 August 2019). "Ancient DNA from the skeletons of Roopkund Lake reveals Mediterranean migrants in India". Nature Communications. 10 (1): 3670. doi:10.1038/s41467-019-11357-9. PMC 6702210. PMID 31431628.
- ↑ Woodward, Aylin (22 October 2019). "A remote Himalayan lake holds up to 800 skeletons from people who died 1,000 years apart. The mystery remains unsolved". Business Insider (in ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ (ਅਮਰੀਕੀ)). Retrieved 2021-12-04.
{{cite web}}: CS1 maint: url-status (link) - ↑ "Skeleton Lake of Roopkund, India". Atlas Obscura. Retrieved 25 October 2016.
- ↑ Alam, Aniket (29 June 2004). "Fathoming the ancient remains of Roopkund". The Hindu. Archived from the original on 2004-11-07. Retrieved 29 May 2013.
- ↑ Alam, Aniket (29 June 2004). "Fathoming the ancient remains of Roopkund". The Hindu. Archived from the original on 2004-11-07. Retrieved 29 May 2013.
- ↑ Alam, Aniket (29 June 2004). "Fathoming the ancient remains of Roopkund". The Hindu. Archived from the original on 2004-11-07. Retrieved 29 May 2013.