ਸ਼ਾਂਤਾ ਵਸ਼ਿਸ਼ਟ
ਸ਼ਾਂਤਾ ਵਸ਼ਿਸ਼ਟ (Shanta Vasisht; ਜਨਮ ਸੀ. 1926)[1] ਇੱਕ ਭਾਰਤੀ ਸਿਆਸਤਦਾਨ ਔਰਤ ਹੈ। 1950 ਅਤੇ 1960 ਦੇ ਦਹਾਕੇ ਦੌਰਾਨ ਉਸਨੇ ਦਿੱਲੀ ਰਾਜ ਸਰਕਾਰ ਵਿੱਚ ਮੰਤਰੀ ਅਤੇ ਰਾਜ ਸਭਾ ਦੀ ਮੈਂਬਰ ਵਜੋਂ ਸੇਵਾ ਕੀਤੀ।
ਵਿਦਿਆਰਥੀ ਸਾਲ
[ਸੋਧੋ]ਵਸ਼ਿਸ਼ਟ ਨੇ ਦਿੱਲੀ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਤੋਂ ਕਾਨੂੰਨ ਦੀ ਪੜ੍ਹਾਈ ਕੀਤੀ। ਉਸਦੇ ਪਿਤਾ, ਐਲ ਡੀ ਵਸ਼ਿਸ਼ਟ, ਰੱਖਿਆ ਮੰਤਰਾਲੇ ਦੇ ਮੁੱਖ ਪ੍ਰਸ਼ਾਸਨਿਕ ਅਧਿਕਾਰੀ ਵਜੋਂ ਸੇਵਾ ਕਰਦੇ ਸਨ।[2][3] ਆਪਣੇ ਵਿਦਿਆਰਥੀ ਸਾਲਾਂ ਦੌਰਾਨ ਉਹ ਇੰਡੀਅਨ ਨੈਸ਼ਨਲ ਕਾਂਗਰਸ ਦੀ ਦਿੱਲੀ ਸ਼ਾਖਾ ਵਿੱਚ ਸਰਗਰਮ ਸੀ ਅਤੇ ਕਿੰਗਸਵੇ ਰਫਿਊਜੀ ਕਮੇਟੀ ਨਾਲ ਕੰਮ ਕਰਦੀ ਸੀ। 1950 ਵਿੱਚ ਉਸਨੇ ਸ਼ਿਕਾਗੋ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਵਿੱਚ ਕਪਾ ਅਲਫ਼ਾ ਥੀਟਾ ਸੋਰੋਰਿਟੀ ਦੀ ਇੱਕ ਵਿਦੇਸ਼ੀ ਵਿਦਿਆਰਥੀ ਸਕਾਲਰਸ਼ਿਪ ਰਾਹੀਂ ਸਮਾਜਿਕ ਕਾਰਜਾਂ ਦਾ ਅਧਿਐਨ ਕੀਤਾ।[4]
ਦਿੱਲੀ ਵਿਧਾਨ ਸਭਾ
[ਸੋਧੋ]ਭਾਰਤ ਪਰਤਣ 'ਤੇ, ਵਸ਼ਿਸ਼ਟ ਨੇ 1952 ਦੀ ਦਿੱਲੀ ਵਿਧਾਨ ਸਭਾ ਚੋਣ ਲੜੀ। ਵਸ਼ਿਸ਼ਟ ਕੋਟਲਾ ਫਿਰੋਜ਼ ਸ਼ਾਹ ਹਲਕੇ ਤੋਂ ਕਾਂਗਰਸ ਪਾਰਟੀ ਦੇ ਉਮੀਦਵਾਰ ਵਜੋਂ ਖੜ੍ਹੇ ਸਨ। ਉਸਨੇ ਭਾਰਤੀ ਜਨ ਸੰਘ ਦੇ ਵੀਪੀ ਜੋਸ਼ੀ ਨੂੰ ਹਰਾ ਕੇ ਸੀਟ ਜਿੱਤੀ। ਕੁੱਲ ਮਿਲਾ ਕੇ ਵਸ਼ਿਸ਼ਟ ਨੇ 4,646 ਵੋਟਾਂ (ਹਲਕੇ ਦੀਆਂ ਵੋਟਾਂ ਦਾ 56.26%) ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤੀਆਂ।[5] 1953 ਵਿੱਚ ਉਸਨੂੰ ਦਿੱਲੀ ਦੇ ਮੁੱਖ ਮੰਤਰੀ ਚੌਧਰੀ ਬ੍ਰਹਮ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ ਦੁਆਰਾ ਦਿੱਲੀ ਰਾਜ ਸਰਕਾਰ ਵਿੱਚ ਸਿੱਖਿਆ ਲਈ ਉਪ ਮੰਤਰੀ ਵਜੋਂ ਨਿਯੁਕਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ।[6][7] ਉਸ ਦੀ ਨਾਮਜ਼ਦਗੀ ਦੀ ਦਿੱਲੀ ਵਿਚ ਕਾਂਗਰਸ ਵਿਧਾਇਕ ਦਲ ਦੇ ਅੰਦਰ ਇਕ ਘੱਟ ਗਿਣਤੀ ਧੜੇ ਦੁਆਰਾ ਆਲੋਚਨਾ ਕੀਤੀ ਗਈ ਸੀ, ਜਿਸ ਨੇ ਦਾਅਵਾ ਕੀਤਾ ਸੀ ਕਿ ਮੁੱਖ ਮੰਤਰੀ ਨੂੰ ਪਾਰਟੀ ਦੇ ਵਿਧਾਨ ਸਭਾ ਮੈਂਬਰਾਂ ਨਾਲ ਸਲਾਹ ਕੀਤੇ ਬਿਨਾਂ ਉਪ ਮੰਤਰੀ ਨਾਮਜ਼ਦ ਨਹੀਂ ਕਰਨਾ ਚਾਹੀਦਾ ਸੀ।
ਵਸ਼ਿਸ਼ਟ ਨੇ 1954 ਵਿੱਚ ਦਿੱਲੀ ਲਾਇਬ੍ਰੇਰੀ ਐਸੋਸੀਏਸ਼ਨ ਨੂੰ ਮੁੜ ਸੁਰਜੀਤ ਕਰਨ ਵਿੱਚ ਹਿੱਸਾ ਲਿਆ, ਅਤੇ ਐਸੋਸੀਏਸ਼ਨ ਦੇ ਸਭ ਤੋਂ ਲੰਬੇ ਸਮੇਂ ਤੱਕ ਪ੍ਰਧਾਨ ਵਜੋਂ ਸੇਵਾ ਕੀਤੀ।[8][9]
ਰਾਜ ਸਭਾ
[ਸੋਧੋ]ਵਸ਼ਿਸ਼ਟ 1960 ਵਿੱਚ ਰਾਜ ਸਭਾ ( ਭਾਰਤ ਦੀ ਸੰਸਦ ਦੇ ਉਪਰਲੇ ਸਦਨ) ਲਈ ਚੁਣੇ ਗਏ ਸਨ। ਉਸ ਦਾ ਕਾਰਜਕਾਲ 3 ਅਪ੍ਰੈਲ 1960 ਤੋਂ 2 ਅਪ੍ਰੈਲ 1966 ਤੱਕ, ਜਵਾਹਰ ਲਾਲ ਨਹਿਰੂ, ਲਾਲ ਬਹਾਦੁਰ ਸ਼ਾਸਤਰੀ ਅਤੇ ਇੰਦਰਾ ਗਾਂਧੀ ਦੀਆਂ ਸਰਕਾਰਾਂ ਅਧੀਨ ਰਿਹਾ।[10][11]
ਬਾਅਦ ਦੀ ਮਿਆਦ
[ਸੋਧੋ]2008 ਵਿੱਚ ਵਸ਼ਿਸ਼ਟ ਨੇ ਨਹਿਰੂ ਟੂ ਇਰਾਕ ਕਿਤਾਬ ਜਾਰੀ ਕੀਤੀ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਭਾਰਤੀ ਆਜ਼ਾਦੀ ਦੇ ਸੰਘਰਸ਼ ਵਿੱਚ ਉਸਦੇ ਤਜ਼ਰਬਿਆਂ ਦਾ ਵੇਰਵਾ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਸੀ।[12] 2013 ਤੱਕ, ਵਸ਼ਿਸ਼ਟ ਸਰਵੋਦਿਆ ਐਨਕਲੇਵ ਵਿੱਚ ਰਹਿੰਦੀ ਸੀ।
ਹਵਾਲੇ
[ਸੋਧੋ]- ↑ Chief Electoral Officer, Delhi. ELECTORAL ROLL 2013, STATE- (U05) DELHI Archived 15 March 2013 at the Wayback Machine.
- ↑ Woman Lawyer Plans Return to Native India, Pittsburgh Post-Gazette – 22 June 1950
- ↑ Ministry of Defence. List of erstwhile CAOs & Joint Secretary Archived 2013-12-16 at the Wayback Machine.
- ↑ Kappa Alpha Theta. 1946–1958
- ↑ Election Commission of India. STATISTICAL REPORT ON GENERAL ELECTION, 1951 TO THE LEGISLATIVE ASSEMBLY OF DELHI
- ↑ Puri, Yogesh. Party Politics in the Nehru Era: A Study of Congress in Delhi. New Delhi, India: National Book Organisation, 1993. p. 102
- ↑ Teacher Education. PROCEEDINGS OF THE TWENTY FIRST MEETING Archived 2015-09-24 at the Wayback Machine.
- ↑ Library Herald, Vol. 7–9. Delhi Library Association., 1965. p. 87
- ↑ Ranganathan, Shiyali Ramamrita, and Prithvi Nath Kaula. A Librarian Looks Back: An Autobiography of Dr. S.R. Ranganathan. New Delhi: ABC Publ. House, 1992. p. 378
- ↑ The Telegraph. Disruption shame in House
- ↑ Delhi Pradesh Congress Committee. FORMER MEMBERS OF RAJYA SABHA FROM DELHI Archived 2013-08-13 at the Wayback Machine.
- ↑ The Tribune. Requiem to a bygone era