ਸਾਧਨਾ ਬੋਸ

ਵਿਕੀਪੀਡੀਆ, ਇੱਕ ਅਜ਼ਾਦ ਗਿਆਨਕੋਸ਼ ਤੋਂ
ਸਾਧਨਾ ਬੋਸ

ਸਾਧਨਾ ਬੋਸ (20 ਅਪ੍ਰੈਲ 1914 – 3 ਅਕਤੂਬਰ 1973) (ਸਾਧਨਾ ਬੋਸ) ਇੱਕ ਭਾਰਤੀ ਅਭਿਨੇਤਰੀ ਸੀ।[1][2][3] ਉਸਨੇ ਮੀਨਾਕਸ਼ੀ ਵਰਗੀਆਂ ਫਿਲਮਾਂ ਵਿੱਚ ਕੰਮ ਕੀਤਾ, ਜਿੱਥੇ ਉਸਨੇ ਮੁੱਖ ਭੂਮਿਕਾ ਨਿਭਾਈ।

ਉਦੈ ਸ਼ੰਕਰ ਦੀ ਸਮਕਾਲੀ, 1930 ਦੇ ਦਹਾਕੇ ਵਿੱਚ ਉਸਨੇ ਕੋਲਕਾਤਾ ਵਿੱਚ ਕਈ ਬੈਲੇ ਦਾ ਮੰਚਨ ਕੀਤਾ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਬੰਗਾਲ ਦੇ ਕਾਲ 'ਤੇ ਭੁਖ ਵੀ ਸ਼ਾਮਲ ਹੈ ਜੋ ਸਟੇਜ ਅਤੇ ਉਮਰ ਖਯਾਮ 'ਤੇ ਸਮਕਾਲੀ ਵਿਸ਼ਿਆਂ ਨੂੰ ਪੇਸ਼ ਕਰਨ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਮੋਹਰੀ ਕੰਮ ਸੀ। ਤਿਮੀਰ ਬਾਰਨ, ਉਦੈ ਸ਼ੰਕਰ ਦੀ ਟੀਮ ਨੂੰ ਛੱਡ ਕੇ, ਉਸਦੇ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨ ਲਈ ਸੰਗੀਤ ਤਿਆਰ ਕੀਤਾ ਅਤੇ ਤਾਪਸ ਸੇਨ ਨੇ ਉਸਦੇ ਨਿਰਮਾਣ ਲਈ ਲਾਈਟਿੰਗ ਡਿਜ਼ਾਈਨ ਕੀਤਾ।[4][5]

ਨਿੱਜੀ ਜੀਵਨ[ਸੋਧੋ]

ਸਾਧਨਾ ਸੇਨ ਦਾ ਜਨਮ, ਉਹ ਕੇਸ਼ਬ ਚੰਦਰ ਸੇਨ, ਇੱਕ ਸਮਾਜ ਸੁਧਾਰਕ ਅਤੇ ਬ੍ਰਹਮੋ ਸਮਾਜ ਦੇ ਮੈਂਬਰ ਦੀ ਪੋਤਰੀ ਅਤੇ ਸਰਲ ਸੇਨ ਦੀ ਧੀ ਸੀ। ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ ਉਸਨੇ ਫਿਲਮ ਨਿਰਦੇਸ਼ਕ ਮਧੂ ਬੋਸ, ਪ੍ਰਮਥ ਨਾਥ ਬੋਸ ਦੇ ਪੁੱਤਰ, ਇੱਕ ਮੋਹਰੀ ਭੂ-ਵਿਗਿਆਨੀ ਅਤੇ ਜੀਵ ਵਿਗਿਆਨੀ ਅਤੇ ਕਮਲਾ ਦੱਤ ਇੱਕ ਸਿੱਖਿਆ ਸ਼ਾਸਤਰੀ ਅਤੇ ਕਮਲਾ ਗਰਲਜ਼ ਸਕੂਲ ਦੀ ਸੰਸਥਾਪਕ ਅਤੇ ਰੋਮੇਸ਼ ਚੰਦਰ ਦੱਤ ਦੀ ਧੀ ਨਾਲ ਵਿਆਹ ਕੀਤਾ।[ਹਵਾਲਾ ਲੋੜੀਂਦਾ]

ਉਹ 1930 ਅਤੇ 1940 ਦੇ ਦਹਾਕੇ ਵਿੱਚ ਸਿਲਵਰ ਸਕਰੀਨ ਦੀ ਇੱਕ ਗਲੈਮਰਸ ਹੀਰੋਇਨ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਇੰਨੀ ਮਸ਼ਹੂਰ ਸੀ ਕਿ ਅੰਤਰ-ਯੁੱਧ ਦੇ ਸਾਲਾਂ ਦੌਰਾਨ ਮਾਰਕੀਟ ਵਿੱਚ ਇਸਦੀ ਬ੍ਰਾਂਡ ਵੈਲਯੂ ਨੂੰ ਵਧਾਉਣ ਲਈ ਉਸਦਾ ਚਿਹਰਾ ਓਟੇਨ ਬਰਫ ਵਿੱਚ ਦਿਖਾਈ ਦਿੱਤਾ।[ਹਵਾਲਾ ਲੋੜੀਂਦਾ] ਉਸਦੀ ਛੋਟੀ ਭੈਣ ਨੈਨਾ ਦੇਵੀ (ਅਸਲ ਨਾਮ ਨੀਲੀਨਾ ਸੇਨ) ਇੱਕ ਮਹਾਨ ਕਲਾਸੀਕਲ ਗਾਇਕਾ ਸੀ। ਉਸ ਦੀਆਂ ਦੋ ਚਾਚੀਆਂ ਪੂਰਬੀ ਭਾਰਤ ਦੀਆਂ ਦੋ ਮਸ਼ਹੂਰ ਰਿਆਸਤਾਂ ਦੀਆਂ ਮਹਾਰਾਣੀਆਂ ਸਨ: ਕੂਚ ਬਿਹਾਰ ਦੀ ਮਹਾਰਾਣੀ ਸੁਨੀਤੀ ਦੇਵੀ ਸੇਨ ਅਤੇ ਮਯੂਰਭੰਜ ਦੀ ਮਹਾਰਾਣੀ ਸੁਚਾਰੂ ਦੇਵੀ ਸਨ।

ਬ੍ਰਹਮਕੇਸਰੀ ਕੇਸ਼ਬ ਚੰਦਰ ਸੇਨ ਦੀ ਪੋਤੀ, ਸਾਧੋਨਾ ਦਾ ਜਨਮ ਇੱਕ ਖੁਸ਼ਹਾਲ ਬ੍ਰਹਮੋ ਪਰਿਵਾਰ ਵਿੱਚ ਹੋਇਆ ਸੀ ਅਤੇ ਉਸਨੇ ਸਿੱਖਿਆ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤੀ ਸੀ ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਉਹਨਾਂ ਦਿਨਾਂ ਦੀਆਂ ਬ੍ਰਹਮੋ ਕੁੜੀਆਂ ਵਿੱਚ ਆਮ ਸੀ। ਉਸ ਦੇ ਪਿਤਾ ਸਰਲ ਚੰਦਰ ਸੇਨ ਸਨ ਅਤੇ ਉਹ ਆਪਣੀਆਂ ਤਿੰਨ ਧੀਆਂ ਵਿੱਚੋਂ ਦੂਜੀ ਸੀ। ਉਸਦੀ ਵੱਡੀ ਭੈਣ ਬੇਨੀਤਾ ਰਾਏ ਦਾ ਵਿਆਹ ਚਟਗਾਂਵ (ਹੁਣ ਬੰਗਲਾਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ) ਦੇ ਇੱਕ ਸ਼ਾਹੀ ਪਰਿਵਾਰ ਵਿੱਚ ਹੋਇਆ ਸੀ ਅਤੇ ਉਹ ਘਰੇਲੂ ਜੀਵਨ ਵਿੱਚ ਸੈਟਲ ਹੋ ਗਈ ਸੀ, ਜਦੋਂ ਕਿ ਸਭ ਤੋਂ ਛੋਟੀ ਨੀਲੀਨਾ ਨੇ ਭਾਰਤੀ ਸ਼ਾਸਤਰੀ ਸੰਗੀਤ ਵਿੱਚ ਆਪਣਾ ਕਰੀਅਰ ਬਣਾਇਆ ਅਤੇ ਆਪਣੇ ਆਪ ਨੂੰ ਉੱਘੇ ਸਥਾਨ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤਾ ਅਤੇ ਰਿਕਾਰਡ ਸਰਕਲਾਂ ਵਿੱਚ ਨੈਨਾ ਵਜੋਂ ਜਾਣਿਆ ਜਾਂਦਾ ਸੀ। ਦੇਵੀ. ਸਾਧੋਨਾ ਨੇ ਛੋਟੀ ਉਮਰ ਵਿੱਚ ਹੀ ਬੰਗਾਲ, ਬ੍ਰਿਟਿਸ਼ ਇੰਡੀਆ ਵਿੱਚ ਕੰਮ ਕਰ ਰਹੇ ਫਿਲਮ ਨਿਰਮਾਤਾ ਮਧੂ ਬੋਸ ਨਾਲ ਵਿਆਹ ਕੀਤਾ, ਅਤੇ ਕਲਕੱਤਾ ਆਰਟ ਪਲੇਅਰਜ਼, ਪਤੀ ਮੋਧੂ ਬੋਸ ਦੀ ਮਲਕੀਅਤ ਵਾਲੀ ਇੱਕ ਥੀਏਟਰਿਕ ਕੰਪਨੀ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਹੋ ਗਈ ਅਤੇ ਯੂਨਿਟ ਦੁਆਰਾ ਤਿਆਰ ਕੀਤੇ ਨਾਟਕਾਂ ਵਿੱਚ ਹੀਰੋਇਨ ਵਜੋਂ ਹਿੱਸਾ ਲਿਆ। ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ ਸਧੋਨਾ ਫਿਲਮਾਂ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਹੋ ਗਈ ਅਤੇ ਭਾਰਤਲਕਸ਼ਮੀ ਪਿਕਚਰਜ਼ ਦੇ ਬੈਨਰ ਹੇਠ ਬੰਗਾਲੀ ਵਿੱਚ ਬਣੀ ਅਲੀਬਾਬਾ (1937) ਵਿੱਚ ਮਰਜੀਨਾ ਦੀ ਭੂਮਿਕਾ ਨਿਭਾਈ। ਇਹ ਫਿਲਮ ਇੱਕ ਭਗੌੜਾ ਹਿੱਟ ਸੀ ਅਤੇ ਫਿਲਮ ਪ੍ਰੇਮੀਆਂ ਦੁਆਰਾ ਚੰਗੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਯਾਦ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਮੋਧੂ ਬੋਸ ਨੇ ਪਹਿਲਾਂ ਕਈ ਫਿਲਮਾਂ ਦਾ ਨਿਰਦੇਸ਼ਨ ਕੀਤਾ ਸੀ ਪਰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਅਲੀਬਾਬਾ ਨਾਲ ਅਸਲ ਸਫਲਤਾ ਦਾ ਸਵਾਦ ਚੱਖਿਆ। ਸਾਧੋਨਾ ਲਈ ਇਸ ਫਿਲਮ ਦਾ ਮਤਲਬ ਬੰਗਾਲੀ ਫਿਲਮਾਂ ਦੇ ਇਤਿਹਾਸ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਸਥਾਈ ਸਥਾਨ ਸੀ। ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਅਭਿਨਯ (ਬੰਗਾਲੀ-1938), ਜੋੜੇ ਦੀ ਇੱਕ ਹੋਰ ਵੱਡੀ ਸਫਲਤਾ ਸੀ। ਉਹ ਬੰਬਈ ਚਲੇ ਗਏ ਅਤੇ ਦੋ ਭਾਸ਼ਾਵਾਂ, ਹਿੰਦੀ ਅਤੇ ਬੰਗਾਲੀ ਵਿੱਚ ਬਣੀ ਬੇਅੰਤ ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਕੁਮਕੁਮ (1940) ਨਾਲ ਦੁਬਾਰਾ ਇਤਿਹਾਸ ਰਚਿਆ ਅਤੇ ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਭਾਰਤ ਦੀ ਪਹਿਲੀ ਤੀਹਰੀ ਸੰਸਕਰਣ (ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ, ਬੰਗਾਲੀ, ਹਿੰਦੀ) ਫਿਲਮ ਰਾਜਨਾਰਤਕੀ (1941) ਬਣਾਈ। ਸਾਧੋਨਾ ਬੰਗਾਲੀ ਫਿਲਮ ਮੀਨਾਕਸ਼ੀ (1942) ਦੇ ਦੋਹਰੇ ਸੰਸਕਰਣ ਲਈ ਕਲਕੱਤਾ ਵਾਪਸ ਆਈ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਸੁੰਦਰ ਜੋਤੀ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ ਹੀਰੋ ਵਜੋਂ ਸੀ। ਇਸ ਫ਼ਿਲਮ ਦੇ ਮੁਕੰਮਲ ਹੋਣ ਤੋਂ ਤੁਰੰਤ ਬਾਅਦ ਵਾਪਸ ਬੰਬਈ ਚਲੀ ਗਈ ਜਿੱਥੇ ਉਸਨੇ ਸ਼ੰਕਰ ਪਾਰਵਤੀ, ਵਿਸ਼ਾਕੰਨਿਆ, ਪੈਘਮ ਅਤੇ ਹੋਰਾਂ ਵਰਗੀਆਂ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਫ਼ਿਲਮਾਂ ਵਿੱਚ ਕੰਮ ਕੀਤਾ ਅਤੇ ਆਪਣੇ ਪਤੀ ਦੇ ਸਮਰਥਨ ਤੋਂ ਬਿਨਾਂ ਆਪਣੇ ਆਪ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਹੀਰੋਇਨ ਵਜੋਂ ਮਜ਼ਬੂਤੀ ਨਾਲ ਸਥਾਪਿਤ ਹੋ ਗਈ। ਅਸਲ ਵਿੱਚ ਉਹ ਵੱਖ ਹੋ ਗਏ ਸਨ ਪਰ ਉਹ ਮੋਢੂ ਨਾਲ ਸੁਲ੍ਹਾ ਕਰਨ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਕਲਕੱਤੇ ਵਾਪਸ ਆ ਗਈ ਅਤੇ ਕੁਝ ਸੀਮਤ ਸਫਲਤਾ ਦੇ ਨਾਲ ਉਸਦੇ ਪਤੀ ਦੁਆਰਾ ਨਿਰਦੇਸ਼ਿਤ ਫਿਲਮਾਂ ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਸ਼ੈਸ਼ਰ ਕਬੀਤਾ ਅਤੇ ਮਾਂ ਓ ਛੇਲੇ ਵਿੱਚ ਦੁਬਾਰਾ ਕੰਮ ਕੀਤਾ। ਸਾਧੋਨਾ ਇੱਕ ਸ਼ਾਨਦਾਰ ਡਾਂਸਰ ਸੀ ਅਤੇ ਉਸ ਦੀਆਂ ਲਗਭਗ ਸਾਰੀਆਂ ਫਿਲਮਾਂ ਵਿੱਚ ਸਫਲਤਾਵਾਂ ਡਾਂਸਿੰਗ ਰੋਲ ਵਿੱਚ ਸਨ। ਉਹ ਬਹੁਤ ਵਧੀਆ ਅਦਾਕਾਰਾ ਅਤੇ ਗਾਇਕਾ ਵੀ ਸੀ। ਉਸਨੇ ਆਪਣੀ ਪਹਿਲੀ ਅਲੀਬਾਬਾ ਸਮੇਤ ਆਪਣੀਆਂ ਕੁਝ ਫਿਲਮਾਂ ਵਿੱਚ ਆਪਣੇ ਗੀਤ ਗਾਏ। ਫਿਲਮਾਂ ਦੀਆਂ ਪੇਸ਼ਕਸ਼ਾਂ ਬਹੁਤ ਘੱਟ ਹੋਣ ਦੇ ਨਾਲ, ਉਸਨੇ ਆਪਣਾ ਇੱਕ ਡਾਂਸ ਸਮੂਹ ਬਣਾਇਆ ਅਤੇ ਵਿਦਰ ਨਾਓ, ਹੰਗਰ ਅਤੇ ਹੋਰ ਵਰਗੇ ਨਾਟਕਾਂ ਨਾਲ ਸਾਰੇ ਭਾਰਤ ਦੇ ਦੌਰੇ ਕੀਤੇ ਅਤੇ ਦੁਬਾਰਾ ਸਫਲਤਾ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤੀ। ਇੱਥੋਂ ਤੱਕ ਕਿ ਉਸਦੀ ਮੌਤ ਤੋਂ ਠੀਕ ਪਹਿਲਾਂ ਉਸਨੂੰ ਕਲਕੱਤੇ ਦੇ ਵੱਕਾਰੀ ਸਟਾਰ ਥੀਏਟਰ ਵਿੱਚ ਡਾਂਸ ਟ੍ਰੇਨਰ ਵਜੋਂ ਨਿਯੁਕਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ, ਉਸਦੇ ਇੱਕ ਸਮੇਂ ਦੇ ਦੋਸਤ ਤਿਮੀਰ ਬਾਰਨ ਦੇ ਕਾਰਨ। ਉਸਨੇ ਜਨਪਦ ਬਧੂ ਨਾਟਕ ਲਈ ਜੂਨੀਅਰ ਕਲਾਕਾਰਾਂ ਨੂੰ ਸਿਖਲਾਈ ਦਿੱਤੀ ਅਤੇ ਇੱਕ ਵਾਰ ਫਿਰ ਨਾਟਕ ਦੇ ਇਸ਼ਤਿਹਾਰਾਂ ਵਿੱਚ ਉਸਦਾ ਨਾਮ ਅਖਬਾਰਾਂ ਵਿੱਚ ਛਪਿਆ। ਹਾਲਾਂਕਿ, ਸਤੰਬਰ 1973 ਵਿੱਚ ਉਸਦੀ ਮੌਤ ਹੋ ਗਈ।

ਹਵਾਲੇ[ਸੋਧੋ]

  1. "Shovana feels 'at home' in Lucknow". The Times of India. 9 February 2003. Archived from the original on 16 July 2012. Retrieved 21 January 2012.
  2. "True to his own light". The Hindu. Chennai, India. 20 August 2006. Archived from the original on 23 August 2006. Retrieved 21 January 2012.
  3. "Multifaceted artist". The Hindu. Chennai, India. 2 January 2007. Retrieved 21 January 2012.[permanent dead link]
  4. Projesh Banerji (1983). Indian ballet dancing. Abhinav Publications. p. 138. ISBN 0-391-02716-6. sadhana bose.
  5. "TRIBUTE: True to his own light". The Hindu. Chennai, India. 20 August 2006. Archived from the original on 23 August 2006.